Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 lipca 2018 r.

Sąd Okręgowy w Krośnie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Arkadiusz Trojanowski

Protokolant: sekr. sądowy Małgorzata Kramarz

przy udziale oskarżyciela publicznego pełnomocnika Naczelnika Urzędu Skarbowego w S. – r.pr. Pauliny Pawlak - Skowrońskiej

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 31 lipca 2018 roku w K.

sprawy J. K. , s. S. i S. zd. M., ur. (...) w B.

oskarżonego o przestępstwa skarbowe z art. 56 § 2 k.k.s. w zw. 9 § 3 k.k. i z art. 62 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżyciela publicznego

od wyroku Sądu Rejonowego w Sanoku z dnia 30 stycznia 2018 roku, sygn. akt II K 476/16

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Sanoku do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Oskarżyciel publiczny skierował do Sądu Rejonowego w Sanoku akt oskarżenia przeciwko J. K. zarzucając mu, że będąc w okresie objętym kontrolą podatkową Prezesem Zarządu (...) " (...)" w S. i zarazem osobą zajmującą się sprawami finansowymi, naruszył przepisy art. 7 ust. 1 pkt. 6 i 7, art. 19 ust. 4, art. 19 ust. 10, art. 43 ust. 1 pkt. 9, art. 99 ust. 1, art. 103 ust. 1 Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze. zm.) oraz § 9 ust. 1 i § 11 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur ( ... ) polegające na tym, że:

1.  dokonał sprzedaży prawa użytkowania wieczystego nieruchomości wraz ze
związanymi z użytkowaniem wieczystym prawami własności budynków i urządzeń, o łącznej powierzchni 7,0215 ha, położonych w miejscowości K. i P., gmina B., spółce z o.o. (...) z siedzibą w R., w dniu 11.12.2013 r., za kwotę 2.000.000 zł brutto (w tym podatek VAT) i w złożonej deklaracji VAT – 7, za miesiąc grudzień 2013 r., zawyżył wartość sprzedaży zwolnionej i nie wykazał wartości sprzedaży opodatkowanej w/w transakcji, a faktyczne wartości sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej wyniosły: wartość opodatkowana podatkiem VAT - 1.069.841,13zł, wartość sprzedaży zwolnionej od
opodatkowania podatkiem VAT - 770,809,28 zł, ogółem wartość sprzedaży netto 1.069.841,13 zł, czym naraził na uszczuplenie w podatku od towarów i usług w wysokości 246.063,00 zł.,

to jest przestępstwo skarbowe z art. 56 § 2 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.

2.  nie wystawił faktur zaliczkowych na okoliczność otrzymanych wpłat zaliczek w formie gotówki oraz otrzymanych przelewów i faktur, na okoliczność wydania towaru i zawarcia transakcji w dniu 11.12.2013 r.,

to jest przestępstwo skarbowe z art. 62 § 1 k.k.s. w zw. z art. 9 § 3 k.k.s.

Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2018r., sygn. akt 476/16, Sąd Rejonowy w Sanoku uniewinnił oskarżonego J. K. od popełnienia zarzuconych mu czynów.

Nadto, Sąd obciążył w całości kosztami procesu Skarb Państwa oraz zasądził na rzecz oskarżonego zwrot kosztów zastępstwa adwokackiego.

Powyższy wyrok, w całości, na niekorzyść oskarżonego zaskarżył Naczelnik Urzędu Skarbowego w S..

Apelacja zarzuciła orzeczeniu błąd ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę i mających wpływ na treść wyroku, polegający na dowolnej, a w konsekwencji błędnej ocenie materiału dowodowego, w szczególności wyjaśnień oskarżonego J. K. oraz zeznań świadków, co
spowodowało nieuzasadnione przyjęcie, iż oskarżony nie zajmował się w Miejskim Klubie Sportowym (...) S. sprawami finansowymi i w konsekwencji doprowadziło do uniewinnienia oskarżonego, podczas gdy prawidłowa ocena materiału dowodowego prowadzi do wniosku, że można przypisać oskarżonemu odpowiedzialność za zarzucane mu czyny na podstawie
art. 9 § 3 k.k.s.

Oskarżyciel wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w całości przez odmienne orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uznanie oskarżonego winnym zarzucanych mu czynów.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja oskarżyciela publicznego musiała skutkować uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania. Przeprowadzając właściwie postępowanie dowodowe, a także co do istoty prawidłowo ustalając stan faktyczny sprawy, Sąd pierwszej instancji błędnie ocenił, że oskarżony J. K. nie jest podmiotem zarzuconych mu czynów, w rozumieniu art. 9 § 3 k.k.s.

