Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 19 października 2018 roku, godzina 09.00

Sąd Okręgowy w Warszawie IV Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Karol Smaga

po rozpoznaniu w dniu 19 października 2018 roku w Warszawie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku K. K.

z udziałem M. S.

o wydanie orzeczenia w trybie art. 111 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 roku – Kodeks wyborczy

postanawia:

oddalić wniosek.

UZASADNIENIE

W dniu 18 października 2018 roku K. K., reprezentowana przez pełnomocnika w osobie adwokata B. Z. (pełnomocnictwo – k. 9) złożyła wniosek przeciwko M. S., występując o wydanie w trybie art. 111 ustawy z dnia 5 stycznia

2011  roku – Kodeks wyborczy orzeczenia:

1.  zakazu rozpowszechniania przez M. S. - Naczelnika Wydziału (...) Urzędu Miasta i Gminy P. nieprawdziwych informacji, iż:

a)  w prowadzonym przez K. K. Przedszkolu (...) urzędnicy dostrzegli nieprawidłowości w rozliczaniu dotacji polegające na błędnym opisie faktur;

b)  Wydział (...) kwestionuje wydatkowanie przez Przedszkole (...) kwoty 1,2 min złotych dotacji oświatowych;

c)  K. K. ustaliła swoje wynagrodzenie na nieprawidłowym poziomie odbiegającym od przyjętej praktyki;

d)  K. K. nie miała prawa do finasowania z dotacji kosztów obsługi prawnej Przedszkola (...);

e)  występują nieprawidłowości w zakresie kosztów wynajmu nieruchomości przy ul. (...) w P.;

2.  nakazanie sprostowania tych nieprawdziwych informacji poprzez publikacje oświadczenia M. S. w Tygodniku (...) (na pierwszej stronie tego tygodnika) oraz niezwłoczne opublikowanie na stronie internetowej tego tygodnika (...) na koszt zobowiązanego pisemnego oświadczenia (sporządzonego czcionką Times New R. w rozmiarze 12 przez okres 24 godzin) o następującej treści: „Ja M. S., Naczelnik Wydziału (...) przepraszam za rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji dotyczących kontroli przeprowadzonej w Przedszkolu (...) oraz funkcjonowania tego przedszkola. Procedura kontrolna nie została zakończona, zaś organ prowadzący przedszkole może zgłosić swoje zastrzeżenia do jej wyników, stąd nieprawdziwe i nieuprawnione są moje twierdzenia zawarte w artykule opublikowanym w Przeglądzie (...) pod tytułem "(...)”, iż sposób wydatkowania dotacji oświatowej przez K. K. budzi wątpliwości, K. K. ustaliła swoje wynagrodzenie na nieprawidłowym poziomie odbiegającym od przyjętej praktyki, ponoszenie kosztów obsługi prawnej z dotacji oświatowej przez Przedszkole (...) było niedopuszczalne oraz zachodzą nieprawidłowości w zakresie czynszu najmu nieruchomości położonej przy ul (...) w P.;

3.  nakazanie M. S. wpłacenia kwoty 10.000 złotych na rzecz (...) (ul. (...), (...)-(...) W.);

4.  zasądzenie na rzecz wnioskodawcy od zobowiązanego kosztów postępowania wedle norm przepisanych wraz z kosztami zastępstwa adwokackiego

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 17 października 2018 roku ukazał się bezpłatny tygodnik (...). Na jego 1 i 3 stronie opublikowany został artykuł pod tytułem „(...)”. We wstępie do artykułu podano informacje, że w maju gmina rozpoczęła systemową kontrolę wykorzystywania udzielonych w latach ubiegłych dotacji w placówkach oświatowych, prowadzonych przez osoby fizyczne lub inne niż gminy osoby prawne. Wskazano, że kontroli poddano siedem przedszkoli, w tym przedszkole (...). Podano także skrótowe informacje o wynikach kontroli w przedszkolach: (...), (...) i (...), tj. że przedszkola zobowiązane zostały do zwrotu dotacji, co też uczyniły. Dalsza część artykułu dotyczyła przedszkola (...), prowadzonego przez K. K., wskazując, że nieprawidłowości zostały wykryte również w tym przedszkolu. M. S. - Naczelnik Wydziału (...) Urzędu Miasta i Gminy P. przez autorów artykułu był pytany o wyniki kontroli. Zostały w artykule przedstawione następujące jego wypowiedzi:

1.  „(...)”.

2.  „(...)”,

3.  „(...);

4.  „(...)

5.  (...) – wypowiedź dotyczy czynszu najmu (artykuł – k. 11-12).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Wniosek podlegał oddaleniu.

Zgodnie z przepisem art. 104 Kodeksu wyborczego kampania wyborcza rozpoczyna się z dniem ogłoszenia aktu właściwego organu o zarządzeniu wyborów i ulega zakończeniu na 24 godziny przed dniem głosowania. W bieżącym roku, w dniu 14 sierpnia ogłoszono rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 13 sierpnia 2018 roku w sprawie zarządzenia wyborów do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic (...) W. oraz wyborów wójtów, burmistrzów i prezydentów miast (Dz.U. poz. 1561). Datę wyborów do rad gmin, rad powiatów, sejmików województw i rad dzielnic (...) W. oraz wybory wójtów, burmistrzów i prezydentów miast wyznaczono na niedzielę dnia 21 października 2018 roku. Kampania wyborcza obejmuje zatem okres od dnia 14 sierpnia 2018 roku do dnia 19 października 2018 roku.

Dla uwzględnienia wniosku konieczne jest wykazanie spełnienia wszystkich przesłanek wynikających z art. 111 § 1 w zw. z art. 105 § 1 Kodeksu wyborczego. Konieczne jest zatem wykazanie, że uczestnik postępowania rozpowszechnia informacje dotyczące kandydata w okresie kampanii wyborczej, a następnie wykazanie, że rozpowszechniane informacje są nieprawdziwe. Wreszcie należy wykazać, że publikacje te mają na celu zjednywanie zwolenników lub zdyskredytowanie przeciwników, czyli że są formą agitacji wyborczej.

Przepis art. 106 § 1 ustawy Kodeks wyborczy stanowi, że agitację wyborczą może prowadzić każdy komitet wyborczy i każdy wyborca, w tym zbierać podpisy popierające zgłoszenia kandydatów po uzyskaniu pisemnej zgody pełnomocnika wyborczego.

W myśl art. 105 § 1 Kodeksu wyborczego agitacją wyborczą jest publiczne nakłanianie lub zachęcanie do głosowania w określony sposób, w tym w szczególności do głosowania na kandydata określonego komitetu wyborczego. Agitację wyborczą można prowadzić od dnia przyjęcia przez właściwy organ zawiadomienia o utworzeniu komitetu wyborczego na zasadach, w formach i w miejscach, określonych przepisami kodeksu (art. 105 § 2 Kodeksu wyborczego). Nakłanianie to oddziaływanie na decyzje drugiej osoby, które może mieć postać słownych wypowiedzi, ulotek, plakatów, ogłoszeń lub artykułów w prasie, wystąpień w środkach masowego przekazu, wystąpień przed zgromadzonymi na wiecu lub manifestacji, w miejscach publicznych (np. na targowiskach, w centrach handlowych itp.), może również odbywać się za pośrednictwem stron internetowych. Publiczny charakter nakłaniania należy rozumieć zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego, według którego „znamię publiczności (…) zachodzi wtedy, gdy rzecz dzieje się w miejscu ogólnie dostępnym dla nieokreślonych indywidualnie osób w warunkach możliwości bezpośredniego powzięcia wiadomości przez te osoby” (por. wyrok z dnia 18 lutego 1947 r., K 2251/46, i B. Banaszak, Kodeks wyborczy. Komentarz, Warszawa 2018, wydanie 3).

Odnosząc powyższe do realiów niniejszej sprawy podnieść należy, że wypowiedzi uczestnika nie sposób uznać za agitację wyborczą. Zostały one dokonane w (...)w związku z publikacją artykułu dotyczącego kontroli przeprowadzonych w przedszkolach niepublicznych, przede wszystkim w przedszkolu prowadzonym przez wnioskodawczynię. Bark jest podstaw do przyjęcia, że to uczestnik był inicjatorem przedmiotowej publikacji. Powszechnie wiadomym jest, że w czasopismach decyzję o rozpoczęciu pracy nad materiałem prasowym i jego publikacji decyduje redaktor naczelny w porozumieniu z autorem artykułu. Autor artykułu, przygotowując artykuł, zobowiązany jest do zachować szczególną staranność i rzetelność przy zbieraniu i wykorzystaniu materiałów prasowych, zwłaszcza sprawdzić zgodność z prawdą uzyskanych wiadomości lub podać ich źródło (art. 12 ust. 1 Prawa prasowego). Celem realizacji tego wymogu z pewnością skontaktował się z uczestnikiem, który jest Naczelnikiem Wydziału (...) Urzędu Miasta i Gminy P., zajmującym się także kwestiami przedszkoli, aby pozyskać informacje o przebiegu i wynikach kontroli. Wypowiedzi uczestnika są efektem zapytania autora artykułu. W artykule nie ma mowy o zbliżających się wyborach samorządowych, nie zostało w nim wspomniane, że wnioskodawczyni kandyduje w tych wyborach. Nie można zatem uznać, aby zostały udzielone w związku z kampanią wyborczą i w celu nakłonienia lub zniechęcenia do określonego głosowania. Dla wysnucia takiego wniosku nie jest wystarczające ustalenie, że wypowiedź miała miejsce w okresie kampanii wyborczej.

Na koniec odnieść się należy do kwestii formalnej dotyczącej rozpoznania sprawy na posiedzeniu niejawnym. Zgodnie z przepisem art. 111 § 2 Kodeksu wyborczego wniosek sąd rozpoznaje w postępowaniu nieprocesowym. W myśl zaś przepisu art. 514 § 1 kpc rozprawa odbywa się w wypadkach wskazanych w ustawie. W innych wypadkach wyznaczenie rozprawy zależy od uznania sądu. Przepis art. 111 Prawa wyborczego nie zawiera wyraźnego wskazania, jak chociażby art. 555, 608, 669 kpc, że wydanie orzeczenia winno zapaść po przeprowadzeniu rozprawy. Reguluje tylko kwestie skutków niestawiennictwa stron, gdy sąd zdecyduje się na wyznaczenie rozprawy. Stąd uznać należy, że rozstrzygnięcie wniosku może nastąpić na posiedzeniu niejawnym. W niniejszym wypadku zbędne było wyznaczenie rozprawy, albowiem wszelkie okoliczności niezbędne do rozstrzygnięcia wynikały z wniosku i dołączonych do niego dokumentów.

W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie w/w przepisów orzekł jak w postanowieniu.

ZARZĄDZENIE

(...)