Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 sierpnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu – IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w następującym składzie:

Przewodniczący: sędzia Renata Żywicka

Protokolant: stażysta Dorota Miś-Jędrzejewska

po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2019 r. w Elblągu na rozprawie

sprawy z odwołania G. R.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E.

z dnia 24 kwietnia 2019 r., znak: (...)

o uchylenie decyzji

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

Ubezpieczona (...) wniosła odwołanie od decyzji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w E. z dnia 08 maja 2019r., znak (...), odmawiającej – w wyniku wznowienia postępowania zakończonego decyzją z dnia 29 lipca 2013r. o przyznaniu emerytury – uchylenia tej decyzji i jednocześnie stwierdzającej wydanie decyzji o przyznaniu emerytury z naruszeniem prawa. Skarżąca podniosła, że w jej ocenie winien mieć zastosowanie art. 155 kpa, który stanowi, że decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony, co w je przypadku miało miejsce.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany wniósł o jego oddalenie, wskazując na art. 145a kpa w związku z art. 146 § 1 kpa, z których wynika, że uchylenie decyzji wskutek wznowienia postępowania administracyjnego w oparciu o rozstrzygnięcie Trybunału Konstytucyjnego nie może nastąpić, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło 5 lat. W rozpatrywanej sprawie termin ten upłynął.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczona G. R. urodziła się dnia (...)

Od dnia(...)., tj. od osiągnięcia wieku 55 lat, ubezpieczona pobierała emeryturę wcześniejszą, przyznaną decyzją organu rentowego z dnia 08 maja 2008r.

Decyzją z dnia 29 lipca 2013r., znak (...), pozwany przyznał
ubezpieczonej emeryturę od dnia (...)., od daty wniosku – po osiągnięciu powszechnego wieku emerytalnego.

W dniu 18 kwietnia 2019r. ubezpieczona wniosła o wznowienie postępowania zakończonego decyzją o przyznaniu emerytury na podstawie art. 145a kpa – w związku z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019r. w sprawie P 20/16 – oraz o ponowne obliczenie tej emerytury z pominięciem art. 25 ust. 1b ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2018r., poz. 1270 ze zm.). Od doręczenia ubezpieczonej decyzji o przyznaniu emerytury do wniesienia przez nią skargi o wznowienie postępowania upłynęło 5 lat. Wskutek tego postanowieniem z dnia 24 kwietnia 2019r. organ rentowy wznowił postępowanie w sprawie emerytury ustalonej prawomocną decyzją z dnia 29 lipca 2013r., a następnie wydał zaskarżoną decyzję odmawiającą uchylenia decyzji z dnia 29 lipca 2013r. i stwierdził wydanie jej z naruszeniem prawa.

(okoliczności bezsporne, decyzje w katach rentowych)

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu odwołanie nie zasługiwało na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że przywołane wyżej okoliczności faktyczne były między stronami ostatecznie bezsporne.

Bezsprzecznie też przy wydaniu decyzji z dnia 29 lipca 2013r. o przyznaniu ubezpieczonej emerytury z tytułu ukończenia powszechnego wieku emerytalnego, organ rentowy zastosował art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej, a więc przepis który wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 6 marca 2019r. w sprawie P 20/16 został uznany za niezgodny z Konstytucją RP w zakresie, w jakim dotyczy urodzonych w 1953r. kobiet, które przed 1 stycznia 2013r. nabyły prawo do emerytury na podstawie art. 46 ustawy emerytalnej (emerytury przed osiągnieciem powszechnego wieku emerytalnego). Tym samym organ rentowy w decyzji z dnia
6 maja 2013r. zaniżył wysokość świadczenia.

Można żądać wznowienia postępowania zakończonego decyzją ostateczną m.in.
w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja (art. 145a § 1 kpa), przy czym skargę o wznowienie wnosi się w terminie jednego miesiąca od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego (art. 145a § 2 kpa). Jak jednak wynika z art. 146 § 1 kpa, uchylenie decyzji z przyczyn określonych w art. 145a § 1 kpa nie może nastąpić, jeżeli od dnia doręczenia lub ogłoszenia decyzji upłynęło pięć lat.
W takim przypadku organ ogranicza się do stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z powodu których nie uchylił tej decyzji (art. 151 § 2 kpa).

Zaskarżona decyzja odpowiada przywołanym wymogom art. 151 § 1 kpa w związku
z art. 146 § 1 kpa i art. 145a § 1 kpa, co musiało skutkować oddaleniem odwołania na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 kpc.

Po pierwsze treść art. 146 § 1 kpa wskazuje w sposób jednoznaczny, iż upływ określonych w nim terminów, jako negatywnej przesłanki do uchylenia w trybie wznowieniowym decyzji, jest bezwarunkowy, tj. niezależny od okoliczności, które to spowodowały. Nie ma zatem prawnego znaczenia okoliczność, że do wznowienia postępowania doszło po upływie terminu pięcioletniego wskutek m.in. tego, że postępowanie przed Trybunałem Konstytucyjnym w sprawie P 20/16 trwało przez około 2,5 roku oraz że w związku z tym pozostaje
w obrocie prawnym decyzja w sposób oczywisty zaniżająca wysokość należnej ubezpieczonej emerytury. Taki ewentualny skutek wyroku wydanego w sprawie P 20/16 został zauważony już przez Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu tego orzeczenia, w którym zwrócono uwagę, że dla pełnej realizacji rozstrzygnięcia o niezgodności z Konstytucją RP art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej konieczne będzie rozwiązanie ustawowe. Należy w związku z tym zwrócić uwagę, że stosowny senacki projekt ustawy zmieniającej ustawę emerytalną wpłynął w dniu 15 lipca 2019r. do Sejmu i trwają nad nim dalsze prace legislacyjne (por. druk senacki nr 1175 i druk sejmowy nr 3720).

Po drugie w sprawie nie mógł znaleźć zastosowania przywołany w odwołaniu art. 155 kpa, gdyż przepis ten dotyczy jedynie decyzji konstytutywnych, zaś decyzja przyznająca emeryturę ma charakter deklaratywny.

Z orzecznictwa sądów administracyjnych wynika, że decyzją, na mocy której strona nabyła prawo, jest jedynie tzw. decyzja konstytutywna, tj. tworząca nowe prawa lub obowiązki. Decyzje deklaratoryjne nie tworzą żadnych praw ani obowiązków, lecz potwierdzają jedynie, że obowiązki bądź uprawnienia (prawa) wynikają z ustawy lub innego aktu normatywnego. Z ostatecznej decyzji deklaratoryjnej nie może zatem strona nabyć żadnego prawa (por. wyrok NSA z 29 października 1999 r., I SA 2088/98, LEX nr 48625; wyrok NSA z 22 lipca 1998 r., I SA 154/98, LEX nr 45052; wyrok NSA z 14 marca 1997 r., I SA 235/96, ONSA 1997, nr 4, poz. 186).

Biorąc powyższe pod uwagę, stosownie do art. 477 ¹⁴§1 kpc należało oddalić odwołanie wnioskodawczyni jako bezzasadne.