Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z 29 stycznia 2020 r.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. domagała się zasądzenia od A. K. 647,89 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

A. K. wniósł o oddalenie powództwa.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 19 stycznia 2010 r. (...) spółka akcyjna z siedzibą w G. zawarła z A. K. prowadzącym działalność gospodarczą pod nazwą Wydawnictwa (...) umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...).

(dow ód: umowa k. 14-16, niesporne)

W dniu 29 marca 2013 r. A. K. złożył oświadczenie o wypowiedzeniu umowy oświadczenie usług telekomunikacyjnych ze skutkiem na daty: 30 kwietnia 2013 r. w zakresie usługi dostarczania dostępu do sieci Internet i telefonicznej oraz 30 czerwca 2013 r. w zakresie usługi dostarczania sygnału radiowego i telewizyjnego. W dniu 26 marca 2015 r. A. K. zwrócił (...) spółce akcyjnej z siedzibą w G. modem. W tym samym dniu zlecił wymianę modemu na inny. W dniu 23 lutego 2016 r. A. K. zawarł z A. B. umowę przedwstępną sprzedaży lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku przy ulicy (...) w W.. W dniu 11 kwietnia 2016 r. została zawarta umowa sprzedaży tego lokalu. W związku ze zmianą miejsca zamieszkania i prowadzenia przedsiębiorstwa (...) zwrócił się do (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G. o zmianę umowy o świadczenie usług telekomunikacjach w nowej lokalizacji przy ulicy (...) w M.. (...) spółka akcyjna z siedzibą w G. odmówiła dostarczania sygnału do tej lokalizacji zakończenia sieci z uwagi na brak możliwości technicznych dostarczania sygnału – brak zasięgu. Na żądanie (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G. A. K. zwrócił modem.

(dow ód: oświadczenie o wypowiedzeniu k. 14v, protokół zwrotu sprzętu operatora k. 14, zlecenie wykonania usługi k. 14, umowa przedwstępna k. 98-100, księga wieczysta (...), zeznania świadka M. T. k. 135, twierdzenia pozwanego niezaprzeczone przez powoda)

(...) spółka akcyjna z siedzibą w G. wystawiła na imię Wydawnictwa (...) faktury: nr (...) z 4 kwietnia 2016 r., nr (...) z 4 maja 2016 r., nr (...) z 3 czerwca 2016 r. i nr (...)

(dowody: faktury k. 17-30)

W dniu 30 czerwca 2017 r. (...) spółka akcyjna z siedzibą w G. zawarła z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. umowę przelewu wierzytelności. Zgodnie z § 1 tej umowy jej przedmiotem było przeniesienie wierzytelności pieniężnych określonych w zestawieniu wierzytelności w celu ich dalszej windykacji.

(dow ód: umowa przelewu k. 31-41)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej powołanych dokumentów, zeznań świadka M. T., treści wpisów w księdze wieczystej (...) oraz uznania za przyznane twierdzeń pozwanego co do okoliczności rozwiązania umowy na skutek niemożności świadczenia usług w nowej lokalizacji przedsiębiorstwa pozwanego.

Dowody z dokumentów nie były kwestionowane przez strony, a Sąd z urzędu nie znalazł podstaw, aby odmówić im walorów wiarygodności i mocy dowodowej.

Zeznania świadka M. T. Sąd uznał za wiarygodne, jakkolwiek były mało precyzyjne i ogólnikowe, świadek nie pamiętał szczegółów. Z tego względu nie odegrały istotnej roli w zakresie ustalenia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy.

Ustalenia w zakresie daty zawarcia umowy sprzedaży lokalu nr (...) przy ulicy (...) w W. Sąd poczynił na podstawie treści wpisów w księdze wieczystej tego lokalu. Sąd uznał wpisy w księdze wieczystej za jawne wobec stron procesu, mimo że prawa żadnej ze stron nie są wpisane w tej księdze wieczystej. Jednakże w aktach sprawy znajduje się umowa przedwstępna sprzedaży tego lokalu, gdzie ujawniony jest numer księgi wieczystej, a przeglądanie tej księgi jest możliwe za pośrednictwem przeglądarki internetowej, dostępnej powszechnie.

