Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 30 maja 2016 roku powód A. M. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w M. (obecnie: (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w M.) kwoty 21.237,84 zł brutto wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

- od kwoty 203,44 zł od dnia 30 maja 2016 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 134,40 zł od dnia 30 maja 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 10.450 zł od dnia 11 kwietnia 2016 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 10.450 zł od dnia 11 maja 2016 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powód wskazał, że na podstawie umowy najmu lokalu z 29 marca 2015 roku dochodzi od pozwanego zapłaty czynszu oraz opłat dodatkowych za okres od lutego 2016 r. do maja 2016 r. oraz skapitalizowanych odsetek za opóźnienie. Pozwany podniósł, że otrzymał od pozwanego kwotę 10.200 zł za miesiąc luty 2016 r. oraz 10.950 zł za miesiąc marzec 2016 r. bez odsetek za opóźnienie w płatności (pozew, k. 2-6).

W dniu 30 czerwca 2016 r. referendarz sądowy w tut. Sądzie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym w sprawie o sygnaturze akt XV GNc 4145/16 (nakaz, k. 47).

Pismem z 30 czerwca 2016 r. powód cofnął pozew w zakresie kwoty 10.331,76 złotych ze zrzeczeniem się roszczenia w związku z zapłatą przez dłużnika faktury z kwietnia (bez odsetek za opóźnienie), podtrzymując żądanie w pozostałym zakresie, tj. w zakresie kwoty 10 906,08 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

- od kwoty 203,44 zł od dnia 30 maja 2016 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 134,40 zł od dnia 30 maja 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 118,24 zł od dnia 1 lipca 2016 r. (dnia modyfikacji pozwu) do dnia zapłaty,

- od kwoty 10 450,00 zł od dnia 11 maja 2016 r. do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu wskazał, że pozwany dokonał częściowej spłaty długu już po wniesieniu pozwu w dniu 9 czerwca 2016 r. w kwocie 10.450 zł, a do zapłaty pozostały odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości 118,24 zł liczone od dnia 11 kwietnia 2016 r. do dnia 9 czerwca 2016 r. ( pismo, k. 51-52).

W dniu 29 lipca 2016 r. pozwany wniósł sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, zaskarżając go w całości i domagając się oddalenia powództwa oraz zasądzenia zwrotu kosztów procesu. W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany podniósł zarzut spełnienia dochodzonego świadczenia po dniu wniesieniu pozwu, lecz przed dniem wydania nakazu zapłaty, tj. w dniu 9 czerwca 2016 r. poprzez zapłatę kwoty 10.450 zł tytułem faktury VAT nr (...) oraz w dniu 27 czerwca 2016 r. poprzez zapłatę kwoty 10.450 zł tytułem faktury VAT nr (...). Jednocześnie zaprzeczył aby popadł w zwłokę w zapłacie zobowiązań wynikających z faktur VAT załączonych po pozwu i zakwestionował zasadność oraz wysokość naliczonych odsetek podnosząc, że powód udzielił mu zezwolenia na zapłatę w okresach późniejszych, niż to wynika z terminów zapłaty uwidocznionych na fakturach VAT z uwagi na problemy finansowe pozwanego. Nadto z ostrożności podniósł, że najwcześniej zobowiązany był do zapłaty w dniu 25 maja 2016 r., tj. w dniu upływu terminu wskazanego w wezwaniu do zapłaty z 21 maja 2016 r., dlatego też dochodzenie zapłaty od pozwanej odsetek ustawowych za okresy od dnia upływu terminów zapłaty wskazanych w fakturach VAT co najmniej do dnia 25 maja 2016 r. należy uznać za bezzasadne ( sprzeciw, k. 53-54).

Pismem z 24 lutego 2017 r. powód cofnął pozew w zakresie kwoty 10.450 zł ze zrzeczeniem się roszczenia w związku z zapłatą przez dłużnika faktury z maja 2016 r. (bez odsetek za opóźnienie), podtrzymując żądanie w pozostałym zakresie, tj. w zakresie kwoty 554,28 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie:

- od kwoty 203,44 zł od dnia 30 maja 2016 r. do dnia zapłaty,

- od kwoty 134,40 zł od dnia 30 maja 2016 roku do dnia zapłaty;

- od kwoty 118,24 zł od dnia 1 lipca 2016 r. (dnia modyfikacji pozwu nr 1) do dnia zapłaty,

- od kwoty 98,20 zł od dnia 24 lutego 2017 r. (dnia modyfikacji pozwu nr 2) do dnia zapłaty. Nadto wniósł o oddalenie wniosku pozwanej o zasądzenie na jej rzecz kosztów zastępstwa procesowego w związku z cofnięciem powództwa ( pismo, k. 77-78v).

Postanowieniem z dnia 4 stycznia 2018 r. umorzono postępowanie w zakresie kwoty 20.781,76 zł ( postanowienie, k. 100).

Pismem z 24 stycznia 2018 r. pozwany wniósł o zasądzenie kosztów postępowania wskazując, że powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika doprowadził do wydania nakazu zapłaty, pomimo tego, iż przed dniem jego wydania kwoty wskazane w fakturach VAT zostały uregulowane ( pismo, k. 110).

Pełnomocnik powoda na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2018 r. sprecyzował żądanie odsetkowe pozwu wskazując, że odsetek od kwoty 118,24 zł żąda od dnia 3 lipca 2016 r. do dnia zapłaty oraz zaprzeczył, aby pomiędzy stronami doszło do przesunięcia terminów płatności, podtrzymując wniosek o obciążenie strony pozwanej kosztami procesu od całej wartości przedmiotu sporu na datę wniesienia pozwu ( protokół rozprawy).

Pełnomocnik pozwanego na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2018 r. potwierdził, że strona pozwana popadła w zwłokę oraz ewentualnie wniósł o wzajemne zniesienie kosztów procesu, a także o rozważenie rozliczenia kosztów postępowania na zasadzie słuszności ( protokół rozprawy).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 marca 2015 r. A. M. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą (...) (Wynajmujący) zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w M. (Najemcą) umowę najmu, której przedmiotem była nieruchomość zabudowana budynkiem biurowo-magazynowym, położonym w M. przy ul. (...), składającym się z dwóch kondygnacji naziemnych o powierzchni użytkowej parteru 455,71 m ² oraz powierzchni użytkowej pierwszej kondygnacji 341,44 m ², którego łączna powierzchnia użytkowa wynosiła 797,16 m ². Strony ustaliły wysokość czynszu na kwotę 9.000 zł brutto, powiększoną o miesięczną stawkę podatku w wysokości 1.200 zł, tj. łącznie 10.200 zł, płatnego z góry do dnia 10-tego każdego miesiąca za dany miesiąc, począwszy od 1 kwietnia 2015 r. (§ 7). Za każdy dzień opóźnienia w zapłacie czynszu oraz innych opłat obciążających najemcę na rzecz wynajmującego miały być naliczane odsetki w wysokości 0,5 %.

( dowód: umowa najmu k. 18-23)

Wynajmujący na podstawie wyżej wymienionej umowy wystawił m.in. następujące faktury VAT:

- nr 20/02/2016 z dnia 3 lutego 2016 roku na kwotę 10.200 zł z tytułu wynajmu obiektu produkcyjnego (9.000 zł) oraz refaktury za podatek (1.200 zł), z terminem płatności do dnia 10 lutego 2016 r.,

- nr 21/03/2016 z dnia 15 marca 2016 roku na kwotę 10.950 zł z tytułu wynajmu obiektu produkcyjnego (9.000 zł), refaktury za podatek (1.450 zł), refaktury za podwyżkę podatku od nieruchomości za styczeń (250 zł), refaktury za podwyżkę podatku za luty (250 zł) z terminem płatności do dnia 21 marca 2016 r.,

- nr 22/04/2016 z dnia 5 kwietnia 2016 roku na kwotę 10.450 zł z tytułu wynajmu obiektu produkcyjnego (9.000 zł) oraz refaktury za podatek (1.450 zł), z terminem płatności do dnia 11 kwietnia 2016 r.,

- nr 23/05/2016 z dnia 6 maja 2016 roku na kwotę 10.450 zł z tytułu wynajmu obiektu produkcyjnego (9.000 zł) oraz refaktury za podatek (1.450 zł), z terminem płatności do dnia 10 maja 2016 r.

( dowód: faktury VAT, k. 29-32)

Pismem z dnia 21 maja 2016 r. A. M. wezwał (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością do zapłaty długu w wysokości 42.050 zł, wynikającego z braku płatności czynszu i podatku od nieruchomości za okres od lutego 2016 roku do maja 2016 roku, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, w terminie do dnia 25 maja 2016 r.

( dowód : wezwanie do zapłaty, k. 33; e-mail z 21 maja 2016 r. k. 33; potwierdzenie nadania pisma k. 44).

W odpowiedzi na wezwanie w wiadomości e-mail datowanej na dzień 25 maja 2016 roku (...) spółka z o. o. wskazała, że kwoty z poz. a i b wezwania, tj. 10.200 zł oraz 10.950 zł zostały zapłacone wczoraj, a w dniu dzisiejszym znajdą się na koncie wynajmującego.

( dowód : wiadomość e-mail z 25 maja 2016 r.).

W dniu 9 czerwca 2016 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością dokonała wpłaty na rachunek A. M. kwoty 10.450 zł z tytułu faktury VAT nr (...), zaś w dniu 27 czerwca 2016 r. kwoty 10.450 zł z tytułu faktury VAT nr (...).

( dowód : potwierdzenia przelewu, k. 59-50)

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w M. zmieniła firmę na (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w M..

( dowód : okoliczność niesporna)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o niezaprzeczone twierdzenia stron, jak również w oparciu o dokumenty dołączone do akt sprawy. Wiarygodność przedłożonych w toku postępowania dokumentów nie była kwestionowana wzajemnie przez strony postępowania, a Sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo w ostatecznie popieranej części jako zasadne podlegało uwzględnieniu.

Rozważania merytoryczne w niniejszej sprawie należy poprzedzić ustaleniem ostatecznego zakresu dochodzonego roszczenia, którego rozmiar związany był ze złożonym przez stronę powodową w trakcie procesu oświadczeniem o częściowym cofnięciu pozwu. Ostatecznie powód wnosił o zasądzenie jedynie skapitalizowanych odsetek od nieterminowo zapłaconych należności.

Roszczenie objęte pozwem wywodzone było przez powoda z łączącej strony umowy najmu z dnia 29 marca 2015 r.

W myśl art. 659 § 1 k.c., przez umowę najmu wynajmujący zobowiązuje się oddać najemcy rzecz do używania przez czas oznaczony lub nie oznaczony, a najemca zobowiązuje się płacić wynajmującemu umówiony czynsz. Umowa najmu ma charakter konsensualny, odpłatny, dwustronnie zobowiązujący i wzajemny. Ekwiwalentem świadczenia wynajmującego, które polega na oddaniu rzeczy do używania, jest świadczenie najemcy, polegające na płaceniu umówionego czynszu. Po stronie najemcy powstaje zatem jednocześnie uprawnienie do korzystania z rzeczy, jak i obowiązek zapłaty czynszu.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawały okoliczności faktyczne powstania roszczenia powoda. Pozwany nie kwestionował zawarcia i treści umowy najmu. Nie zaprzeczył również wysokości roszczenia dochodzonego pozwem. Ponadto wysokość poszczególnych należności wynikała wprost z umowy najmu.

Pozwany wnosząc o oddalenie powództwa podniósł dwa zarzuty: zarzut spełnienia świadczenia w zakresie należności głównej oraz zarzut braku podstaw do dochodzenia należności odsetkowych z uwagi na udzielenie przez powoda zezwolenia na zapłatę kwot wskazanych w fakturach VAT w okresach późniejszych.

Odnosząc się do drugiego zarzutu należy wskazać, że fakt udzielenia prolongaty powinna udowodnić strona pozwana albowiem to ona z okoliczności tej wywodziła skutki prawne. Pozwany nie wskazał nawet kiedy, w jakiej formie i okolicznościach powód zgodził się na zmianę terminu płatności. Co więcej, pełnomocnik pozwanego na rozprawie w dniu 20 kwietnia 2018 r. potwierdził, że strona pozwana popadła w zwłokę. Pozwany nie zgłosił w celu wykazania faktu prolongaty żadnych wniosków dowodowych (wniosek o przesłuchanie stron został cofnięty). W konsekwencji zarzut ten okazał się bezzasadny.

Odnosząc się do pierwszego zarzutu pozwanego należy wskazać, że powód przyznał fakt zapłaty kwoty 10.450 złotych w dniu 9 czerwca 2016 roku (na poczet faktury VAT nr (...)) oraz kwoty 10.450 złotych w dniu 27 czerwca 2016 roku (na poczet faktury VAT nr (...)). W związku z tym powód dokonał dwukrotnego zmodyfikowania żądania pozwu cofając pozew w zakresie uiszczonych kwot. Ostatecznie żądaniem pozwu objęte były wyłącznie skapitalizowane odsetki od zapłaconych po terminie należności z faktur VAT nr: 20/02/2016 (203,44 złotych), 21/03/2016 (134,40 złotych), 22/04/2016 (118,24 złotych) oraz 23/05/2016 (98,20 złotych). Pozwany nie kwestionował terminów płatności poszczególnych należności oraz matematycznej poprawności wyliczenia odsetek. W konsekwencji całe ostatecznie popierane żądanie było uzasadnione.

Zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Z kolei w myśl art. 482 § 1 k.c. od zaległych odsetek można żądać odsetek za opóźnienie dopiero od chwili wytoczenia o nie powództwa, chyba że po powstaniu zaległości strony zgodziły się na doliczenie zaległych odsetek do dłużnej sumy.

W przedmiotowej sprawie powód w sposób prawidłowy skapitalizował odsetki za okres od dnia następującego po terminie płatności do dnia uiszczenia danej należności i zażądał odsetek od tych kwot od dnia wytoczenia powództwa, a w przypadku należności zapłaconych po wytoczeniu powództwa od dnia złożenia pism modyfikujących żądanie.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie wyżej powołanych przepisów, orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

Rozstrzygając o kosztach procesu wskazać należy, że dochodzone w niniejszym procesie roszczenie powoda uregulowane zostało w zakresie należności głównej już po wniesieniu pozwu, tj. 9 oraz 27 czerwca 2016 r. (pozew został wniesiony w dniu 30 maja 2016 roku). Należy również podkreślić, że roszczenie było wymagalne w chwili wytoczenia powództwa. W związku z tym to stronę pozwaną należy uznać za przegrywającą sprawę w rozumieniu art. 98 § 1 k.p.c. Zgodnie bowiem z poglądem wyrażonym przez Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 6 listopada 1984 r. (IV CZ 196/84 niepubl.) „ Za stronę przegrywającą sprawę w rozumieniu przepisów o kosztach procesu należy także uważać pozwanego, który w toku procesu spełnił dochodzone od niego świadczenie, czym zaspokoił roszczenie powoda wymagalne w chwili wytoczenia powództwa.” Dla ustalenia, który podmiot jest stroną przegrywającą, nie miała znaczenia data cofnięcia pozwu. Istotne było jedynie, że powód cofnął pozew i nastąpiło to wskutek zaspokojenia przez pozwanego po wytoczeniu powództwa roszczenia wymagalnego w dacie wytoczenia powództwa.

Koszty procesu poniesione przez powoda wyniosły łącznie 5.083 zł, w tym uiszczona opłata sądowa od pozwu w kwocie 266 zł, uiszczona opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz koszt wynagrodzenia pełnomocnika w kwocie 4.800 zł, ustalonego na podstawie § 2 pkt 5 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokacie (Dz.U. poz. 1800).

Sąd nie znalazł podstaw do odstąpienia od obciążenia pozwanego kosztami procesu. Zgodnie z art. 102 k.p.c., w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej w ogóle kosztami. Wskazanie w tym przepisie na dopuszczalność odstąpienia od zasady odpowiedzialności za wynik procesu jedynie w wypadkach wyjątkowych wyłącza możliwość stosowania wykładni rozszerzającej. Zakwalifikowanie przypadku jako „szczególnie uzasadnionego” wymaga rozważenia całokształtu okoliczności faktycznych sprawy (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 października 2011 r., II CZ 68/11, LEX nr 1044004). Do kręgu „wypadków szczególnie uzasadnionych” należą zarówno okoliczności związane z samym przebiegiem procesu, jak i leżące na zewnątrz. Do pierwszych zaliczane są sytuacje wynikające z charakteru żądania poddanego rozstrzygnięciu, jego znaczenia dla strony, subiektywne przekonanie strony o zasadności roszczeń, przedawnienie, prekluzja. Drugie natomiast wyznacza sytuacja majątkowa i życiowa strony, z tym zastrzeżeniem, że niewystarczające jest powoływanie się jedynie na trudną sytuację majątkową. Całokształt okoliczności, które mogłyby uzasadniać zastosowanie tego wyjątku, powinien być oceniony z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego ( postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 1 grudnia 2011 r., I CZ 26/11, LEX nr 1101325).

Pozwany nie powołał jakichkolwiek okoliczności mogących stanowić przesłankę odstąpienia od obciążania go kosztami procesu.

Nie uiszczone koszty sądowe wyniosły 17 złotych i stanowiły część nie uiszczonej przez powoda opłaty od pozwu. Opłata od pozwu wynosiła 1.062 złotych. Powód uiścił 266 złotych. Pozew został cofnięty w zakresie kwoty 10.331,76 złotych przed wysłaniem odpisu pozwu, a więc od tej kwoty cała opłata powinna być zwrócona, tj. w zakresie kwoty 517 złotych. Cofnięcie pozwu w zakresie kwoty 10.450 złotych nastąpiło przed rozprawą, a więc od tej kwoty powinna zostać zwrócona połowa opłaty, tj. kwota 262 złotych. W konsekwencji należna opłata od pozwu wynosiła 1.062 złotych minus 517 złotych minus 262 złotych równa się 283 złotych. Ponieważ powód uiścił opłatę w kwocie 266 złotych należało od pozwanego jako strony przegrywającej pobrać różnicę, tj. 17 złotych.