Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 grudnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA Stanisław Rączkowski (spr.)

Sędziowie: SSA Bogusław Tocicki

SSA Edward Stelmasik

po rozpoznaniu w sprawie K. K.

skargi oskarżonego, wniesionej w dniu 05 listopada 2012 r., na naruszenie jego prawa do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym toczącym się obecnie przed Sądem Okręgowym w Opolu pod sygn. akt III K 165/08 bez nieuzasadnionej zwłoki

na podstawie art. 12 ust. 1 i art.623 k.p.k. w zw. z art.8 ust.2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. nr 179, poz. 1843 ze zm.)

p o s t a n a w i a

I.  zwolnić K. K. od obowiązku uiszczenia opłaty od skargi na przewlekłość postępowania,

II.  skargę K. K. oddalić.

UZASADNIENIE

W dniu 05.11.2012r. do Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu wpłynęła kolejna skarga oskarżonego K. K. na naruszenie przez Sąd Okręgowy w Opolu jego prawa do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym, prowadzonej pod sygn. akt III K 165/08, bez nieuzasadnionej zwłoki. Autor skargi domagał się stwierdzenia przewlekłości postępowania w przedmiotowej sprawie, wypłacenia mu

sumy pieniężnej w kwocie 20.000 zł i zwolnienia go z obowiązku uiszczenia opłaty od skargi w kwocie 100 zł.

Przystępując do rozpoznania skargi, Sąd Apelacyjny ustalił następujące fakty:

Przed Sądem Okręgowym w Opolu toczy się sprawa karna pod sygn. akt III K 165/08, w której K. K. występuje w charakterze oskarżonego. Skarżącemu zarzucono popełnienie przestępstw z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k., w zw. z art. 271 § 1 i § 3 k.k. przy zastosowaniu art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. oraz art. 18 § 2 k.k., w zw. z art. 286 § 1 k.k. i art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 271 § 1 i § 3 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k. Akt oskarżenia obejmował początkowo 21 osób. W chwili obecnej postępowanie toczy się w odniesieniu do 18 oskarżonych. Zawnioskowano w nim również o przesłuchanie 119 osób. Akta postępowania liczą w chwili obecnej 133 tomy.

Sprawność postępowania w tej sprawie była już oceniana przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu, który zarówno postanowieniem z dnia 21 stycznia 2010r. (sygn. akt II S 27/09) jak i postanowieniem z dnia 30 czerwca 2011r. (sygn. akt II S 19/11) uznał, że nastąpiła przewlekłość postępowania poprzez co naruszone zostało prawo wnioskodawcy do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki.

Po wydaniu przez Sąd Apelacyjny postanowienia z dnia 30.06.2011r. w sprawie II K 165/08 podjęto następujące czynności.

1.  w dniu 11 lipca 2011r. Sąd Okręgowy w Opolu wydał zarządzenie o wyznaczeniu terminów rozpraw na dzień 22 sierpnia 2011r. i 12 września 2011r.;

2.  pismem z dnia 11 lipca 2011r. Sąd ponaglił biegłego M. K. (1) i zobowiązał go do nadesłania opinii dotyczącej stanu zdrowia oskarżonego P. P. (1) przed terminem rozprawy wyznaczonej na dzień 22 sierpnia 2011r.;

3.  w dniu 12 sierpnia 2011r. wpłynęło do Sądu zaświadczenie wydane przez lekarza sądowego z dnia 08 sierpnia 2011r. nr (...) o niezdolności oskarżonego M. F. do wzięcia udziału w rozprawach wraz z wnioskiem oskarżonego o odroczenie rozprawy;

4.  rozprawa wyznaczona na dzień 22 sierpnia 2011r. nie odbyła się z powodu uwzględnienia wniosku oskarżonego M. F. o odroczenie rozprawy (odroczenie do dnia 12 września 2011r.);

5.  w dniu 07 września 2011r. wpłynęło do Sądu zaświadczenie wydane przez lekarza sądowego z dnia 05 września 2011r. nr (...) o niezdolności oskarżonego M. F. do wzięcia udziału w rozprawie wraz z wnioskiem oskarżonego o odroczenie rozprawy;

6.  rozprawa w dniu 12 września 2011r. nie odbyła się z powodu uwzględnienia wniosku oskarżonego M. F. o odroczenie rozprawy; jednocześnie Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego na okoliczność stanu zdrowia wskazanego wyżej oskarżonego; ponadto zarządzono przerwę w rozprawie do dnia 19 października 2011r. i wyznaczono rozprawę na 24 października 2011r.