Sąd uznał na podstawie art. 230 k.p.c. za przyznane przez powoda twierdzenia pozwanego o faktach dotyczących niemożności świadczenia przez (...) spółkę akcyjną z siedzibą w G. usług telekomunikacyjnych na rzecz A. K. w lokalizacji przy ulicy (...) w M. oraz postępowania stron w sytuacji stwierdzenia tej niemożności, tj. wystosowania przez (...) spółkę akcyjną z siedzibą w G. żądania zwrotu modemu oraz uczynienia zadość temu żądaniu przez A. K.. Wprawdzie w piśmie z dnia 17 czerwca 2019 r. (k. 107) pełnomocnik powoda oświadczył, że zaprzecza wszystkim twierdzeniom przyznanym przez pozwanego, z wyjątkiem tych, które wprost przyznaje, niemniej jednak jest to niewystarczające, aby uznać, że pozwany uczynił zadość obowiązkowi statuowane w art. 210 § 2 k.p.c.

S ąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się niezasadne.

Nie ulegało wątpliwości, że cedenta i pozwanego łączyła umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Szczególna regulacja dotycząca umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawarta jest w art. 56-108 ustawy z 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. 2004 Nr 171, poz. 1800 t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 2460). Przepisy te nie wyłączają jednak stosowania przepisów kodeksu cywilnego w zakresie, w jakim przepisy prawa telekomunikacyjnego nie regulują zagadnień związanych z wykonywaniem bądź rozwiązaniem umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych.

W ocenie Sądu powództwo zasługiwało na oddalenie ze względu na wygaśnięcie umowy z powodu następczej niemożliwości świadczenia.

W pierwszej kolejności należy jednak zwrócić uwagę, że powód pozbawiony jest legitymacji w niniejszej sprawie. Powód wytoczył powództwo jako cesjonariusz wierzytelności powstałej z umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawartej między (...) spółką akcyjną z siedzibą w G. a A. K.. Zarówno z treści tej umowy, jak i z przepisów prawa regulujących prowadzenie działalności gospodarczej wynika, że chociaż umowa ta został zawarta w celach związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez A. K. pod nazwą Wydawnictwa (...), to stroną tej umowy jest A. K.. Nie ma bowiem żadnych wątpliwości co do tego, że w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej przez osobę fizyczną na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej przedsiębiorcą, czyli podmiotem prawa, wyposażonym w zdolność prawną i sądową, jest wyłącznie ta osoba fizyczna. Nie jest natomiast podmiotem prawa prowadzone przez nią przedsiębiorstwo. Tymczasem w przedstawionym przez powoda dowodzie z umowy przelewu w załączniku zawierającym wykaz wierzytelności jako dłużnik przelanej wierzytelności nie został wskazany A. K., lecz pozbawiony zdolności prawnej niezidentyfikowany byt określony jako Wydawnictwa (...). Wobec tego należy skonstatować, że przedmiotem cesji, na którą powołuje się powód, nie była wierzytelność (...) spółki akcyjnej z siedzibą w G. względem A. K.. W konsekwencji powód nie nabył wierzytelności wobec pozwanego, toteż nie jest legitymowany w niniejszej sprawie. Już z tego względu powództwo podlegało oddaleniu.

Niezależnie jednak od powyższego należało zbadać również zasadność powództwa w świetle ustaleń dotyczących okoliczności zakończenia współpracy stron umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Zgromadzony materiał dowodowy daje postawy do sformułowania oceny, że umowa ta wygasła na podstawie art. 475 § 1 k.c. z powodu utraty możliwości świadczenia usług telekomunikacyjnych przez (...) spółkę akcyjną z siedzibą w G. z przyczyn, za które spółka nie odpowiada. Zgodnie z art. 475 § 1 k.c. jeżeli świadczenie stało się niemożliwe skutkiem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, zobowiązanie wygasa. Umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych jest umowa wzajemną. Z tego względu obie strony są jednocześnie wobec siebie wierzycielami i dłużnikami, ale co do różnych świadczeń. Wobec tego znajduje tu zastosowanie także przepis art. 495 § 1 k.c., który stanowi, że jeżeli jedno ze świadczeń wzajemnych stało się niemożliwe wskutek okoliczności, za które żadna ze stron odpowiedzialności nie ponosi, strona, która miała to świadczenie spełnić, nie może żądać świadczenia wzajemnego, a w wypadku, gdy je już otrzymała, obowiązana jest do zwrotu według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu. Przytoczony przepis stanowi uzupełnienie i rozszerzenie regulacji zawartej w art. 475 § 1 k.c., ale nie modyfikuje zasadniczego jej skutku w postaci upadku całego stosunku obligacyjnego. W okolicznościach niniejszej sprawy wystąpił stan faktyczny stanowiący rdzeń hipotezy art. 475 § 1 k.c. i art. 495 § 1 k.c., mianowicie świadczenie w postaci dostarczania sygnału telewizyjnego, radiowego, dostępu do sieci telefonicznej i sieci Internet przez (...) spółkę akcyjną stało się niemożliwe, ponieważ A. K. zmienił miejsce zamieszkania na takie, w którym spółka ta nie miała możliwości świadczenia usług telekomunikacyjnych ze względu na brak odpowiedniej infrastruktury technicznej. W tej sytuacji należało uznać, że umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych wygasła najwcześniej w chwili stwierdzenia przez (...) SA braku możliwości świadczenia usług telekomunikacyjnych w nowej lokalizacji zakończenia sieci. W świetle materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy i zasad doświadczenia życiowego zdarzenia te należy umiejscowić w okresie, kiedy zawierane były umowy dotyczące zbycia przez pozwanego lokalu mieszkalnego przy ulicy (...) w W., tj. luty – kwiecień 2016 r. W tym miejscu należy zaznaczyć, że wbrew twierdzeniom pozwanego dołączone do pozwu dokumenty w postaci oświadczenia o wypowiedzeniu z 2013 r. i protokół zwrotu sprzętu z 2015 r. nie stanowią dowodów na okoliczność rozwiązania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych w datach wystawienia tych dokumentów. Wniosek taki znajduje potwierdzenie w twierdzeniach samego pozwanego zawartych w sprzeciwie odpowiedzi na pozew, gdzie wyraźnie wskazano, że potrzebę przeniesienia zakończenia sieci pozwany zgłosił 15 marca 2016 r., a modem zwrócił 26 marca 2016 r.

