Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt II K 228/18

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26-02-2019 r.

Sąd Rejonowy w Wolsztynie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSR Grzegorz Jankowiak

Protokolant: st. sek. sąd. Monika Rybarczyk

przy udziale Prokuratora: ./.

po rozpoznaniu w dniach 1.08.2018r., 21.09.2018r., 07.11.2018r., 05.12.2018r., 23.01.2019r. i 22.02.2019r. w W.

sprawy

H. B., córki H. i R. z domu J.,

urodzonej (...) w B.

oskarżonej o to, że:

I.  w 2014 roku w P., gminy P., powiatu (...), województwa (...) na działce o numerze geodezyjnym (...) wykonała bez wymaganego prawem pozwolenia roboty budowlane polegające na pobudowaniu domku letniskowego posadowionego na bloczkach betonowych z przedłużona połacią dachową,

tj. o czyn z art. 90 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo Budowlane (Dz. U. z 2016, poz. 290 z późn. zm.)

II.  w 2014 roku w P., gminy P., powiatu (...), województwa (...) na działce o numerze geodezyjnym (...) wykonała bez wymaganego prawem zgłoszenia roboty budowlane polegające na pobudowaniu budynku gospodarczego o wymiarach 5m x 2m,

tj. o czyn art. 90 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo Budowlane (Dz. U. z 2016, poz. 290 z późn. zm.)

III. w 2014 roku w P., gminy P., powiatu (...), województwa (...) na działce o numerze geodezyjnym (...) wykonała bez wymaganego prawem zgłoszenia roboty budowlane polegające na ustawieniu zbiornika na ścieki - szamba wykonanego z włókna szklanego o pojemności 2600 litrów,

tj. o czyn z art. 90 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo Budowlane (Dz. U. z 2016, poz. 290 z późn. zm.)

orzeka:

1.  oskarżoną H. B. uznaje za winną przestępstwa z art. 90 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo Budowlane popełnionego w sposób wyżej opisany w punkcie I części wstępnej wyroku i za to przestępstwo na podstawie art. 90 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo Budowlane wymierza jej karę 100 (stu) stawek dziennych grzywny ustalając wysokość stawki dziennej na kwotę 10 (dziesięciu) złotych;

2.  na podstawie art.17§1 pkt 6 k.p.k. w zw. z art. 101§1 pkt 4 k.k. umarza postępowanie odnośnie czynów opisanych w punkcie II i III części wstępnej wyroku przy ustaleniu, że zostały one popełnione przed dniem 13 kwietnia 2013r.;

3.  na podstawie art. 630 k.p.k. kosztami postepowania w zakresie punktu II i III części wstępnej wyroku obciąża Skarb Państwa;

4. na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz. U. z 1983r. Nr 49, poz. 223 ze zm.) zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 70 zł, a nadto wymierza jej opłatę w kwocie 100 zł.

SSR Grzegorz Jankowiak

UZASADNIENIE

W dniu 26 kwietnia 2012 r. H. B. wraz ze swoim mężem J. B. kupili niezabudowaną nieruchomość położoną w P., oznaczoną działką ewidencyjną numer (...), dla której Sąd Rejonowy w Wolsztynie prowadzi księgę wieczystą o numerze (...). Niniejszą działkę małżeństwo kupiło w celu posadowienia na niej domku letniskowego.

Niezwłocznie po zakupie działki H. B., jako inwestor, oraz jej mąż, podjęli prace budowlane. W ciągu dwóch lat posadowili na bloczkach betonowych budynek letniskowy z drewnianych prefabrykatów. W przedniej części domku zlokalizowany jest zadaszony taras. Całość stanowi jednolitą bryłę o powierzchni 40,99 m 2 (6,60 m x 6,21 m). Budowa domku letniskowego zakończyła się przyłączeniem instalacji elektrycznej domku do sieci (...) Operator z mocą przyłączeniową o wartości 4 kW na napięciu 0,23 kV we wrześniu 2014 r.

