Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 22 lutego 2018 r., Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił R. S. prawa do renty socjalnej. W uzasadnieniu, decyzji organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS, orzeczeniem z dnia 16 lutego 2018 r. orzekła, że ubezpieczona nie jest całkowicie niezdolna do pracy. Brak jest, zatem, podstaw do przyznania prawa do renty socjalnej.

/ decyzja – k. 15 akt ZUS/

W dniu 22 marca 2018 r. R. S. złożyła odwołanie od powyższej decyzji i wniosła o jej zmianę. W uzasadnieniu wskazała, że, gdy miała 4 lata, zdiagnozowano u niej padaczkę, upośledzenie umysłowe, a następnie stwardnienie guzowate. Od roku 2014 ma zaburzenia dysocjalne. W 2017 r. była trzykrotnie hospitalizowana z powodu zaburzeń psychicznych.

/odwołanie – k. 3 – 4, załączniki do odwołania zawierające dokumentację medyczną k. 7-48/

W odpowiedzi na odwołanie z dnia 12.04.2018r., organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

/odpowiedź na odwołanie – k. 49/

Na rozprawie w dniu 19 lutego 2020 r. pełnomocnik wnioskodawczyni poparł odwołanie, wyjaśniając kwestię, złożenia przez wnioskodawczynię, w dniu 22.11.2019r., pisma, zawierającego oświadczenie , że cofa odwołanie; wnioskodawczyni, bowiem, na rozprawie - cofnęła swoje oświadczenie. Pełnomocnik z urzędu - wniósł o zwrot kosztów zastępstwa procesowego. Pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania.

/pismo k. 274, protokół rozprawy z dnia 19 lutego 2020 r. – 00:03:16 – 00:04:26 – płyta CD – k. 293/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni R. S. urodziła się (...)

Ukończyła szkołę podstawową i gimnazjum. Uczęszczała do Zespołu Szkół Centrum (...) w W. i uczyła się - w zawodu kucharza. Naukę rozpoczęła w roku szkolnym 2013/ 2014. W klasie drugiej, stan zdrowia ubezpieczonej znacząco się pogorszył. Od roku szkolnego 2014/2015 wnioskodawczyni była często hospitalizowana na oddziałach psychiatrycznych i absencja się pogłębiała. Uczyła się w zasadniczej szkole specjalnej. Nigdy nie pracowała.

/bezsporne, opinia – k. 36, k. 37/

Orzeczeniem z dnia 26 stycznia 2017 r. Zespół (...) w P. orzekł o potrzebie indywidualnego nauczania R. S..

/orzeczenie – k. 39 – 40/

Orzeczeniem (...) do spraw orzekania o niepełnosprawności w P. z dnia 10 maja 2017 r. wnioskodawczynię R. K. S. zaliczono do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności. Orzeczenie wydano do 31 maja 2020 r. Ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 3 lutego 2012 r., niepełnosprawność istnieje od 4 roku życia.

/orzeczenie o niepełnosprawności – k. 41/

Decyzją Miejskiego Centrum Pomocy (...) w P. z dnia 26 stycznia 2018 r. wnioskodawczyni została skierowana do Środowiskowego (...) Samopomocy – ośrodek wsparcia przy ul. (...) w P. na pobyt dzienny od 16 stycznia 2018 r.

/decyzja – k. 7 – 8, informacja – k. 76/

Ubezpieczona złożyła wniosek o rentę socjalną w dniu 26 października 2017 r.

/wniosek o przyznanie renty socjalnej – k. 1 – 4 akt ZUS/

Orzeczeniem z dnia 18 grudnia 2017 r. lekarz orzecznik ZUS stwierdził, że R. S. nie jest całkowicie niezdolna do pracy. U ubezpieczonej rozpoznano organiczne zaburzenia osobowości/ konwersyjne, upośledzenie umysłowe lekkie, stwardnienie guzowate.

/orzeczenie lekarza orzecznika – k. 10 akt ZUS, opinia lekarska – k. 99 dokumentacji medycznej/

W dniu 19 stycznia 2018 r. wnioskodawczyni złożyła sprzeciw od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS.

