Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 726/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Gliwicach z dnia 18.04.2019 r. (IX K 70/17)

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.1.1.

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2.1.

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Dane o karalności oskarżonego

W obliczu podniesionych w apelacji zarzutów, które okazały się zasadne, ustalenia w kwestii dotychczasowej karalności oskarżonego pozostawały bez znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Obraza prawa materialnego, to jest art. 107 § 1 kks w zw. z art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, poprzez nieuzasadnione uznanie, że przepis art. 6 ust. 1 u.g.h. nie może stanowić uzupełnienia normy blankietowej z art. 107 § 1 kks dla czynów popełnionych przed dniem 3 września 2015 roku

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut apelacji okazał się trafny. Podstawą wydanego przez sąd pierwszej instancji wyroku uniewinniającego pozostawał wyrażony przez ten sąd pogląd, iż ze względu na powiązanie normatywnych treści art. 6 i 14 Ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 847 z późn. zm.) błędne pozostawałoby niestosowanie wyłącznie art. 14 ust. 1 ustawy, przy jednoczesnym zastosowaniu jedynie art. 6 ust. 1 Ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 847 z późn. zm.) mającego w ocenie sądu rejonowego w istocie tożsamą normatywną treść.

Z poglądem tym nie sposób się zgodzić. O ile zostało jednoznacznie przesądzone, że przepis art. 14 Ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 847 z późn. zm.) stanowi przepis techniczny w rozumieniu art. 1 pkt 11 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. i nie mógł być stosowany do zdarzeń sprzed wejścia w życie w dniu 3 września 2015 roku jego notyfikowanej nowelizacji, o tyle tak samo stanowczo stwierdzono, iż przepis taki jak art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych nie stanowi "przepisu technicznego" w rozumieniu dyrektywy 98/34. Zgodnie ze stanowiskiem TSUE "Artykuł 1 dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasady dotyczące usług społeczeństwa informacyjnego w brzmieniu zmienionym na mocy dyrektywy 98/48/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 lipca 1998 r. należy interpretować w ten sposób, że przepis krajowy, taki jak ten będący przedmiotem postępowania głównego (art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych), nie wchodzi w zakres pojęcia "przepisów technicznych" w rozumieniu tej dyrektywy, podlegających obowiązkowi zgłoszenia na podstawie art. 8 ust. 1 tej samej dyrektywy, którego naruszenie jest poddane sankcji w postaci braku możliwości stosowania takiego przepisu".

W konsekwencji, w uchwale Sądu Najwyższego (7 sędziów) z dnia 19 stycznia 2017 r., I KZP 17/16 (OSNKW 2017/2/7) Sąd Najwyższy, z powołaniem na powyższe poglądy wskazał, że "kolizja prawa krajowego z prawem unijnym, w świetle zasady bezpośredniego stosowania prawa Unii Europejskiej (art. 91 ust. 3 Konstytucji), może prowadzić do zastąpienia przepisów krajowych uregulowaniami prawa unijnego albo do wyłączenia normy prawa krajowego przez bezpośrednio skuteczną normę prawa Unii Europejskiej. W konsekwencji norma niestosowania krajowego przepisu technicznego, którego projektu nie notyfikowano Komisji Europejskiej, wynikająca z dyrektywy 98/34/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 czerwca 1998 r. ustanawiającej procedurę udzielania informacji w dziedzinie norm i przepisów technicznych oraz zasad dotyczących usług społeczeństwa informacyjnego (Dz. Urz. WE L 204 z 21 lipca 1998 r., z późn. zm.), wyłącza możliwość zastosowania w sprawie o przestępstwo z art. 107 § 1 k.k.s. przepisu art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2015 r. poz. 612) w pierwotnym brzmieniu. Natomiast art. 6 ust. 1 tej ustawy mógł i może nadal stanowić uzupełnienie normy blankietowej zawartej w art. 107 § 1 k.k.s., o ile okoliczności faktyczne konkretnej sprawy pozwalają na ustalenie, że przepis ten ma zastosowanie i został naruszony". Sąd Okręgowy w Gliwicach, w składzie rozpoznającym tę sprawę w zupełności aprobuje powyższy pogląd. Sąd pierwszej instancji prezentując stanowisko odmiennie nie przedstawił takich argumentów, które mogłyby skłonić sąd odwoławczy do akceptacji poglądu Sądu Rejonowego.