Nawet gdyby jednak przyjąć, że umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych nie wygasła na podstawie art. 475 § 1 k.c. w zw. z art. 495 § 1 k.c., to i tak zgormadzony materiał dowodowy daje podstawy do oceny, że została rozwiązana na podstawie zgodnych oświadczeń woli stron w marcu 2016 r., a nie na skutek wypowiedzenia przez pozwanego. (...) SA stwierdziła brak możliwości świadczenia usług telekomunikacyjnych w miejscu zakończenia sieci w M. i zażądała od pozwanego zwrotu sprzętu wydanego mu w celu wykonywania tej umowy, to nie można takiego zachowania ocenić inaczej niż jako wyrażenie woli zakończenia stosunku prawnego z pozwanym. Z kolei zachowanie pozwanego, polegające na zastosowaniu się do żądania zwrotu sprzętu należy intepretować jako akceptację oświadczenia woli (...) SA i tym samym zgodę na rozwiązanie umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Jakkolwiek art. 56 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego stanowi, że umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych zawiera się w formie pisemnej, elektronicznej lub dokumentowej, to w świetle art. 74 § 1 k.c. i art. 77 § 2 k.c. niezachowanie formy przewidzianej w art. 56 ust. 2 Prawa telekomunikacyjnego nie powoduje nieważności czynności prawnych zdziałanych przez strony w sytuacji stwierdzenia niemożności świadczenia usług telekomunikacyjnych w lokalizacji zakończenia sieci w M.. Złożenie przez strony zgodnych oświadczeń o rozwiązaniu umowy powoduje jej wygaśnięcie z chwilą, gdy oświadczenia te dotarły do drugiej strony w taki sposób, że mogła się z nim zapoznać. Takiego oświadczenia woli nie można jednocześnie uznawać za oświadczenie o wypowiedzeniu. Oceny tej nie zmienia okoliczność, że ani ustawa Prawo telekomunikacyjne ani stosowany przez (...) SA wzorzec mowny w postaci regulaminu świadczenia usług telekomunikacyjnych nie przewidują rozwiązania umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych na mocy zgodnych oświadczeń woli stron. Możliwość taka wynika z zasady swobody umów, statuowanej w art. 3531 k.c., który stanowi, że strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Oczywiste jest, że skoro strony mogą stosunek prawny wykreować, to również władne są go unicestwić.

Z powyższych względów zachowanie (...) SA polegające na wystawieniu faktur za kwiecień, maj, czerwiec i lipiec 2016 r. było pozbawione podstawy prawnej. Należy w tym miejscu zauważyć, że również w treści tych faktur nie określono dłużnika przez wskazanie podmiotu wyposażonego w zdolność prawną, lecz jedynie przez podanie nazwy Wydawnictwa (...).

(...) SA nie miała podstawy prawnej do wystawienia spornych faktur, to wierzytelność, która miała być przedmiotem przelewu na powoda, nie powstała. Powód nie nabył zatem tej wierzytelności.

Mając powyższe na względzie, Sąd orzekł jak w sentencji.

S. P. ł S.

Zarządzenie: odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda.