Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 6 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Nowym Sączu, Wydział III Cywilny Odwoławczy w składzie

następującym:

Przewodniczący - Sędzia: SO Zofia Klisiewicz (sprawozdawca)

Sędzia SO Tomasz Białka

Sędzia SR del. Monika Młynarczyk-Mościcka

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Burnagiel

po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2014r.

na rozprawie

sprawy z wniosku (...) Sp. z o.o. z siedzibą w J.

przy uczestnictwie G. G. i B. G.

o ustanowienie służebności przesyłu

na skutek apelacji wnioskodawcy i uczestników

od postanowienia Sądu Rejonowego w Nowym Sączu

z dnia 28 października 2013 r., sygn. akt I Ns 755/12

p o s t a n a w i a :

1.  w uwzględnieniu apelacji wnioskodawcy zmienić zaskarżone postanowienie w pkt II w ten sposób, że kwotę 45 000 zł (czterdzieści pięć tysięcy) zastąpić kwotą 30 313 zł (trzydzieści tysięcy trzysta trzynaście złotych);

2.  w pozostałej części apelację wnioskodawcy oraz w całości apelację uczestników oddalić;

3.  orzec, że wnioskodawca i uczestnicy ponoszą koszty postępowania apelacyjnego związane ze swym udziałem w sprawie.

Sygn. akt III Ca 24/14

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 28.10.2013 r. Sąd Rejonowy w Nowym Sączu w sprawie z wniosku (...) Sp. z o.o. z siedzibą w J. przy uczestnictwie G. G. i B. G. o ustanowienie służebności przesyłu;

- ustanowił na rzecz przedsiębiorcy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w J. służebność przesyłu – obciążającą nieruchomość stanowiącą dz. ewid. nr (...) obręb (...), położoną w N. objętą KW nr (...) polegająca na:

1. prawie do wybudowania, posadowienia sieci gazowej obejmującej gazociąg wysokiego ciśnienia o średnicy DN 200 PN 6,3 Mpa wraz z infrastrukturą towarzyszącą w miejscu oznaczonym na mapie inż. A. W. z dnia 15.02.2013r. linią żółtą w pasie o szerokości 6 m (po 3 m od linii żółtej z każdej strony) uwzględniającym strefę kontrolowaną gazociągu, która musi pozostać wolna od zabudowy oraz nasadzeń drzew i krzewów, a także od jakiejkolwiek działalności, mogącej zaszkodzić sieci gazowej,

2. czasowym zajęciu na okres faktycznego wykonywania robót budowlanych na okres nie dłuższy niż 1 miesiąc pasa terenu
o szerokości 10 m (tj. 5 m od wykopu w jedną stronę oraz 5 m od wykopu w drugą stronę) w celu wykonania niezbędnych prac transportowych, spawalniczych i ziemnych oraz innych robót związanych z zakładaniem przewodów i urządzeń służących do przesyłu gazu wraz z urządzeniami towarzyszącymi,

3. eksploatacji w/w urządzeń.

4. swobodnego dostępu do w/w urządzeń obejmującego prawo wejścia, wjazdu oraz wykonywania robót budowlanych przez wnioskodawcę w celu budowy, kontroli, konserwacji, modernizacji, naprawy oraz wymiany w/w urządzeń (pkt I sentencji),

- zasądził od wnioskodawcy na rzecz uczestników kwotę 45 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się postanowienia tytułem jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu (pkt II sentencji),

- nakazał ściągnąć od wnioskodawcy na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Nowym Sączu kwotę 2 457,93 zł tytułem wydatków uiszczonych w postępowaniu tymczasowo przez Skarb Państwa (pkt III sentencji),

- stwierdził, że w pozostałym zakresie strony ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie (pkt IV sentencji).

Sąd Rejonowy podał, że wnioskodawca w związku z planowaną budową gazociągu wysokiego ciśnienia relacji P. – B. DN 200 wniósł o ustanowienie służebności przesyłu na nieruchomości będącej własnością uczestników położonej w N., oznaczonej jako dz. ewid. nr (...), polegającej na prawie do wybudowania (posadowienia) sieci gazowej obejmującej gazociąg wysokiego ciśnienia o średnicy DN 200 w miejscu oznaczonym na załączonej do wniosku mapie, według określonych parametrów, wraz z prawem do ich eksploatacji i konserwacji, proponując wynagrodzenie w wysokości 29 743,00 zł na rzecz uczestników.

Uczestnicy w piśmie z dnia 14.09.2012 r. wyrazili zgodę na ustanowienie służebności przesyłu, ale zażądali wynagrodzenia w kwocie 70 000 zł.

Sąd Rejonowy ustalił, że dz. ewid. nr(...) o pow. 1,3254 ha położona jest w peryferyjnej strefie urbanizacyjnej miasta, zabudowana budynkiem jednorodzinnym mieszkalnym i budynkiem gospodarczym, a w części porośnięta jest trawą oraz drzewostanem nadpotocznym. Od strony wschodniej na działce znajduje się lokalna droga asfaltowa. Nieruchomość uczestników posiada dostęp do prądu, gazu, wody, kanalizacji sanitarnej i drogi publicznej. Zgodnie z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego nieruchomość ta w zakresie trasy przebiegu wnioskowanej służebności znajduje się w terenach projektowanej sieci gazowej wysokiego ciśnienia ze strefą 6 m, nadto w terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w formie wolnostojącej, terenów rolniczych i terenów leśnych oraz komunikacji. W części objęta jest strefą zasięgu zalewu wody i w strefie zagrożenia powodziowego.

Trasa wnioskowanego gazociągu wraz ze strefą kontrolowaną biegnie wzdłuż północnej granicy działki w kierunku wschód – zachód, jest porośnięta trawą, częściowo znajduje się tam skarpa od cieku wodnego, rosną pojedyncze krzewy aronii, porzeczki, jedna jabłoń i pięć brzóz. Na trasie gazociągu od strony zachodniej znajduje się droga lokalna asfaltowa, zaś od strony potoku Ł. - drzewostan nadrzeczny. Znaczna część trasy projektowanego gazociągu przebiega po terenie rolnym. Długość zamierzonego gazociągu na działce uczestników wynosi 179 m, powierzchnia strefy kontrolowanej – 1074 m ², zaś powierzchnia gruntu czasowo zajętego na czas budowy – 1 790 m ².

Na podstawie opinii biegłego Sąd Rejonowy ustalił, że wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu zawierające wartość szkody rzeczywistej, równej zmniejszeniu wartości nieruchomości, wartość pożytków równych rocznej skapitalizowanej kwocie należności oraz odszkodowanie za czasowe zajęcie pasa gruntu w celu wybudowania urządzeń przesyłowych wynosi kwotę 30 013 zł.

W tym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał, że wniosek (...) Sp. z o. o. z siedzibą w J. o ustanowienie przesyłu zasługuje na uwzględnienie, z tym, że jej przebieg winna mieć trasę ustaloną przez biegłego A. W. w opinii z dnia 15.02.2013 r. i tak też orzekł. Odnośnie wynagrodzenia należnego uczestnikom, Sąd Rejonowy uznał, że kwota 30 013 zł ustalona przez biegłego nie jest adekwatna do stopnia uciążliwości tej służebności dla właścicieli działki obciążonej. W ocenie Sądu Rejonowego na wartość tego wynagrodzenia składać się winny nie tylko uwzględnione przez biegłego czynniki świadczące o stopniu atrakcyjności działki (m.in. odległość od centrum N., charakter użytków, zaopatrzenie w media, dostęp do drogi publicznej), czy też rozmiary działki zajętej pod służebność, ale przede wszystkim uciążliwość dla właścicieli działki obciążonej, w tym czynniki natury psychicznej związane z permanentnym poczuciem zagrożenia ze strony urządzeń gazowych, odczuwane przez właścicieli nieruchomości. W ocenie Sądu Rejonowego te ostatnie czynniki uzasadniają zasądzenie wynagrodzenia w kwocie 45 000 zł i taką kwotę Sąd zasądził. Powołał się Sąd na treść art. 305 ¹ k.p.c. , art. 305 ² § 1 k.c oraz art. 285 § 1 k.c i art. 288 k.c.

O kosztach postępowania Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 520 § 1 i 2 k.p.c.

Powyższe postanowienie zaskarżyli apelacjami wnioskodawca i uczestnicy.

Wnioskodawca zaskarżył wysokość wynagrodzenia zasądzonego na rzecz uczestników i wniósł o jego zmianę poprzez zasądzenie na ich rzecz kwotę 30 313 zł, w tym kwotę 30 013 zł wynikającą z opinii biegłego tytułem wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu o treści określonej w pkt I zaskarżonego postanowienia, powiększonej o kwotę 300 zł z tytułu czasowego zajęcia pasa terenu na okres faktycznego wykonywania robót budowlanych nie dłuższy niż 1 miesiąc, nadto domagał się zasądzenia od uczestników na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Wnioskodawca zarzucał naruszenie art. 305 ² § 1 k.c. poprzez przyjęcie, jako „odpowiedniego” stanowiącego rekompensatę za ustanowienie służebności przesyłu wynagrodzenia wyznaczonego przez Sąd na kwotę 45 000 zł, pomimo wyliczenia wysokości tego wynagrodzenia przez biegłego na kwotę 30 013 zł, obrazę przepisów prawa procesowego poprzez samodzielne ustalenie przez Sąd wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, wbrew wydanej opinii biegłego, mimo, iż ustalenia w tym zakresie wymagały wiadomości specjalnych. Kwestionował, że Sąd Rejonowy arbitralnie przyjął, iż wynagrodzenie ustalone przez biegłego na kwotę 30 013 zł nie jest adekwatne do stopnia uciążliwości tej służebności dla właścicieli działki obciążonej. Wywodził nadto, że ustanowienie służebności przesyłu stanowi uszczuplenie prawa własności i jedynie to uszczuplenie powinno być zrekompensowane należnym wynagrodzeniem właścicielowi nieruchomości obciążonej. Podnosił również, że wynagrodzenie ustalone przez biegłego uwzględnia wszystkie te elementy, które mają wpływ na jego wysokość.

Uczestnicy także zaskarżyli postanowienie Sądu Rejonowego w części dotyczącej wysokości zasądzonego wynagrodzenia na kwotę 45 000 zł i wnieśli o jego zmianę przez zasądzenie kwoty 70 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia uprawomocnienia się postanowienia tytułem jednorazowego wynagrodzenia, nadto zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Skarżący uczestnicy także zarzucili naruszenie prawa materialnego tj. art. 305 ² k.c. poprzez jego błędną wykładnię i uznanie, iż kwota 45 000 zł stanowi odpowiednie wynagrodzenie za ustanowienie służebności przesyłu w rozumieniu powołanego przepisu ustawy, podczas gdy ich zdaniem prawidłowa interpretacja przepisu przemawia za ustaleniem jednorazowego wynagrodzenia w wysokości 70 000 zł.

W ocenie skarżących uczestników Sąd I instancji niezwykle wnikliwie i prawidłowo naprowadził na przesłanki (elementy) wpływające na wysokość wynagrodzenia z tytułu ustanowienia służebności przesyłu i co do zasady uczestnicy to stanowisko podzielają, ale ich zdaniem tak określone podstawy ustalenia wynagrodzenia winny prowadzić do zasądzenia od wnioskodawcy na ich rzecz kwoty 70 000 zł.

Odnośnie kwestii czasowego zajęcia nieruchomości na okres budowy gazociągu apelujący podnieśli, że czasowe zajęcie nieruchomości na okres budowy wyklucza, możliwość zagospodarowania nieruchomości w obszarze przekraczającym strefę kontrolowaną do chwili faktycznego zakończenia budowy tj. przez okres, co najmniej pięciu lat i więcej. Ich zdaniem w tym okresie nie będą mogli rozpocząć procesu budowlanego, uzyskać pozwolenia na budowę w pasie zajętym czasowo przez wnioskodawcę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wnioskodawcy okazała się uzasadniona, natomiast apelacja uczestników nie zasługiwała na uwzględnienie.

W pierwszym rzędzie stwierdzić jednak trzeba, że w sprawie nie zachodzą uchybienia, które Sąd Okręgowy bierze pod uwagę z urzędu, a których skutkiem byłaby nieważność postępowania – art. 378 § 1 k.p.c.

Zarzuty obu apelacji sprowadzają się do kwestionowania zastosowania przez Sąd przepisu art. 305 ² § 1 k.c. w zakresie ustalenia odpowiedniego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu.

Wnioskodawca zarzucił zawyżenie wynagrodzenia, zaś uczestnicy, że jest ono zbyt niskie. Z uwagi na brak ustawowych "wskazówek", według których należy ustalić wysokość wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, można tu per analogiam sięgnąć do dorobku orzecznictwa i doktryny dotyczących wynagrodzenia należnego właścicielowi nieruchomości obciążonej za ustanowienie służebności drogi koniecznej (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5.04.2012 r., sygn. akt II CSK 401/11. Lex 1211144).

Rozstrzygnięcie sądu o ustanowieniu drogi koniecznej lub rozszerzeniu zakresu takiej służebności, a także w przedmiocie wynagrodzenia za ustanowienie służebności powinno być z reguły poprzedzone opinią biegłego zgodnie z treścią art. 278 k.p.c., jako okoliczności wymagające wiedzy specjalistycznej.

Bezspornym zatem pozostaje, że kwestia ustalenia wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu wymaga wiadomości specjalnych i jako taka musi podlegać ocenie biegłego. Zgodnie bowiem z treścią art. 278 § 1 k.p.c. w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych sąd może wezwać biegłego w celu zasięgnięcia opinii. Jak przyjmuje się w literaturze przedmiotu oraz w judykaturze, mimo tego, na co wskazywałaby wykładania gramatyczna tego przepisu (słowo „może”), jego dyspozycję należy rozumieć nie tylko jako uprawnienie ale wręcz jako obowiązek Sądu odwołania się do opinii biegłego. Ponadto w odniesieniu do wyceny nieruchomości taki obowiązek Sądu wynika z przepisów szczególnych, a to z art. 7 ustawy z dnia 21.08.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r., Nr 102, poz. 651 tj.). Co więcej, ten ostatni przepis wymaga nie tylko powołania dla określenia wartości nieruchomości biegłego ale narzuca, że musi być to biegły posiadający uprawnienia rzeczoznawcy majątkowego. Ponieważ przedmiotem służebności przesyłu jest nieruchomość ten ostatni wymóg znajduje zastosowanie również w niniejszej sprawie. Wysokość tego wynagrodzenia powinien ustalać każdorazowo biegły sądowy (rzeczoznawca majątkowy) (por. wyrok NSA z dnia 8.11. 2001 r., I SA 834/00, niepubl.).

Podkreślić należy, że z istoty i celu dowodu z opinii biegłego wynika, że jeżeli rozstrzygnięcie sprawy wymaga wiadomości specjalnych, dowód z opinii biegłego jest koniecznością. W takim przypadku sąd nie może poczynić ustaleń sprzecznych z opinią biegłego, jeżeli jest ona prawidłowa i jeżeli odmienne ustalenia nie mają oparcia w pozostałym materiale dowodowym (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 23.07.2013 r. I ACa 316/12, LEX nr 1363289).

W przedmiotowej sprawie zasadnie Sąd Rejonowy posłużył się opinią biegłego wydaną na okoliczność ustalenia przebiegu szlaku służebnego, trafnie również powołał biegłego w celu ustalenia wynagrodzenia za ustanowioną służebność.

Biegły ustalił wysokość tego wynagrodzenia na kwotę 30 013 zł (k.101 – 146). W sporządzonej opinii w sposób wyczerpujący uzasadnił zarówno wybraną metodę ustalenia wynagrodzenia, wysokość współczynników oraz przesłanki brane pod uwagę przy jego ustalaniu. Przy ustalaniu wynagrodzenia za ustanowienie służebności odwołał się do ustalonych w oparciu o orzecznictwo Sądu Najwyższego dyrektyw ustalania wynagrodzenia. Zaznaczył, że przeznaczenie nieruchomości ustalił zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego zatwierdzonym uchwałą Rady Miasta N. z dnia 7.09.2010 r. nr (...). Uwzględnił lokalizację nieruchomości oraz przebieg gazociągu. Wartość rynkową nieruchomości określił, przy zastosowaniu podejścia porównawczego, metodą porównania parami. Przy obliczaniu wartości odszkodowania za czasowe zajęcie pasa gruntu na czas wykonywania robót, uwzględnił czasookres wykonywania robót. W sposób wyczerpujący biegły odniósł się do zgłoszonych przez uczestników zarzutów do opinii (k.153-154). Wyjaśnił, że w opinii uwzględnił, że nieruchomość uczestników położona jest w peryferyjnej strefie urbanizacyjnej miasta przy granicy z obrębem P. i brak jest podstaw, aby tej nieruchomości przypisywać cechy nieruchomości widokowo-krajobrazowe, tak jak dla nieruchomości położonych przy ulicy (...). Wskazał także, że nie są znane mu przypadki, aby ceny nieruchomości w tej okolicy osiągały ceny jednostkowe podawane przez uczestników w wysokości 150 zł/m ². Podał, że wbrew twierdzeniom uczestników, nieruchomość nie posiada bezpośredniego dostępu do drogi krajowej oraz, że znajduje się w odległości około 4 km od powoływanej przez uczestników Galerii (...). Podkreślił, że z uwagi na znikomą ilość transakcji obejmujących nieruchomości rolne w obrębie miasta N. i całkowity brak transakcji obejmujących nieruchomości leśne, koniecznym było rozszerzenie analizowanych w opinii nieruchomości porównawczych, o grunty przyległe do miasta N.. Biegły swoją opinię podtrzymał w ustnej opinii złożonej na rozprawie w dniu 8.08.2013 r. ( k. 189 v – 190), a uczestnicy nie wnosili o przeprowadzenie dowodu z innego biegłego. Zrezygnowali również z poddania opinii ocenie Stowarzyszeniu (...).