7.  postanowieniem z dnia 12 września 2011r. nałożono na biegłego sądowego z zakresu neurologii M. K. (1) karę pieniężną w wysokości 1000 zł za bezpodstawne uchylanie się od czynności biegłego tj. sporządzenia opinii odnośnie stanu zdrowia i możliwości uczestniczenia w rozprawie oskarżonego P. P. (1);

8.  postanowieniem z dnia 22 września 2011r. dopuszczono dowód z opinii biegłego sądowego A. B. (1) celem ustalenia możliwości uczestniczenia oskarżonego P. P. (1) w rozprawie;

9.  na rozprawie w dniu 19 października 2011r. wobec nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżonego B. R. (1) Sąd zarządził jego przymusowe zatrzymanie i doprowadzenie na rozprawę w dniu 24 października 2011r. (na podstawie art.382 k.p.k.); oskarżeni K. K. i W. K. złożyli wnioski o dobrowolne poddanie się karze, które jednak nie zostały uwzględnione;

10.  w piśmie z dnia 14 października 2011r. (wpływ 19 października 2011r.) biegły sądowy wskazał, że nie może wydać opinii w sprawie P. P. (1), gdyż nie może go zastać w miejscu zamieszkania;

11.  postanowieniem z dnia 20 października 2011r. uchylono postanowienie o dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego sądowego A. B. (1) z powodu ustania konieczności wydania opinii o zdolności w/w oskarżonego do brania udziału w rozprawie;

12.  w dniu 24 października 2011 r. zatrzymano oskarżonego B. R. (1);

13.  na rozprawie w dniu 24 października 2011r. Sąd odebrał od oskarżonych dane osobowe, nastąpiło również odczytanie aktu oskarżenia i wyznaczenie kolejnych terminów rozpraw na: 30 listopada 2011r., 07 grudnia 2011r., 14 grudnia 2011r., 19 grudnia 2011r., 11 stycznia 2012r., 18 stycznia 2012r., 25 stycznia 2012r.;

14.  w dniu 27 października 2011r. wpłynęła opinia sądowo-lekarska biegłej I. R. z dnia 07 października 2011r. o stanie zdrowia oskarżonego M. F. wskazująca na to, że może on brać udział w toczącym się postępowaniu sądowym;

15.  na rozprawie w dniu 30 listopada 2011r. wyjaśnienia złożyli oskarżeni K. K., W. K., R. K., B. K. i B. S.;

16.  na rozprawie w dniu 07 grudnia 2011r. wyjaśnienia złożyli oskarżeni S. B., A. K. (1) i P. K.;

17.  odwołano rozprawy wyznaczone na 14 grudnia 2011r. i 19 grudnia 2011r. z powodu choroby sędziego referenta;

18.  na rozprawie w dniu 11 stycznia 2012r. wyjaśnienia złożyli B. R. (2), M. G., M. K. (2); ponadto wyznaczono kolejne terminy rozpraw na 18 stycznia 2012r, 10 lutego 2012r., 17 lutego 2012r.

19.  na rozprawie w dniu 18 stycznia 2012r. wyjaśnienia złożył M. F.; następnie rozprawę przerwano do dnia 25 stycznia 2012r. i wyznaczono kolejne terminy rozpraw na 12 marca 2012r., 19 marca 2012r., 26 marca 2012r., 04 kwietnia 2012r.;

20.  na rozprawie w dniu 25 stycznia 2012r. odczytano wyjaśnienia oskarżonego P. P. (1); wyjaśnienia złożył oskarżony T. K.;

21.  na rozprawie w dniu 10 lutego 2012r. wyjaśnienia złożyli oskarżeni T. K. i S. T.;

22.  na rozprawie w dniu 17 lutego 2012 r. wyjaśnienia złożyli oskarżeni S. T. i A. K. (2); ponadto rozprawę przerwano do dnia 12 marca 2012r. i wyznaczono kolejne terminy rozpraw na 11 kwietnia 2012r., 18 kwietnia 2012r., 25 kwietnia 2012r.

