Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 lutego 2020 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2020 r. w Gliwicach

sprawy C. K. (K.)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o emeryturę pomostową

na skutek odwołania C. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 5 marca 2019 r. nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu prawo do emerytury pomostowej od dnia 21 lutego 2019r.

(-) sędzia del. Magdalena Kimel

Sygn. akt VIII U 1215/19

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 5 marca 2019 r. organ rentowy Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. działając na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych i ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych odmówił ubezpieczonemu C. K. prawa do emerytury pomostowej, albowiem nie udowodnił co najmniej 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach. Ponadto organ rentowy wskazał, że przed dniem 1 stycznia 1999 r. ubezpieczony nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej, a także po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Z powyższą decyzją nie zgodził się ubezpieczony. Twierdził, że spełnia wszystkie przesłanki do przyznania mu prawa do spornego świadczenia.

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie i podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony C. K. urodził się w dniu (...) W dniu (...) ukończył 60 rok życia.

Ubezpieczony pracował:

- od 18 marca 1975 r. do 31 sierpnia 1981 r. w K. B.-Ł. w Z. kolejno jako uczeń (...) oraz frezer;

- od 4 września 1981 r. do 31 stycznia 1987 r. w Kombinacie (...), jako operator sprzętu (do 30 kwietnia 1982 r.), kierowca samochodu ciężarowego do 3,5 tony (do 30 września 1984) kierowca autocystern, kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 t. (do 31 stycznia 1987 roku)

- od 3 marca 1987 r. do 20 kwietnia 1994 r. w KWK (...), kolejno jako: kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony (od 3 marca 1987 r. do 28 lutego 1991 r.) oraz kierowca autobusu powyżej 15 miejsc od 1 marca 1991 r. do 20 kwietnia 1994 r.);

- od 21 kwietnia 1994 r. do 8 września 1995 r. w (...) sp. z o.o. jako kierowca autobusu powyżej 15 miejsc.

- od 15 marca 1996 r. do 30 lipca 1996 r. w Przedsiębiorstwie (...) jako kierowca;

- od 1 września 1996 r. do 31 października 1998 r. w Usługach (...) jako kierowca-mechanik; (przy czym jedynie w okresie od 1 września 1997 r. do 28 lutego 1998 r. w pełnym wymiarze czasu pracy.

- od 1 października 2000 r. do 15 lutego 2001 r. w Transporcie Osobowym i Ciężarowym M. B. jako kierowca w wymiarze ½ etatu,

- od 3 czerwca 2002 r. do 31 lipca 2002 r. w (...) s.c. jako kierowca samochodu ciężarowego;

- od 1 października 2002 r. do 30 kwietnia 2003 r. w Transporcie Osobowym i Ciężarowym M. B. jako kierowca w pełnym wymiarze czasu pracy.

- od 1 maja 2003 r. do 5 października 2004 r. w T. K. B. jako kierowca;

- - od 19 października 2004 r. do 18 stycznia 2005 r. w (...) sp. z o.o. jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 12 ton;

- od 1 maja 2005 r. do 31 stycznia 2010 r. w (...) s.c. jako kierowca;

- od 5 lipca 2016 r. do 31 grudnia 2016 r. w (...) W. C. jako kierowca, mechanik;

- od 2 stycznia 2017 r. do 20 lutego 2019 r. w F. H. R. B. jako kierowca autobusu w transporcie publicznym.

Kombinat (...) zajmował się produkcją koksu. Ubezpieczony pracował tam od 4 września 1981 r. do 31 stycznia 1987 r. Do 30 kwietnia 1982 r. był operatorem spycharki S., którą jeździł po zwałach koksu znajdujących się na terenie zakładu pracy. W dniu 28 lutego 1983 r. ubezpieczony zdobył uprawnienia i rozpoczął pracę jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 t. Jeździł praktycznie wszystkimi samochodami należącymi do ww. zakładu, w tym K., J., którymi przewoził materiały budowlane oraz koks. Sporadycznie otrzymywał mniejsze samochody. Takie sytuacje miały miejsce co najwyżej 1-2 razy w miesiącu. Pod koniec zatrudnienia od 1 października 1984 roku jeździł również autocysterną. Wspomniane czynności ubezpieczony wykonywał każdego dnia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy

Podczas pracy ubezpieczonego w KWK (...) (od 3 marca 1987 r. do 20 kwietnia 1994 r.), ubezpieczony początkowo każdego dnia jeździł samochodem ciężarowym powyżej 3,5 t., w tym samochodami marki J., S. i przewoził przede wszystkim węgiel. Zdarzało się, że rozwoził materiały niebezpieczne. Od dnia 1 marca 1991 r. rozpoczął pracę jako kierowca autobusów powyżej 15 miejsc. Jeździł takimi pojazdami jak I., czy J.. Przewoził pracowników do pracy. Czynności te były wykonywane przez odwołującego przez całą dniówkę, bowiem dowoził pracowników pracujących na różnych zmianach w kopalni. Następnie ubezpieczonego przeniesiono do sekcji przewozów turystycznych, gdzie przewoził pracowników na wycieczki, kolonie, wczasy. Czynności te ubezpieczony wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Te same czynności, co w KWK (...), ubezpieczony wykonywał w okresie od 21 kwietnia 1994 r. do 8 września 1995 r. podczas zatrudnienia w (...) sp. z o.o. Była to spółka świadcząca usługi transportowe na rzecz kopalni. Ubezpieczony przewoził pasażerów – pracowników kopani do pracy, a także na wycieczki. Czynności te wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Incydentalnie wykonywał inne czynności, takie jak sprzątanie autobusu.

Z kolei w okresie zatrudnienia ubezpieczonego od 15 marca 1996 r. do 30 lipca 1996 r. w Przedsiębiorstwie (...), ubezpieczony pracował jako kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 t. Przewoził złom, węgiel oraz materiały budowlane samochodem L. z naczepą. Również i te czynności wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

W okresie od 3 czerwca 2002 r. do 31 lipca 2002 r. ubezpieczony pracował w (...) s.c, gdzie każdego dnia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jeździł samochodem powyżej 3,5 t i przewoził drewno budowlane.

Od dnia 1 października 2002 roku do dnia 30 kwietnia 2003 r. odwołujący zatrudniony był w Transporcie Osobowym i Ciężarowym M. B. w Z. oraz od dnia 1 maja 2003 roku do dnia 5 października 2004 roku w P.H.U (...) K. B. na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony, odwołujący jeździł samochodem ciężarowym typu M. z naczepą. Przewoził materiały sypkie, zboża, piaski.

W okresie od dnia 19 października 2004 r. do dnia 18 stycznia 2005 r. ubezpieczony zatrudniony był w GAE.POL SP zo.o. jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 12 ton w transporcie międzynarodowym w pełnym wymiarze czasu pracy.

Natomiast w okresie od 2 stycznia 2017 r. do 20 lutego 2019 r. ubezpieczony pracował w F. H. R. B.. Jest to przedsiębiorstwo zajmujące się m.in. transportem publicznym. Świadczy usługi m.in. na rzecz (...) T. V.. Ubezpieczony pracował tam jako kierowca. Jeździł według ustalonego harmonogramu. Trasa rozpoczynała się w C. i wiodła przez P., K., R.. Ponadto ubezpieczony jeździł w obrębie gminy T.. Jako kierowca ubezpieczony każdego dnia stale i w pełnym wymiarze czasu pracy przewoził pasażerów w transporcie publicznym na ww. trasach. Niezależnie od obowiązków wynikających z pracy kierowcy, ubezpieczony zajmował się sprzątaniem i sprawdzaniem stanu technicznego autobusu, lecz czynności te miały charakter marginalny.

W dniu 21 lutego 2019 r. ubezpieczony wniósł o przyznaniu mu prawa do emerytury pomostowej.

Zaskarżoną decyzją z dnia 5 marca 2019 r. organ rentowy odmówił ubezpieczonemu prawa do spornego świadczenia, z przyczyn wyżej wskazanych.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dokumentów znajdujących się w aktach organu rentowego; aktach osobowych ubezpieczonego; zeznań świadka R. B. złożonych na rozprawie w dniu 20 listopada 2019 r. (k.35-36); zeznań świadka W. K. złożonych na rozprawie w dniu 7 lutego 2020 r. (k.50-51); zeznań ubezpieczonego złożonych na rozprawie w dniu 7 lutego 2020 r. (k.51-53).

Sąd dał wiarę zeznaniom świadków R. B. oraz W. K., gdyż przedstawiają one rzeczywisty obraz okoliczności zdarzeń będących przedmiotem niniejszego postępowania. Zaznaczyć bowiem należy, iż świadkowie w wybranych okresach spornych pracowali razem z ubezpieczonym i stąd niewątpliwie posiadają szczegółową wiedzę na temat miejsca i charakteru wykonywanej przez ubezpieczonego pracy. Świadek W. K. pracował razem z ubezpieczonym w okresie jego zatrudnienia w KWK (...) oraz (...) sp. z o.o. Podobnie jak ubezpieczony był on zatrudniony jako kierowca. Z kolei świadek R. B. prowadził firmę zajmująca się przewozem i jest oraz był jego pracodawcą w spornym okresie od 2 stycznia 2017 r. do 20 lutego 2019 r. Z zeznań wspomnianych świadków jednoznacznie wynika, że ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz kierowcę autobusów. Zeznania te pokrywają się z zeznaniami ubezpieczonego oraz zgromadzoną w sprawie dokumentacją pracowniczą, w związku z czym nie ma podstaw do kwestionowania ich wiarygodności.

Sąd również w całości dał wiarę zeznaniom ubezpieczonego, który szczegółowo opisał charakter pracy wykonywanej w poszczególnych zakładach pracy w spornym okresie. Ubezpieczony opisał jakie towary przewoził jako kierowca i których samochodów używał. Zeznania ubezpieczonego pokrywają się ze świadectwami pracy zgromadzonymi w aktach ZUS.

Zebrane dowody Sąd uznał za kompletne i pozwalające na czynienie na ich podstawie ustaleń co do stanu faktycznego, a następnie na rozstrzygnięcie sprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego zasługuje na uwzględnienie. Zaskarżona decyzja okazała się nieprawidłowa.

W niniejszej sprawie przedmiotem sporu było ustalenie, czy ubezpieczonemu przysługuje prawo do emerytury pomostowej w oparciu o art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz.U.2018.1924 t.j.) bowiem organ rentowy odmówił przyznania mu spornego świadczenia, podnosząc, że ubezpieczony:

- nie udowodnił on co najmniej 15 lat pracy wykonywanej w szczególnych warunkach,

- przed dniem 1 stycznia 1999 r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych lub art. 32 i art. 33 ustawy emerytalnej,

- po dniu 31 grudnia 2008 r. nie wykonywał prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych.

Zgodnie z treścią art. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych zwanej dalej ustawą, prawo do emerytury pomostowej, z uwzględnieniem art. 5-12, przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1) urodził się po dniu 31 grudnia 1948 r.;

2) ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;

3) osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;

4) ma okres składkowy i nieskładkowy, ustalony na zasadach określonych w art. 5-9 i art. 11 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;

5) przed dniem 1 stycznia 1999 r. wykonywał prace w szczególnych warunkach lub prace w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS;

6) po dniu 31 grudnia 2008r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3;

7) nastąpiło z nim rozwiązanie stosunku pracy.

Po myśli art. 3 ust. 1 prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku; wykaz prac w szczególnych warunkach określa załącznik nr 1 do ustawy.

Zgodnie z ust. 3 tego przepisu prace o szczególnym charakterze to prace wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się; wykaz prac o szczególnym charakterze określa załącznik nr 2 do ustawy.

Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach w myśl ust. 1 tego przepisu uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 1. Za pracowników wykonujących prace o szczególnym charakterze uważa się pracowników wykonujących po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace, o których mowa w ust. 3 (ust. 5). Za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze uważa się również osoby wykonujące przed dniem wejścia w życie ustawy prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 ustawy lub art. 32 i art. 33 ustawy o emeryturach i rentach z FUS (ust.7).

Wskazać również należy, że w postępowaniu odwoławczym przed Sądem nie obowiązują ograniczenia dowodowe jakie występują w postępowaniu o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, a Sąd może ustalić okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość jak: okresy zatrudnienia, w tym wykonywanie pracy w warunkach szczególnych, za pomocą wszelkich środków dowodowych, przewidzianych w kodeksie postępowania cywilnego (por. uchwała Sądu Najwyższego z 10 marca 1984r. III UZP 6/84, uchwała Sądu Najwyższego z 21 września 1984r. III UZP 48/84, wyrok Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2006r., I UK 179/06, LEX nr 342283).