/sprzeciw – k. 141 dokumentacji medycznej/

Komisja lekarska orzeczeniem z dnia 16 lutego 2018 r. stwierdziła, że wnioskodawczyni nie jest całkowicie niezdolna do pracy. Komisja rozpoznała u wnioskodawczyni organiczne zaburzenia dysocjacyjno – konwersyjne, lekkie upośledzenie umysłowe, padaczkę w wywiadzie, otyłość, stwardnienie guzowate.

/orzeczenie Komisji Lekarskiej – k. 15 akt ZUS, opinia lekarska – k. 144 - 146 dokumentacji medycznej/

Zaskarżoną decyzją z dnia 22 lutego 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. odmówił R. S. prawa do renty socjalnej. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 16 lutego 2018 r. orzekła, że ubezpieczona nie jest całkowicie niezdolny do pracy. Brak jest zatem podstaw do przyznania prawa do renty socjalnej.

/decyzja – k. 15 akt ZUS/

Sąd Okręgowy, w ramach postępowania dowodowego, dopuścił dowód z opinii biegłych , powołanych z uwagi na udokumentowane schorzenia wnioskodawczyni : psychiatrów, neurologa , neuropsychologa.

U ubezpieczonej, w opinii biegłego neurologa, rozpoznano padaczkę w wywiadzie, stwardnienie guzowate, napady rzekomo – padaczkowe. Wnioskodawczyni ma rozpoznaną w wieku 2,5 roku padaczkę. Napady do 2014 r. występowały często i polegały na skrętach tułowia, prężeniu ciała, pionowych ruchach nóg. Od 2014 r. częstotliwość napadów uległa zmniejszeniu, ponieważ badana poddana została leczeniu psychiatrycznemu. W sumie była 9 razy hospitalizowana w oddziałach Psychiatrycznych od 2014 r. do 2017 r. Rozpoznane u badanej stwardnienie guzowate zostało potwierdzone badaniami genetycznymi. Badaniem neurologicznym nie stwierdzono objawów uszkodzenia układu nerwowego, które powodowałyby całkowitą niezdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Z neurologicznego punktu widzenia ubezpieczona nie jest całkowicie niezdolna do pracy

/opinia lekarza biegłego sądowego specjalisty neurologa J. B. – k. 60 – 62/

W sądowym badaniu psychologicznym, u ubezpieczonej rozpoznano sprawność intelektualną w granicach lekkiego upośledzenia umysłowego, zaburzenia procesów poznawczych świadczące o organicznym podłożu występujących zaburzeń o czym także świadczy: zmienne tempo rozwoju, duże opóźnienia wobec rówieśników w kształtowaniu się poszczególnych funkcji psychicznych i sprawności ruchowych, niedosłuch znacznego stopnia, cechy osobowości niedojrzałej emocjonalnie i społecznie, objawy padaczkowe, które mogą mieć podłoże czynnościowe, okresowe objawy wytwórcze, przy obecnym nasileniu stwierdzonych zaburzeń w funkcjonowaniu psychicznym powódka wymaga stałej pomocy w codziennym funkcjonowaniu.

/opinia biegłego specjalisty neuropsychologa dr L. S. – k. 63 – 64/

U wnioskodawczyni, w sądowym badaniu psychiatrycznym, rozpoznano organiczne zaburzenia dysocjacyjno – konwersyjne, okresowe objawy psychotyczne, upośledzenie umysłowe lekkie, osobowość niedojrzałą emocjonalnie i społecznie. Ubezpieczona jest od dzieciństwa niepełnosprawna z przyczyn intelektualnych z powodu lekkiego upośledzenia umysłowego. Cierpi na schorzenie genetyczne – stwardnienie guzowate, padaczkę w wywiadzie. Pierwsza hospitalizacja psychiatryczna od dnia 18 listopada 2014 r. Ubezpieczona była 9 razy hospitalizowana psychiatrycznie. Okresowo notowano objawy psychotyczne. Biorąc pod uwagę złożoną symptomatologię pod postacią organicznych zaburzeń dysocjacyjno – konwersyjnych, okresowe objawy wytwórcze oraz osobowość niedojrzałą emocjonalnie i społecznie a także, biorąc pod uwagę konieczność stałej pomocy ,w codziennym funkcjonowaniu, z psychiatrycznego punktu widzenia, ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy na okres 3 lat tj. do 31 grudnia 2020 r. Nasilenie zaburzeń psychicznych niepsychotycznych, w tym organicznych zaburzeń dysocjacyjno – konwersyjnych, przy współistnieniu obniżenia sprawności intelektualnej i niedojrzałości emocjonalnej i społecznej, powoduje u ubezpieczonej całkowitą niezdolność do pracy. Stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawczyni, ze względu na nasilenie, występujących u niej zaburzeń psychicznych, powoduje całkowitą, okresową niezdolność do pracy do dnia 31 grudnia 2020 r. Początek tej niezdolności do pracy należy przyjąć datę pierwszej hospitalizacji tj. datę 18 listopada 2014 r. Zatem niezdolność ta powstała w czasie nauki szkolnej. Datą powstania - całkowitej - niezdolności do pracy jest data pierwszej hospitalizacji psychiatrycznej tj. 18 listopada 2014 r., czyli niezdolność ta powstała w czasie nauki szkolnej.