W dniu 09 sierpnia 2016 r. do Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w W. wpłynęło pismo Wójta Gminy P. o sprawdzenie legalności zabudowy działki numer (...) w P.. W konsekwencji Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w W. przeprowadził w dniu 18 września 2017 r. kontrolę budowy domku letniskowego z wewnętrznym tarasem. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w W. ustalił, że domek letniskowy został wybudowany przez H. B. bez wymaganego prawem pozwolenia. Postanowieniem 85/ (...)/17 z dnia 25 września 2017 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego wstrzymał prowadzenie robót budowlanych przez H. B., polegających na wybudowaniu bez wymaganego pozwolenia budynku letniskowego z wewnętrznym tarasem, jak również nałożył na nią obowiązek przedłożenia określonych dokumentów, zakreślając termin 90 dni na ich dostarczenie.

H. B., córka H. i R. zd. J., ma 66 lat. Uzyskała wykształcenie średnie. Mężatka. Nie posiada nikogo na utrzymaniu. Emerytka. Otrzymuje emeryturę w wysokości 1500 zł netto. Niekarana.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów:

-zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa (k. 3 akt)

-postanowienia Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w W. nr 85/ (...)/17 z dnia 25.09.2017 r. (k. 4-4v akt)

-protokołu kontroli (k. 7-9 akt)

-kserokopii zdjęć (k. 10-12 akt)

-informacji o osobie H. B. (k. 23-23v akt)

-aktu notarialnego (k. 57-63 akt)

-informacji z Krajowego Rejestru Karnego (k. 73 akt)

- faktur VAT (k. 74-76 akt)

-instrukcji montażu (k. 86 akt)

- dokumentacji dot. przyłączenia działki do sieci elektrycznej (k. 95-101 akt)

- częściowych wyjaśnień H. B. (k. 23-24, 67-68 akt)

- zeznań świadka A. O. (k. 15-16, 27-28, 54-55 akt)

- zeznań świadka A. G. (k. 79-80 akt)

Sąd zważył, co następuje:

Oskarżona H. B. , w toku całego postepowania jurysdykcyjnego nie przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu, jak również nie zaprzeczyła swojemu sprawstwu.

Po przeprowadzeniu analizy wyjaśnień oskarżonej i skonfrontowaniu ich z pozostałymi zgromadzonymi w sprawie dowodami, bez nadawania któremukolwiek w nieuzasadniony sposób uprzywilejowanej pozycji nad innymi, Sąd uznał, że wyjaśnienia złożone przez H. B. w zakresie, w którym dotyczyły okoliczności bezspornych i nie pozostawały w sprzeczności z poczynionymi dotąd ustaleniami faktycznymi, zasługują na przymiot wiarygodności i jako takie mogą stanowić podstawę ustaleń faktycznych w sprawie. Zwrócić należy uwagę na kilka kwestii, które w ocenie Sądu powodują, że stanowią one szczere i zgodną z rzeczywistością relację. Przede wszystkim są one spójne, pozbawione wewnętrznych sprzeczności. Dodatkowym czynnikiem wzmacniającym wiarygodność relacji jest ich kompatybilność i zbieżność z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, który Sąd uznał za wiarygodny, w tym zeznaniami świadka A. G. czy też instrukcji montażu ekologicznych zbiorników bezodpływowych.

W toku postępowania przygotowawczego oskarżona tłumaczyła, iż do budowy domku letniskowego była zachęcana przez samego sprzedającego, tj. J. Z., której to okoliczności zaprzeczył świadek J. Z.. Rozmawiając z nim przed zakupem działki oskarżona zrozumiała go w ten sposób, że po zakupie działki będzie mogła na niej wybudować dom. Niemniej zaznaczyć należy, iż wyjaśnienia oskarżonej w tej części Sąd uznał za przyjętą przez nią linię obrony. Oskarżona próbowała umniejszyć swoją odpowiedzialność, obarczając winą za zaistniałe zdarzenie sprzedającego; oskarżona mogła przecież zorientować się u odpowiednich organów czy wymagane jest pozwolenie na budowę domku letniskowego.

