Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 lutego 2014 roku

Sąd Okręgowy w Tarnowie – Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Kazimierz Kostrzewa

Protokolant: stażysta Marta Bartusiak

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2014 roku w Tarnowie na rozprawie

sprawy z odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 23 kwietnia 2013 roku nr (...)

w sprawie J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

o prawo do emerytury

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu się J. K. emeryturę od dnia 1 stycznia 2013 roku.

Sygn. akt IV U 831/13

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 25 lutego 2014 r.

Decyzją z dnia 23.04.2013 r. znak: ENMS/1/057006448 Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił J. K. przyznania prawa do emerytury. W uzasadnieniu swej decyzji organ rentowy wskazał, iż odwołujący nie spełnia przesłanek przyznania świadczenia emerytalnego określonych w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2004 r. Nr 39 poz. 353 z póź. zm.), bowiem nie udokumentował 15-letniego okresu zatrudnienia w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze wymienionej w wykazie A bądź B stosownie do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.), a tylko14 lat 0 miesięcy i 3 dni.

Odwołanie od tej decyzji wniósł J. K., który podniósł, że zaskarżona decyzja nie jest zgodna ze stanem faktycznym ponieważ pracował w warunkach szczególnych jako monter-spawacz. W piśmie z dnia 10.09.2013 r. sprecyzował, iż domaga się ustalenia, że w okresie od 01.06.1998 r. do 31.12.1998 r. pracował w (...) i był oddelegowany do pracy na eksporcie jako spawacz w miejscowości V. (k. 14, 37) oraz w piśmie z dnia 16.01.2014 r. dodatkowo domagał się ustalenia, iż w okresie od 06.08.1990 r. do 31.12.1998 r. w ramach zatrudnienia w Kombinacie Budownictwa (...) w T. pracował w warunkach szczególnych jako monter na budowie Huta (...) w b. Czechosłowacji (k.37 as).

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie, podnosząc argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Bezsporne w niniejszej sprawie było, że odwołujący J. K. ur. (...) osiągnął 60 lata życia. Legitymuje się okresem zatrudnienia wynoszący 29 lat, 2 miesiące i 14 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Organ rentowy uznał za udowodniony okres pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 14 lat 0 miesięcy i 3 dni.

/okoliczności bezsporne/.

Ponadto Sąd ustalił następujący stan faktyczny sprawy:

W okresie 06.08.1990 r. do 31.12.1990 r. i od 01.07.1991 r. do 31.12.1991 r. odwołujący pracując w Kombinacie Budownictwa (...) w T. był oddelegowany do pracy na eksporcie w K. na terenie b. Czechosłowacji - gdzie pracował na stanowisku monter w pełnym wymiarze czasu. Jego praca polegała na łączeniu tj. „heftowaniu” konstrukcji metalowych, a wszystkie te prace wykonywał na wysokości od kilku metrów do wysokości 7-8 piętra. Pracował między innymi przy remoncie wielkiego pieca Martenowskiego. Pracę w tym charakterze wykonywał w wymiarze pełnego etatu, stale, każdego dnia. W okresie od 01.06.1998 r. do 31.12.1998 r. odwołujący w ramach zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. w W. pracował na budowie eksportowej przy budowie elektrowni (...) na Słowacji, gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako spawacz. Na Słowacji spawał konstrukcję stalowe i rurociągi na budowie elektrowni. Pracodawca wystawił mu świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 14.02.2013 r. z którego wynika między innymi , iż w okresie od 01.06.1998 r. do 14.04.1999 r. w pełnym wymiarze czasu pracy , wykonywał prace na stanowisku wymienionym w Wykazie A, dział XIV pkt. 12 rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r. W dniu 15.01.2013 r. odwołujący złożył wniosek o przyznanie emerytury. Nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego.

/dowód: świadectwa pracy z dnia 23.03.1992 –k. 44-45 as,

świadectwo wykonywania pracy w szczeg. warunkach –k. 16 as,

umowa o pracę (...).08.1990 r. –k. 38-39 as,

umowa o pracę (...).07.1991 r. –k. 40-41 as,

umowa o pracę z dnia 29.05.1998 r. –k. 17 as,

świadectwo pracy z dnia 21.04.1999 r. –k. 15 as,

zeznania świadka Z. R. –k. 52v as,

zeznania świadka M. K. –k. 52v as,

zeznania świadka M. P. –k. 52-52 as,

zeznania odwołującego –k. 35, 53 as,

wniosek z dnia 15.01.2013 r. –k. 95 ar czIII,

Ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie Sąd oparł się na zeznaniach świadków, zeznaniach odwołującego oraz dowodach z dokumentów. W oparciu o zeznania świadków Z. R. i M. K. Sąd ustalił, iż odwołujący w okresie 06.08.1990 r. do 31.12.1990 r. i od 01.07.1991 r. do 31.12.1991 r. w ramach zatrudnienia w Kombinacie Budownictwa (...) w T. był oddelegowany do pracy na eksporcie w K. na terenie b. Czechosłowacji - gdzie pracował na stanowisku monter w pełnym wymiarze czasu. Jego praca polegała na łączaniu tj. „heftowaniu” konstrukcji metalowych, a wszystkie te prace wykonywał na wysokości od kilku metrów do wysokości 7-8 piętra. Pracował między innymi przy remoncie wielkiego pieca Martenowskiego. Pracę w tym charakterze wykonywał w wymiarze pełnego etatu, stale, każdego dnia. Potwierdzają to także zeznania odwołującego oraz dowody z dokumentów tj. w szczególności umowy o prace z dnia 01.08.1990 r. i z dnia 01.07.1991 r. oraz świadectwo pracy z dnia 23.03.1992 r.

W oparciu o zeznania świadka M. P. oraz zeznania odwołującego Sąd

ustalił rzeczywisty charakter świadczonej przez odwołującego pracy w trakcie zatrudnienia w okresie od 01.06.1998 r. do 31.12.1998 r. w (...) Sp. z o.o. w W., kiedy odwołujący był oddelegowany do pracy na budowie eksportowej przy budowie elektrowni (...) na Słowacji, gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako spawacz. Na Słowacji spawał konstrukcję stalowe i rurociągi na budowie elektrowni. Pracodawca wystawił mu świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 14.02.2013 r. z którego wynika między innymi , iż w okresie od 01.06.1998 r. do 14.04.1999 r. w pełnym wymiarze czasu pracy , wykonywał prace na stanowisku wymienionym w Wykazie A, dział XIV pkt. 12 rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r.

Świadkowie wymienieni powyżej pracowali z odwołującym na przestrzeni wskazanych spornych okresów i dzięki temu posiadali wiedzę na ten temat. Zeznania świadków korespondowały z pozostałym materiałem dowodowym i pozwalały w sposób wiarygodny ustalić rzeczywisty charakter pracy odwołującego we wskazanych okresach.

Sąd pozytywie ocenił dowody z dokumentów zgromadzonych w toku postępowania, których autentyczność oraz wiarygodność, jak również poprawność materialna i formalna nie budziły wątpliwości Sądu. Brak było zatem jakichkolwiek podstaw, także takich jakie należałoby uwzględnić urzędu, aby dokumentom tym odmówić właściwego im znaczenia dowodowego w tym wynikającego z art. 244 i art. 245 kpc.

Sąd rozważył, co następuje:

Przedmiotem postępowania było rozstrzygnięcie czy J. K. przysługuje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym z tytułu wykonywania pracy w warunkach szkodliwych.

Zgodnie z art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 z późn. zm.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat - dla kobiet i 65 lat - dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Stosownie do treści art. 32 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 r., będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1. Za pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach uważa się pracowników zatrudnionych przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia oraz o znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia w podmiotach, w których obowiązują wykazy stanowisk ustalone na podstawie przepisów dotychczasowych.

Z kolei art. 32 ust.4 stanowi, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, to jest na podstawie Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn. zm.). Z §1 Rozporządzenia wynika, że jego treść stosuje się do pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze , wymienione w §4-15 rozporządzenia oraz w wykazach stanowiących załącznik do rozporządzenia. § 2 ust.1 rozporządzenia ustala, ze za okresy uzasadniające nabycie prawa do świadczeń na zasadach określonych w rozporządzeniu uważa się okresy, w których praca w szczególnych warunkach jest wykonywana stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy. §4 pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1)  osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla mężczyzn;

2)  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Kwestią sporną pomiędzy stronami było ustalenie, czy J. K. był zatrudniony w warunkach szczególnych w okresie zatrudnienia w Kombinacie Budownictwa (...) w T. w okresie 06.08.1990 r. do 31.12.1990 r. i od 01.07.1991 r. do 31.12.1991 r. kiedy był oddelegowany do pracy na eksporcie w K. na terenie b. Czechosłowacji oraz w okresie od 01.06.1998 r. do 31.12.1998 r. kiedy w ramach zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. w W., był oddelegowany do pracy na budowie eksportowej przy budowie elektrowni (...) na Słowacji, ponieważ nie przedłożył świadectwa wykonywania pracy w szczególnych warunkach od pierwszego z pracodawców, a świadectwo wystawione przez drugiego pracodawcę organ rentowy kwestionował.

Rozporządzenie Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43) w § 2 ust. 2 zobowiązuje zakłady pracy do stwierdzenia okresów zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wyłącznie na podstawie posiadanej dokumentacji. Zgodnie z § 4 ust 1 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazie A rozporządzenia, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 60 lat dla mężczyzn oraz ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

W myśl § 1 ust. 2 właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy i Spraw Socjalnych ustalają w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach wymienione w wykazach A i B.

Natomiast w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49) określone zostały środki dowodowe, które powinny być dołączone do wniosku, stwierdzające okoliczności uzasadniające przyznanie tego świadczenia (§ 4 ust. 3). W myśl § 21 ust. 1, 4 i 5 powołanego rozporządzenia środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia są pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów, oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia. W przypadku zaś ubiegania się pracownika o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnym charakterze, zaświadczenie zakładu pracy powinno stwierdzać charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty.

Stosownie do tezy zawartej w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 21.04.2004 r. II UK 337/03 OSNP 2004/22/392 skutki prawne wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze określone są w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jednolity tekst: Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353 ze zm.) i utrzymanym jej przepisami w mocy rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 27.05.1985 r. III UZP 5/85 w sprawach o świadczenia emerytalno-rentowe, dopuszczalne jest przeprowadzenie dowodu z zeznań świadków na okoliczność zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w przypadku braku możliwości przedstawienia odpowiednich zaświadczeń z zakładów pracy w związku z jego likwidacją bądź zniszczeniem dokumentów.

Zgodnie z art. 233 § 1 kpc sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Granice swobodnej oceny dowodów wyznaczają w szczególności: obowiązek wyprowadzenia przez sąd z zebranego materiału dowodowego wniosków logicznie prawidłowych (zgodnych z zasadami logicznego rozumowania), ramy proceduralne (ocena dowodów musi respektować pewne warunki określone przez prawo procesowe, w szczególności art. 227-234 kpc), wreszcie poziom świadomości prawnej sędziego oraz dominujące poglądy na sądowe stosowanie prawa. Swobodna ocena dowodów dokonywana jest przez pryzmat własnych przekonań sądu, jego wiedzy i posiadanego zasobu doświadczeń życiowych, ale powinna także uwzględniać wymagania prawa procesowego oraz reguły logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i - ważąc ich moc oraz wiarygodność - odnosi je do pozostałego materiału dowodowego (por. wyrok SN z 10 czerwca 1999 r., II UKN 685/98, OSNAPiUS 2000 nr 17, poz. 655).

W niniejszym postępowaniu Sąd ustalił, iż J. K. w okresie zatrudnienia w Kombinacie Budownictwa (...) w T. w okresie 06.08.1990 r. do 31.12.1990 r. i od 01.07.1991 r. do 31.12.1991 r. kiedy był oddelegowany do pracy na eksporcie w K. na terenie b. Czechosłowacji, gdzie pracował na stanowisku monter w pełnym wymiarze czasu. Jego praca polegała na łączeniu tj. „heftowaniu” konstrukcji metalowych, a wszystkie te prace wykonywał na wysokości od kilku metrów do wysokości 7-8 piętra. Pracował między innymi przy remoncie wielkiego pieca Martenowskiego. Pracę w tym charakterze wykonywał w wymiarze pełnego etatu, stale, każdego dnia. Ustalenia te poczynił Sąd w oparciu o świadectwo pracy odwołującego z dnia 23.03.1992 r., umowy o pracę z dnia 01.06.1990 r. i z dnia 01.07.1991 r., zeznania świadków współpracowników odwołującego oraz zeznania odwołującego, które pozwoliły określić na czym konkretnie polegała praca odwołującego. W ocenie Sądu w tych okresach stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę wymienioną w wykazie A dział V poz. 5 stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.) tj. prace przy montażu konstrukcji metalowych na wysokości.

W oparciu o umowę o pracę z dnia 29.05.1998 r., zeznania świadka M. P. oraz zeznania odwołującego Sąd ustalił rzeczywisty charakter świadczonej przez odwołującego pracy w trakcie zatrudnienia w okresie od 01.06.1998 r. do 31.12.1998 r. W tym okresie odwołujący w ramach zatrudnienia w (...) Sp. z o.o. w W., był oddelegowany do pracy na budowie eksportowej przy budowie elektrowni (...) na Słowacji, gdzie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował jako spawacz. Na Słowacji spawał konstrukcję stalowe i rurociągi na budowie elektrowni. Pracodawca wystawił mu świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych z dnia 14.02.2013 r., z którego wynika między innymi , iż w okresie od 01.06.1998 r. do 14.04.1999 r. w pełnym wymiarze czasu pracy , wykonywał prace na stanowisku wymienionym w Wykazie A, dział XIV pkt. 12 rozporządzenia z dnia 07.02.1983 r. W ocenie Sądu w okresie od 01.06.1998 r. do 31.12.1998 r. odwołujący wykonywał prace wymienione w wykazie A dział XIV poz. 12 stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze ( Dz. U. 1983 r. nr 8, poz. 43 z póź. zm.).

Wszystkie te wymienione dowody po ich wszechstronnym rozważeniu pozwoliły ustalić, że J. K. spełnia przesłanki nabycia prawa do emerytury bowiem przekroczył wiek 60 lat i legitymuje się wymaganym okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze ponad 29 lat, a przede wszystkim spełnia kwestionowaną dotąd przez organ rentowy przesłankę w postaci co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach po uznaniu mu spornych okresów wskazanych wyżej i po uwzględnieniu uznanego już przez organ rentowy okresu pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 14 lat 0 miesięcy i 3 dni.

Dlatego też mając na uwadze powyższe rozważania, Sąd działając na mocy wskazanych wyżej przepisów prawa zmienił zaskarżoną decyzję organu rentowego z dnia 23.04.2013 r. w ten sposób, że przyznał odwołującemu prawo do emerytury od dnia 01.01.2013 r., to jest od miesiąca zgłoszenia wniosku stosownie do treści art. 129 ust. 1 powołanej ustawy. Podstawę procesową rozstrzygnięcia stanowił art.477 ¹⁴ §2 kpc.