23.  na rozprawie w dniu 12 marca 2012r. wyjaśniania składał oskarżony S. T.; rozprawę przerwano do dnia 19 marca 2012r. i przypomniano o kolejnych terminach na 11 kwietnia 2012r., 18 kwietnia 2012r; ponadto poinformowano, że termin 25 kwietnia 2012r. został odwołany z uwagi na szkolenie Sędziego;

24.  w dniu 15 marca 2012r. wpłynęło pismo M. F. z wnioskiem o nie przeprowadzanie rozprawy pod jego nieobecność do którego załączono zaświadczenie z dnia 13 marca 2012r. nr (...) lekarza sądowego o niemożności stawienia się na rozprawę przed Sądem Okręgowym w Opolu;

25.  postanowieniem z dnia 15 marca 2012r. dopuszczono dowód z opinii biegłego sądowego z zakresu ortopedii i traumatologii celem ustalenia, czy stan zdrowia oskarżonego M. F. pozwala mu na uczestniczenie w toczącym się postępowaniu karnym, bądź kiedy będzie to możliwe;

26.  na rozprawie w dniu 19 marca 2012 r. Sąd uwzględnił wniosek M. F. o nie przeprowadzenie rozprawy w tym dniu ze względu na stan jego zdrowia i odroczył rozprawę do dnia 23 kwietnia 2012r. oraz wyznaczył kolejne terminy rozpraw na 11 maja 2012r., 18 maja 2012r., 25 maja 2012r., 01 czerwca 2012r. i odwołaniu terminów 26 marca 2012r., 04 kwietnia 2012r., 11 kwietnia 2012r. i 18 kwietnia 2012r.;

27.  na rozprawie w dniu 23 kwietnia 2012r. wyjaśnienia złożyli oskarżeni S. T., T. K. i K. P.; odwołano termin rozprawy w dniu 25 maja 2012r. i przypomniano o rozprawach wyznaczonych na dzień 11 maja 2012r., 18 maja 2012r., 01 czerwca 2012r. oraz wyznaczono nowe terminy rozpraw na 11 czerwca 2012r., 20 czerwca 2011r.;

28.  na rozprawie w dniu 11 maja 2012r. Sąd przyjął wyjaśnienia S. T. i zarządził przerwę do dnia 18 maja 2012r.;

29.  odwołano rozprawę wyznaczoną na dzień 18 maja 2012r.;

30.  na rozprawie w dniu 01 czerwca 2012r. przyjęto wyjaśnienia S. T., T. K. i zarządzono przerwę do 11 czerwca 2012r., 20 czerwca 2012r. oraz wyznaczono kolejne terminy rozpraw na 06 lipca 2012r. i 11 lipca 2012r.;

31.  na rozprawie w dniu 11 czerwca 2012r. wyjaśnienia złożył S. T. i T. K.; jednocześnie obaj oskarżeni wnieśli o nie przeprowadzanie rozpraw odpowiednio w okresie od 15-25 sierpnia 2012r. i 14-29 września 2012r. w powodu wyjazdów wypoczynkowych; sąd przerwał rozprawę do dnia 20 czerwca 2012r., 06 lipca 2012r., 11 lipca 2012r. i postanowił wezwać oskarżonego P. P. (1) na termin 20 czerwca 2012r. z informacją, że ma stawić się osobiście pod rygorem doprowadzenia go za pośrednictwem policji na kolejny termin;

32.  na rozprawie w dniu 20 czerwca 2012r. wyjaśnienia składał S. T. i W. S.; zarządzono przerwę do dnia 06 lipca 2012r., 11 lipca 2012r. i wyznaczono nowe terminy rozpraw na 01 sierpnia 2012r., 8 sierpnia 2012r., 05 września 2012r., 10 września 2012r.; zarządzono wezwanie świadków oraz na podstawie art.382 k.p.k. zatrzymanie i doprowadzenie oskarżonego P. P. (1);

33.  na rozprawie w dniu 6 lipca 2012r. zarządzono postępowanie dowodowe i przesłuchano 3 świadków;

34.  na rozprawie w dniu 11 lipca 2012r. przesłuchano 4 świadków; ponadto zarządzono zatrzymanie i doprowadzenie oskarżonego P. P. (1) na najbliższy termin rozprawy, albowiem mimo zobowiązania nie stawił się na rozprawę; odczytano zeznania świadka J. M. i E. K. i zarządzono przerwę do dnia 01 sierpnia 2012r.;