Z kategorycznego brzmienia wskazanych wyżej przepisów ustawy wynika, że celem ewentualnej weryfikacji dopuszczonej w sprawie opinii biegłego koniecznym jest odwołanie się do wiadomości specjalnych innego biegłego. Sąd nie jest bowiem władny opinii biegłego podważyć samodzielnie, o ile związane by to było z koniecznością jej merytorycznej oceny. Opinia biegłego podlega, jak inne dowody, ocenie sądu z zastosowaniem art. 233 § 1 k.p.c., ale według właściwych dla przedmiotu opinii kryteriów zgodności z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłego, podstaw teoretycznych opinii, a także sposobu motywowania oraz stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków. W sytuacji, gdy Sąd dojdzie do przekonania, że wydana opinia jest niepełna, zawiera istotne luki, jest nieprzekonująca, niekompletna, pomija lub wadliwie przedstawia istotne okoliczności, nie odpowiada na postawione tezy dowodowe, jest niejasna, nienależycie uzasadniona czy nieweryfikowalna. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii dalszych biegłych. Odrzucając opinię biegłego i polemizując z jego wnioskami w sferze wymagającej wiadomości specjalnych, bez zasięgnięcia opinii innego biegłego, sąd narusza art. 278, art. 286 oraz art. 233 § 1 k.p.c. ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18.04.2013 r., sygn. akt III CSK 243/12, Lex nr 1353200). Podnieść należy także, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, jeżeli opinia biegłego jest kompetentna i przekonująca, Sąd nie ma obowiązku dopuszczania dowodu z dalszej opinii (por. wyrok z 21.11.1974 r., II CR 638/74, OSPiKA 1975/5/108).

Błędne zatem jest stanowisko Sądu Rejonowego w przedmiotowej sprawie, który wbrew opinii biegłego uznał wynagrodzenie obliczone przez biegłego za nieadekwatne do stopnia uciążliwości służebności dla właścicieli działki i doliczył do tego wynagrodzenia kwotę tytułem zadośćuczynienia dla właścicieli nieruchomości za permanentne poczucie zagrożenia ze strony urządzeń gazowych.

Brak jest podstaw, aby przyjąć, że kwestie oddziaływania służebności na sferę psychicznych odczuć właścicieli stanowią składnik wynagrodzenia za ustanowienie służebności.

Wynagrodzenie za ustanowienie służebności powinno być proporcjonalne do stopnia ingerencji w treść prawa własności, uwzględniać wartość nieruchomości i w takim kontekście mieć na względzie straty właściciela z uszczuplenia prawa własności.

Inwestycja na nieruchomości obciążonej służąca w gruncie rzeczy celom publicznym jest zdarzeniem nieodwracalnym w pewnym przedziale czasu. Przewidywany okres trwałości urządzeń ma również wpływ na wysokość wynagrodzenia, którego suma nawet w odległej perspektywie nie powinna przekraczać wartości obciążonej nieruchomości, a jeśli nieruchomość ze względu na głębokość posadowienia urządzeń przesyłowych może być nadal wykorzystywana, suma wynagrodzenia w takiej perspektywie powinna być odpowiednio niższa od wartości nieruchomości. Przy ocenie wysokości wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu wskazówką powinien być sposób wykorzystywania pozostałych nieruchomości właściciela (pozostałej części nieruchomości) oraz rozwój gospodarczy terenów położonych w sąsiedztwie, a ponadto, że na tych terenach urządzenie przesyłowe jest usytuowane, i że w związku z tym ewentualne zamierzenia inwestycyjne właściciela z tych przyczyn mogą być ograniczone.

Zaznaczyć należy, że użycie w przepisie art. 305 ² § 1 k.c. przymiotnika odpowiednie oznacza, że przewidziane w tym przepisie wynagrodzenie powinno być ustalane każdorazowo indywidualnie i dostosowane do okoliczności istotnych w danej sprawie.

Jak wywodził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 27.02.2013 r., sygn. akt IV CSK 440/12 przy ustalaniu wysokości tego wynagrodzenia należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności danej sprawy, interes stron, społeczno-gospodarczy charakter służebności i rekompensatę należną właścicielowi nieruchomości obciążonej. Za odpowiednie wynagrodzenie może być uznane takie, które będzie stanowić ekwiwalent wszystkich korzyści, jakich właściciel nieruchomości zostanie pozbawiony w związku z jej obciążeniem. Indywidualizowany w konkretnej sprawie sposób obliczenia wynagrodzenia powinien uwzględniać po stronie właściciela: charakter nieruchomości - położenie, rodzaj, rozmiar, kształt - jej społeczno - gospodarcze przeznaczenie ujęte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego, albo w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, a w ich braku właściwości terenu i sposób korzystania z nieruchomości sąsiednich, utratę pożytków, zakres ograniczenia w prawie rozporządzania, swobodnego decydowania o przeznaczeniu nieruchomości, zagospodarowania jej, zakres i sposób ingerencji przedsiębiorcy oraz pozbawienia władztwa nad nią, sposób przebiegu urządzeń, trwałość i nieodwracalność obciążenia w dłuższej perspektywie oraz uciążliwość ustanowionego prawa. Z drugiej strony podkreślił Sąd Najwyższy, że należy brać pod uwagę cele społeczne jakie spełnia służebność. Już taka wykładania prowadzi do przekonania, że przy ustalaniu wysokości przedmiotowego wynagrodzenia należy mieć na uwadze wszelkie istotne czynniki. Brak tu jest nadto możliwości ograniczania się do jakiś ogólnych danych i w każdym przypadku konieczna jest indywidualna ocena, z punktu widzenia konkretnych okoliczności danej sprawy. Wszelkie wątpliwości wymagają wyjaśnienia z odwołaniem się do opinii biegłego.

W ocenie Sądu Okręgowego w przedmiotowej sprawie sporządzona w sprawie opinia biegłego uwzględnia wszelkie elementy mające wpływ na wysokość wynagrodzenia w tym fakt, iż wynagrodzenie to jest jednorazowe. Brak jest podstaw, aby kwestionować te ustalenia w oparciu o podnoszony przez wnioskodawców zarzut, że zobowiązani są oni do zapłaty podatków za nieruchomość. Brak jest również podstaw, aby uznać za zasadne ich twierdzenia, że czasowe zajęcie gruntu na potrzeby budowy gazociągu powinno obejmować okres od chwili ustanowienia służebności do czasu wybudowania gazociągu. Biegły prawidłowo ustalił, że to ograniczenie obejmować powinno jedynie okres realizacji prac budowlanych. Brak jest podstaw, aby uznać za prawidłowe twierdzenia uczestników, że do czasu ustanowienia służebności nie będą oni mogli prowadzić działalności inwestycyjnej na ich nieruchomości. Powyższe powoduje, że zarzuty apelacji uczestników są niezasadne.

Przyjąć zatem należało w oparciu o przedmiotową opinię biegłego, że wartość wynagrodzenia za ustanowienie służebności wynosi kwotę 30 013 zł i stosownie do ustalonego przez Sąd przewidywanego okresu zajęcia pasa gruntu w trakcie budowy – 1 miesiąc, dodać kolejne 300 zł za 2 tygodnie i łącznie kwotę 30 313 zł zasądzić.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji na zasadzie art. 386 § 1 k.p.c. i art. 385 k.p.c oraz w zw. z art. 13 § 2 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 520 § 1 k.p.c. uznając, iż brak jest podstaw do odstąpienia od podstawowej zasady ponoszenia kosztów w toku postępowania nieprocesowego.

(...)