Przed przystąpienie do uwag merytorycznych zwrócić należy jednak uwagę skarżącemu, że treść art. 454 § 1 k.p.k. w zw. art. 113 § 1 k.k.s. wyklucza zmianę wyroku i odmienne orzeczenie co do istoty sprawy. W myśl tego przepisu „sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który został uniewinniony w pierwszej instancji”.

Przystępując do oceny zaskarżonego orzeczenia należy przyjąć, że u podstaw rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego stało uznanie, że skoro „w zaistniałej sprawie zakres spraw finansowych spółki powierzono wiceprezesowi ds. sportowo-finansowych, a funkcję tę pełnił M. B.”, to nie można oskarżonemu przypisać zarzuconych mu przestępstw.

Tymczasem, zasadnie apelacja podnosi, że podział obowiązków w (...) (...), wynikający z wpisu w Krajowym Rejestrze Sądowym, a zgodnie z którym oskarżony był prezesem zarządu, a wiceprezesem ds. sportowo-finansowych był M. B., nie miał przełożenia na to, kto faktycznie zajmował się sprawami finansowymi w stowarzyszeniu.

Zarówno z wyjaśnień oskarżonego J. K., jak też świadka M. B. jednoznacznie wynika, że to właśnie oskarżony zaangażowany był w sprawy finansowe stowarzyszenia i że to on podejmował w tym przedmiocie zasadnicze decyzje. Natomiast M. B. ograniczał się tylko do podpisywania dokumentów. Także, w odniesieniu do okoliczności związanych z przedmiotową sprzedażą, to właśnie oskarżony brał czynny udział w kluczowych czynnościach. W ślad za apelacją można przytoczyć tu fragment zeznań świadka B. wskazujący wprost, że odnośnie opodatkowania faktury „była to sprawa skomplikowana, zajmował się tym prezes K.”. Z kolei oskarżony w swoich wyjaśnieniach także szczegółowo wyjaśnił o nieprawidłowościach w rozliczeniach podatkowych, wykazując w tym zakresie pełną wiedzę, a jedynie powołując się na brak umyślności. Ta ostatnia kwestia podlegać może jednak ocenie przez pryzmat istnienia strony podmiotowej przestępstwa, a nie braku odpowiedzialności ze względu na jego podmiot.

Apelacja przytacza fragmenty komentarza do Kodeksu karnego skarbowego oraz orzeczenie Sądu Najwyższego, w których dokonano wyjaśnienia pojęcia zajmowania się sprawami gospodarczymi osoby prawnej. Nie powielając tych treści trzeba zwrócić uwagę, że istota odpowiedzialności dotyczy także osoby, która nie tylko zajmuje się sprawami gospodarczymi innego podmiotu na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu, ale też, gdy czyni to przez faktyczne wykonywanie. Zajmowanie się sprawami gospodarczymi, w tym w szczególności finansowymi – o których mowa w art. 9 § 3 k.k.s. – oznacza podejmowanie wszelkiego rodzaju czynności o charakterze faktycznym i prawnym, związanych z wymianą dóbr i usług oraz obrotem środkami finansowymi, w tym również prowadzenie ksiąg rachunkowych, doradztwo podatkowe czy rozliczanie się ze zobowiązań podatkowych wobec Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub Unii Europejskiej.

Sąd Odwoławczy podzielił stanowisko oskarżyciela publicznego, że w przedmiotowej sprawie nie można rozpatrywać odpowiedzialności za popełnione przestępstwa skarbowe wyłącznie w oparciu o podział obowiązków, wynikający z wpisu do Krajowego Rejestru Karnego, w oderwaniu od faktycznej realizacji tych obowiązków przez poszczególnych członków zarządu.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji. W jego trakcie Sąd Rejonowy, przy przyjęciu właściwego podmiotu przestępstwa, jednocześnie dokona, we własnym zakresie, oceny podstaw odpowiedzialności oskarżonego, pod kątem strony podmiotowej. Sąd w pełnym zakresie może skorzystać z zasad określonych w art. 442 § 2 k.p.k.

Podstawę prawną orzeczenia Sądu Okręgowego stanowią przepisy art. 437 § 2 k.p.k., art. 438 pkt 3 k.p.k. i art. 456 k.p.k.