35.  na rozprawie w dniu 01 sierpnia 2012r. przesłuchano 3 osoby i odczytano zeznania świadka Z. M.; zarządzono ustalenie adresu zamieszkania świadków Z. N. i A. B. (2); już po rozprawie doprowadzono P. P. (1) i zobowiązano go do stawienia się na kolejny termin;

36.  na rozprawie w dniu 08 sierpnia 2012r. przesłuchano 4 świadków i odczytano zeznania J. B. (1); zarządzono wezwanie dwóch świadków na termin 10 września 2012r. – K. S., J.C.;

37.  na rozprawie w dniu 05 września 2012r. zeznania złożyło 5 świadków; ponadto odczytano zeznania świadków J. J., J. W., E. K. i B. M.;

38.  na rozprawę w dniu 10 września 2012r. wezwano 2 osoby, ale żadna się nie pojawiła; wyjaśnienia złożył P. P. (1); ponadto ukarano karą porządkową świadka J. C. i wyznaczono terminy rozpraw na: 17 października 2012r., 31 października 2012r., 05 listopada 2012r., 12 listopada 2012r., 19 listopada 2012r., 26 listopada 2012r.; zarządzono wezwanie świadków, w tym K. S. (2) (również przez Komisariat Policji) i J. C. przez zakład pracy;

39.  na rozprawie w dniu 17 października 2012r. zeznania złożył świadek J. C.; ponadto odczytano zeznania dwóch świadków (M. S., T. Ł.);

40.  na rozprawie w dniu 31 października 2012r. przesłuchano 2 świadków; wyznaczono terminy rozpraw na 5,7,12,14,19,26 listopada 2012r. i 10,12, 17,19 grudnia 2012r.;

41.  na rozprawie w dniu 05 listopada 2012r. przesłuchano 4 osoby; ponadto adw. A. P. wniósł o odroczenie rozprawy wyznaczonej na dzień 14 listopada 2012r. z powodu pobytu w szpitalu; nadmieniono również, że adw. P. P. (2) i J. Z. mają również kolizję spraw;

42.  na rozprawie w dniu 07 listopada 2012r. zeznania złożyło 7 świadków;

43.  na rozprawie w dniu 12 listopada 2012r. zeznawało 2 świadków; zarządzono przerwę w rozprawie do dnia 19 listopada 2012r.;

44.  nie odbyła się rozprawa wyznaczona na 14 listopada 2012r. z powodu jej odroczenia na wniosek adw. A. P.;

45.  na rozprawie w dniu 19 listopada 2012r. zeznania złożyło 5 świadków;

46.  na rozprawie w dniu 26 listopada 2012r. zeznawało 8 osób; ponadto odczytano zeznania J. B. (2);

47.  odwołano termin na 10 grudnia 2012r. ze względu na zwołanie na ten dzień Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Apelacji (...);

48.  na rozprawie w dniu 12 grudnia 2012r. zeznania złożyło 6 osób; ponadto umorzono na podstawie art.17§1 pkt 5 k.p.k. postępowanie karne wobec oskarżonego W. K.; zlecono przesłuchanie poszczególnych świadków w drodze pomocy sądowej; wyznaczono nowe terminy rozpraw na 6 lutego 2013r., 11 lutego 2013r., 13 lutego 2013r., 18 lutego 2013r., 22 lutego 2013r.

49.  na rozprawie w dniu 17 grudnia 2012r. nie stawili się wezwani świadkowie; odczytano zeznania jednego świadka; zarządzono przerwę w rozprawie 19 grudnia 2012r.;

