Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 12-12-2018 r.

Sąd Rejonowy w Koninie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Magdalena Bartłomiejczak

Protokolant: st.sekr.sąd. Jolanta Monkowska

po rozpoznaniu w dniu 10-12-2018 r. w Koninie

na rozprawie

sprawy z powództwa I. O.

przeciwko M. S.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej M. S. na rzecz powódki I. O. kwotę 5.400 zł ( pięć tysięcy czterysta złotych) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 5 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty,

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 2.117 zł tytułem zwrotu kosztów procesu,

4.  przyznaje adw. K. A. ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w K. kwotę 1476 zł tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu pozwanej

SSR Magdalena Bartłomiejczak

Sygnatura akt I C 1432/18

UZASADNIENIE

Powódka I. O. wniosła o zasądzenie od pozwanej M. S. kwoty 6000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 5 czerwca 2018 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu i kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazała, że dochodzi zwrotu nadpłaconych na rzecz M. S. alimentów za okres od 1 października 2016 r. do dnia 4 maja 2018 r. Powódka powołała się na wyrok Sądu Okręgowego w K.z dnia 25 maja 2018 r. sygn. I 1 Ca 155/18 uchylającego obowiązek alimentacyjny wobec pozwanej z datą wsteczną – 1 października 2016 r.

W odpowiedzi na pozew pozwana M. S. wniosła o oddalenie powództwa w całości. W uzasadnieniu podniosła, iż otrzymane alimenty przeznaczyła na bieżące utrzymanie, nie jest już wzbogacona. Ponadto podniosła, iż środki te czyniły zadość zasadom współżycia społecznego. Pozwana podała, iż ma ustanowioną służebność w mieszkaniu, które podarowała powódce, jednakże nie ma możliwości zamieszkania w nim. Podała również, że choruje na szereg chorób i znajduje się w trudnej sytuacji majątkowej.

Postanowieniem z dnia 3 października 2018 r. Sąd Rejonowy w K. oddalił wniosek pozwanej o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowił dla pozwanej pełnomocnika z urzędu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny :

Od dnia 3 września 2013 r. I. O. była obciążona obowiązkiem alimentacyjnym na rzecz matki M. S., wynikającym z wyroku Sądu Rejonowego w K. z dnia 8 października 2014 r. sygn. akt III RC 577/13, w kwocie po 300 zł miesięcznie, płatnym do 10- tego każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat.

/dowód : wyrok Sądu Rejonowego w K.z dnia 8 października 2014 r. sygn. III RC 577/13 k. 10, dokumenty w aktach sprawy sygn. III RC 577/13 /

W wyniku działu spadku po zmarłej siostrze i zniesienia współwłasności przez sprzedaż nieruchomości spadkowych pozwana otrzymała 10.000 zł za jedną działkę, 12.500 zł za kolejną działkę oraz 20.000 zł za sprzedany lokal mieszkalny.

/bezsporne, nadto przesłuchanie powódki k. 139v. – 140, dokumenty w aktach sprawy sygn. III RC 549/16/

Wyrokiem z dnia 8 maja 2017 r. Sąd Rejonowy w K.w sprawie sygn. I C 1882/15 zasądził na rzecz M. S. kwotę 12.392, 56 zł tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania.

/dowód : wyrok Sądu Rejonowego w K. z dnia 8 maja 2017 r. sygn. I C 1882/15 k. 213/

W dniu 20 października 2016 r. I. O. wniosła do (...)Sądu, Wydziału Rodzinnego i Nieletnich, pozew o ustalenie, iż obowiązek alimentacyjny wobec M. S. wygasł z dniem 1 października 2016 r. Odpis pozwu został doręczony M. S. w dniu 24 listopada 2016 r.

/dowód : potwierdzenie odbioru k. 10 akt sygn. III RC 549/16/

Wyrokiem z dnia 20 lutego 2018 r. Sąd Rejonowy w K. oddalił powództwo I. O. o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego na rzecz M. S..