W toku postępowania jurysdykcyjnego oskarżona twierdziła, iż data rozpoczęcia budowy domku letniskowego podana przez nią do protokołu kontroli wynikła z jej błędu; prace budowlane zostały podjęte już w 2012 roku. Z kolei podanie do protokołu kontroli, że prace nie zostały zakończone, oskarżona tłumaczyła tym, że na dzień przeprowadzenia kontroli chciała wyizolować domek. Odnosząc się do pomyłki oskarżonej co do daty rozpoczęcia budowy domku letniskowego, Sąd miał na uwadze, że od dnia wybudowania domku letniskowego przez oskarżoną do dnia przeprowadzenia kontroli upłynęło około trzech lat, a z biegiem czasu pamięć o pewnych zdarzeniach zaciera się, tak więc wersja oskarżonej o pomyłce jest jak najbardziej prawdopodobna.

Świadek A. O. w toku postępowania przygotowawczego opisał nie tylko okoliczności podjęcia kontroli wybudowanego domku letniskowego na działce nr (...) i jej przebieg, lecz również działania podjęte przez niego w stosunku do H. B. już po jej zakończeniu. Świadek zeznał, iż na podstawie odpowiednich przepisów i przebiegu kontroli, ustalił, iż domek letniskowy konstrukcji drewnianej został wybudowany przez H. B. bez wymaganego pozwolenia. Sąd uznał zeznania świadka A. O. za wiarygodne w całości. Zeznania świadka były nie tylko wewnętrznie spójne, ale również korespondowały z pozostałym, uznanym za wiarygodny, materiałem dowodowym zgromadzonym w niniejszej sprawie. Ponadto świadek jest obcy dla stron i nie ma żadnego interesu we wspieraniu którejś z nich. Zdaniem Sądu brak jest podstaw, aby sądzić, iż mógł on składać celowo zeznania obciążające H. B., narażając się przy tym na odpowiedzialność karną za składanie fałszywych zeznań.

W niniejszej sprawie zeznania złożyła również A. G. , powołana przez obrońcę oskarżonej na okoliczność daty rozpoczęcia wykonania robót budowlanych, polegających na pobudowaniu domku letniskowego. Zdaniem Sądu zeznania świadka zasługują na przyznanie im waloru wiarygodności, albowiem tok wypowiedzi A. G. w trakcie składania zeznań na rozprawie głównej był spójny i logiczny, a jej zeznania były konsekwentne i nie były wewnętrznie sprzeczne.

Odnosząc się do oceny mocy dowodowej zeznań świadka J. Z., stwierdzić należy, iż jego zeznania nie wniosły zbyt wiele dla ustalenia stanu faktycznego. Świadek w swoich zeznaniach odnosił się do transakcji sprzedaży przez niego działki ewidencyjnej numer (...),położonej w P. oraz okoliczności związanych ze sprzedażą działki na rzecz oskarżonej. Świadek nie posiadał żadnej wiedzy odnośnie czynu zarzucanego oskarżonej w pierwszym punkcie aktu oskarżenia.

Z kolei świadek J. B. , jako osoba najbliższa dla oskarżonej, skorzystał z prawa do odmowy składania zeznań i na rozprawie w dniu 21.09.2018 r. oświadczył, że nie będzie zeznawał.

Wracając jeszcze do oceny dowodów dokumentarnych, Sąd dał wiarę informacji o przeszłości kryminalnej H. B. i informacji o jego osobie, a także załączonym do akt sprawy dokumentom w postaci: zawiadomienia Powiatowego Inspektora Budowlanego w W. o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, postanowienia Powiatowego Inspektowa Nadzoru Budowlanego w W. z dnia 25 września 2017 r. nr 85/ (...)/17, protokołu kontroli, aktu notarialnego. Bowiem dokumenty te zostały sporządzone przez kompetentne do tego organy lub upoważnione do tego osoby w formie przewidzianej przez prawo i na podstawie przepisów prawa. W przypadku pozostałych dokumentów, które stanowiły podstawę ustaleń faktycznych, tj. kserokopii zdjęć przedstawiających domek letniskowy, faktur VAT, instrukcji montażu, przyłączenia działki do sieci elektrycznej, Sąd także przyznał im atrybut wiarygodności. Sąd bowiem nie nabrał żadnych wątpliwości co do ich prawdziwości, a ponadto nie zostały one w toku postępowania zakwestionowane przez strony.

W ocenie Sądu zgromadzony w tej sprawie materiał dowodowy jest kompletny i nie wymaga uzupełnienia, zaś analiza informacji płynących z dokonanych ustaleń nieuchronnie prowadzi do konkluzji, że czyn H. B. wskazany w punkcie I części wstępnej wyroku wypełnił znamiona przestępstwa z art. 90 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

Art. 90 ustawy Prawo budowlane przewiduje sankcję w postaci kary grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 dla każdego, kto wykonuje roboty budowlane w określonych w tym przepisie przypadkach. Należą do nich roboty budowlane wykonywane w przypadkach określonych w art. 48, 49b, 50 ust. 1 pkt 1 lub 2.

W świetle niniejszej sprawy nie ulega wątpliwości, że H. B. wybudowała na nieruchomości położonej w P., oznaczonej działką ewidencyjną numer (...), budynek letniskowy konstrukcji drewnianej o wymiarach 6,60m x 6,21m.

Nadto nie ulega wątpliwości, że organy nadzoru budowlanego prowadziły postępowanie administracyjne w sprawie legalności posadowienia budynku letniskowego w oparciu o przepisy prawa budowlanego, kwalifikując go jako obiekt wymagający uzyskania pozwolenia na budowę. Tym samym w ocenie podlegała kwestia zakwalifikowania postawionego przez H. B. obiektu w postaci drewnianego budynku letniskowego do ustawowych definicji poszczególnych kategorii obiektów. Co w dalszej kolejności będzie miało wpływ na ocenę realizacji znamienia art. 90 ustawy Prawo budowlane, a więc wykonania robót budowlanych bez wymaganego prawem pozwolenia.

Art. 29 ust. 1 prawa budowlanego wymienia obiekty niewymagające przedmiotowego pozwolenia na budowę. Do tych obiektów zalicza się m.in. wolno stojące parterowe budynki rekreacji indywidualnej, rozumianych jako budynki przeznaczone do okresowego wypoczynku, o powierzchni zabudowy do 35 m 2, przy czym liczba tych obiektów na działce nie może przekraczać jednego na każde 500 m 2 powierzchni działki (pkt 2a).