50.  na rozprawie w dniu 19 grudnia 2012r. zeznania złożyło 6 osób, odczytano zeznania 2 świadków; rozprawę odroczono do dnia 06 lutego 2013r. i wyznaczono kolejne rozprawy na 11 lutego 2013 r., 13 lutego 2013r., 18 lutego 2013r., 22 lutego 2013r.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Skarga oskarżonego K. K. nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie należy stwierdzić, że w rozpatrywanej przed Sądem Apelacyjnym we Wrocławiu sprawie sygn. akt II S 23/12 wywołanej skargą oskarżonego z dnia 05 listopada 2012r. badaniu pod względem ewentualnej przewlekłości postępowania w sprawie Sądu Okręgowego w Opolu III K 165/08 podlegał okres po dniu 30 czerwca 2011 r., tj. po dniu wydania przez Sąd Apelacyjny we Wrocławiu postanowienia w sprawie o sygn. akt II S 19/11. Skoro w poprzednich dwóch postępowaniach przed Sądem Apelacyjnym we Wrocławiu stwierdzono, że w sprawie III K 165/08 nastąpiła przewlekłość postępowania, dokonanie ponownej oceny okoliczności mających miejsce do 30 czerwca 2011r. stanowiłoby naruszenie zasady powagi rzeczy osądzonej. Koniecznym natomiast jest badanie czy dochowano wymogu sprawnego procedowania po dniu 30 czerwca 2011r./ por. : Piotr Górecki, Stanisław Stachowiak, Paweł Wiliński, Skarga na przewlekłość postępowania przygotowawczego i sądowego. Komentarz wyd. II, teza 4 do art. 14, Lex/.

Przechodząc do meritum sprawy, zważyć należy, że przy ocenie, czy doszło do naruszenia prawa strony do rozpoznania jej sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, trzeba – zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 17 czerwca 2004r. – mieć na uwadze terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez Sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty, uwzględniając charakter owej sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

W orzecznictwie wskazuje się, że „ przez przewlekłość postępowania rozumie się w praktyce brak czynności zmierzających do rozstrzygnięcia zachodzący dłużej niż jest to konieczne do rozważenia sprawy bądź zgromadzenia dowodów. Chodzi o to, by czynności zmierzające do wydania orzeczenia kończącego zabierały odpowiednią ilość czasu, to jest odbywały się bez zbędnej zwłoki (…). Taką zbędną zwłoką nie jest każdy upływ czasu, ale dopiero nadmierne odstępstwo od czasu zwykle koniecznego dla wykonania określonych czynności. Przewlekłość postępowania zachodzi wtedy tylko, gdy zwłoka w czynnościach jest nadmierna (rażąca) i nie znajduje uzasadnienia w obiektywnych okolicznościach sprawy” (postanowienie Sądu Apelacyjny w Krakowie z dnia 23 listopada 2010 r. sygn. akt II S 28/10 ; por. również postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 07 października 2010r. sygn. akt WSP 13/10; postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 09 lutego 2005 r. sygn. akt II S 5/05; postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 07 kwietnia 2009 r. sygn. akt II S 4/09).

Należy również podzielić pogląd Sądu Najwyższego wyrażony w wyroku z dnia 03 września 2003 r. sygn. akt II CKN 425/01, że o przewlekłości postępowania można mówić dopiero wówczas, gdy pomiędzy kolejnymi czynnościami procesowymi występują długie, nieuzasadnione przerwy albo też pewne czynności nie są podejmowane w ogóle.

Nie można również pomijać treści art. 6 ust. 1 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka i rozumienia tego przepisu w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, a zwłaszcza użytego w nim pojęcia „ rozsądny termin zakończenia sprawy”. Zgodnie z tym przepisem każdy ma prawo do rozpoznania jego sprawy w rozsądnym terminie. Ocena, czy przewlekłość postępowania jest uzasadniona, musi być dokonywana w świetle szczególnych okoliczności sprawy i z uwzględnieniem takich kryteriów określonych w orzecznictwie Trybunału jak: stopień złożoności sprawy, zachowanie skarżącego i odpowiednich władz oraz znaczenie materii objętej skargą (zob. m.in. Kubiszyn v. Polska, wyrok ETPC 37437/97 z 30.01.2003; Jagiełło v. Polska, decyzja ETPC 61437/00 z 30.04.2002 r.; Jedamski v. Polska, wyrok ETPC 29691/96 z 26.07.2001 r.; Malicka-Wąsowska v. Polska, decyzja ETPC 41413/98 z 5.04. 2001 r.; Sobczyk v. Polska, wyrok ETPC 25693/94 z 26.10.2000 r.).

Poddając analizie kolejne czynności udokumentowane w aktach sprawy, należy stwierdzić, że podniesiony w skardze zarzut przewlekłości postępowania nie jest zasadny.

