Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 grudnia 2013 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Tomasz Skowron (spr.)

Sędziowie SO Andrzej Tekieli

SO Barbara Żukowska

Protokolant Jolanta Kopeć

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze Zbigniewa Jaworskiego

po rozpoznaniu w dniu 20 grudnia 2013r.

sprawy M. K.

oskarżonego z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lubaniu VII Zamiejscowego Wydziału Karnego z siedzibą w Lwówku Śląskim

z dnia 18 września 2013 r. sygn. akt VII K 36/13

I. zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego M. K. w ten sposób, że na podstawie art. 69 § 1 kk i art. 70 § 1 pkt 1 kk wykonanie wymierzonej mu kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby wynoszący 5 (pięć) lat, II. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie 400 złotych

Sygn. akt VI Ka 630/13

UZASADNIENIE

M. K. został oskarżony o to, że w okresie czasu od dnia 2 do 19 marca 2010 roku w K., prowadząc firmę (...)z/s w L., działając w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej doprowadził firmę (...) M. G.do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w łącznej kwocie 13071 złotych wprowadzając go w błąd co do zleceniodawcy oraz co do zamiaru wywiązania się z zapłaty za zleconą usługę w ten sposób, że nie będąc uprawnionym do reprezentowania firmy(...)z/s w Czechach zlecił w jej imieniu firmie (...) M. G.wykonanie dziewięciu usług transportowych, po czym polecił wystawienie faktury na w/wymienioną firmę i nie dokonał płatności za niżej wymienione transporty:

- transport w dniach 02-03.03.2010 r. w relacji Z. - L. za kwotę 1 586 zł,

- transport w dniach 03-04.03.2010 r. w relacji „P.” - J.za kwotę 1 174,42 zł,

- transport w dniach 03-04.03.2010 r. w relacji B. ( KWK (...)) – J. za kwotę 1 112,64 zł,

- transport w dniach 04-05.03.2010 r. w relacji KWK (...) – R. za kwotę 1 090,85 zł,

- transport w dniach 10-11.03.2010 r. w relacji KWK P.za kwotę 1 214,39 zł,

- transport w dniach 10-11.03.2010 r. w relacji B. ( KWK (...)) – C. K. k. W. za kwotę 1 884,17 zł,

-transport w dniach 12-13.03.2010 r. w relacji B. ( KWK (...)) – J. za kwotę 1 105,22 zł,

- transport w dniach 18-19.03.2010 r. w relacji KWK Z.– M. za kwotę 1 952 zł,

- transport w dniach 18-19.03.2010 r. w relacji KWK Z.– M. za kwotę 1 952 zł,

t.j. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Rejonowy w Lubaniu VII Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w Lwówku Śląskim wyrokiem z dnia 18 września 2013r. w sprawie VII K 36/13:

oskarżonego M. K. uznał za winnego popełnienia czynu opisanego
w części wstępnej wyroku z tym, że przyjmuje, iż popełniając czyn działał prowadząc firmę (...) Sp. z o.o. z siedzibą
w E. tj. popełnienia występku z art. 286 § 1 kk w zw. z art. 12 kk i za to na podstawie art. 286 § 1 kk wymierzył mu karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

na podstawie art. 33 § 2 kk wymierzył oskarżonemu karę 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny przyjmując, że jedna stawka dzienna stanowi równowartość kwoty 20 (dwudziestu) złotych;

na podstawie art. 627 kpk zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 1280,46 złotych i na podstawie art. 2 ust 1 pkt 3 i art. 3 ust. 1 Ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych wymierza mu opłatę w kwocie 200 złotych.

Z wyżej wskazanym wyrokiem nie zgodził się oskarżony. Wywiódł apelację, w której zarzucił obrazę prawa materialnego poprzez błędne przyjęcie, aby jego zamiarem było oszustwo na szkodę firmy pokrzywdzonego M. G.. Z treści apelacji jednak wynika, ze kwestionuje on ustalenia faktyczne leżące u podstaw zaskarżonego wyroku. W szczególności ustalenie, ze miał on zamiar niezapłacenia za wystawione na rzecz pokrzywdzonego M. G. faktury , w sytuacji, gdy nigdy od ich zapłaty się nie uchylał.

W rezultacie wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie go od popełnienia zarzucanego mu czynu lub o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Apelacja oskarżonego zawiera również alternatywny wniosek ( na wypadek nie podzielenia przez sąd odwoławczy wyżej wskazanych zarzutów ) rażącej niewspółmierności wymierzonej mu kary poprzez wymierzenie mu kary pozbawienia wolności bez zastosowania instytucji warunkowego zawieszenia jej wykonania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja oskarżonego w części, w której kwestionuje on ustalenia sądu I instancji odnośnie przypisania mu popełnienia zarzucanego czynu jest niezasadna.

Mając na uwadze treść apelacji Sąd Okręgowy na wstępie swoich rozważań zwraca uwagę na to, że zadaniem Sądu Odwoławczego, jako sądu II instancji jest prześledzenie sposobu dojścia do prawdy materialnej, jaki doprowadził sąd I instancji do wydania takiego, a nie innego orzeczenia. Sąd Okręgowy zapoznając się zarówno z treścią zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, jakim dysponował sąd meriti, jak również z pisemnymi motywami wyroku dokonuje więc kontroli tego, czy sąd rozpoznający sprawę przeprowadził w sposób wnikliwy i wszechstronny wszystkie dowody i okoliczności ujawnione w toku rozprawy należycie rozważył i ocenił, a w dalszej kolejności, czy na ich podstawie poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które przyczyniły się do kategorycznego rozstrzygnięcia o sprawstwie i winie osoby oskarżonej. W niniejszej sprawie Sąd Okręgowy stanął na stanowisku, iż ocena dowodów jaką przeprowadził Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w żadnym wypadku nie może być uznana za ocenę dowolną. Wręcz przeciwnie jawi się ona, jako ocena swobodna, respektująca reguły prawidłowego rozumowania, pozostająca w zgodzie z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego, nie zawierająca błędów faktycznych lub logicznych, co czyni ją z tychże względów czyniącą zadość dyspozycji art. 7 k.p.k. Mając to wszystko na uwadze zważyć trzeba, iż rolą Sądu Okręgowego, jako sądu odwoławczego nie jest przeprowadzanie własnej oceny dowodów, wyprowadzanie wniosków płynących z tejże oceny, a w dalszej kolejności czynienie ustaleń faktycznych. Takowe stanowi wyłączną prerogatywę sadu orzekającego.

Sama możliwość przeciwstawienia ocenie i ustaleniom sądu odmiennego poglądu nie wystarcza do wyprowadzenia wniosku o popełnieniu przez sąd istotnego błędu w zakresie oceny dowodów i ustaleń – takowe jest naturalnie prawem apelującego. Formułowanie zarzutów w tym kierunku wymaga wykazania nieprawidłowości w rozumowaniu sądu w zakresie istotnych ustaleń, czego zdaniem Sądu II instancji Sąd Rejonowy nie uczynił. Skarżący powinien wykazywać konkretne wady w samym sposobie dochodzenia do określonych ocen, przemawiające w zasadniczy sposób przeciwko dokonanemu rozstrzygnięciu. Podkreślić przy tym należy, że odwołanie od orzeczenia zapadłego w I instancji nie powinno polegać jedynie na ponownym przedstawieniu faktów i motywów rozważonych już przez Sąd Rejonowy, bo w takim wypadku nie byłoby to rozpoznawanie odwołania od zapadłego wyroku, a ponowne rozstrzyganie sprawy przez inny sąd, kolejna próba uzyskania orzeczenia pożądanej treści. Apelujący nie przedstawił żadnych merytorycznych i przekonujących argumentów, które skutecznie mogłyby podważyć trafne ustalenia Sądu Rejonowego, zaś podnoszona przez niego argumentacja stanowi wyraz jedynie subiektywnego przekonania autora apelacji, co oczywiście nie może decydować o wadliwości wyroku.

Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd Rejonowy oceniając zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy nie dopuścił się uchybień, jakie zarzuca apelujący. Analiza uzasadnienia sporządzonego przez Sąd I instancji prowadzić musi do wniosku, iż w polu jego widzenia pozostawały przy wyrokowaniu wszystkie dowody przeprowadzone w toku przewodu sądowego, a więc zarówno te których treść obciążała oskarżonego jak i te, które świadczyły na jego korzyść. Nie różnicował zatem dowodów w zależności od tego czy przemawiały one na korzyść oskarżonego M. K., czy też wspierały wersję autora aktu oskarżenia. Nie można przy tym stwierdzić, by praca sądu meriti w tym zakresie dotknięta była błędami natury logicznej czy też zawierała błędną ocenę samej treści dowodu oraz by nacechowana była mankamentami z zakresu wiedzy czy doświadczenia życiowego. Przy dokonywaniu ustaleń faktycznych sąd meriti nie pominął zatem żadnych dowodów (zarówno osobowych, jak i materialnych), lecz je szczegółowo przeanalizował i rozważył, wyciągając trafne wnioski. Dokonana ocena dowodów doprowadziła w ten sposób sąd orzekający do przekonania o wiarygodności jednych i niewiarygodności drugich. Innymi słowy, dążąc do ustalenia prawdy materialnej (art.2§2 k.p.k.), czyniąc zadość zasadzie obiektywizmu (art.4 k.p.k.), sąd I instancji w pisemnych motywach wyroku wskazał jakie dowody stanowiły oparcie dla dokonanej rekonstrukcji stanu faktycznego, a jakie dowody (przeciwne) nie znalazły uznania ze strony sądu przy dokonywaniu ustaleń faktycznych. Podnieść przy tym trzeba, że ocena dowodów oparta jest na całokształcie materiałów postępowania. Wreszcie ocena ta nie przekracza granic zakreślonych w powołanym już wcześniej przepisem art. 7 k.p.k. i tym samym korzysta z ochrony przewidzianej tym przepisem. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, a więc obrazy art. 7 k.p.k. może być skuteczny tylko wówczas, gdy skarżący wykaże, że sąd orzekający – oceniając dowody – naruszył powyższe zasady. Tymczasem oskarżony w swojej osobistej apelacji usiłując podważyć ocenę dokonaną przez sąd, a także poczynione w oparciu o nią ustalenia nie podniósł żadnych rzeczowych, a przede wszystkim przekonujących argumentów wskazujących na to, że jest ona dowolna.

W efekcie Sąd odwoławczy w pełni akceptuje dokonaną przez sąd I instancji ocenę wyjaśnień oskarżonego M. K. i uznanie, że są one odosobnione i stanowią jedynie linię obrony. Z zeznań B. S. – ówczesnego pracownika oskarżonego wynika wprost, że wbrew twierdzeniom zawartym w wyjaśnieniach oskarżonego nie było żadnej pomyłki w tym, że w korespondencji kierowanej do firmy (...) M. G. zamieszono jako zleceniodawcę firmę czeską (...). Z zeznań tego świadka (k.394-396) wynika wprost, że zamówienie określonej treści wystawił on z polecenia oskarżonego M. K.. Z zeznań świadka J. J. ( k.458-459) – prezesa spółki (...) wynika, że oskarżony nie miał prawa występowania jako przedstawiciel kierowanej przez niego spółki, a konsekwencji również wystawiania zleceń w imieniu tej firmy. Wreszcie z zeznań pokrzywdzonego M. G. (k.2-6, k.97 – 98, k.457 – 458) wynika, że według jego świadomości oskarżony był pracownikiem, lub działał na rzecz spółki (...). Nie sposób zatem podzielić zarzutu apelacji, że oskarżony nie wprowadził M. G. w błąd co do podmiotu zamawiającego w jego firmie usługi transportowe.

Nie zasługuje na uwzględnienie kolejny zarzut wskazujący na błędne ustalenia sądu meriti co do zamiaru oskarżonego wywiązania się z należności na rzecz firmy (...) i chęci uregulowania zobowiązania poprzez rozliczenie „w towarze”. Z zeznań świadka G. S. (k. 446 – 447) – właściciela firmy windykacyjnej (...), który na zlecenie pokrzywdzonego podjął działania zmierzające do odzyskania długu od oskarżonego wynika, że przez cały czas podejmowania przez niego działań z tym związanych kontakt z oskarżonym był utrudniony, że w różny sposób tłumaczył on zwłokę w płatności (samego faktu posiadania zadłużenia nie kwestionował), że zobowiązał się do dostarczenia w zamian drzwi garażowych i okien. W rezultacie jednak nie zapłacił, ani nie dostarczył wspomnianych materiałów. Później zaś urwał się kontakt z oskarżonym.

Nie ma w tym miejscu potrzeby przytaczać argumentów zawartych w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku odnośnie oceny zeznań wyżej wskazanych świadków. Wystarczy tylko stwierdzić, ze sąd odwoławczy ocenę tą w pełni podziela i przyjmuje jako własną.

Ugruntowany w orzecznictwie jest pogląd, że znamiona oszustwa wypełnia działanie sprawcy, który w momencie zobowiązania się do określonej płatności w uzgodnionym, odroczonym terminie, jeżeli jej zawarciu towarzyszy z góry powzięty zamiar niedotrzymania uzgodnionego terminu zapłaty i odłożenia go na czas bliżej nieokreślony oraz uzależnienia zapłaty od ewentualnego powodzenia inwestycji dokonanych w przyszłości (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 28.03.2013r., sygn. akt II AKa 67/13, LEX 1313476, wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 05.06.2013r., sygn. akt II AKa 157/13, LEX 1331174).

Mając powyższe na względzie słusznie Sąd Rejonowy uznał, że swoim zachowaniem oskarżony M. K. wyczerpał ustawowe znamiona występku z art. 286§1 k.k.

Na uwzględnienie natomiast zasługuje zarzut apelacji oskarżonego odnoszący się do rażącej surowości wymierzonej oskarżonemu kary. Oskarżonemu M. K. za przypisany mu czyn z art. 286§1 k.k. sąd I instancji wymierzył karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33§2 k.k. grzywny w ilości 50 stawek dziennych przy przyjęciu, iż jedna stawka odpowiada kwocie 20 zł.

Rzeczywiście oskarżony M. K. jest osobą uprzednio wielokrotnie karaną. Nie sposób jednak zauważyć, że do tej pory był on karany jedynie na kary grzywny (w tym również za przestępstwo z art. 286§1 k.k. w sprawie II K 443/10 Sądu Rejonowego we Lwówku Śląskim), gdyż skazanie w sprawie II K 34/05 Sądu Rejonowego we Lwówku Śląskim na karę łączną 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności za czyny z art. 301§1 k.k. i art. 286§1 k.k. i in. z warunkowym zawieszeniem wykonania tej kary na okres 5 lat uległo zatarciu w dniu 26.10.2013r. Ponadto co najistotniejsze w trakcie prowadzonego postępowania oskarżony naprawił wyrządzoną przestępstwem szkodę, a pokrzywdzony nie rości już wobec niego jakichkolwiek pretensji (pismo pokrzywdzonego M. G. z dnia 11.04.2012r. k. 259 -260). Nie można stracić z pola widzenia, że swoim zachowaniem oskarżony nie doprowadził do wyrządzenia znacznej szkody w majątku firmy należącej do pokrzywdzonego, a zdarzenie miało miejsce w 2010r. W tej sytuacji zdaniem sądu odwoławczego wymierzenie oskarżonemu kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania razi nadmierną surowością. Wbrew twierdzeniom zawartym w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku w stosunku do oskarżonego istnieje pozytywna prognoza w rozumieniu przepisu art. 69 k.k. i szansa jego resocjalizacji w warunkach wolnościowych.

Wobec powyższego sąd odwoławczy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że na podstawie art. 69§1 k.k. i art. 70§1 pkt 1 k.k. wykonanie wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 5 lat. W pozostałej części wyrok ten jako słuszny należało utrzymać w mocy.

Na podstawie art. 636§1 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. kosztami postępowania odwoławczego należało obciążyć oskarżonego wymierzając mu na podstawie art. 8 w zw. z art. 2 ust.1 pkt 3 i art. 3 ust 1 ustawy z dnia 23.06.1973r. o opłatach w sprawach karnych opłatę za postępowanie odwoławcze.