Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem zaocznym z dnia 28 maja 2019 r. wydanym przez Sąd Rejonowy w dla Ł. w Ł. w sprawie sygn. akt I C 635/19 z powództwa Miasta Ł. przeciwko M. K. o zapłatę:

1.  zasądził od M. K. na rzecz Miasta Ł. kwotę 15.069,99 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie:

a.  od kwoty 12.886,51 zł od dnia 1 października 2018 r. do dnia zapłaty,

b.  od kwoty 2.183,48 zł od dnia 7 listopada 2018 r. do dnia zapłaty;

2.  oddalił powództwo w pozostałej części;

3.  zasądził od M. K. na rzecz Miasta Ł. kwotę 3.159 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nadał wyrokowi w punkcie 1. i 3. rygor natychmiastowej wykonalności.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając wydane rozstrzygnięcie w części, tj. w zakresie punktu 2, w jakim Sąd I instancji oddalił powództwo w pozostałej części.

Powód zarzucił zaskarżonemu wyrokowi naruszenie przepisów prawa materialnego, tj.:

1.  art. 117 § 2 ¹ k.c. w zw. z art. 221 k.c. poprzez jego błędną wykładnię i w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie polegające na błędnym przyjęciu przez Sąd I instancji, że osoba zawierając umowę najmu lokalu komunalnego z Gminą, która w zakresie zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego zaspokaja potrzeby mieszkaniowe gospodarstw domowych o niskich dochodach jest konsumentem, podczas gdy zgodnie z treścią art. 221 k.c. za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową, a w konsekwencji, że powództwo podlegało oddaleniu w zakresie przedawnionych należności głównych o terminach wymagalności przypadających przed dniem 7 listopada 2015 r. w wysokości 3.464,92 zł oraz odsetek od tych należności w wysokości 87,36 zł z uwagi na to, że po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, mimo że przepis ten nie ma zastosowania;

2.  art. 43 ¹ k.c. poprzez jego błędną wykładnię i w konsekwencji niewłaściwe zastosowanie polegające na błędnym przyjęciu przez Sąd I instancji, że powód Gmina Ł. Zarząd Lokali Miejskich w zakresie zadań własnych jednostki samorządu terytorialnego polegających na zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych gospodarstw domowych o niskich dochodach jest przedsiębiorcą w rozumieniu wskazanego przepisu, podczas gdy przy realizacji wskazanych zadań Gmina Ł. nie posiada takiego przymiotu z uwagi na brak spełnienia cech w tym zakresie.

W związku z podniesionymi zarzutami skarżący wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części poprzez zasądzenie dodatkowo ponad zasądzoną już kwotę od pozwanego kwoty 3.552,28 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od kwoty 3.464,92 zł od dnia 1 października 2018 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 87,36 zł od dnia 7 listopada 2018 r. do dnia zapłaty. Ponadto skarżący wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu za obie instancje, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda okazała się bezzasadna i jako taka podlegała oddaleniu w całości.

Zdaniem Sądu Okręgowego wyrok Sądu Rejonowego odpowiada prawu i jako taki musi się ostać. Podniesione przez apelującego zarzuty nie zasługują na uwzględnienie. Sąd Okręgowy podziela zarówno ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji i przyjmuje je, jako własne, jak i dokonaną ocenę prawną.

Zarzut pozwanego, co do niemożności potraktowania najemcy, jako konsumenta w relacji z powodem nie zasługują na uwzględnienie.

Zagadnienie przyznania statusu konsumenta najemcy stanowiło także przedmiot rozważań Sądu Najwyższego między innymi w uchwale siedmiu sędziów z dnia 29 lutego 2000 r., III CZP 26/99, OSN 2000, Nr 9, poz. 152, w której wskazano, że sprawami o ochronę konsumentów są sprawy wynikające z umowy najmu lokalu mieszkalnego, przeznaczonego do zaspokajania osobistych potrzeb mieszkaniowych najemcy i osób bliskich, pod warunkiem, że wynajmującym jest przedsiębiorca prowadzący działalność w zakresie najmu lokali. Sąd Najwyższy w treści podjętej uchwały zaznaczył, że w obowiązującym stanie prawnym nie ma legalnej definicji pojęcia "konsument", odnoszącej się do wszystkich stosunków prawnych. Z reguły wymienione pojęcie jest używane w związku z regulacją ochrony słabszych podmiotów określonej sfery obrotu gospodarczego i ogranicza się tylko do tej sfery. Z kolei umowa najmu w doktrynie jest powszechnie uznawana za pokrewną umowom sprzedaży, zamiany, dostawy i kontraktacji. Podkreśla się też, że umowa najmu należy do umów, które służą zaspokajaniu masowych potrzeb ludzkich i obejmuje odpłatne korzystanie z cudzej rzeczy zarówno w celach produkcyjnych, jak i konsumpcyjnych. Dotyczy to w szczególności umowy najmu lokalu mieszkalnego, przeznaczonego do zaspokajania osobistych potrzeb mieszkaniowych najemcy i osób mu bliskich.

Umowa najmu lokalu mieszkalnego zmierzająca do zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych najemcy i osób bliskich jest zawsze umową zawartą w celu bezpośrednio nie związanym z działalnością gospodarczą najemcy. Okoliczność ta, pomimo że konieczna, nie jest jednakże wystarczająca do uznania każdego najemcy lokalu mieszkalnego za konsumenta. Kwalifikacja danej osoby, jako konsumenta zależy od statusu drugiej strony stosunku prawnego, którego stroną jest ta osoba.

Konsumentem jest tylko ta strona stosunku prawnego, którego drugą stroną jest podmiot profesjonalnie prowadzący działalność gospodarczą. Zatem konsumentem jest zatem tylko taki najemca, który wynajmuje lokal mieszkalny od przedsiębiorcy prowadzącego działalność w zakresie najmu lokali. Należy jednakże zastrzec, że nie wszystkie sprawy wynikające z umowy najmu lokalu mieszkalnego przeznaczonego do zaspokajania osobistych potrzeb mieszkaniowych najemcy i osób bliskich, gdy wynajmującym jest przedsiębiorca prowadzący działalność w zakresie najmu lokali, będą sprawami o ochronę konsumentów. Decydującym o zakwalifikowaniu sprawy do tej kategorii jest charakter dochodzonego roszczenia i - ze względu na ten charakter - interes najemcy wyrażający się w zapewnieniu mu i osobom bliskim zaspokojenia ich potrzeb mieszkaniowych. Sprawami o ochronę konsumentów są w szczególności sprawy o rozwiązanie stosunku najmu, o eksmisję najemcy czy o czynsz najmu.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy jednoznacznie ocenił, biorąc pod uwagę dochodzonego przez powoda roszczenia oraz charakteru najmu, pozwany, w okolicznościach przedmiotowej sprawie bez wątpienia ma status konsumenta, albowiem gminie w zakresie wynajmu lokali należy przypisać prowadzenie działalności, jak przedsiębiorca.

W tej sprawie powodem jest gmina, wobec której ustalenie terminu przedawnienia konkretnego roszczenia jej przysługującego, zależy od oceny, z jaką sferą działań ma ono związek; trzeba brać pod uwagę okoliczności konkretnej sprawy i kontekst prawny (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 grudnia 2003 r., sygn. akt IV CK 288/02, OSNC 2005/1/15). Przypisanie działaniom podmiotu publicznoprawnego charakteru „działalności gospodarczej”, decydującego o objęciu roszczeń 3-letnim terminem przedawnienia, nie wymaga, by działania te były nastawione na osiąganie zysku. Sąd Najwyższy stawia jednak warunek, by miały one charakter aktywny. Przesądzającym czynnikiem jest zamierzony charakter wykonywanej działalności, jej rozmiar, organizacja przedsięwzięcia, a także sposób i stopień przygotowania przedmiotów i środków prowadzenia działalności.

Powołując się na obszerne orzecznictwo Sądu Najwyższego dotyczące istoty działalności gospodarczej, Sąd Okręgowy wskazał, że działalność tę wyróżniają następujące cechy: fachowość, podporządkowanie regułom opłacalności i zysku lub zasadzie racjonalnego gospodarowania, działanie na własny rachunek, powtarzalność działań oraz uczestnictwo w obrocie gospodarczym (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 1991 r., sygn. akt III CZP 40/91, OSNCP 1992/2/17; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 grudnia 1991 r., sygn. akt III CZP 117/91, OSNCP 1992/5/65; uchwała Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 1995 r., sygn. akt III CZP 6/95, OSNC 1995/5/72). Komunalna działalność gospodarcza stanowi przykład działalności nie obliczonej na zysk. Motyw zarobkowy w przypadku tej działalności został zastąpiony motywem racjonalnego gospodarowania, rozumianym bądź, jako efektywność, bądź jako wydajność. Przy takim zaś rozumieniu komunalnej działalności gospodarczej o uznaniu za działalność gospodarczą określonych czynności faktycznych, czy też prawnych, podejmowanych w ramach gospodarki nieruchomościami, decydować będzie aktywny i dynamiczny charakter podejmowanych działań.

W ocenie Sądu Okręgowego okoliczności niniejszej sprawy wskazują zatem na gospodarczy charakter dochodzonych przez powoda roszczeń. Jak wskazał wynajmowanie lokali mieszkalnych w celem zaspokajania potrzeb mieszkaniowych mieszkańców stanowi działalność prowadzoną w sposób aktywny i zorganizowany.

Reasumując należało stwierdzić, że roszczenie dochodzone niniejszym powództwem bez wątpienia jest roszczeniem majątkowym przysługującym przeciwko konsumentowi, a zgodnie z zasadą ogólną z upływem trzech lat przedawniają się roszczenia – jak w przedmiotowej sprawie - związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Natomiast Sąd Rejonowy, w sposób prawidłowy, z urzędu na podstawie art. 117 § 2 ¹ k.c., wziął uwagę przedawnienie dochodzonego roszczenia w łącznej wysokości 3.552,28 zł, oddalając powództwo w tym zakresie.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy, na podstawie art. 385 k.p.c., oddalił apelację, jako bezzasadną.