Sprawność początkowego okresu badanego fragmentu postępowania przed Sądem Okręgowym w Opolu tj. do momentu odczytania aktu oskarżenia była częściowo zakłócona, z przyczyn niezależnych od sądu. Pierwsze rozprawy po zapadnięciu wspomnianego postanowienia Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 30 czerwca 2011r. zostały wyznaczone na dzień 22 sierpnia 2011r. i 12 września 2011r. Wyznaczenie takich dat rozpraw wiązało się z oczekiwaniem na opinię biegłego w przedmiocie możliwości udziału w postępowaniu karnym przez oskarżonego P. P. (1). Sąd monitorował stan sprawy i pismem z dnia 11 lipca 2011r. ponaglił biegłego M. K. (1) oraz zobowiązał go do nadesłania przedmiotowej opinii przed terminem rozprawy wyznaczonej na dzień 22 sierpnia 2011r. Wskutek braku odzewu ze strony wskazanego biegłego Sąd podjął bardziej radykalne kroki i w dniu 12 września 2011r. nałożył na biegłego karę pieniężną a następnie powołał innego biegłego do oceny stanu zdrowia oskarżonego P. P. (1).

Rozprawy wyznaczone na 22 sierpnia 2011r. i 12 września 2011r. nie odbyły się z powodu uwzględnienia przez Sąd wniosku oskarżonego M. F. o odroczenie rozprawy. Wymienione działania oskarżonego M. F. polegały wprawdzie na korzystaniu z przynależnych oskarżonemu uprawnień strony procesowej, nie pozostawały jednak bez wpływu na szybkość postępowania. Sąd w tym jednak przypadku, po odroczeniu rozprawy wyznaczonej na dzień 12 września 2011r., zareagował prawidłowo powołując biegłego do oceny stanu zdrowia tego oskarżonego. Sąd również prawidłowo zareagował na rozprawie w dniu 19 października 2011r., kiedy to wobec nieusprawiedliwionego niestawiennictwa oskarżonego B. R. (2) zarządził jego przymusowe zatrzymanie i doprowadzenie na rozprawę w dniu 24 października 2011r.

Tak więc Sąd orzekający w sprawie III K 165/08 podejmował czynności przeciwdziałające wymienionym wyżej zakłóceniom takie jak czynności dyscyplinujące biegłego, czy też powołanie biegłego dla wydania opinii odnośnie stanu zdrowia oskarżonego M. F.. Należy więc podkreślić, że sprawność postępowania w sprawie nie została zakłócona działaniami Sądu, a wręcz przeciwnie Sąd użył wszelkich dostępnych środków, aby przeciwdziałać tym zakłóceniom.

Na rozprawie w dniu 24 października 2011r. odebrano dane osobowe od oskarżonych i odczytano akt oskarżenia.

Przyjmowanie wyjaśnień od oskarżonych rozpoczęto od rozprawy w dniu 30 listopada 2011r. i kontynuowano do rozprawy w dniu 20 czerwca 2012r. Istotne jest to, że na tym etapie postępowania Sąd wyznaczał rozprawy w sposób zapewniający realizację postulatu szybkości postępowania (w tym okresie odbyło się 14 rozpraw).
Z uzasadnionych powodów zostały odwołane nieliczne rozprawy. I tak rozprawy wyznaczone na dzień 14 grudnia 2011r. i 19 grudnia 2011 r. nie odbyły się ze względu na chorobę sędziego referenta. Nie odbyła się również rozprawa wyznaczona na dzień 19 marca 2012r. z powodu uwzględnienia wniosku oskarżonego M. F. o odroczenie rozprawy, które zostało poparte zaświadczeniem lekarza sądowego (odroczenie rozprawy do dnia 23 kwietnia 2012r.). Jednocześnie Sąd niezwłocznie zareagował na wniosek oskarżonego M. F. i postanowieniem z dnia 15 marca 2012r. dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego odnośnie możliwości uczestniczenia tego oskarżonego w rozprawie. Rozprawa w dniu 25 kwietnia 2012r. została odwołana z uwagi na szkolenie Sędziego. Warto również podkreślić, że przyjmowanie wyjaśnień od oskarżonych przebiegało w sposób poprawny pod względem organizacyjnym.

