Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 7 marca 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 7 marca 2014 r. na rozprawie

sprawy B. R.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K.

o podjęcie wypłaty emerytury

na skutek apelacji ubezpieczonej

od wyroku Sądu Okręgowego w Koszalinie IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 28 czerwca 2013 r. sygn. akt IV U 1514/13

p o s t a n a w i a :

umorzyć postępowanie apelacyjne.

SSO del. Beata Górska SSA Zofia Rybicka - Szkibiel SSA Romana Mrotek

Sygn. akt III AUa 714/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 kwietnia 2013 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. odmówił ubezpieczonej B. R. uchylenia decyzji z dnia 10 października 2011 roku w części, w jakiej decyzja ta zawiesza, na podstawie art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 roku o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, póz. 1726 oraz z 2011 r. Nr 291, póz. 1707) w zw. z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 roku Nr 153, póz. 1227 z zm.) prawo do emerytury za okres od dnia l października 2011 roku do dnia 21 listopada 2012 roku. W uzasadnieniu sporządzonym do decyzji wskazał, że wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 listopada 2012 roku nie ma zastosowania do przypadającego przed dniem 22 listopada 2012 roku okresu zawieszenia emerytur na podstawie wyżej wymienionych przepisów prawnych. Tym samym brak jest podstaw do wypłaty wyrównania emerytury zawieszonej w wskazanym okresie.

Ubezpieczona zaskarżyła przedmiotową decyzję odwołaniem wniesionym w dniu 7 maja 2013 roku. Domagała się zmiany zaskarżonej decyzji poprzez wyrównanie kwoty świadczenia emerytalnego za okres od dnia l października 2011 roku do 21 listopada 2012 roku wraz z ustawowymi odsetkami. W uzasadnieniu swojego stanowiska przywołała orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia z dnia 13 listopada 2012 roku, uznające sporny przepis za niezgodny z Konstytucją RP.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. w odpowiedzi na odwołanie domagał się jego oddalenia, powtarzając argumenty użyte w uzasadnieniu decyzji z dnia 19 kwietnia 2013 roku oraz wskazał, że ubezpieczona nabyła prawo do emerytury od dnia 11 listopada 2007 roku i w związku z tym nie mieści się w kręgu osób, których dotyczy orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego.

Sąd Okręgowy w Koszalinie wyrokiem z dnia 28 czerwca 2013r. oddalił odwołanie.

W uzasadnieniu wyroku Sąd ustalił, że B. R. urodziła się w dniu (...). Jej ostatnim miejscem zatrudnienia, przed złożeniem wniosku o emeryturę, był Instytut (...) w R. Zakład (...) w B.. W 2007 roku spełniła warunki uprawniające ją do emerytury; nie rozwiązała jednak stosunku pracy. Stąd Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w K. ustalił jej prawo emerytalne decyzją z dnia 10 grudnia 2007 roku poczynając od 11 listopada 2007 roku tj. od pierwszego dnia miesiąca, w którym uprawnienie przysługiwało. Jednocześnie organ rentowy zawiesił wypłatę świadczenia, albowiem w dacie wniosku ubezpieczona kontynuowała zatrudnienie. Sąd podkreślił, że od l lipca 2000 roku do 7 stycznia 2009 roku obowiązywał art. 103 ustęp 2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który wprowadzał zasadę każdorazowego zawieszania prawa do emerytury bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. Tym samym w chwili nabycia prawa do emerytury B. R. nie mogła jednocześnie kontynuować zatrudnienia i otrzymywać świadczenia emerytalnego. Wypłatę emerytury podjęto dopiero na mocy decyzji z dnia 2 kwietnia 2009 roku, gdyż w tym okresie przepisy pozwalały już na jednoczesne pobieranie świadczenia emerytalnego i wynagrodzenia za pracę, która była wykonywana na rzecz pracodawcy bezpośrednio przed nabyciem prawa do emerytury. Ponownie wstrzymano ubezpieczonej wypłatę świadczenia emerytalnego od l października 2011 roku w związku z zmianą przepisów (wszedł w życie art. 103 a ustawy emerytalnej) - decyzja z dnia 10 października 2011 roku.

Ustawą z dnia 16 grudnia 2010 roku o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, póz. 1726 z późn. zm.) dokonano nowelizacji ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, póz. 1227 z późn. zm.), w wyniku której zmieniono przepis art. 103 ust. l i ust. 2 oraz dodano art. 103a. W rezultacie zniesiono możliwość pobierania świadczenia emerytalnego bez rozwiązywania umowy o pracę z dotychczasowym pracodawcą osobom, którym organ rentowy przyznał emeryturę po 8 stycznia 2009 roku. Jednocześnie zgodnie z treścią art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 roku emeryci, którym ZUS przyznał emeryturę przed l stycznia 2011 roku mogli ją pobierać bez rozwiązania umowy o pracę z dotychczasowym pracodawcą jeszcze przez 9 miesięcy od daty wejścia w życie nowelizacji, czyli do 30 września 2011 roku.

Na podstawie powyższych ustaleń Sąd Okręgowy uznał, że odwołanie jest niezasadne. Podkreślił, że ubezpieczona B. R. po raz pierwszy nabyła ona prawo do emerytury z dniem 11 listopada 2007 roku mocą decyzji z dnia 16 grudnia 2007 roku. W dacie tej obowiązywał przepis art. 103 ust. 2a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zgodnie z którym, prawo do emerytury ulegało zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego. W konsekwencji, ubezpieczona nabywając prawo do emerytury nie mogła łączyć pracy zarobkowej u dotychczasowego pracodawcy z pobieraniem świadczenia emerytalnego, bez konieczności rozwiązania stosunku pracy. Dlatego też decyzja ustalająca prawo B. R. do emerytury od dnia 11 listopada 2007 roku jednocześnie zawieszała wypłatę świadczenia.

Wypłatę emerytury podjęto dopiero decyzją z dnia 2 kwietnia 2009 roku po zmianie przepisów, które pozwalały już na jednoczesne pobieranie emerytury i kontynuowanie zatrudnienia.

Ponownie wstrzymano ubezpieczonej wypłatę świadczenia emerytalnego od l października 2011 roku. W tej dacie ponownie zaczął obowiązywać przepis art. 103a ustawy emerytalnej, który dodany został przez art. 6 pkt 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 roku o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, póz. 1726 z późn. zm.) z dniem l stycznia 2011 roku. Na mocy tego przepisu powrócono do uregulowania wcześniej istniejącego tj. wspomnianego art. 103 ust. 2a, kiedy zniesiono możliwość pobierania emerytury bez rozwiązywania umowy o pracę z dotychczasowym pracodawcą. Regulacja ta objęła wszystkich emerytów, którzy nie rozwiązali stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę, a więc nie tylko tych którzy prawo do emerytury uzyskali poczynając od l stycznia 2011 roku ale również, na mocy przepisu art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 roku, tych którzy przeszli na emeryturę przed tą datą. Zgodnie bowiem z powołanym przepisem, ci emeryci, którym organ rentowy przyznał emeryturę przed l stycznia 2011 roku mogli ją pobierać bez rozwiązania umowy o pracę z dotychczasowym pracodawcą jeszcze przez 9 miesięcy od daty wejścia w życie nowelizacji, czyli do 30 września 2011 roku. Po tej dacie, aby jednocześnie pobierać świadczenie emerytalne i wynagrodzenie ze stosunku pracy należało rozwiązać stosunek pracy z dotychczasowym pracodawcą.

W dniu 13 listopada 2012 roku Trybunał Konstytucyjny wydał w sprawie o sygn. akt K 2/12 wyrok, w którym orzekł, że art. 28 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 roku o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 257, poz. 1726 z późn. zm.) w związku z art. 103a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.), dodanym przez art. 6 pkt 2 ustawy z 16 grudnia 2010 roku, w zakresie, w jakim znajduje zastosowanie do osób, które nabyły prawo do emerytury przed l stycznia 2011 roku, bez konieczności rozwiązania stosunku pracy, jest niezgodny z zasadą ochrony zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa wynikającą z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W swym uzasadnieniu Trybunał Konstytucyjny zastrzegł, że badał on wyłącznie, czy ustawodawca mógł na podstawie art. 28 ustawy zmieniającej z 16 grudnia 2010 roku rozciągnąć stosowanie art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z FUS - przepisu ustalającego nową treść ryzyka emerytalnego - na sytuacje przeszłe, tj. wobec osób, które już nabyły prawo do emerytury w okresie od 8 stycznia 2009 roku do 31 grudnia 2010 roku, czyli w czasie obowiązywania regulacji niezawierającej wymogu rozwiązania stosunku pracy z dotychczasowym pracodawcą dla uzyskania świadczenia emerytalnego. Zapadły w dniu 13 listopada 2012 roku wyrok Trybunału Konstytucyjnego odnosi się zatem jedynie do tych osób, wobec których, w tym krótkim okresie, po raz pierwszy wydano deklaratoryjną decyzję potwierdzającą prawo do emerytury, bo tylko one uzyskały prawo do świadczenia emerytalnego bez konieczności rozwiązania stosunku pracy.

Sąd meriti podkreślił, że B. R. do tego grona nie należy. Stąd ubezpieczona, której prawo do emerytury ustalono od 11 listopada 2007 roku, nie nabyła uprawnienia do kontynuowania zatrudnienia z jednoczesnym pobieraniem świadczenia emerytalnego. Nie może zatem być mowy, w jej przypadku, o naruszeniu jakichkolwiek praw nabytych czy też podważaniu zaufania obywateli do państwa i porządku prawnego poprzez niekorzystną zmianę przepisów w trakcie realizacji skuteczne nabytego uprawnienia, bowiem B. R. nigdy takie prawo nie przysługiwało. Mając zatem na względzie fakt, że wobec B. R. nie doszło do naruszenia praw podmiotowych, to tym samym zasadnie zawieszono jej emeryturę, wobec faktu kontynuowana zatrudnienia i dlatego Sąd Okręgowy z mocy art. 477 ¹⁴§ l k.p.c. oddalił odwołanie.

Z powyższym wyrokiem Sądu Okręgowego nie zgodziła się B. R., która w wywiedzionej apelacji wniosła o jego zmianę, poprzez przyznanie prawa do wypłaty zawieszonej emerytury za okres od 1 października 2011 r. do 21 listopada 2012 r.

Pismem z dnia 19 lutego 2014 r. przekazanym do Sądu Apelacyjnego przez Sąd Okręgowy w dniu 3 marca 2014r. B. R. cofnęła apelację w związku z podpisaną przez Prezydenta RP w dniu 30 stycznia 2014 r. ustawą z dnia 13 grudnia 2013r., która zaspakaja roszczenia ubezpieczonej.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 391 § 2 k.p.c. w razie cofnięcia apelacji sąd drugiej instancji umarza postępowanie apelacyjne i orzeka o kosztach jak przy cofnięciu pozwu.

Przy czym, cofnięcie apelacji jest czynnością dyspozycyjną strony, która nie podlega kontroli sądu (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 29 maja 2000 r., III CZP 6/00, Prok. i Pr. 2000/10/37). Jednakże w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych powyższa czynność z uwagi na treść art. 469 k.p.c., który stanowi, że Sąd uzna zawarcie ugody, cofnięcie pozwu, sprzeciwu lub środka odwoławczego oraz zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia za niedopuszczalne także wówczas, gdyby czynność ta naruszała słuszny interes pracownika lub ubezpieczonego, podlega kontroli Sądu.

W ocenie Sądu Apelacyjnego brak jest przesłanek do uznania, że cofnięcie apelacji narusza słuszny interes ubezpieczonej (art. 469 k.p.c.), która jest gospodarzem procesu i która zamierza skorzystać z prawa przyznanego ustawą z dnia 13 grudnia 2013 r. o ustaleniu i wpłacie emerytury, do których prawo uległo zwieszeniu w okresie od dnia 1 października 2011 r. do dnia 21 listopada 2012 r. (Dz. U. z 2014 r., poz. 169).

Mając na uwadze powyższe, Sąd Apelacyjny uznał, że cofnięcie apelacji nie narusza prawa, w tym słusznego interesu ubezpieczonej i dlatego na podstawie art. 391 § 2 k.p.c. umorzył postępowanie apelacyjne.

SSO del. Beata Górska SSA Zofia Rybicka - Szkibiel SSA Romana Mrotek