Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 27września 2016 roku

Sąd Okręgowy w Krakowie, Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Joanna Czernecka

Sędziowie: SO Beata Tabaka

SO Krystyna Dobrowolska ( sprawozdawca)

po rozpoznaniu w dniu 27 września 2016 roku w Krakowie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy ze skargi T. C.

przeciwko Skarbowi Państwa reprezentowanemu przez Prezesa Sądu Rejonowego dla Krakowa –Nowej –Huty w Krakowie

o stwierdzenie przewlekłości postępowania w sprawie prowadzonej przez Sąd Rejonowy dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie, sygn. akt I Ns 760/12/N, z wniosku W. W. i T. C. o stwierdzenie nabycia spadku

postanawia:

I. stwierdzić, że w sprawie objętej skargą doszło do przewlekłości postępowania;

II. przyznać od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa- Nowej Huty w Krakowie na rzecz T. C. kwotę 5000 (pięć tysięcy) zł tytułem należnej sumy pieniężnej, a w pozostałej części skargę oddalić;

III zwrócić od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Krakowa- Nowej Huty w Krakowie na rzecz skarżącej kwotę 100 (sto) zł tytułem opłaty od skargi.

UZASADNIENIE

W skardze z dnia 20 stycznia 2015 roku T. C. domaga się stwierdzenia przewlekłości postępowania przed Sądem Rejonowym dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie, sygn. akt I Ns 760/12/N, zobowiązania tego Sądu do rozpoznania sprawy w terminie dwóch miesięcy od rozpoznania skargi, przyznania od Skarbu Państwa na rzecz skarżącej kwoty 10.000 złotych.

Swój udział w postępowaniu zgłosił Skarb Państwa – Prezes Sądu Rejonowego dla Krakowa – Nowej Huty w Krakowie, wnosząc o oddalenie skargi.

Postanowieniem z dnia 3 marca Sąd Okręgowy oddalił skargę po przeanalizowaniu sprawy od momentu wpłynięcia wniosku, tj. od 11 kwietnia 2012 roku do 13 stycznia 2015 roku.

Na podstawie akt sprawy Sąd Okręgowy ustalił, iż w dniu z 27 lutego 2015 r. Ministerstwo Federacji Rosyjskiej poinformowało Sąd Rejonowy, iż W. M. c. W. nie żyje. Informacja ta została potwierdzona aktem zgonu uczestniczki znajdującym się w pliku dokumentów na k. 198.

W dniu 12.03.2015 r. Prezes Sądu poinformował Przewodniczącego Wydziału o oddaleniu skargi na przewłokę postępowania w sprawie II S 20/15.

18 maja 2015r. T. C. skierowała do Przewodniczącego Wydziału pismo z prośbą o przyspieszenie rozpoznania sprawy.

12 czerwca 2015 r. przedstawiono Prezesowi Sądu korespondencję zagraniczną celem nadania dalszego biegu wnioskowi o przesłuchanie W. M. c. W..

29 czerwca 2015 r. Prezes Sądu Rejonowego przedstawił tę korespondencję Wiceprezesowi Sądu Okręgowego.

19 stycznia 2016 r. wezwano pełnomocnika T. C. o wskazanie następców prawnych

W. M. c. W. w terminie 1 miesiąca pod rygorem zawieszenia postępowania.

W dniu 22 lutego T. C. za pośrednictwem swego pełnomocnika poinformowała Sąd, iż nic jej nie wiadomo o śmierci uczestniczki ani o jej następcach prawnych.

W międzyczasie akta zostały udostępnione Sądowi Okręgowemu w Krakowie, który postanowieniem z dnia 8 marca 2016 r. odrzucił skargę T. C. na przewlekłość postępowania.

W dniu 24 marca 2016 r. Prezes Sądu Rejonowego przedstawił Przewodniczącemu Wydziału akta sprawy wraz z odpisem postanowienia o odrzuceniu skargi i w dniu 31 marca 2016r. akta sprawy zostały przedstawione s. referentowi.

W dniu 9 maja Sąd Rejonowy dopuścił dowód z opinii biegłego sądowego grafologa dla ustalenia, czy testament został sporządzony w całości przez spadkodawczynię H. W..

W dniu 23 sierpnia biegły sporządził opinię.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Skarga jest uzasadniona.

Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 r., Nr 179, poz. 1843) określiła w art. 2 ust. 1 pojęcie przewlekłości postępowania stanowiąc, że przewlekłość zachodzi wówczas, gdy postępowanie w danej sprawie trwa dłużej, niż to jest to konieczne do wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne do rozstrzygnięcia sprawy, uwzględniając ocenę terminowości i prawidłowości czynności sądowych, charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenia dla strony, która wniosła skargę rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron. Przewlekłość postępowania ma miejsce, gdy trwa ono ponad konieczność niezbędną do wyjaśnienia istotnych dla końcowego rozstrzygnięcia okoliczności faktycznych i prawnych, leżących w związku przyczynowym z działaniem lub bezczynnością sądu. Zgodnie z utrwalonym poglądem judykatury, ustalenie „zaistnienia przewlekłości postępowania nie jest zależne jedynie od upływu czasu i subiektywnych odczuć skarżącego, a jest wypadkową czynników obiektywnych oraz czasu niezbędnego do podejmowania działań zgodnych z obowiązującymi przepisami przewidującymi prowadzenie określonych procedur” (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 11 maja 2005 roku, II S 26/05, Lex nr 151808). „Przez przewlekłość postępowania rozumie się w praktyce brak czynności zmierzających do rozstrzygnięcia, zachodzący dłużej niż jest to konieczne do rozważenia sprawy bądź zgromadzenia dowodów. Chodzi o to, by czynności zmierzające do wydania orzeczenia kończącego zabierały odpowiednią ilość czasu, to jest odbywały się bez zbędnej zwłoki (…). Taką zbędną zwłoką nie jest każdy upływ czasu, ale dopiero nadmierne odstępstwo od czasu zwykle koniecznego dla wykonania określonych czynności. Przewlekłość postępowania zachodzi wtedy tylko, gdy zwłoka w czynnościach jest nadmierna (rażąca) i nie znajduje uzasadnienia w obiektywnych okolicznościach sprawy” (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 23 listopada 2010 roku, II S 28/10, KZS 2010/11/50). Zwłoka stanowi kwalifikowane, tj. zawinione opóźnienie, stąd nie każde więc przedłużenie czynności postępowania stanowi naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie.

W niniejszej sprawie nie ulega wątpliwości, że od 27 lutego 2015 r. Sąd Rejonowy dysponował już odpisem aktu zgonu W. M. c. W., zatem podejmowane czynności zmierzające do przesłuchania tej osoby w drodze międzynarodowej pomocy prawnej były oczywiście zbędne i doprowadziły do blisko rocznej przewłoki postępowania.

Skoro T. C. nie zna następców prawnych zmarłej uczestniczki, w pierwszej kolejności należało podjąć stosowne czynności celem ustalenia prawidłowego kręgu uczestników postępowania, a dopiero później badać kwestię ważności testamentu.

Zaistniałej przewłoki postępowania nie można tłumaczyć samym tylko nadmiernym obciążeniem referatu sędziego, gdyż strona nie może ponosić negatywnych konsekwencji braków kadrowych wśród sędziów.

Mając powyższe na uwadze na podstawie art. 12 ust. 2 cyt. ustawy należało stwierdzić przewlekłość postępowania.

Zgodnie z ust. 4 uwzględniając skargę, sąd może, na żądanie skarżącego, przyznać od Skarbu Państwa, a w przypadku skargi na przewlekłość postępowania prowadzonego przez komornika - od komornika, odpowiednią sumę pieniężną w wysokości od 2000 zł do 20.000 zł.

Zdaniem Sądu Okręgowego stwierdzona przewlekłość postępowania uzasadnia przyznania wnioskodawczyni kwoty 5.000 zł. Przewłoka, jakiej dopuścił się Sąd Rejonowy spowodowała, że po upływie półtora roku od uzyskania informacji o śmierci uczestniczki, nadal nie ma nawet pewności, jaki jest prawidłowy krąg uczestników postępowania.

Z powyższych względów, na podstawie powołanych przepisów, orzeczono jak w sentencji.