Na rozprawie w dniu 06 lipca 2012r. rozpoczęto przesłuchiwanie świadków. Następne rozprawy odbyły się w dniach: 11 lipca 2012r., 01 sierpnia 2012r., 08 sierpnia 2012r., 05 września 2012r., 10 września 2012r., 17 października 2012r., 31 października 2012r., 05 listopada 2012r., 07 listopada 2012r., 12 listopada 2012r., 14 listopada 2012r., 19 listopada 2012r. i 26 listopada 2012r., 12 grudnia 2012r., 17 grudnia 2012r. i 19 grudnia 2012r. Nie doszła natomiast do skutku rozprawa wyznaczona na dzień 14 listopada 2012r. wskutek wniosku jednego z obrońców o odroczenie rozprawy z powodu jego pobytu w szpitalu (także dwóch pozostałych obrońców miało kolizję spraw w tym czasie) i rozprawa wyznaczona na 10 grudnia 2012r. ze względu na zwołanie na ten dzień Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów Apelacji (...);

Oceniając ten fragment postępowania należy podkreślić, że rozprawy odbywały się dwa razy w miesiącu w okresie od lipca do października 2012 r., a w listopadzie i grudniu 2012r. odbyło się łącznie 8 rozpraw. Wprawdzie nie wszyscy świadkowie stawiali się na pierwsze wezwanie, jednakże z tego powodu postępowanie nie zostało zakłócone, bowiem Sąd skutecznie temu przeciwdziałał. Po pierwsze zarządzono, aby wezwania dla świadków były również doręczane przez właściwe Komendy Powiatowe Policji. Po drugie Sąd występował z wnioskami do MSWiA o adresy zamieszkania poszczególnych świadków, a w stosunku do jednej z osób zastosował karę porządkową. Po trzecie w sprawie skorzystano z instytucji pomocy prawnej w celu przesłuchania niektórych świadków. Ponadto zeznania pewnej grupy świadków zostały odczytane przez Sąd na podstawie art.391§1 k.p.k. i art.391§2 k.p.k. Również sukcesywnie ustalano nowe terminy dla tych świadków, którzy z uzasadnionych powodów nie mogli stawić się w Sądzie w wyznaczonym terminie (np. z powodu choroby, wykonywania pracy za granicą itp.).

Podsumowując należy podkreślić, że Sąd wyznaczał koleje terminy rozpraw bez zbędnej zwłoki, a odstępy czasowe między nimi nie były długie. Każda przerwa lub odroczenie rozprawy miało swoje uzasadnienie. Początkowe zakłócenia procedowania nie wynikały z winy Sądu, a były wynikiem działania innych uczestników postępowania lub zaistniały z przyczyn losowych. Nie bez znaczenia jest również to, że choć sprawa nie jest skomplikowana pod względem prawnym, to jednak konieczne jest poświęcenie jej większej uwagi ze względu na jej obszerność, wielość oskarżonych i znaczną ilość osób zawnioskowanych do przesłuchania. Powyższe okoliczności jak i to, że postępowanie w sprawie II K165/08 zostało znacznie zintensyfikowane po dniu 30 czerwca 2011r. skłaniają do poglądu, że Sąd Okręgowy w Opolu nie dopuścił się przewlekłości postępowania w sprawie II K 165/08.

Należy podzielić bowiem pogląd Sądu Apelacyjnego w Katowicach wyrażony w postanowieniu z dnia 11 maja 2005r. sygn. akt II S 26/05, zgodnie z którym ustalenie przewlekłości postępowania nie jest zależne jedynie od upływu czasu i subiektywnych odczuć skarżącego, lecz jest wypadkową czynników obiektywnych oraz czasu niezbędnego do podejmowania działań zgodnych z obowiązującymi przepisami, przewidującymi zachowanie określonych procedur.

W tym stanie rzeczy – mając na uwadze powyższe – Sąd Apelacyjny uznał, że złożona przez oskarżonego skarga na przewlekłość postępowania jest niezasadna w związku z czym orzekł jak na wstępie.

Na podstawie art. 623 k.p.k. w zw. z art.8 ust.2 ustawy o skardze, Sąd Apelacyjny zwolnił oskarżonego z opłaty stałej od skargi w kwocie 100 zł, albowiem skarżący wykazał, iż ze względu na sytuację majątkową i rodzinną uiszczenie wymaganej ustawowo opłaty byłoby dla niego zbyt uciążliwe.