Z przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowego wynika, że ubezpieczony podczas zatrudnienia wykonywał pracę:

a)  od 4 września 1981 r. do 31 stycznia 1987 r. w Kombinacie (...) kolejno jako operator sprzętu na zwałach koksu (do 30 kwietnia 1982 r.), kierowca samochodu ciężarowego powyżej 3,5 tony, kierowca autocysterny (od 1 października 1984 r. do 31 stycznia 1987 roku) - 2 lata 11 miesięcy i 28 dni,

b)  od 3 marca 1987 r. do 20 kwietnia 1994 r. w KWK (...) (7 lat, 1 miesiąc i 18 dni) kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony oraz kierowca autobusu powyżej 15 miejsc;

c)  od 21 kwietnia 1994 r. do 8 września 1995 r. w (...) sp. z o.o. (1 rok, 4 miesiące i 19 dni) jako kierowca autobusu powyżej 15 miejsc,

d)  od 15 marca 1996 r. do 30 lipca 1996 r. w Przedsiębiorstwie (...) (4 miesiące i 15 dni) jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony,

e)  od 3 czerwca 2002 r. do dnia 31 lipca 2002 r. w P.H.U (...).C E. Z., J. S. w Z. jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony ( 1 miesiąc i 27 dni),

f)  od dnia 1 października 2002 roku do dnia 30 kwietnia 2003 roku w Transporcie Osobowym i Ciężarowym M. B. oraz od dnia01 maja 2003 roku do dnia 5 października 2004 roku w P.H. T. K. B. jako kierowca samochodów ciężarowych powyżej 3,5 tony ( 2 lata i 5 dni)

g)  od dnia19 października 2004 roku do dnia 18 stycznia 2005 roku w GAE.POL Sp zo.o. na stanowisku kierowcy samochodów ciężarowych powyżej 12 ton w transporcie międzynarodowym (3 miesiące)

h)  od 2 stycznia 2017 r. do 20 lutego 2019 r. w F. H. R. B. (2 lata, 1 miesiąc i 19 dni) jako kierowca autobusu w transporcie publicznym,

faktycznie stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał prace w warunkach szczególnych, wskazaną w wykazie A, dziale VIII poz. 2 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, tj. prace kierowców samochodów ciężarowych o dopuszczalnym ciężarze całkowitym powyżej 3,5 tony oraz autobusów o liczbie miejsc powyżej 15, a w przypadku pracy jako operator sprzętu w Kombinacie (...) od 4 września 1981 r. do 30 kwietnia 1982 r. pracę wskazaną w wykazie A, dziale I poz. 8 ww. rozporządzenia, tj. prace na zwałowiskach elektrociepłowniczych. Wynika to jednoznacznie z zeznań świadków W. K., który pracował z ubezpieczonym w KWK (...) oraz (...) sp. z.o.o., a także zeznań R. B., który był pracodawcą ubezpieczonego w okresie od 2 stycznia 2017 r. do 20 lutego 2019 r., a także z zeznań samego ubezpieczonego.

Ubezpieczony w wymienionych wyżej okresach każdego dnia stale i w pełnym wymiarze wykonywał prace w szczególnych warunkach, Poruszał się zarówno samochodami ciężarowymi, jak i autobusami powyżej 15 miejsc. Przewoził ludzi oraz materiały budowlane, węgiel oraz inne surowce. Zaliczeniu powyższych okresów do pracy w szczególnych warunkach nie stoi również na przeszkodzie okoliczność, że ubezpieczony brał udział w czynnościach incydentalnych, takich sprzątanie pojazdów, czy tez sprawdzenie ich stanu technicznego. Jednocześnie w okresie od 4 września 1981 r. do 30 kwietnia 1982 r. ubezpieczony każdego dnia, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy jeździł spycharką S. po zwałach koksu znajdujących się na terenie zakładu pracy.

Ubezpieczony również po 31 grudnia 2008 r. wykonywał prace w warunkach szczególnych w rozumieniu art. 3 ust 1 i 3 ustawy o emeryturach pomostowych albowiem w okresie od 2 stycznia 2017 r. do 20 lutego 2019 r. pracował F. H. R. B. (2 lata, 1 miesiąc i 19 dni). Była to praca wskazany w załączniku nr 2 poz. 8 o emeryturach pomostowych, tj. prace kierowców autobusów w transporcie publicznym. W tym okresie ubezpieczony stale i w pełnym wymiarze przewoził pasażerów autobusem, zgodnie z ustalonym harmonogramem.

Z powyższego wynika, że łączny staż pracy wykonywanej przez ubezpieczonego w warunkach szczególnych to 16 lat, 5 miesięcy i 21 dni.

Ubezpieczony spełnił również pozostałe przesłanki warunkujące przyznanie spornego świadczenia.

Mając na uwadze powyższe normy prawne, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴§2 kpc zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał ubezpieczonemu prawo do emerytury pomostowej od dnia 21 lutego 2019 r., a więc pierwszego dnia po ustaniu zatrudnienia w F. H. R. B..

(-) sędzia (del.) Magdalena Kimel