/opinia lekarza biegłego psychiatry G. P. – k. 70 – 72, pisemna opinia uzupełniająca – k. 122, k. 181/

U badanej, w sądowym badaniu psychiatrycznym, rozpoznano upośledzenie umysłowe lekkie, organiczne zaburzenia osobowości. Ubezpieczona cierpi na upośledzenie umysłowe lekkie powikłane padaczką i organicznymi zaburzeniami osobowości. Ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy, ponieważ jej funkcjonowanie życiowe i społeczne jest na poziomie upośledzenia umysłowego w stopniu umiarkowanym. Z opinii szkolnej z dnia 23 marca 2017 r. wynika, że badana nie była w stanie w sposób zapewniający zdobycie zawodu uczestniczyć w zajęciach szkolnych. Ponadto wnioskodawczyni była wielokrotnie hospitalizowana z różnym rozpoznaniem zaburzeń dysocjalnych na podłożu organicznym bądź organicznych zaburzeń osobowości. Wszystkie te rozpoznania powstały na podłożu organicznym (czyli uszkodzenia mózgu) dlatego są nieodwracalne. Z psychiatrycznego punktu widzenia ubezpieczona jest całkowicie niezdolna do pracy. Niezdolność powstała przed 16 rokiem życia.

/opinia lekarza biegłego psychiatry dr n. med. K. K. – k. 234/

W wyniku dopuszczenia dowodu z opinii innego biegłego psychiatry – postanowieniem z dnia 17.05.2019r., u wnioskodawczyni, w opinii biegłego psychiatry H. K., rozpoznano organiczne zaburzenia dysocjacyjne, okresowe objawy psychotyczne, upośledzenie umysłowe lekkie, cechy osobowości niedojrzałej emocjonalnie i społecznie, stwardnienie guzowate. Jest osobą niepełnosprawną, od dzieciństwa upośledzoną umysłowo w stopniu lekkim. Stwierdzono u niej stwardnienie guzowate pochodzenia genetycznego. Występowały również napady padaczkowe. Badana ukończyła szkołę specjalną podstawową a następnie podjęła naukę w szkole zawodowej specjalnej, ale przerwała naukę z powodu pogorszenia stanu psychicznego. Szkoły zasadniczej nie ukończyła. Nie pracowała nigdy. Starała się o rentę socjalną, ale została uznana za zdolną do pracy. Wielokrotnie była hospitalizowana, początkowo w oddziale neurologicznym, a od 18 listopada 2014 r. dziewięciokrotnie leczona w oddziałach psychiatrycznych. Ostatni pobyt w 2019 roku z rozpoznaniem: organiczne zaburzenia dysocjacyjne. Badana jest również pod opieką PZP. Bierze leki F.. Ma różne rozpoznania ale w ostatnim okresie rozpoznawano organiczne zaburzenia dysociacyine, upośledzenie umysłowe lekkie. Okresowo występowały u badanej objawy psychotyczne głównie omamy słuchowe. Występujące u badanej organiczne zaburzenia dysocjacyjne nie są tożsame zaburzeniami dysocjacyjnymi psychogennymi mają podłoże organiczne, objawy są podobne. Zaburzenia te nie są wynikiem symulacji one współistnieją z upośledzeniem umysłowym. Badanie psychologiczne wykazało, że sprawność intelektualna jest w granicach lekkiego upośledzenia umysłowego. Stwierdzono również zaburzenia procesów poznawczych na podłożu organicznego uszkodzenia oun, potwierdzone w badaniu RM głowy. Badana wykazuje cechy osobowości niedojrzałej emocjonalnie i społecznie co jest typowe dla osób z upośledzeniem umysłowym. Z psychiatrycznego punktu widzenia stopień naruszenia sprawności organizmu wnioskodawczyni, ze względu na nasilenie występujących u niej zaburzeń psychicznych powoduje całkowitą, okresową niezdolność do pracy do dnia 31 grudnia 2020 r. Początek tej niezdolności do pracy należy przyjąć datę pierwszej hospitalizacji tj. datę 18 listopada 2014 r. Zatem niezdolność ta powstała w czasie nauki szkolnej.

/ opinia lekarza biegłego psychiatry H. K. – k. 262 – 265/

Sąd Okręgowy dokonał powyższych ustaleń w oparciu o załączone akta organu rentowego, dokumenty oraz opinie biegłych: neurologa, neuropsychologa i psychiatrów: H. K. i G. P. , K. K..

Opinię biegłego neurologa, Sąd uznał za w pełni wiarygodną, rzetelną, logicznie uzasadnioną i prawidłowo sporządzoną; zgodnie z wnioskiem orzeczniczym: ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy.

Jednakże dla ustalenia stopnia naruszenia sprawności organizmu wnioskodawczyni , kluczowe znaczenie miały opinie biegłych: psychiatrów i opinia neuropsychologa .

W ocenie Sądu, wnioski orzecznicze, zawarte w opiniach pisemnych psychiatrów: H. K. i G. P. , w tym pisemnych opiniach uzupełniających biegłego G. P., są wszechstronne, kompleksowe, i znakomicie merytorycznie uzasadnione , wobec czego Sąd podzielił, przedstawione w opiniach , wnioski orzecznicze, uznając je za wiarygodne. Zostały sporządzone przez biegłych o specjalności, właściwej z punktu widzenia schorzeń wnioskodawczyni, w oparciu o analizę, przedłożonej dokumentacji lekarskiej oraz wyniki, przeprowadzonych badań własnych, wnioskodawczyni. Biegli, w swoich opiniach, jednoznacznie, uznali, iż schorzenia na jakie cierpi wnioskodawczyni tj. organiczne zaburzenia dysocjacyjno – konwersyjne, okresowe objawy psychotyczne, upośledzenie umysłowe lekkie, cechy osobowości niedojrzałej emocjonalnie i społecznie, stwardnienie guzowate, obniżają sprawność ubezpieczonej w stopniu powodującym długotrwałą całkowitą niezdolność do pracy. Opinie w/w biegłych, jednoznacznie i bardzo szczegółowo, wyjaśniły dlaczego ubezpieczona jest całkowicie i okresowo niezdolna do pracy od 26 października 2017 r. do 31 grudnia 2020 r. Biegli psychiatrzy H. K. i G. P. orzekli, że - za początek tej niezdolności do pracy - należy przyjąć datę pierwszej hospitalizacji psychiatrycznej ubezpieczonej tj. datę 18 listopada 2014 r. Zatem - niezdolność ta powstała w czasie nauki szkolnej.

Sąd Okręgowy nie dał wiary, wnioskom orzeczniczym, zawartym w opinii biegłego psychiatry K. K., w zakresie, w jakim biegła wskazała, że całkowita niezdolność do pracy ubezpieczonej ma charakter trwały, a nie okresowy. W tym zakresie, jest to opinia lakoniczna, bardzo krótka i biegła, w opinii, nie wyjaśnia merytorycznie - dlaczego całkowita niezdolność do pracy ubezpieczonej miałaby mieć charakter trwały. Ten wniosek orzeczniczy ma charakter – emocjonalnej implikacji , a nie, zdaniem Sądu, merytorycznej, nie jest poparty żadnymi materiałami dokumentalnymi medycznymi, a, w efekcie końcowym - i jest sprzeczny, w tym zakresie, z opiniami pozostałych psychiatrów, na opiniach, który Sąd dał wiarę , dokonując szczegółowej , obiektywnej , analizy, merytorycznej, uzasadnienia, tychże (opinii).

