Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 132/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Chodzieży z dnia 4 grudnia 2019 roku, sygnatura akt II K 760/18

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XX

XXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXX

XXXXXXX

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

XX

XXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXX

XXXXXX

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

XXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

XXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Obraza prawa materialnego

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut apelującego jest zasadny.

Obraza prawa materialnego stanowi podstawę odwoławczą wówczas, gdy prawo to zostało wadliwie zinterpretowane przez sąd I instancji, to jest gdy sąd ten wadliwie zastosował przepis prawa materialnego pomimo, że w układzie okoliczności sprawy nie było to dopuszczalne, bądź wówczas, gdy sąd nie zastosował przepisu prawa materialnego pomimo, iż w konkretnym układzie było to obligatoryjne. Zostało to ugruntowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który jednoznacznie stwierdza, że zarzut obrazy prawa materialnego może być zasadny tylko wówczas, gdy dotyczy zastosowania lub nie zastosowania przepisu zobowiązującego sąd do jego bezwzględnego respektowania (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 kwietnia 1977 roku, wydanym w sprawie o sygnaturze akt I KR 65/77). Ponadto obraza prawa materialnego może być przyczyną odwoławczą jedynie wtedy, gdy ma ona charakter samoistny (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 12 grudnia 2016 roku, sygn. akt II AKa 258/16, LEX nr 2250090). W orzecznictwie Sądu Najwyższego i w doktrynie wielokrotnie podkreślano, że naruszenie prawa materialnego polega na jego wadliwym zastosowaniu (niezastosowaniu) w orzeczeniu, które oparte jest na trafnych i niekwestionowanych ustaleniach faktycznych.

Wniesiona w niniejszej sprawie apelacja oskarżyciela publicznego nie kwestionuje ustaleń faktycznych, zastosowanej kwalifikacji prawnej do przypisanych oskarżonemu czynów, ani też kar zasadniczych, kary łącznej, czy też zastosowanych środków karnych, lecz zarzuca naruszenie przepisu prawa materialnego, to jest art. 69 § 1 k.k., poprzez błędne jego zastosowanie i warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej wobec oskarżonego kary łącznej 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności.

Zgodnie z treścią art. 69 § 1 k.k., sąd może warunkowo zawiesić wykonanie kary pozbawienia wolności orzeczonej w wymiarze nieprzekraczającym roku, jeżeli sprawca w czasie popełnienia przestępstwa nie był skazany na karę pozbawienia wolności i jest to wystarczające dla osiągnięcia wobec niego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa.

Ponieważ Sąd Rejonowy orzekł wobec oskarżonego M. K. karę łączną 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności, to – w świetle zacytowanego powyżej przepisu – nie mógł zastosować wobec tego oskarżonego dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary, a czyniąc to dopuścił się obrazy prawa materialnego.

Z uwagi na powyższe Sąd Okręgowy uchylił orzeczenie o warunkowym zawieszeniu wykonania kary łącznej pozbawienia wolności i związane z tym środki probacyjne.

Na skutek tego Sąd Okręgowy uznał, iż musi ocenić, czy orzeczone wobec oskarżonego kary jednostkowe i kara łączna nie są rażąco niewspółmiernie surowe.

Rażąca niewspółmierność kary, o jakiej stanowi art. 438 pkt. 4 k.p.k., zachodzi jedynie wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, w rozważanym przypadku kar jednostkowych i kary łącznej, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna dysproporcja pomiędzy wymierzonymi karami jednostkowymi i karą łączną, a dolegliwością jaką należałoby oskarżonemu wymierzyć w następstwie prawidłowego zastosowania sądowych reguł kształtowania kary. Zmiana wysokości orzeczonej kary może w postępowaniu odwoławczym nastąpić jedynie wówczas, gdy kara jawi się jako „rażąco niesprawiedliwa”. Owa niewspółmierność poprzedzona została w ustawie określeniem „rażąca”, co wyraźnie zaostrza kryterium zmiany wyroku w orzeczeniu reformatoryjnym z powodu czwartej względnej przyczyny odwoławczej. Określenie „rażąca” należy bowiem odczytywać dosłownie i jednoznacznie jako cechę kary, która istotnie bije w oczy, oślepia (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 02 czerwca 2016 r., sygn. II AKa 70/16, LEX nr 2079199). Kryterium tego nie spełniają ani kary jednostkowe, ani kara łączna orzeczone w zaskarżonym wyroku.

W niniejszej sprawie, jak wynika z pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku, rozważając wymiar kar jednostkowych, jak i kary łącznej, Sąd I instancji miał na względzie obowiązujące zasady wymiaru kary (art. 53 i 55k.k.), jak i wszystkie okoliczności obciążające i łagodzące. Zdaniem Sądu Okręgowego, uwzględniając te wszystkie okoliczności ( w tym czasokres działania oskarżonego, ilość osób pokrzywdzonych, brutalność działania oskarżonego) brak podstaw do uznania wymierzonych mu kar jednostkowych, jak i kary łącznej za rażąco niewspółmiernie surowe. Dlatego też Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do ingerencji w zaskarżone orzeczenie w zakresie orzeczonych kar jednostkowych, jak i kary łącznej pozbawienia wolności.

Wskazać też należy, że w procesie wymiaru kary najpierw sąd rozważa rodzaj i wymiar kary za przypisane przestępstwo, a dopiero potem czy są podstawy do ewentualnego warunkowego zawieszenia jej wykonania. Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego wyroku, zdaniem Sądu I instancji, dotychczasowa niekaralność oskarżonego wystarczyła do tego, aby Sąd ten dał oskarżonemu szansę na powrót do życia zgodnego z normami społecznymi. Sąd Okręgowy nie podziela tego stanowiska, gdyż już w trakcie prowadzonego w niniejszej sprawie procesu oskarżony nadal nadużywał alkoholu, a w dniu 13 marca 2019 roku, jak sam przyznał, został zatrzymany za jazdę pod wpływem alkoholu. Trudno w tej sytuacji przyjąć, aby kara z warunkowym zawieszeniem była wystarczająca dla osiągnięcia wobec oskarżonego celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Tym bardziej, że zawieszając wykonanie kary, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim postawę sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste, dotychczasowy sposób życia oraz zachowanie się po popełnieniu przestępstwa.

Abstrahując jednak od argumentacji Sądu I instancji, wskazać należy, że w niniejszej sprawie wysokość orzeczonej kary łącznej pozbawienia wolności wykluczała zastosowanie warunkowego zawieszenia jej wykonania. Czyniąc to Sąd I instancji popełnił błąd, który dostrzegł i zaskarżył oskarżyciel publiczny, a na skutek jego apelacji Sąd Okręgowy błąd ten musiał skorygować.

W kontekście wypowiedzi oskarżonego na rozprawie apelacyjnej odnośnie niezaskarżenia wyroku, Sąd Okręgowy rozważał też kwestię naruszenia prawa oskarżonego do obrony, jednak nie dopatrzył się ku temu podstaw. Oskarżony miał obrońcę z wyboru, z którym rozważał kwestię zaskarżenia wyroku Sądu I instancji, jednak ostatecznie tego nie uczynili.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie orzeczenia o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności i zastosowanych środków probacyjnych oraz orzeczenie wykonania kary pozbawienia wolności w warunkach terapeutycznych

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na zasadność podniesionego zarzutu należało uwzględnić wniosek.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Uchylenie orzeczenia o warunkowym zawieszeniu wykonania kary łącznej pozbawienia wolności i związane z tym środki probacyjne oraz zastosowanie terapeutycznego wykonania kary pozbawienia wolności

Zwięźle o powodach zmiany

Obraza prawa materialnego, to jest art. 69 § 1 k.k., a z uwagi na uzależnienie oskarżonego od alkoholu zasadne było orzeczenie wykonywania kary pozbawienia wolności w warunkach określonych w art. 62 k.k.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

2.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

3.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

4.1.

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

XXXXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

O kosztach sądowych związanych z postępowaniem odwoławczym Sąd odwoławczy orzekł na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. uznając, że poniesienie kosztów sądowych byłoby dla oskarżonego zbyt uciążliwe ze względu na jego obecną sytuację osobistą, rodzinną i majątkową.

7.  PODPIS

/Leszek Matuszewski/ /Małgorzata Ziołecka/ /Małgorzata Winkler-Galicka/