Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 lutego 2014 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 20 lutego 2014 r. w Białymstoku

na rozprawie

sprawy z powództwa S. K.

przeciwko (...) Zakładowi (...) na (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku

z dnia 31 października 2013 r. sygn. akt XI C 1051/12

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego
w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Powód S. K. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) Zakładu (...) na (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 12 400 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 30 marca 2012 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu. Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 18 kwietnia 2012 roku w sprawie o sygn. akt XI Nc 2269/12 Sąd Rejonowy w Białymstoku zasądził od pozwanego na rzecz powoda żądaną kwotę wraz z odsetkami i kosztami procesu.

Sprzeciw od niniejszego nakazu zapłaty wniósł pozwany (...) Zakład (...) na (...) Spółka Akcyjna w W., żądając oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 31.10.2013 roku Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz powoda S. K. kwotę 9.424 złotych z ustawowymi odsetkami w wysokości 13% w stosunku rocznym od dnia 26 kwietnia 2012 roku do dnia zapłaty i oddalił powództwo w pozostałej części. Zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.060 zł z tytułu zwrotu części kosztów procesu i nakazał pobrać od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. na rzecz Skarbu Państwa -Sądu Rejonowego w Białymstoku kwotę 519,63 zł z tytułu pokrycia poniesionych wydatków.

Sąd ten ustalił, iż powód S. K. był objęty grupowym ubezpieczeniem pracowniczym typu P na mocy umowy zawartej z pozwanym (...) Zakładem (...) na (...) Spółką Akcyjną w W.. Przedmiotem ubezpieczenia było życie ubezpieczonego i współubezpieczonych, a także następstwa nieszczęśliwych wypadków, powodujące trwały uszczerbek na zdrowiu lub śmierć ubezpieczonego. Suma ubezpieczenia wynosiła 6.200 zł, zaś za 1 % trwałego uszczerbku na zdrowiu przysługiwało świadczenie odpowiadające 4 % sumy ubezpieczenia.

Dnia 26 marca 2012 roku powód zgłosił pozwanemu trwały uszczerbek na zdrowiu powstały na skutek nieszczęśliwego wypadku w dniu 02 marca 2012 roku. Opisując okoliczności nieszczęśliwego wypadku powód wskazał, iż piłował drewno opałowe na blatowej pilarce elektrycznej. W pewnym momencie zasłabł i upadł na włączoną piłę, co spowodowało odcięcie kciuka oraz palców II i III, a także okaleczenie IV palca lewej ręki. Przyczyną zasłabnięcia był zawał serca. Decyzją z dnia 29 marca 2012 roku pozwany odmówił wypłaty świadczenia wskazując, że w przedmiotowej sprawie nie miał miejsca nieszczęśliwy wypadek. Uraz palców powstał na skutek zasłabnięcia spowodowanego zawałem.

Według owu grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P przedmiotem ubezpieczenia są następstwa nieszczęśliwych wypadków, powodujące trwały uszczerbek na zdrowiu. Nieszczęśliwy wypadek, to zdarzenie nagle wywołane przyczyną zewnętrzną, w następstwie którego ubezpieczony , niezależnie od swojej woli , doznał trwałego uszkodzenia ciała.

W toku rozprawy powód wyjaśnił, że w dniu 2 marca 2012 roku, zanim doszło do wypadku, czuł się dobrze. Przyczyną powstania urazu było zbyt mocne popchnięcie piłowanego drewna, które spowodowało, iż powód zawadził ręką o ostrze pilarki. Dopiero po stracie palców powód poczuł osłabienie.

Biegły sądowy z zakresu kardiologii B. G. stwierdził, iż dane medyczne zawarte w aktach sprawy zdecydowanie przemawiają za uznaniem, że powód przebył zawał serca po utracie trzech palców lewej kończyny. Z dokumentacji medycznej wynika, że powód ma udokumentowaną chorobę wieńcową (miażdżycę w naczyniach wieńcowych) prowadzającą do niedokrwienia mięśnia sercowego i mogącą skutkować zawałem serca (przedłużające się niedokrwienie doprowadza do martwicy mięśnia sercowego na danym obszarze). W 2000 roku z powodu choroby wieńcowej miał wykonaną chirurgiczną rewaskularyzację mięśnia sercowego – pomostowanie naczyń wieńcowych czyli tzw. baypasy. Od grudnia 2011 roku powód miał zaostrzenie przewlekłej choroby wieńcowej do III klasy (...) co się objawiało bólami wieńcowymi (niedokrwieniem serca) po przejściu 50 – 100 metrów. Dany obraz choroby wieńcowej, to kliniczny dowód na to, że w naczyniach wieńcowych powoda są istotne zwężenia w dużych naczyniach nasierdziowych ze zwężeniem przynajmniej jednego z nich do 70 %. Tego rodzaju zmiany mogą doprowadzić do zawału serca. Z wyjaśnień powoda wynika, iż około godziny 13.00. został przewieziony na (...) lub Ortopedyczną Izbę Przyjęć (...) w B., a następnie do oddziału ortopedii Szpitala MSWiA, gdzie poddano go operacji. W tym czasie nie było podejrzenia zawału serca, zaś przed zabiegiem zwłaszcza u osoby z chorobą wieńcową, takie rozpoznanie jest zawsze wykluczane. Dopiero po zabiegu, w godzinach wieczornych powód zgłosił pierwsze bóle w klatce piersiowej. W EKG stwierdzono zmiany niedokrwienne. Pierwsze oznaczenie markerów zawału serca (troponina T) miało miejsce o 19.30, a do ich istotnego wzrostu doszło o 23.30. Z rozpoznaniem zawału serca powód został przeniesiony do oddziału kardiologii. Wzrost troponiny T stwierdza się w okresie od 3 do 6 godzin od zawału serca. W wszystkie okoliczności wskazują, że do zawału doszło już po zabiegu ortopedycznym. Przyczyną zawału mógł być stres związany z doznanym urazem dłoni lewej, a przede wszystkim duża utrata krwi związana z urazem i spowodowana dodatkowo zaburzeniami krzepnięcia krwi. W toku rozprawy biegły podtrzymał wnioski zawarte w opinii pisemnej, a przede wszystkim podkreślił, że z medycznego punktu widzenia nie istnieje możliwość, aby powód doznał zawału serca przed utratą palców, przy czym wniosek ten jest oparty na mechanizmie uwalniania się troponiny, która jest markerem zawału serca. Biegły sądowy z zakresu (...) rozpoznał u powoda stan po przebytej amputacji kciuka lewego na poziomie stawu IP, palca II i III ręki lewej na poziomie paliczków bliższych, przykurcz palca IV ręki lewej po wygojeniu rany szarpanej, przebyty zawał mięśnia sercowego, amputacja palców III – V ręki prawej na wysokości stawów (...) w wywiadzie, żylaki kończyn dolnych.

Obrażenia ciała, jakich doznał powód na skutek zdarzenia z dnia 02 marca 2012 roku, spowodowały trwałe skutki oraz uszczerbek na zdrowiu. Zgodnie z tabelami norm oceny trwałego uszczerbku na zdrowiu, załącznika do ogólnych warunków ubezpieczenia (...) na (...) S.A., biegły orzekł 15 % trwałego uszczerbku na zdrowiu zgodnie z pkt 136b (zakres 5 – 15 %) ze względu na amputację kciuka lewego na poziomie stawu IP; 15 % trwałego uszczerbku na zdrowiu zgodnie z pkt 138d (zakres 15 – 20 %) ze względu na amputację palca II i III ręki lewej na poziomie paliczka bliższego; 5 % trwałego uszczerbku na zdrowiu zgodnie z pkt 140c (zakres 5 – 5 %) ze względu na amputację palca III ręki lewej na poziomie paliczka bliższego 3 % trwałego uszczerbku na zdrowiu zgodnie z pkt 142b (zakres 2,5 – 5 %) ze względu na przebytą ranę szarpaną oraz stwierdzany badaniem przedmiotowym przykurcz palca w stawie PIP.

W opinii uzupełniającej biegły podtrzymał przedstawione wcześniej wnioski i stwierdził, iż nie widzi podstawy do zmiany wysokości orzeczonego uszczerbku na zdrowiu. Biegły przyznał, że w opinii pierwotnej istotnie wystąpił błąd. Maksymalna wysokość uszczerbku w związku z amputacją palca III wynosi 8 %. Błąd ten nie wpływa jednak na ostateczne orzeczenie.

Przy ocenie wysokości trwałego uszczerbku na zdrowiu w związku z amputacją kciuka biegły przyjął wartość 15 % ze względu na zachowany prawie cały paliczek bliższy. Wobec powyższego orzeczona w opinii pierwotnej wysokość trwałego uszczerbku na zdrowiu w związku z obrażeniami ręki lewej pozostała bez zmiany.

Sąd nie znalazł podstaw, aby zakwestionować konkluzje niniejszych opinii. Biegli poddali rozpatrywany problem gruntownej analizie i przekonująco uargumentowali przedstawione wnioski. Poczynione przez nich ustalenia stały się podstawą do rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy.

Opinia biegłego z zakresu (...) pozwoliła ustalić stopień uszczerbku na zdrowiu, jakiego doznał powód na skutek nieszczęśliwego wypadku, na 38 %. W oparciu o wnioski wydanej przez niego opinii świadczenie należne powodowi ustalono na 9424 zł (38 x (6200 zł x 4 %).

A zatem, według Sądu, zdarzenie z dnia 2 marca 2012 roku należało uznać za nieszczęśliwy wypadek, niezależny od woli powoda i nie związany ze stanem zdrowia powoda, a przede wszystkim z zawałem, którego powód doznał po utracie palców i operacji ortopedycznej, którego następstwem stał się trwały uszczerbek na zdrowiu, uzasadniający wypłatę mu przez pozwanego odpowiedniego świadczenia.

Na mocy art. 817 § 1 k.c. i 481 § 1 k.c. odsetki zasądzono od dnia 26 kwietnia 2012 roku. Z akt sprawy wynika bowiem, że wypadek ubezpieczeniowy został zgłoszony pozwanemu dnia 26 marca 2012 roku.

O kosztach procesu rozstrzygnięto w myśl art. 100 k.p.c., biorąc pod uwagę, że powództwo zostało uwzględnione w 76 %.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pozwany, który zaskarżył wyrok w całości. Orzeczeniu zarzucił:

1)  rażące naruszenie prawa procesowego, tj.:

- błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 232 k.p.c. oraz art. 3 k.p.c. poprzez dopuszczenie z urzędu dowodów z opinii biegłych sądowych;

- błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 32 ust. 1 i art. 45 ust. 1 Konstytucji RP polegające na naruszeniu prawa do bezstronnego Sądu oraz zasady równego traktowania stron, poprzez dopuszczenie z urzędu dowodu z opinii biegłych sądowych;

- błędną wykładnię art. 156 k.p.c. poprzez odroczenie rozprawy bez zaistnienia ważnej przyczyny;

- niezastosowanie art. 207 § 3 k.p.c. w sytuacji, gdy pełnomocnik powoda nie złożył wniosków dowodowych w zakreślonym przez Sąd terminie;

- niewłaściwe zastosowanie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego i ustalenie, że powód trwałego uszczerbku na zdrowiu doznał w wyniku nieszczęśliwego wypadku w rozumieniu OWU;

2) naruszenie prawa materialnego, tj. art. 805 k.c. w zw. z § 4 ogólnych warunków ubezpieczenia pracowniczego typ P zatwierdzonych uchwałą Nr (...) Zarządu (...) Zakładu (...) na (...) S.A. z dnia 7 grudnia 1992 roku w związku z art. 6 k.c. poprzez uznanie, iż powód wykazał, że trwałego uszczerbku na zdrowiu doznał w wyniku nieszczęśliwego wypadku w rozumieniu OWU.

Wskazując na powyższe, skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego za obie instancje według norm przepisanych.

SĄD OKRĘGOWY ZWAŻYŁ, CO NASTĘPUJE:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy nie ma wątpliwości co do tego, że trwały uszczerbek na zdrowiu powoda został spowodowany przyczyną zewnętrzną, co wynika z samego przebiegu tego wypadku i dopuszczanie dowodu z opinii biegłego kardiologa było w tym zakresie zbędne. Zarzuty procesowe skarżącego co do tej kwestii zawarte w apelacji były zatem bezprzedmiotowe.

Według ogólnych warunków ubezpieczenia grupowego ubezpieczenia pracowniczego typu P przedmiotem ubezpieczenia są następstwa nieszczęśliwych wypadków, powodujące trwały uszczerbek na zdrowiu. Nieszczęśliwy wypadek, to zdarzenie nagle wywołane przyczyną zewnętrzną, w następstwie którego ubezpieczony, niezależnie od swojej woli, doznał trwałego uszkodzenia ciała. Definicja nieszczęśliwego wypadku jest tożsama z definicją wypadku przy pracy wynikającą z art. 234 kodeksu pracy, zgodnie z którym jest to nagłe zdarzenie wywołane przyczynę zewnętrzną. Identyczność definicji pozwala na wykorzystanie dorobku orzecznictwa w sprawach pracowniczych na użytek tej sprawy. Przez przyczynę zewnętrzną należy zatem rozumieć przyczynę pochodzącą ze świata zewnętrznego, czyli leżącą poza organizmem człowieka. Orzecznictwo Sądu Najwyższego wskazuje, iż nie musi być to przyczyna wyłączna wystarczy, że dany czynnik ze świata zewnętrznego przyczynił się jedynie do powstania uszczerbku na zdrowiu (wyrok SN z 12.10.2007 r. sygn. akt I UK 205/07). Taką przyczyną zewnętrzną jest narzędzie pracy, maszyna czy siły przyrody( wyrok SN z 12 .11. 2008r. sygn. akt I UK 96/08). W przedmiotowej sprawie to ruch piły mechanicznej jej mechaniczne oddziaływanie na rękę poszkodowanego były oczywistą - w sensie bezpośredniości i adekwatności związku – przyczyną zdarzenia. Była to zatem przyczyna zewnętrzna wobec powoda. Nagłe zasłabnięcie powoda, o ile w ogóle do niego doszło, nie jest bezpośrednią przyczyną utraty palców i zranienia, bo przecież naturalnym skutkiem zasłabnięcia nie mogą być takiego rodzaju dotkliwe obrażenia. A zatem, według Sądu Okręgowego, zdarzenie z dnia 2 marca 2012 roku Sąd Rejonowy słusznie uznał za nieszczęśliwy wypadek, wywołany przyczyną zewnętrzna, niezależny od woli powoda i nie związany ze stanem zdrowia powoda, którego następstwem stał się trwały uszczerbek na zdrowiu, uzasadniający wypłatę mu przez pozwanego odpowiedniego świadczenia

Opinia biegłego z zakresu (...) pozwoliła ustalić stopień uszczerbku na zdrowiu, jakiego doznał powód na skutek nieszczęśliwego wypadku, na 38 %. W oparciu o wnioski wydanej przez niego opinii świadczenie należne powodowi ustalono prawidłowo na 9.424 zł.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 385 k.p.c. jak w sentencji.

O kosztach zastępstwa prawnego w postępowaniu odwoławczym rozstrzygnięto zgodnie z art. 98 k.p.c., zaś wysokość tych kosztów ustalono na podstawie § 12 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).