Za w pełni wiarygodną i prawidłowo sporządzoną Sąd uznał opinię biegłego neurologa, zgodnie z którą ubezpieczona jest częściowo niezdolna do pracy.

W ocenie Sądu brak jest podstaw by kwestionować powyższe opinie, są one rzetelne, a wynikające z nich wnioski logiczne i prawidłowo uzasadnione. Opinie nie zawierają braków i wyjaśniają wszystkie okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2009 r., Nr 153, poz. 1227 ze zm.) renta socjalna przysługuje osobie pełnoletniej całkowicie niezdolnej do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:

1)przed ukończeniem 18 roku życia;

2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej - przed ukończeniem 25 roku życia;

3)w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej,

przy czym osobie, która spełnia powyższe warunki przysługuje renta socjalna stała - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała albo renta socjalna okresowa - jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest okresowa, która przysługuje przez okres wskazany w decyzji jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Z kolei w myśl art. 5 cyt. Ustawy, ustalenia całkowitej niezdolności do pracy dokonuje lekarz orzecznik Zakładu, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Natomiast, w myśl art. 15 tej ustawy, w sprawach nieuregulowanych w ustawie stosuje się odpowiednio: art. 12-14, 61, 88-94, 98, 100 ust. 1 i 2, art. 101, 102 ust. 1, art. 104 ust. 4, art. 107, 114, 116 ust. 1b i 2, art. 118 ust. 1-5, art. 119 ust. 1, art. 121, 122 ust. 1, art. 126, 128, 129 ust. 1, art. 130 ust. 1, 2 i 3 pkt 1, art. 133-135 oraz 137-144 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Zgodnie z treścią art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r., niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy , a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Z dokonanych ustaleń wynika jednoznacznie, że zostały spełnione warunki do zmiany skarżonej decyzji i przyznania odwołującej się prawa do renty socjalnej, gdyż stwierdzone u wnioskodawczyni schorzenia z zakresu psychiatrii powodują jej całkowitą i okresową niezdolność do pracy.

Opinie biegłych zostały doręczone zarówno pełnomocnikowi wnioskodawczyni, jak i organowi rentowemu ze zobowiązaniem do ustosunkowania się do nich i złożenia ewentualnych pytań do biegłych.

Organ rentowy w toku postępowania podniósł zastrzeżenia do w/w opinii biegłych psychiatrów, który ostatecznie wskazał, że nie będzie wdawał się w dalszą polemikę z biegłymi psychiatrami.

Sąd Okręgowy nie podzielił zarzutów podniesionych przez organ rentowy w stosunku do opinii biegłych psychiatrów. Biegli psychiatrzy jednoznacznie wskazali, że ubezpieczony jest osobą całkowicie niezdolną do pracy i niezdolność powstała w okresie nauki szkolnej.

Reasumując, uznać należy, iż stopień naruszenie sprawności organizmu wnioskodawczyni , w świetle schorzeń psychiatrycznych, stwierdzonych u wnioskodawczyni, powoduje utratę zdolności do wykonywania – jakiejkolwiek pracy , skutkując całkowitą niezdolnością wnioskodawcy do pracy według biegłych psychiatrów: G. P. i H. K..

Sąd Okręgowy przyznał wnioskodawczyni rentę socjalną z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od 26 października 2017 r. do 31 grudnia 2020 r. Data początkowa związana jest z datą złożenia przez ubezpieczoną wniosku o rentę socjalną.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej wnioskodawczyni z urzędu, Sąd orzekł na podstawie §15 ust. 2 w z. z §4 ust. 1 i ust. 3 (podatek VAT) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2019 r. poz. 68).

K.K.-W.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS, z pouczeniem, że apelację od wyroku można wnieść, w terminie 14 dni, od dnia doręczenia odpisu wyroku z uzasadnieniem do Sądu Apelacyjnego w Łodzi, za pośrednictwem Sądu Okręgowego w Łodzi