Biorąc pod uwagę zebrany w sprawie materiał dowodowy, w tym zwłaszcza wniosek H. B. do wójta Gminy P. o ustalenie warunków zabudowy, w którym przedstawiła przeznaczenie budynku letniskowego, to tym samym budynek ten pełni funkcję użytkową przewidzianą w art. 29 ust. 1 pkt 2a. Przy ustalaniu powierzchni całkowitej zabudowy, Sąd oparł się na ustaleniach dokonanych przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w W., zawartych w postanowieniu nr 85/ (...)/17 z dnia 25 września 2017 r. Tak więc, powierzchnia całkowita zabudowy domku letniskowego przekracza 35m 2. Przypomnieć bowiem należy, iż w przedniej części domku zlokalizowany jest zadaszony taras, zaś całość stanowi jednolitą bryłę o powierzchni 40,99 m 2 (6,60 m x 6,21 m). Ten element przesądza o tym, że przedmiotowy budynek rekreacji indywidualnej, wybudowany przez H. B., nie mieści się w dyspozycji art. 29 ust. 1 pkt 2a, a więc jest obiektem wymagającym pozwolenia na budowę. Wobec tego wykonanie robót w postaci wybudowania domku letniskowego bez wymaganego zgłoszenia stanowi przestępstwo z art. 90 prawa budowlanego, który penalizuje budowanie albo wybudowanie obiektu budowlanego lub jego części bez wymaganego pozwolenia na budowę (art. 48 ust. 1 pkt 1),. Przy czym byt przestępstwa z art. 90 Prawa budowlanego nie może być uzależniony od tego czy organ administracji wydał postanowienie o wstrzymaniu prowadzenia robót budowlanych lub decyzję o rozbiórce obiektu budowlanego, czy też ich nie wydał, gdyż ta zależność nie wynika z treści art. 90 Prawa budowlanego. Przepis art. 90 wspomnianej ustawy nie penalizuje bowiem wykonywania robót budowlanych wyłącznie w przypadku wydania decyzji określonych w przepisach art. 48, art. 49b, art. 50 ust. 1 pkt 1 lub 2 Prawa budowlanego, lecz penalizuje także prowadzenie takich prac w sytuacjach określonych w tych przepisach, które to sytuacje stwarzają dopiero możliwość wydania decyzji administracyjnych o rozbiórce lub wstrzymaniu prac.

Kwestia strony podmiotowej przestępstwa z art. 90 Prawa budowlanego wydaje się oczywista. Przestępstwo to może być popełnione tylko umyślnie z zamiarem bezpośrednim lub ewentualnym. Sąd miał wszakże na uwadze wyjaśnienia H. B., iż nie wiedziała, że rozpoczęcie robót budowlanych domku letniskowego wymaga uprzedniego uzyskania pozwolenia właściwego miejscowo organ nadzoru budowlanego. Jednakże wskazać należy, iż w przypadku H. B. nie można mówić o usprawiedliwionej nieświadomości bezprawności jej postępowania. Bowiem jest okolicznością znaną powszechnie fakt, iż tak zwana samowola budowlana, wyrażająca się w wykonywaniu robót budowlanych bez wymaganego prawem pozwolenia lub zgłoszenia, stanowi czyn karany. Tym samym Sąd przyjął, iż H. B. działała umyślnie z zamiarem ewentualnym.

Podsumowując, zachowanie H. B. wypełniło zarówno przedmiotowe, jak też podmiotowe znamiona przestępstwa z art. 90 prawa budowlanego.

W tym miejscu wskazać należy, iż bieg przedawnienia karalności występku z art. 90 ustawy Prawo budowlane rozpoczyna się z dniem zakończenia prowadzenia robót w warunkach penalizowanych tym przepisem. Występek określany w doktrynie jako "samowola budowlana" jest bowiem przestępstwem trwałym. Z założenia jest to czyn przestępczy rozciągnięty w czasie, zatem dopiero z chwilą zakończenia czynności przez sprawcę rozpoczyna bieg przedawnienia, który wynosi – w myśl art. 101 § 1 pkt 4 KK – 5 lat. Należy jednak pamiętać, że jeżeli w tym okresie zostanie wszczęte postępowanie karne, to okres ten ulegnie wydłużeniu o kolejne 10 lat, co wynika z art. 102 KK.

W niniejszej sprawie obrońca oskarżonej na rozprawie w dniu 01 sierpnia 2018 r. podniósł zarzut przedawnienia karalności przestępstwa. W toku postępowania Sąd z własnej inicjatywy uzyskał od (...) sp. z o.o. kserokopię umowy o przyłączenie działki nr (...) do sieci elektrycznej oraz kserokopię dokumentów związanych z dokonaniem przyłącza. Z dokumentacji tej wynika, że odbiór techniczny, który stanowi zakończenie zadania inwestycyjnego o przyłączeniu, nastąpił w dniu 19 września 2014 r. W ocenie Sądu niniejszą datę należy traktować jako pierwszą prawdopodobną datę zakończenia budowy domku letniskowego (później oskarżona doprowadziła energię do domku- k. 80 akt), ponieważ podłączenie do sieci elektrycznej zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Trudno bowiem wyobrazić sobie zakończenie robót budowlanych i korzystanie z domku letniskowego bez przyłączenia go do sieci elektrycznej. Wobec tego zakreślenie przez oskarżyciela publicznego ram czasowych czynu wskazanego w pkt I części wstępnej wyroku jest jak najbardziej słuszne. Tym samym nie nastąpiło przedawnienie karalności wyżej wymienionego czynu popełnionego przez oskarżoną.

Przechodząc w tym miejscu do kwestii wymiaru kary za przypisane oskarżonej przestępstwa, Sąd kierował się dyrektywami wymiaru kary zawartymi w art. 53 § 1 i 2 k.k. Według tych dyrektyw, Sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, bacząc, by jej dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Ponadto Sąd, wymierzając karę, uwzględnia w szczególności motywację i sposób zachowania się sprawcy, popełnienie przestępstwa wspólnie z nieletnim, rodzaj i stopień naruszenia ciążących na sprawcy obowiązków, rodzaj i rozmiar ujemnych następstw przestępstwa, właściwości i warunki osobiste sprawcy, sposób życia przed popełnieniem przestępstwa i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza staranie o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie w innej formie społecznemu poczuciu sprawiedliwości, a także zachowanie się pokrzywdzonego.

Uznając oskarżoną za winną popełnienia czynu, o którym mowa w art. 90 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, Sąd wymierzył jej karę 100 stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość stawki dziennej na kwotę 10 złotych.

W chwili dokonania czynu oskarżona był osobą dorosłą oraz dojrzałą intelektualno-emocjonalnie. Ponadto nie dopuściła się czynu w warunkach anormalnej sytuacji motywacyjnej, które mogłyby wyłączyć przypisanie oskarżonej winy. Co więcej, nie występowały również okoliczności wyłączające bezprawność czynu.

Przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości czynu bierze się pod uwagę rodzaj i charakter naruszonego dobra, rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody, sposób i okoliczności popełnienia czynu, wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków, jak również postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia. W niniejszej sprawy oskarżona swoim zaniechaniem naruszyła dobro, jakie stanowi zarówno porządek, jak i bezpieczeństwo w budownictwie.

Należy zaznaczyć, iż z uwagi na treść art. 90 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane Sąd mógł wymierzyć oskarżonej karę grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Tak więc, Sąd wymierzył oskarżonej karę rodzajowo najłagodniejszą z możliwych do wymierzenia kar i to w wysokości zdecydowanie bliższej ustawowemu minimum, uwzględniając przy tym dochody oskarżonej, jej warunki osobiste i rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe. Sąd doszedł do wniosku, iż kara grzywny w rozmiarze 100 stawek dziennych przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 10 zł będzie dla oskarżonej nie tylko karą odpowiednio dolegliwą, ale uświadomi oskarżonej, że jej czy spotkał się z potępieniem ze strony wymiaru sprawiedliwości.

W ostatnim punkcie wyroku z dnia 26 lutego 2019 r. o sygn. akt II K 228/18 Sąd zasądził od oskarżonej koszty postępowania w wysokości 70 zł na rzecz Skarbu Państwa na podstawie art. 627 k.p.k. w związku z tym, że była to sprawa prowadzona z oskarżenia publicznego. Nadto Sąd zasądził od oskarżonej opłatę w wysokości 100 zł, którą skazany obowiązany jest uiścić w razie orzeczenia grzywny, o czym stanowi art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (tekst jedn. Dz. U. z 1983 r. nr 79, poz. 223 ze zm.).

SSR Grzegorz Jankowiak