Pełny tekst orzeczenia

Sygnatura akt VI Ka 802/19

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 stycznia 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach, Wydział VI Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący sędzia Ewa Trzeja-Wagner

Protokolant Monika Dąbek

przy udziale Agaty Górskiej Prokuratora Prokuratury Rejonowej w R.

po rozpoznaniu w dniu 10 stycznia 2020 r.

sprawy R. B. (1) ur. (...) w R.

syna B. i C.

oskarżonego z art. 158§1 kk, art. 190§1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 5 lipca 2019 r. sygnatura akt II K 834/18

na mocy art. 437 § 1 kpk, art. 624 § 1 kpk

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. B. H. kwotę 516,60 zł (pięćset szesnaście złotych i sześćdziesiąt groszy) obejmującą kwotę 96,60 zł (dziewięćdziesiąt sześć złotych i sześćdziesiąt groszy) podatku VAT, tytułem zwrotu nieuiszczonych kosztów obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

3.  zwalnia oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych postępowania odwoławczego, obciążając wydatkami Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 802/19

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej z dnia 5 lipca 2019 r., sygn. akt II K 834/18

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

1Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

R. B. (1)

oskarżony był wielokrotnie karany

dane o karalności oskarżonego

k. 281 – 283

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1

Dane o karalności oskarżonego.

Dokument nie budził wątpliwości co do swojej autentyczności i prawdziwości.

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1

naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 4 k.p.k. w zw. z art. 5 § 2 w zw. z art. 410 k.p.k. i art. 7 k.p.k

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Postępowanie dowodowe zostało przeprowadzone przez Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy, a zebrany w sprawie materiał dowodowy uznać należy za pełny i wyczerpujący. Sąd I instancji w pisemnych motywach drobiazgowo i wyczerpująco przeanalizował zebrany w sprawie materiał dowodowy, dokonując trafnej jego oceny, która całkowicie mieści się w rygorach wynikających z art. 7 k.p.k. i jest oceną wszechstronną oraz bezstronną, nie narusza granic swobodnej oceny, jest zgodna z zasadami prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz nie zawiera błędów faktycznych lub logicznych. Sąd meriti w uzasadnieniu swym wskazał, na jakich dowodach oparł swe ustalenia, a także, które dowody i z jakich przyczyn zakwestionował, a wywody przedstawione w pisemnym uzasadnieniu skarżonego orzeczenia, znajdują pełną aprobatę sądu ad quem.

Nieuprawnione są zarzuty apelacji, by wyrok Sądu Rejonowego zapadł z obrazą art. 410 k.p.k., czy art. 7, 4 i 5 § 2 k.p.k. Poza powyższym, od dawna prezentowany jest jednolicie pogląd, że przepisy art. 7 k.p.k. i art. 5 § 2 k.p.k. mają charakter rozłączny. Dopiero w sytuacji gdy sąd przeprowadzi postępowanie w sposób pełny i kompletny i podda zebrane dowody prawidłowej z punktu widzenia art. 7 k.p.k. ocenie, to zastosowanie zasady z art. 5 § 2 k.p.k. nastąpi wówczas, gdy tak przeprowadzona ocena potwierdzi istnienie wciąż niedających się - w oparciu o nią - usunąć wątpliwości. Równocześnie przepis art. 5 § 2 k.p.k. dotyczy wątpliwości, jakie może powziąć sąd orzekający a nie strona. Gdyby sąd je powziął, a nie rozstrzygnął ich na korzyść oskarżonego, zasadny byłby zarzut naruszenia tego przepisu. Taka sytuacja w przedmiotowej sprawie nie zaistniała.

Analiza pisemnych motywów zaskarżonego orzeczenia przekonuje, iż Sąd orzekający sprostał wymogom i w konsekwencji nie naruszył art. 7 k.p.k. Dotyczy to także oceny wyjaśnień samego oskarżonego R. B. (1). Na podkreślenie zasługuje fakt, iż ocena ta dokonana została w powiązaniu z innymi dowodami ujawnionymi w sprawie, w tym rzecz jasna z zeznaniami świadków i wyjaśnieniami współoskarżonego. Skarżący zupełnie pomija ową korelację faktów relacjonowanych przez świadków w kontekście wyjaśnień oskarżonego, a przecież żaden z dowodów ocenianych osobno nie stanowił jedynej podstawy wydanego orzeczenia. Na wstępie przypomnieć należy, iż w sprawie tej mamy do czynienia ze zdarzeniem niezwykle dynamicznym już ze swej istoty, bowiem udział w pobiciu wymaga od uczestniczących w nim osób zachowań charakteryzujących się dużą dynamiką. Ustalony w sprawie stan faktyczny nie pozostawia, wbrew twierdzeniom apelującego, wątpliwości, iż oskarżony brał udział w pobiciu A. G. (2) i zachowaniem swoim wyczerpał ustawowe znamiona występku opisanego przez ustawę karno materialną w art. 158 § 1 k.k., a następnie groził A. G. (2) pozbawieniem życia czym wyczerpał znamiona art. 190 § 1 k.k.

Wyjaśnienia oskarżonego R. B. (1) nie były konsekwentne. Nie sposób przyjąć, iż pokrzywdzony jako pierwszy uderzył oskarżonego jak to podnosi w apelacji obrońca. Powody użycia przemocy wskazywane w wyjaśnieniach oskarżonego R. B. (1) na rozprawie są sprzeczne nie tylko z zeznaniami A. G. (2) ale również z pierwszymi wyjaśnieniami G. D.. Oskarżony na rozprawie nie przyznał się do dokonania zarzucanego mu czynu prezentując pogląd, iż działaniem swoim zrealizował ustawową koncepcję obrony koniecznej i, tak jak obrońca w wywiedzionej apelacji, domagał się oceny podjętych działań w warunkach tego właśnie kontratypu. Tymczasem pogląd ten nie jest, w realiach sprawy rozpoznawanej, możliwy do zaakceptowania. Nie pozwala na to obiektywna i swobodna ocena dowodów w postaci wyjaśnień G. D. złożonych w toku postępowania przygotowawczego i zeznań świadka A. G. (2).

Obrońca oskarżonego podnosi, iż czyn oskarżonego należy potraktować w kategoriach przekroczenia granic obrony koniecznej. Zdaniem Sądu odwoławczego obrońca dokonuje selektywnej i wybiórczej oceny materiału dowodowego. Sąd pierwszej instancji, co wyraźnie wynika z treści uzasadnienia, swoje przekonanie o sprawstwie i winie oskarżonego oparł na wszechstronnej analizie i ocenie całokształtu materiału dowodowego w tym szczegółowo odniósł się do relacji oskarżonego G. D., A. W., B. S. złożonych na rozprawie, którym nie dał wiary bowiem nie korespondowały ze sobą, a wprost w sposób nieudolny zmierzały do wsparcia linii obrony oskarżonego.

Nie sposób podzielić również poglądu apelującego jakoby nie było dowodów wskazujących na dokonanie przez oskarżonego przestępstwa z art. 190 § 1 k.k. Sąd Rejonowy dał wiarę zeznaniom pokrzywdzonego, z których to wynika jednoznacznie, iż oskarżony zagroził mu pozbawieniem życia, a groźba ta nastąpiła po dokonaniu wcześniejszego przestępstwa pobicia. Nie sposób uznać by w tym fragmencie zeznania A. G. (2) nie polegały na prawdzie. Sąd odwoławczy w pełni podzielił ocenę dowodów dokonaną przez Sąd Rejonowy.

Apelujący nie zdołał skutecznie wykazać, że ustalenia dokonane przez Sąd I instancji są wbrew wskazaniom wiedzy i zasadom doświadczenia życiowego sprzeczne z prawidłami logicznego rozumowania.

Kontrola odwoławcza zaskarżonego orzeczenia doprowadziła do stwierdzenia, iż Sąd I instancji dokonał właściwej oceny całokształtu zebranego materiału dowodowego, trafnie odtworzył na jego podstawie stan faktyczny, po czym przeprowadził prawidłową subsumcję ustalonych faktów pod konkretne przepisy prawa karnego, słusznie uznając, iż oskarżony swoim działaniem wyczerpał znamiona ustawowe przypisanych mu przestępstw. Swoje stanowisko i podjęte rozstrzygnięcie Sąd meriti przedstawił oraz przekonująco uzasadnił w pisemnych motywach wyroku, co w pełni zaaprobował Sąd odwoławczy.

Wniosek

Wniosek o zmianę wyroku poprzez odstąpienie od wymierzenia kary oskarżonemu, zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary lub uchylenie wyroku i zwrot sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zaskarżony wyrok jest prawidłowy zarówno w zakresie ustaleń faktycznych i oceny prawnej zachowania oskarżonego jak i w zakresie rodzaju i wysokości orzeczonej kary.

Brak przesłanek z art. 439 k.p.k., art. 440 k.p.k. oraz 454 k.p.k., które skutkowałyby koniecznością uchylenia zaskarżonego orzeczenia, brak konieczności przeprowadzenia na nowo przewodu w całości.

3.2

błąd w ustaleniach faktycznych

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelujący nie wykazał, że ustalenia dokonane przez sąd orzekający są wbrew wskazaniom wiedzy, zasadom doświadczenia życiowego bądź wyciągnięte z nich wnioski sprzeczne z prawidłami logicznego rozumowania. Prawidłowo Sąd I instancji oparł się na całokształcie zebranego w sprawie materiału dowodowego, a nie tylko na jego fragmentach, jak oczekiwał tego skarżący w zakresie korzystnym dla oskarżonego. Słusznie Sąd Rejonowy dał wiarę zeznaniom pokrzywdzonego albowiem dowód ten znajduje oparcie w innych dowodach – pierwszych wyjaśnieniach G. D., opinii sądowo –lekarskiej biegłego R. H. jak i wyjaśnieniach oskarżonego R. B. (1) złożonych w toku postępowania przygotowawczego, kiedy to przyznał się do popełnienia obu zarzucanych mu czynów i odmówił składania wyjaśnień.

Wniosek

Wniosek o zmianę wyroku poprzez odstąpienie od wymierzenia kary oskarżonemu, zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary lub uchylenie wyroku i zwrot sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd I instancji są prawidłowe i wynikają z analizy oraz rzetelnej oceny całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego. Zachodziły podstawy do skazania oskarżonego za przypisane przestępstwa.

3.3

rażąca niewspółmierność kary

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Niewspółmierność kary jest pojęciem ocennym. Art. 438 pkt 4 k.p.k. mówi o niewspółmierności rażącej, a więc chodzić tu musi o dysproporcję znaczną, bijącą wręcz w oczy, a nie o ewentualne drobne różnice w ocenach sądów pierwszej i drugiej instancji. W ramach tej przyczyny odwoławczej nie jest możliwe dokonywanie korekty orzeczenia w każdej sytuacji, w której sąd odwoławczy dochodzi do wniosku, że karę należałoby ukształtować nieco odmiennie. W ramach tej przyczyny odwoławczej chodzi o różnice ocen o charakterze zasadniczym. Zawarte w art. 438 pkt 4 k.p.k. określenie "niewspółmierność" oznacza "brak proporcji", czy "odpowiedniości pomiędzy czymś a czymś". Chodzi zatem o ocenę zachowania przez sąd pierwszej instancji proporcji pomiędzy wymiarem kary, a okolicznościami, które miały wpływ na to rozstrzygnięcie. Obrońca oskarżonego eksponuje w swojej apelacji okoliczności, które winny przemawiać za istotnym złagodzeniem orzeczonej wobec oskarżonego kary, jednakże w ocenie Sądu przykłada do nich wagę, nieznajdującą oparcia w realiach sprawy. Udział oskarżonego w pobiciu pokrzywdzonego był najbardziej aktywny, istotna jest okoliczność obciążająca w postaci wielokrotnej karalności oskarżonego w tym za przestępstwo tożsame z przypisanym mu w niniejszej sprawie.

Wniosek

Wniosek o zmianę wyroku poprzez odstąpienie od wymierzenia kary oskarżonemu, zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary lub uchylenie wyroku i zwrot sprawy do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Orzeczone przez Sąd Rejonowy kary jednostkowe jak i kara łączna nie noszą cech rażącej surowości.

1OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

1ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1wyrok utrzymany w mocy w całości

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Zarzuty apelacyjne okazały się niezasadne z przyczyn wskazanych wyżej i z tego powodu nie mogły być uwzględnione. Zaskarżony wyrok jest prawidłowy zarówno w zakresie ustaleń faktycznych i oceny prawnej zachowania oskarżonego, jak i w zakresie rodzaju i wysokości orzeczonych kar jednostkowych jak i kary łącznej, a także rozstrzygnięcia dotyczącego kosztów postępowania.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 2

O kosztach nieopłaconej obrony z urzędu oskarżonej w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie art. 29 ust.1 prawa o adwokaturze.

1Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 3

Sąd zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych postępowania odwoławczego obciążając nimi Skarb Państwa bowiem uiszczenie ich przez oskarżonych stanowiłoby dla niego nadmierną dolegliwość finansową, z uwagi na fakt, że oskarżony nie pracuje a ma na utrzymaniu jedno dziecko.

1PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego R. B. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Uznanie winy oskarżonego

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

uchylenie

zmiana