Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt XI GC 273/19

UZASADNIENIE

Powodowie M. R. i F. S. wnieśli przeciwko pozwanemu (...) spółce akcyjnej w W. o zapłatę kwoty 5100 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie oraz o zasądzenie kosztów procesu, tytułem pokrycia pełnych kosztów najmu pojazdu zastępczego ubezpieczenia OC sprawcy szkody.

Nakazem zapłaty sąd orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

W przepisanym terminie (...) spółka akcyjna w W. wniósł sprzeciw od ww. nakazu zapłaty zaskarżając nakaz w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu.

Pismem z dnia 19.09.2019r. powodowie rozszerzyli powództwo o kwotę 6671,10zł, wnosząc tym samym o zapłatę od pozwanego 11771,10 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Dnia 19 stycznia 2018 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki V. nr rej. (...), należący do M. N.. Sprawca zdarzenia posiadał ważną polisę ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych wykupioną w (...) spółce akcyjnej w W..

Bezsporne.

Pełnomocnik poszkodowanej dokonał telefonicznego zgłoszenia szkody ubezpieczycielowi sprawcy. W trakcie rozmowy pracownik pozwanego poinformował go o możliwości zorganizowania najmu pojazdu zastępczego, przez wypożyczalnie współpracujące z pozwanym, wskazując akceptowane przez pozwaną stawki najmu dla pojazdów klasy A, B i C.

Poszkodowana wraz z mężem zamieszkuje w Danii, a do Polski przyjeżdża okazjonalnie. W dniu szkody, była w kraju wyłącznie na weekend, po czym musiała wracać za granicę. Poszkodowana poinformowała o tym pozwanego, który przekazał informacje o braku możliwości wyjazdu za granicę samochodem najętym od wypożyczalni z nim współpracujących. Nadto pozwany poinformował o możliwości wykupienia przez poszkodowaną dodatkowego, kosztownego ubezpieczenia, celem umożliwienia wyjazdu za granicę.

Dowód:

- zeznania A. N., k. 83-84,

- nagranie, płyta CD, k. 56,

- oświadczenie, k. 12.

Uszkodzony pojazd nie nadawał się do ruchu, a poszkodowana nie miała inne samochodu, którym mogłaby się poruszać. W związku z tym 20.10.2018r. najęła od powodów pojazd zastępczy marki F. (...) klasy C za stawkę 220 zł netto dziennie. Powodowie w ramach zawartej umowy umożliwili poszkodowanej korzystanie z samochodu za granicą, jak i poruszenie się pojazdem przez dwóch kierowców.

Dowód:

- umowa najmu k. 14,

- zeznania A. N., k. 83-84.

Tego samego dnia poszkodowana oddała uszkodzony samochód do naprawy. Proces związany z likwidacją szkody, w tym ustalaniem jej zakresu, oczekiwaniem na części zamienne, jak i technologicznej naprawy zakończył się 29.03.2018r. Tego dnia poszkodowana oddała pojazd zastępczy. Łącznie najem trwał przez 66 dni.

Bezsporne.

W tym też dniu – 20.01.2018r. – poszkodowana zawarła z M. C. umowę przelewu wierzytelności przysługującej jej od (...) z tytułu szkody z dnia 19.01.2018r., a w szczególności w zakresie kosztów naprawy i holowania.

Dowód:

- umowa przelewu z 20.01.2018r., k. 50.

Dnia 29 marca 2018r. M. C. zawarła z powodami umowę przelewu wierzytelności przysługującej jej wobec (...) w związku z odszkodowaniem za szkodę powstałą dnia 19.01.2018r. w samochodzie (...), w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego.

Tego samego dnia, również poszkodowana reprezentowana przez męża A. N., zawarła z powodami umowę cesji wierzytelności, na podstawie której przelała na ich rzecz wierzytelność wynikającą ze zdarzenia w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego objętego fakturą Vat,

Dowód:

- umowa cesji, k. 39,

- umowa cesji, k. 75.

Decyzją z 29.05.2018r. oraz 26.07.2018r. pozwany przyznał łącznie odszkodowanie z tytuł najmu pojazdu zastępczego w łącznej wysokości 6088,50 zł uznając cały okres najmu pojazdu zastępczego 66 zł, a stawkę najmu w wysokości 75 zł netto.

Bezsporne, a nadto:

- decyzja, k. 30, 24

- akta szkody, k. 56.

Stawka dla jednego dnia wynajmu pojazdu odpowiadającego pojazdowi uszkodzonemu w opcji bez limitu kilometrów, przy uwzględnieniu pełnego zakresu ubezpieczenia OC/AC/NW oraz z wykupionym udziałem własnym w szkodach wynosiła od 254-495 zł netto. Stawka dla jednego dnia wynajmu pojazdu odpowiadającego pojazdowi wynajmowanemu w opcji bez limitu kilometrów, przy uwzględnieniu pełnego zakresu ubezpieczenia OC/AC/NW oraz z wykupionym udziałem własnym w szkodach wynosiła od 130 – 214 zł netto.

Dowód:

- opinia biegłego sądowego, k. 93-106.

Sąd zważył, co następuje.

W świetle zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz na podstawie poczynionych ustaleń roszczenie powodów podlegało uwzględnieniu w całości.

Roszczenie przedstawione przez powodów ma charakter odszkodowawczy, znajdując oparcie w przepisach art. 822 § 1 i 2 k.c., art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz. 1152, ze zm.) oraz art. 436 § 1 k.c. i 415 k.c. Zgodnie z art. 361 § 1 i 2 k.c. Zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Między stronami nie było sporu co do okoliczności kolizji, legitymacji biernej pozwanej i okresu najmu pojazdu zastępczego. Spór dotyczył legitymacji czynnej powodów i ustalenia uzasadnionej stawki najmu w tym uchybienia obowiązkowi minimalizacji szkody.

W zakresie najdalej idącego zarzutu - braku legitymacji procesowej czynnej, sąd doszedł do przekonania, że nie był on uzasadniony. Legitymacja procesowa powodów wynika bowiem z umowy cesji i treści art. 509 § 1 i 2 k.c. oraz art. 510 kc. O ile istotnie – co nie było zresztą negowane w toku procesu przez powodów – poszkodowana już 20.10.2018r. przelała całą swoją wierzytelności posiadaną względem (...) na M. C., o tyle w dniu 29.03.2018r. M. C. (nabywca wierzytelności) dokonała dalszej jej cesji, w zakresie kosztów najmu pojazdu zastępczego, na powodów. Fakt ten nie był kwestionowany przez pozwanego, jak również nie składał on jakichkolwiek zastrzeżeń co do złożonego na tą okoliczność dowodu – tj. umowy przelewu z 29.03.2018r. – k. 75. Również sąd nie dostrzegł podstaw do kwestionowania prawidłowości tej umowy. Mimo, że nie została ona sporządzana w formie aktu notarialnego, to nie sposób uznać jej za nieważną w kontekście art. 510 § 1 kc w zw. z art. 890 § 1 kc. Niewątpliwie bowiem już z chwilą zawarcie umowy przelewu świadczenie – dokonane pod tytułem darmym – zostało wykonane na rzecz powodów. Podobne stanowisko wyraził m.in. Sądu Apelacyjnego w Białymstoku w wyroku z dnia 8 września 2016 r. I ACa 298/16 „w odniesieniu do darowizny wierzytelności forma aktu notarialnego nie jest w przypadku umowy darowizny wierzytelności wymagana, ponieważ ze względu na art. 510 k.c. zobowiązanie darczyńcy jest wykonane i wygasa z chwilą zawarcia umowy. Zgodnie z innym poglądem darowizna wierzytelności, w której nie zastrzeżono, że wywołuje ona tylko skutek obligacyjny, dokonana bez zachowania formy aktu notarialnego dla oświadczenia darczyńcy, jest co do zasady ważna tylko o tyle, o ile darczyńca wydał obdarowanemu dokumenty związane z wierzytelnością lub zawiadomił dłużnika o przelewie (wystarczy jedna z tych czynności) - poprzez wydanie dokumentów związanych z wierzytelnością lub zawiadomienie dłużnika o cesji dochodzi bowiem do wykonania darowizny sanującego brak zachowania formy.” W niniejszej zaś sprawie powodowie dysponowali nie tylko dokumentami związanymi z wierzytelnością (przede wszystkim umową najmu), lecz również dokonano zawiadomienia pozwanego o przelewie. Dlatego też uznano, że powodowie wykazali swoją legitymację do występowania w sprawie.

W zakresie zarzutu pozwanej co do uchybienia przez poszkodowaną obowiązkowi minimalizacji szkody i przyczynieniu się do jej zwiększenia, z uwagi na odmowę skorzystania z przedstawionej jej oferty najmu, uznano go za niezasadny. Na poszkodowanym oczywiście ciąży obowiązek zapobiegania szkodzie i zmniejszania jej rozmiarów (art. 354 § 2, art. 362 i 826 § 1 k.c). Kwestia ta jest przedmiotem wielu wypowiedzi judykatury, a podsumowaniem orzecznictwa w tym zakresie jest uchwała Sądu Najwyższego z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie III CZP 20/17. Zasadnicze jednak znaczenie dla rozstrzygnięcie tej kwestii ma okoliczność, że poszkodowana wyrażała wolę najęcia pojazdu od pozwanej, jednakże warunki najmu dla poszkodowanych nie były do zaakceptowania. Jak wynikało z niekwestionowanych zeznań świadka, oferty przedstawione przez pozwanego wykluczały możliwość wyjazdu najętym pojazdem za granicę lub nakładały na poszkodowaną obowiązek samodzielnego poniesienia kosztów związanego z dodatkowym ubezpieczeniem pojazdu. Tymczasem poszkodowana zamieszkuje w Danii, a w Polsce przebywa jedynie okazjonalnie, w związku z czym samochód wykorzystuje w znacznej części za granicą. Nie ma więc racji pozwany zarzucając poszkodowanej, że nie skorzystał z oferty pozwanej. Wręcz przeciwnie, to pozwana ograniczyła swoją ofertę wobec poszkodowanej w taki sposób, który uniemożliwił jej realne skorzystanie z pojazdu. Nadto pozwany nie tylko nie zaprzeczył zeznaniom świadka, lecz również nie złożył żadnego dowodu, który mógłby wykazać, że oferta była realna dla indywidualnych potrzeb poszkodowanej.

Mając na uwadze, że okres najmu pojazdu zastępczego nie był w sporny, przeprowadzono dowód z opinii biegłego sądowego w przedmiocie uzasadnionej stawki najmu. Opina była przekonująca, biegły ją uzasadnił, wskazując że zastosowana przez powodów stawka dobowa najmu w wysokości 220 zł netto, nie przekraczała akceptowalnych ówcześnie stawek najmu pojazdu odpowiadającego klasie pojazdu uszkodzonego E, które wynosiły od 254 zł do 495 zł netto, jak również była jedynie nieznacznie wyższa od stawek odpowiadających najmowi pojazdu wynajętemu klasy C – od 130 zł do 214 zł netto. Zdaniem sądu badają rynkową wartość stawek w okolicznościach sprawy, konieczne było uwzględnienie przy kosztach takich opcji jak brak limitu kilometrów, zniesiony udział własny, możliwości poruszania się samochodem przez dwóch kierowców i możliwość wyjazdu za granicę. Wynikało to z sytuacji poszkodowanej, która korzystała z samochodu głównie na trasie S.R. ((...)). Tym samym poszkodowana nie mogła być ograniczona limitem kilometrów, czy brakiem możliwości wyjazdu za granicę. Mając na uwadze, że opcje takie przy wynajmie są dodatkowo płatne, zaś stawka powodów 220 zł zawierała wszystkie te możliwości, nie sposób było jej uznać za wygórowaną również w porównaniu ze stawkami za najem pojazdu klasy C. Jak wynika z regulaminów reprezentatywnych wypożyczalni wskazanych w opinii biegłego, zarówno możliwość wyjazdów za granicę jak i prowadzenia pojazdu przez dodatkowego kierowcę, są opcjami dodatkowo płatnymi. Tym samym stawka powodów przewyższającą wskazaną przez biegłego górną wysokości stawek rynkowych jedynie o 6 zł, przy uwzględnieniu, że zawierała dodatkowe, niezbędne dla poszkodowanej opcje, była w pełni uzasadniona.

Mając powyższe na uwadze uznano powództwo w rozszerzonej wysokości 11771,10 zł za wykazane, przy uwzględnieniu, że pozwany do tej pory uiścił łącznie 6088,50 zł.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 817 § 1 k.p.c. od dnia 21 maja 2018 r., albowiem dnia 30 kwietnia 2018 r. strona powodowa dokonała zgłoszenia wierzytelności, a co za tym idzie miał wówczas cały materiał niezbędny do wydania prawidłowej decyzji.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje postawę prawną w art. 108 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. w związku z art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na poniesione przez powodów koszty złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika 1800 – zł, opłata od pełnomocnictwa w kwocie 34 zł, opłata od pozwu w kwocie 255 zł, oraz koszt sporządzenia opinii w kwocie 551,04‬ zł.

O zwrocie nadpłaconej przez strony zaliczki orzeczono na podstawie art. 84 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2016 r. poz. 623). Koszt pisemnej opinii biegłego wyniósł 1102,08 złotych, strony uiściły zaliczkę w kwocie po 800 zł. Z zaliczek stron pobrano równą kwotę 551,04‬, wobec czego należało zwrócić powodom pozostałą kwotę zaliczki 248,96 zł o czym orzeczono w pkt III wyroku.

Z pozostałej zaś zaliczki wpłaconej przez pozwaną pokryto częściowo należną opłatę od pozwu. Na podstawie art. 113 zw. z art. 25a ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych opłata należna wynosiła 750 zł uiszczono 255 zł, tym samym uzupełniającą opłata od pozwu wynosiła 495 zł. Tym samym do dopłaty pozostało 246,04 zł.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak w sentencji.

Zarządzenia:

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)