Istotnie, przepis art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych w brzmieniu sprzed 3 września 2015 r. miał charakter techniczny, gdyż regulował kwestię lokalizacji urządzania, między innymi, gier na automatach. Nie został on notyfikowany Komisji Europejskiej. Stąd też norma zawarta w art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych nie może w realiach niniejszej sprawy wypełniać normy blankietowej wyrażonej w art. 107 § 1 k.k.s.. Z kolei zmiana treści tego przepisu, ale już po notyfikowaniu projektu ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych Komisji Europejskiej, nastąpiła z dniem 3 września 2015 r., a więc już po dacie popełnienia czynów zarzuconych oskarżonemu. Nie oznacza to jednak, że czyny zarzucane oskarżonemu w ogóle nie mogły zostać zakwalifikowane jako przestępstwo skarbowe z art. 107 § 1 k.k.s.. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych działalność w zakresie gier na automatach może być prowadzona na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry. Oskarżony A. P. takiej koncesji nie posiadał i nawet się o nią nie ubiegał. W takim przypadku oskarżony nie miał prawa - bez naruszenia przepisów ustawy o grach hazardowych - w ogóle prowadzić jakiejkolwiek działalności w zakresie gier na automatach. Mogą natomiast mieć miejsce przypadki w których uprawniony podmiot, posiadający koncesję na prowadzenie kasyna gry, urządzi grę na automatach - przykładowo - nie w kasynie, ale na przykład w zwykłym lokalu gastronomicznym. Wówczas z pewnością nie zostałby naruszony art. 6 ust. 1, ale art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych. Mimo zatem pewnych związków pomiędzy art. 6 ust. 1 oraz art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, przepisy te mają niezależny od siebie charakter: o ile artykuł 6 ust. 1 tej ustawy dotyczy strony podmiotowej działalności w zakresie urządzania gier hazardowych, skoro przewiduje, że może ją prowadzić wyłącznie podmiot posiadający koncesję na prowadzenie kasyna (podmiotowa reglamentacja działalności), o tyle art. 14 ust. 1 reguluje pewien aspekt przedmiotowy urządzania i prowadzenia gier na automatach, określa bowiem miejsce użytkowania tych automatów (zob. M. Skowrońska, Przecięcie węzła gordyjskiego w dziedzinie hazardu - uwagi w związku z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości w sprawie G.M. i M.S., EPS.2017.1.14). (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 16 marca 2017 r. V KK 21/17).

Wbrew zatem poglądowi przyjętemu przez sąd pierwszej instancji, co do art. 6 ust. 1 Ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 847 z późn. zm.), w ślad za stanowiskiem Trybunału Sprawiedliwości UE zaprezentowanym w wyroku z dnia 13 października 2016 r., C-303/15, należy uznać, że przepis ten, uzależniający prowadzenie działalności w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach od uzyskania koncesji na prowadzenie kasyna gry, nie stanowi przepisu technicznego w rozumieniu dyrektywy 98/34/WE, w związku z czym projekt tego uregulowania nie podlegał notyfikacji Komisji Europejskiej. Oznacza to, że art. 6 ust. 1 Ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 847 z późn. zm.) mógł i może nadal stanowić uzupełnienie normy blankietowej zawartej w art. 107 § 1 k.k.s., o ile okoliczności faktyczne konkretnej sprawy pozwalają na ustalenie, że przepis ten ma zastosowanie i został naruszony.

Nie ulega zaś wątpliwości z jednej strony, że przepis art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych znajdował w stanie faktycznym niniejszej sprawy zastosowanie, z drugiej zaś, że odniesienie do zawartej w nim regulacji powiązanej choćby z art. 3 ustawy o grach hazardowych (tak Postanowienie Sądu Najwyższego - Izba Karna z dnia 16 marca 2017 r. (V KK 20/17) wystarczające pozostaje do stwierdzenia, iż sprawca dopuścił się przestępstwa z art. 107 § 1 k.k.s. jedną z postaci którego pozostaje urządzanie gier na automatach wbrew przepisom ustawy, w tym wypadku ustawy o grach hazardowych. Zgodnie zaś z przepisem art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych działalność w zakresie gier cylindrycznych, gier w karty, gier w kości oraz gier na automatach może być prowadzona jedynie na podstawie udzielonej koncesji na prowadzenie kasyna gry. Zachowaniem wyczerpującym znamiona przestępstwa z art. 107 § 1 k.k.s. będzie zatem urządzanie gier na automatach wbrew warunkowi określonemu w art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, a to pomimo nieposiadania koncesji na prowadzenie kasyna gry. Już tylko urządzanie gier na automatach wbrew warunkom określonym łącznie w art. 3 i 6 ust.1 ustawy o grach hazardowych, czyli pomimo nieposiadania koncesji na prowadzenie kasyna gry, stanowić będzie działanie wyczerpujące znamiona przestępstwa z art. 107 § 1 k.k.s. w postaci urządzania gier na automatach wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych. Odwoływanie się w niniejszej sprawie do przepisu art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych pozostaje w takiej sytuacji zbędne. Dla stwierdzenia naruszenia art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych nie jest konieczne równoczesne stwierdzenie naruszenia art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych. Nawet przy pominięciu tego przepisu, zachowania oskarżonego objęte zaskarżonym wyrokiem wyczerpują znamiona przestępstwa z art. 107 § 1 k.k.s.. Oskarżony bowiem nie mając właściwej koncesji urządzał gry na automatach. W sprawie niniejszej ani fakt organizowania przez oskarżonego gier na automatach, ani też brak zezwolenia na prowadzenie kasyna gry nie był natomiast kwestionowany i nie budził jakichkolwiek wątpliwości. Łączne stosowanie art. 6 i art. 14 Ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (t.j. Dz. U. z 2019 r. poz. 847 z późn. zm.). nie jest konieczne dla przypisania oskarżonemu odpowiedzialności karnej za zarzucone mu czyny.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z przyczyn opisanych powyżej oraz w punkcie 5.3.1.4.1., podniesiony zarzut okazał się zasadny.

3.2.

Błąd w ustaleniach faktycznych mający wpływ na treść orzeczenia, polegający na uznaniu, że treść art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych, w brzmieniu sprzed nowelizacji ustawy z dnia 12 czerwca 2015 roku, wskazuje na takie ich wzajemne powiązanie, że skutkuje to niemożnością uznania zachowania oskarżonego za następujące wbrew przepisom ustawy w rozumieniu art. 107 § 1 kks.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut ten stanowi w istocie zarzut obrazy prawa materialnego. Podniesione w jego treści uchybienie nie dotyczy sfery ustaleń faktycznych, lecz odnosi się wyłącznie do ocen prawnych, które legły u podstaw zaskarżonego wyroku uniewinniającego. Zarzut ten pozostaje zasadny z tych samych względów, które stanowiły podstawę uwzględnienia zarzutu opisanego w punkcie 3.1. apelacji. Jak wskazano w uchwale Sądu Najwyższego (7 sędziów) z dnia 19 stycznia 2017 r., I KZP 17/16 (OSNKW 2017/2/7), art. 6 ust. 1 tej ustawy mógł i może nadal stanowić uzupełnienie normy blankietowej zawartej w art. 107 § 1 k.k.s., o ile okoliczności faktyczne konkretnej sprawy pozwalają na ustalenie, że przepis ten ma zastosowanie i został naruszony.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zarzut zasadny z powodów szczegółowo opisanych w punkcie 3.1. oraz 5.3.1.4.1..

1 OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

Wobec uznania podniesionych w apelacji zarzutów za zasadnych, zaskarżony wyrok uniewinniający musiał zostać uchylony, a sprawa przekazana sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania. Zgodnie z zakazem ne peius regulowanym w art. 454 § 1 kpk, uznając zaskarżony wyrok uniewinniający za nietrafny, sąd odwoławczy nie mógł skazać oskarżonego, a jedynym rozstrzygnięciem pozostawało uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Ponownie rozpoznając sprawę sąd rejonowy powtórzy postępowanie w całości. Będzie miał na względzie zapatrywania prawne wyrażone w niniejszym uzasadnieniu. Będzie również czuwał nad tym, by ustrzec się wystąpienia w sprawie bezwzględnej przyczyny odwoławczej o której mowa w art. 439 § 1 pkt 10 kpk zachodzącej między innymi wówczas, gdy oskarżony w postępowaniu sądowym nie miał obrońcy w wypadkach określonych w art. 79 § 1 lub obrońca nie brał udziału w czynnościach, w których jego udział był obowiązkowy. W niniejszej sprawie, w ramach każdego z odrębnych wówczas postępowań dotyczących poszczególnych czynów zarzuconych oskarżonemu, wobec zaistniałych wątpliwości co do poczytalności oskarżonego, przeprowadzono dowody z opinii biegłych lekarzy psychiatrów. W sytuacji zaistnienia takich wątpliwości, od dnia 1 lipca 2015 roku wyłącznie postanowienie sądu, wydane w trybie art. 79 § 4 kpk uchyla obligatoryjność obrony oskarżonego. W niniejszej sprawie natomiast postanowienie takie nie zostało wydane, chociaż oskarżony w postępowaniu przed sądem nie korzystał z pomocy obrońcy z urzędu. Uchylenie wyroku i przekazanie sprawy sądowi rejonowemu do ponownego rozpoznania z powodu zaistnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej z art. 439 § 1 pkt 10 kpk może jednak nastąpić wyłącznie na korzyść oskarżonego (art. 439 § 2 kpk), stąd też okoliczność ta nie mogła stanowić podstawy uchylenia wyroku uniewinniającego wydanego w pierwszej instancji.

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

1PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Naczelnik (...) Urzędu Celno-Skarbowego w K.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość wyroku

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana