Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 4 marca 2019 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych - I Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 oraz art. 32 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 roku, poz. 1778 z późn. zm.) stwierdził, że K. B. jest dłużnikiem organu rentowego z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, zaś zadłużenie wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 6.062,66 zł, w tym należności:

- z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 08.2018 r. do 01.2019 r. w kwocie: 4.120,64 zł

odsetek za zwłokę: 97,00 zł

- z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 08.2018 r. do 01.2019 r. w kwocie: 1.942,02 zł

odsetek za zwłokę: 30,00 zł.

W uzasadnieniu organ rentowy wskazał, że postępowanie wyjaśniające wykazało, iż K. B. za przedmiotowy okres nie dokonał na rachunek Zakładu wpłat z tytułu składek.

(decyzja k. 11 – 11 verte akt ZUS)

K. B. w dniu 8 kwietnia 2019 r. złożył odwołanie od powyższej decyzji wnosząc o jej zmianę. Skarżący podniósł, że otrzymał zawiadomienie organu rentowego, iż jego zaległa należność z tytułu składek została rozłożona na raty. (odwołanie k. 2 – 2 verte)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. Dodatkowo organ rentowy wskazał, że w dniu 20 lutego 2019r. K. B. złożył wniosek o rozłożenie na raty należności z tytułu składek, w dniu 18 marca 2019r. ZUS zawiadomił wnioskodawcę, że została wyrażona zgoda na spłatę zadłużenia z tytułu składek w ratach pod warunkiem uregulowania składki bieżącej za miesiąc luty 2019r. Korespondencję zawierającą tę informację doręczono w dniu 5 kwietnia 2019r. Z uwagi jednak na fakt, iż wnioskodawca nie uregulował składek bieżących umowa nie została zawarta. (odpowiedź na odwołanie k. 7 - 8)

W piśmie procesowym z dnia 15 listopada 2019 r. pełnomocnik ZUS wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych przy przyjęciu, że wartość przedmiotu sporu stanowi kwota objęta zaskarżoną decyzją - 6.062,66 zł. (pismo ZUS z dnia 15.11.2019 r. k. 40)

W piśmie procesowym z dnia 2 grudnia 2019 r. pełnomocnik wnioskodawcy reprezentujący go z urzędu poparł odwołanie i wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji organu rentowego. Wniósł nadto o przyznanie na jego rzecz kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w podwójnej wysokości z uwagi na wniesiony wkład pracy, jednocześnie oświadczając, iż koszty te nie zostały opłacone ani w całości ani w części. (pismo pełnomocnika wnioskodawcy z dnia 2.12.2019 r. k. 47)

Na rozprawie bezpośrednio poprzedzającej wydanie wyroku strony podtrzymały swoje stanowisko w sprawie. (protokół rozprawy z dnia 16.06.2019 r. oświadczenie pełnomocnika ZUS 00:02:30, oświadczenie pełnomocnika wnioskodawcy 00:01:48)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

K. B. prowadził własną pozarolniczą działalność gospodarczą i z tego tytułu był on zgłoszony do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Ubezpieczony osobiście wykonywał pracę. (okoliczności bezsporne, a nadto zeznanie podatkowe za 2018 rok)

Był zwolniony z obowiązku składania deklaracji rozliczeniowej do ZUS. ( okoliczność bezsporna)

Ubezpieczony z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w okresie od sierpnia 2018 r. do stycznia 2019 r. miał na swym koncie ZUS zaległości z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. (okoliczność bezsporna, a nadto wydruk stanu należności k. 3, k. 10, raport rozliczeń należności płatnika k. 6 -9 akt ZUS)

W dniu 12 grudnia 2018 r. wystawiono dla ubezpieczonego zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. (zawiadomienie o wszczęciu postępowania k. 1 akt ZUS)

W dniu 20 lutego 2019r. K. B. złożył do organu rentowego wniosek o rozłożenie na raty należności z tytułu składek. (okoliczność bezsporna)

Zakład Ubezpieczeń Społecznych pismem z dnia 18 marca 2019r. doręczonym ubezpieczonemu w dniu 5 kwietnia 2019r. zawiadomił K. B., że została wyrażona zgoda na spłatę zadłużenia z tytułu składek w ratach pod warunkiem uregulowania składki bieżącej za miesiąc luty 2019r. (zawiadomienie ZUS z dnia 18.03.2019 r. k. 4, zwrotne potwierdzenie odbioru k. 42 – 43)

Ubezpieczony nie uregulował składki za miesiąc luty 2019r. (okoliczność bezsporna)

Pismem z dnia 10 kwietnia 2019 r. organ rentowy poinformował K. B., że z uwagi na fakt, iż nie uregulował on składek bieżących, umowa w przedmiocie rozłożenia zaległej należności na raty nie została zawarta. (pismo ZUS z dnia 10.04.2019 r.)

Zadłużenie wnioskodawcy wraz z należnymi odsetkami za zwłokę naliczonymi na dzień wydania decyzji wynosi łącznie 6.062,66 zł, w tym należności:

- z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne za okres od 08.2018 r. do 01.2019 r. w kwocie: 4.120,64 zł

odsetek za zwłokę: 97,00 zł

- z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 08.2018 r. do 01.2019 r. w kwocie: 1.942,02 zł

odsetek za zwłokę: 30,00 zł.

( okoliczność bezsporna, a nadto wydruk stanu należności k. 3, k. 10, raport rozliczeń należności płatnika k. 6 -9 akt ZUS)

Na koncie płatnika brak jest nienależnie opłaconych składek, które mogłyby podlegać zaliczeniu przez Zakład z urzędu na poczet zaległych lub bieżących składek. (okoliczność bezsporna, a nadto wydruk stanu należności k. 3, k. 10, raport rozliczeń należności płatnika k. 6 -9 akt ZUS)

Wnioskodawca posiada mieszkanie własnościowe o pow. 129 m ², nie posiada innego majątku ani oszczędności. Z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskał w 2018 r. przychód w kwocie 17.520 zł. Ubezpieczony ma na utrzymaniu córkę, ponosi opłaty z tytułu czynszu, energii, gazu, telefonu, które wynoszą łącznie 800 zł miesięcznie. Ponadto ubezpieczony spłaca kredyt w łącznej kwocie 50.000 zł. (oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania k. 17 -18 verte, zeznanie podatkowe za 2018 r. k. 19 – 23)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dokumenty zawarte w załączonych do akt sprawy aktach ZUS, w tym o raport rozliczenia zobowiązań płatnika a także zawiadomienia ZUS z dnia 18 marca 2019 r. i zwrotnego potwierdzenia jego odbioru przez ubezpieczonego.

Zebrane dokumenty nie nasuwają wątpliwości i pozwalają tym samym na wydanie rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Mając na względzie powyższe z uwagi na fakt, że okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione za pomocą wiarygodnych dowodów wniosek dowodowy pełnomocnika wnioskodawcy o dopuszczenie dowodu z przesłuchania K. B. na okoliczność przyczyn powstania zadłużenia, aktualnej wysokości tego zadłużenia i zawarcia z organem rentowym porozumienia i przyczyn jego nie dojścia do skutku, należało oddalić jako zmierzający jedynie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do treści art. 6 ust. 1 pkt 5 i art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2020 r., poz. 266 t.j.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność.

W świetle art. 13 pkt 4 cytowanej ustawy, osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą, podlegają obowiązkowi ubezpieczeń społecznych w okresie od dnia rozpoczęcia prowadzenia tej działalności, do dnia zaprzestania jej wykonywania.

Zgodnie z treścią przepisu art. 46 ust. 1 ustawy systemowej płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy.

Stosownie do treści przepisu art. 47 ust. 1 przytoczonej ustawy płatnik składek przesyła w tym samym terminie deklaracje rozliczeniową, imienne raporty miesięczne oraz opłaca składki za dany miesiąc. W myśl ust. 4 powołanego art. ustawy składki opłaca się na wskazane przez ZUS rachunki bankowe odrębnymi wpłatami w podziale na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenia zdrowotne Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997r. – Ordynacja podatkowa (art. 23 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Składki oraz odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia i dodatkowa opłata zwane dalej „należnościami z tytułu składek nieopłacone w terminie podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej (art. 24 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Zgodnie natomiast z dyspozycją art. 6 k.c. to na odwołującym się reprezentowanym przez profesjonalnego pełnomocnika spoczywał ciężar dowodowy w przedmiotowej sprawie, zatem to on powinien udowodnić okoliczności, z których wywodzi skutki prawne.

Przekładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać trzeba, że odwołujący się był zobowiązany - jako osoba prowadząca działalność gospodarczą - odprowadzać składki na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego.

Jak wynika z ustaleń Sądu ubezpieczony z tytułu tej działalności w okresie od sierpnia 2018 r. do stycznia 2019 r. miał zaległości z uwagi na nieopłacone składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne, w dniu 20 lutego 2019r. K. B. złożył do organu rentowego wniosek o rozłożenie na raty należności z tytułu składek, zaś Zakład Ubezpieczeń Społecznych pismem z dnia 18marca 2019r. doręczonym ubezpieczonemu w dniu 5 kwietnia 2019r. zawiadomił go, że została wyrażona zgoda na spłatę zadłużenia z tytułu składek w ratach pod warunkiem uregulowania składki bieżącej za miesiąc luty 2019r.

Pomimo jednak prawidłowego doręczenia zawiadomienia ubezpieczony nie uregulował składki za miesiąc luty 2019r. i z uwagi na powyższe umowa w przedmiocie rozłożenia zaległej należności na raty nie została zawarta.

Organ rentowy w zaskarżonej decyzji stwierdził, iż odwołujący się nadal zalega z zapłatą składek na ubezpieczenia społeczne za okres od sierpnia 2018 r. do stycznia 2019 r., na ubezpieczenie zdrowotne za okres od 08.2018 r. do 01.2019 r. w łącznej kwocie 6.062,66 zł.

Podkreślić w tym miejscu należy, iż w przedmiotowym postępowaniu wnioskodawca nie kwestionował powyższych okoliczności, tj. istnienia po jego stronie zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne i na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości określonej przez organ rentowy na datę decyzji oraz faktu, że pomiędzy stronami nie doszło do zawarcia porozumienia ratalnego.

Podkreślić zaś należy, że okoliczności dotyczące przyczyn powstania zadłużenia oraz przyczyn niedojścia porozumienia do skutku nie mają w świetle wskazanych wyżej przepisów żadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

Także wpłaty dokonane po wydaniu decyzji ZUS nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia, będą one miały jedynie wpływ na aktualny stan zadłużenia płatnika.

Wskazać bowiem należy, że postępowanie w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych ma charakter kontrolny, służy badaniu prawidłowości decyzji organu rentowego i nie może polegać na zastępowaniu tego organu w wydawaniu decyzji. Postępowanie dowodowe przed sądem jest postępowaniem sprawdzającym, weryfikującym ustalenia dokonane przez organ rentowy (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z dnia 9 maja 2007 r., I UZP 1/07, OSNP 2007 nr 21-22, poz. 323).

W postępowaniu odwoławczym od decyzji ZUS sąd ubezpieczeń społecznych ocenia legalność decyzji według stanu rzeczy istniejącego w chwili jej wydania (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 20 maja 2004 r., II UK 395/03, OSNP 2005 nr 3, poz. 43 oraz z dnia 7 lutego 2006 r., I UK 154/05, LEX nr 272581).

Na marginesie tylko wskazać trzeba, że zaskarżona decyzja rozliczała konto ubezpieczonego do stycznia 2019 r.

Mając na uwadze powyższe okoliczności, Sąd Okręgowy w Łodzi na podstawie art.477 ¹⁴ § 1 k.p.c., oddalił odwołanie jako niezasadne.

Z uwagi na sytuację finansową wnioskodawcy, uwzględniając jednak, że jest on przedsiębiorcą i uzyskuje ze swej działalności przychody, Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. obciążył go jedynie częścią kosztów zastępstwa procesowego poniesionych przez ZUS, ustalając ich wysokość na podstawie § 2 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265 t.j. z późn. zm).

Na podstawie § 8 pkt. 4 w zw. z § 4 ust. 1 i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz. U. z 2019 r., poz. 68) przyznał i nakazał wypłacić ze Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Łodzi na rzecz radcy prawnego K. P. kwotę 1.496 zł (zawierającą 23% VAT) tytułem kosztów nieopłaconej pomocy udzielonej wnioskodawcy przez pełnomocnika z urzędu.

Z tych wszystkich względów Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

K.B