/dowód : wyrok Sądu Rejonowego w K. z dnia 20 lutego 2018 r. sygn. III RC 549/16 k. 349 akt sygn. III RC 549/16/

Od powyższego wyroku powódka wywiodła apelację. Prawomocnym wyrokiem z dnia 25 maja 2018 r. Sąd Okręgowy w K. sygn. I 1 Ca 155/18 uchylił powyższy obowiązek alimentacyjny z dniem 1 października 2016 r., ustalając że pozwana uzyskała kwotę 50.000 zł, której posiadanie zlikwidowało niedostatek.

/dowód : wyrok Sądu Okręgowego w K. z dnia 25 maja 2018 r. sygn. 1 I Ca 155/18 k. 11/

Od chwili uchylenia obowiązku alimentacyjnego, tj. od dnia 1 października 2016 r. do dnia 4 maja 2018 r. powódka regulowała alimenty na rzecz pozwanej w łącznej wysokości 6.000 zł.

/dowód : potwierdzenia przelewu k. 20-23/

Pismem z dnia 28 maja 2018 r. powódka wezwała pozwaną do zapłaty kwoty 6.000 zł w terminie 3 dni od daty otrzymania wezwania. Wezwanie zostało doręczone pozwanej w dniu 1 czerwca 2018 r.

/dowód : wezwanie do zapłaty k 17, potwierdzenie nadania k. 17, wydruk ze strony Poczty Polskiej – śledzenie przesyłek k. 18/

W dniu 21 listopada 2001 r. M. S. darowała I. O. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ulicy (...). W przedmiotowej umowie I. O. zobowiązała się jednocześnie zapewnić pozwanej prawo dożywotniego i bezpłatnego zamieszkiwania w przedmiotowym lokalu oraz zobowiązała się do opieki nad nią i pielęgnowania w czasie choroby.

/dowód : akt notarialny z dnia 21 listopada 2001 r. Rep. A nr (...) k. 100, dokumenty w aktach sprawy sygn. I C 1988/14/

M. S. wniosła do Sądu Okręgowego w P. Ośrodek (...) w K. pozew przeciwko I. O., o zobowiązanie I. O. do złożenia oświadczenia woli o przeniesieniu własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego położonego w K. przy ulicy (...). Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą XV C 859/02.

Wyrokiem z dnia 11 czerwca 2003 r. Sąd Okręgowy w P. Ośrodek (...) w K. w sprawie sygn. XV C 859/02 oddalił powództwo.

/dowód : dokumenty w aktach sprawy sygn. XV C 859/02/

W dniu 30 lipca 2005 r. M. S. wniosła do Sądu Okręgowego w K. pozew przeciwko I. O., o odwołanie darowizny z powodu niewdzięczności córki, wnosząc jednocześnie o zobowiązanie I. O. do złożenia oświadczenia woli, że przenosi ona własnościowe prawo do lokalu mieszalnego położonego w K. przy ulicy (...) z powrotem na powódkę. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą I C 910/05.

Postanowieniem z dnia 17 października 2005r r. Sąd Okręgowy w K. w sprawie sygn. I C 910/05 umorzył postępowanie, wobec cofnięcia pozwu przez M. S..

/dowód : dokumenty w aktach sprawy sygn. I C 910/05/

W dniu 8 sierpnia 2014 r. M. S. wniosła do Sądu Rejonowego w K. prywatny akt oskarżenia przeciwko I. O. i D. O. o czyn z art. 157 § 2 kk. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą II K 989/14.

Wyrokiem z dnia 21 stycznia 2016 r. Sąd Rejonowy w K. w sprawie sygn. II K 989/14 uniewinnił I. O. i D. O. od zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 157 § 2 kk przyjmując, że oskarżeni działali w obronie koniecznej określonej w przepisie art. 25 § 1 kk.

/dowód : dokumenty w aktach sprawy sygn. II K 989/14/

Niedługo po darowiźnie pomiędzy stronami zaistniał konflikt o charakterze osobistym, wskutek którego pozwana wyprowadziła się z przedmiotowego lokalu i w 2006 r. zamieszkała u J. Z.. W dniu 1 września 2013 r. M. S. podpisała z J. Z. umowę najmu pokoju mieszkalnego w mieszkaniu położonym w K. przy ulicy (...) na okres od 1 września 2013 r. do 30 czerwca 2014 r. Następnie wyżej wymienieni zawarli umowę najmu wyżej opisanego lokalu na okres od 1 maja 2014 r. do 31 grudnia 2014 r.

/dowód : akt notarialny z dnia 21 listopada 2001 r. Rep. A nr (...) k. 100, dokumenty w aktach sprawy sygn. I C 1988/14/

W dniu 30 września 2014 r. M. S. wniosła o zasądzenie na jej rzecz od I. O. kwoty 3600 zł tytułem zwrotu czynszu najmu za okres od września 2013 r. do września 2014 r. Sprawa została zarejestrowana pod sygnaturą I C 1988/14.

Wyrokiem z dnia 26 czerwca 2015 r. Sąd Rejonowy w K. w sprawie sygn. I C 1988/14 zasądził od I. O. na rzecz M. S. kwotę 2250 zł. Sąd Okręgowy w K. po rozpoznaniu apelacji I. O. zmienił opisany wyrok i powództwo M. S. oddalił.

/dowód : dokumenty w aktach sprawy sygn. I C 1988/14/

Pozwana obecnie mieszka u J. Z., z którym pozostaje w konkubinacie. Źródłem jej dochodu jest renta KRUS w wysokości 804 zł oraz świadczenie pielęgnacyjne w kwocie 200 zł.

/dowód : umowa najmu z dnia 9 czerwca 2016 r. k. 41, przesłuchanie powódki k.139v.-140/

Stan faktyczny został ustalony na podstawie zgromadzonych w sprawie dokumentów i dołączonych do spraw I C 1988/15, I C 1882/15, II K 989/14, XV C 959/02, I C 910/05, III RC 577/13, (...)., a nadto na podstawie zeznań pozwanej i świadka J. Z., które Sąd ocenił jako wiarygodne w takim zakresie, w jakim korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Jednakże zeznania pozwanej i świadka w części dotyczącej tego, że nie stanowią konkubinatu oraz tego, że J. Z. pobiera od M. S. czynsz najmu za wynajem pokoju w lokalu mieszkalny, nie zasługują na uwzględnienie. Niewytłumaczalne jest w świetle zasad doświadczenia życiowego, aby świadek pozwalał pozwanej zamieszkiwać u siebie w okresie od 2006 r. do września 2013 r., a więc blisko 7 lat, nie pobierając za to czynszu najmu i traktując pozwana jak zupełnie obcą osobę. W ocenie Sądu, biorąc dodatkowo pod uwagę nagłe spisanie umów najmu w 2013 i w 2014 r., umowy te miały charakter pozorny (fikcyjny) i przygotowane zostały tylko na potrzeby toczonych między stronami procesów. Nadto Sąd nie dał wiary tym zeznaniom co do genezy konfliktu istniejącego między stronami, w szczególności obarczania odpowiedzialnością za jego powstanie wyłącznie powódki. Zeznania te są sprzeczne z dokumentami zebranymi w sprawie zawisłej przed Sądem Okręgowym w K. o sygn. akt XV C 859/02. Sąd nie dał też wiary zeznaniom pozwanej w części, w której relacjonowała ona na co przeznaczyła pieniądze uzyskane ze spadku, albowiem były one niespójne i nierzetelne, pozwana nie była wskazać żadnych szczegółów, a ostatecznie odmówiła udzielenia odpowiedzi na zadane jej pytanie.

W pozostałym zakresie Sąd obdarzył zeznania pozwanej i świadka walorem wiarygodności, w szczególności co do tego, iż pomiędzy stronami istnieje permanentny konflikt.

Sąd zważył, co następuje :

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w zdecydowanej części.

Bezsporne pomiędzy stronami było, że powódka zobowiązana była od dnia 3 września 2013 r. do zapłaty alimentów w kwocie po 300 zł na rzecz swojej matki M. S.. Bezsporne pozostawało również to, że uiszczała alimenty do dnia 4 maja 2018 r. Wyrokiem z dnia 25 maja 2018 r. w sprawie sygn. I 1 Ca 155/18 Sąd Okręgowy w K. uchylił istniejący obowiązek alimentacyjny z dniem 1 października 2016 r. Bezsporne było, że w okresie od 1 października 2016 r. do 4 maja 2018 r. powódka uiściła tytułem świadczeń alimentacyjnych na rzec pozwanej kwotę 6000 zł.

Jak wynika z treści art. 405 k. c. kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Natomiast w myśl art. 410 k.c. przepisy dotyczące bezpodstawnego wzbogacenia stosuje się w szczególności do świadczenia nienależnego, które zachodzi jeżeli ten, kto je spełnił, nie był w ogóle zobowiązany lub nie był zobowiązany względem osoby, której świadczył, albo jeżeli podstawa świadczenia odpadła lub zamierzony cel świadczenia nie został osiągnięty, albo jeżeli czynność prawna zobowiązująca do świadczenia była nieważna i nie stała się ważna po spełnieniu świadczenia.

Niewątpliwie w chwili spełniania świadczenia powódka była zobowiązana na mocy wyroku sądowego do płacenia alimentów, lecz wskutek orzeczenia Sądu Okręgowego w K. w sprawie sygn. I 1Ca 155/18 podstawa świadczenia odpadła, w związku z uchyleniem obowiązku z datą wsteczną tj. od dnia 1 października 2016 r.

Odpadnięcie podstawy prawnej świadczenia zachodzi w sytuacji, gdy w chwili świadczenia jego prawna podstawa istniała, natomiast już po spełnieniu odpadła. Dopuszczalność stosowania przepisów o nienależnym świadczeniu dla świadczeń alimentacyjnych nie jest kwestionowana w orzecznictwie. Świadczenie uiszczane na podstawie wykonalnego orzeczenia podlegającego uchyleniu staje się nienależne z chwilą odpadnięcia jego podstawy prawnej (tak. min. wyrok SN z dnia 7 lipca 2005r., IV CK 24/05, LEX nr 311333). Zwrot spełnionego świadczenia w takich przypadkach następuje automatycznie na wniosek dłużnika, bez względu na to, jak kształtowały się stosunki prawne między stronami, a zatem niezależnie od stosunku materialnoprawnego łączącego strony związanego z causą roszczenia, które w takim wypadku jest rozstrzygane jedynie w kontekście odpadnięcia podstawy prawnej, w oparciu o którą świadczenie było uiszczane. Nie jest istotna przyczyna zmiany, uchylenia /upadku/ orzeczenia, które uległo już wykonaniu.

Nadto w ocenie Sądu pozwana już od dnia otrzymania pozwu tj. 24 listopada 2016 r. musiała liczyć się z ewentualnym zwrotem świadczeń alimentacyjnych uiszczanych przez jej córkę. Nie może odnieść skutku w postaci zniweczenia żądaniu powódki zarzut pozwanej, które powołując się na treść art. 409 k.c., wskazała że w chwili wytoczenia przedmiotowego powództwa nie była już wzbogacona, ponieważ korzyść z tytułu wyegzekwowanych świadczeń alimentacyjnych zużyła na bieżące potrzeby, a przy tym nie mogła się liczyć z obowiązkiem jej zwrotu. Nie budzi bowiem żadnych wątpliwości, iż pozwana M. S. już od daty doręczenia jej pozwu w sprawie o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego, powinna liczyć się z obowiązkiem zwrotu świadczeń alimentacyjnych po tym okresie. Podkreślenia wymaga, że dla przyjęcia świadomości wzbogaconego o tym, iż uzyskana korzyść jest nienależna, wystarcza też ocena, iż przekonanie wzbogaconego co do prawnej podstawy jej uzyskania nie było uzasadnione w świetle obiektywnych okoliczności. Powinność zwrotu świadczenia nienależnego oznacza zarówno sytuację, w której zobowiązany do zwrotu wiedział, że korzyść mu się nie należy, jak również sytuację, gdy co prawda był subiektywnie przekonany, iż korzyść mu się należy, lecz na podstawie okoliczności sprawy obiektywnie powinien się liczyć z możliwością obowiązku zwrotu.

Tak więc w sytuacji procesowej z jaką mamy do czynienia w aktualnym postępowaniu, pozwana od daty zawiśnięcia sporu w sprawie o wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego powinna przewidywać możliwość zwrotu świadczeń alimentacyjnych otrzymanych po tej dacie.

W przypadku świadczeń alimentacyjnych, powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu korzyści ten, kto dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności, czy też o ustalenie wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego, bądź w przypadku zmiany zakresu zabezpieczenia (por. wyrok SN z dnia 19.06.1951 r., C 364/51, OSN 1953, nr 1, poz.12; E. Łętowska „Bezpodstawne wzbogacenie” Warszawa 2000 r.; P. Księżak „Bezpodstawne wzbogacenie. Komentarz.” Warszawa 2007 r.; W. Serda „Nienależne świadczenie” Warszawa 1988 r.; K. Kołakowski w pracy zbiorowej pod red. G. Bieńka „Komentarz do kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania. Tom 1” Warszawa 2002 r.).

W ocenie Sądu, pozwana w okresie po doręczeniu jej w dniu 24 listopada 2016 r. odpisu pozwu w sprawie sygn. III RC 549/16, winna liczyć się z obowiązkiem zwrotu pobranych alimentów za okres od 5 grudnia 2016 r. do 4 maja 2018r.

Jednocześnie Sąd uznał, że nie zachodzi przypadek spełnienia świadczenia czyniącego zadość zasadom współżycia społecznego. Zgodnie z art. 411 pkt. 2 k.c. nie można żądać zwrotu świadczenia, jeżeli spełnienie świadczenia czyni zadość zasadom współżycia społecznego. Powyższy przepis znajduje zastosowanie w sytuacji gdy ten, kto spełnił świadczenie, nie był prawnie zobowiązany, lecz można mu przypisać moralny obowiązek wobec przyjmującego świadczenie; w takiej sytuacji spełnienie świadczenia czyni zadość zasadom współżycia społecznego (por. wyrok SN z dnia 21 września 2004 r., II PK 18/2004, OSNPiUS 2005, nr 6, poz. 84).

O tym, czy świadczenie czyni zadość zasadom współżycia społecznego decyduje każdorazowo całokształt okoliczności konkretnego przypadku; czynią zadość zasadom współżycia społecznego zwłaszcza tzw. świadczenia quasi-alimentacyjne (por. wyrok SN z dnia 17 lutego 2000 r., I PKN 537/99). Przesłanka zgodności z zasadami współżycia społecznego i czynieniu im zadość odwołuje się do systemu wartości i ocen, dlatego powinna być ona dokładnie badana w każdej sytuacji faktycznej związanej z jej podniesieniem. Nie będzie więc można żądać zwrotu świadczenia, gdy odpowiada ono obowiązkom akceptowanym przez społeczeństwo lub też przyjętym zwyczajom postępowania (B. Paul, Koncepcje rozliczeń majątkowych między konkubentami, PS 2003, nr 3, s. 16; A. Rzetecka-Gil, Komentarz do art. 411 k.c., teza 22, op. system prawny LEX).

W stanie faktycznym niniejszej sprawy należy mieć na uwadze, że pozwana w okresie od 2016 do 2018 r. uzyskała z tytułu sprzedaży nieruchomości spadkowych oraz zasądzonego odszkodowania kwotę około 50000 zł, nie wykazała przy tym aby pieniądze te wydatkowała na spłatę długów czy przeznaczyła na inne potrzeby.

Nie można również tracić z pola widzenia, że przepis art. 411 pkt 2 k.c. winien być stosowany w zasadzie w wyjątkowych sytuacjach, gdy oczywiste względy słuszności za tym przemawiają. Tego rodzaju okoliczności w niniejszej sprawie nie można się jednak dopatrzeć. Wzgląd na zasady współżycia społecznego nie może przemawiać za oddaleniem powództwa przede wszystkim z tej przyczyny, iż pozwana sama dopuściła się naruszenia tych zasad.

Należy podkreślić, że zgodnie z utrwalonym stanowiskiem Sądu Najwyższego zastosowanie art. 5 k.c. mieści się w granicach swobodnego uznania sędziowskiego. Wynika więc z tego, że konieczne jest w takim przypadku uwzględnienie całokształtu okoliczności sprawy. Uwzględniona powinna zostać więc także „zasada czystych rąk”. Zasada ta polega na tym, że ochrony przewidzianej w art. 5 k.c. może żądać jedynie ten, kto sam postępuje nienagannie. Także i w tym aspekcie uznaje się, że odmowa skorzystania z prawa podmiotowego wymaga ostrożności i może dotyczyć jedynie okolicznościami wyjątkowo rażących i nieakceptowanych ze względów aksjologicznych (zob. Z. Hajn: W kwestii pojmowania „zasady czystych rąk” w orzecznictwie Sądu Najwyższego, w: Z aktualnych zagadnień prawa pracy i zabezpieczenia społecznego. Księga Jubileuszowa Profesora Waleriana Sanetry, red. B. Cudowski, J. Iwulski, Wydawnictwo Temida2, Białystok 2013, s. 145). W orzecznictwie Sądu Najwyższego pogląd powyższy jest przyjmowany już od dawna. Bowiem już w uchwale z dnia 27 czerwca 1985 r., III PZP 10/85 (OSNC rok 1985, nr 11, poz. 164) stwierdzono, że ten, kto sam narusza prawo i zasady współżycia społecznego nie może powoływać się na okoliczności przemawiające za jego ochroną w ramach art. 5 k.c..

W realiach przedmiotowej sprawy pozwanej takiego nienagannego postępowania przypisać nie można. Strony są silnie skonfliktowane, przy czym inicjatorką procesów przeciwko powódce jest pozwana. Dodać należy, że zeznania pozwanej złożone na rozprawie w dniu 10 grudnia 2018 r. oddają wybitnie negatywne nastawienie pozwanej do powódki i ukierunkowane są na ukazanie powódki w złym świetle, co w ocenie Sądu musi być poczytane jako postępowanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Wskazać jeszcze trzeba, że sam fakt pokrewieństwa nie jest jeszcze dostateczną podstawą do tego, że żądanie zwrotu świadczenia nienależnego, jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Pozwana nie przedstawiła żadnych innych okoliczności, które pozwalały na uznanie żądania powódki jako sprzecznego z zasadami współżycia społecznego, do czego była zobowiązana zgodnie z art. 6 kc i 232 kpc podnosząc taki zarzut.

Odnośnie natomiast wysokości zasądzonego roszczenia wskazać należy, że powódka po dacie 24 listopada 2016 r. do dnia 4 maja 2018 r. wpłaciła na rzecz pozwanej alimenty w łącznej wysokości 5.400 zł (19 miesięcy x 300 zł) i taka kwota jako nienależna podległa zasądzeniu od pozwanej na rzecz powódki pkt 1 sentencji wyroku).

Z uwagi, że zwrot nienależnego świadczenia jest świadczeniem bezterminowym jego wymagalność wynika z treści art. 455 k.c. zgodnie, z którym jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Powódka wzywała pozwaną do zwrotu nienależnego świadczenia pismem z dnia 28 maja 2018 r., które pozwana otrzymała w dniu 1 czerwca 2018 r.. W związku z tym Sąd podzielił stanowisko powódki i określił wymagalność roszczenia na dzień 5 czerwca 2018 r., a więc w dniu następnym pod upływie 3 dni od dnia doręczenia wezwania do pozwanej. W ocenie Sądu w tym czasie pozwana mogła zapoznać się ze stanowiskiem powódki.

Zgodnie z treścią art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. W związku z powyższym Sąd zasądził odsetki od dnia 5 czerwca 2018 r.

W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo (pkt 2 sentencji wyroku).

Orzeczenie o kosztach zawarte w punkcie 3 sentencji wyroku znajduje swą podstawę normatywną w treści art. 98 k.p.c., w myśl którego strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu).

Zgodnie z określoną w tym przepisie zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy i zwrotu kosztów celowych, obowiązek zwrotu tychże kosztów spoczywał zatem na pozwanej, jako przegrywającej sprawę. Koszty poniesione przez powódkę obejmowały kwotę 2.117 zł, na którą składały się: opłata sądowa od pozwu w kwocie 300 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 1800 zł ustalone na podstawie § 2 ust. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie( Dz. U. z 2016r., poz. 1668).

O kosztach zastępstwa procesowego udzielonego pozwanej z urzędu Sąd orzekł w pkt 4 sentencji wyroku na podstawie § 8 ust. 4 w zw. z § 4 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. poz. 1715).

SSR Magdalena Bartłomiejczak