Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 4887/19

Uzasadnienie do całości wyroku

Decyzją z dnia 1 października 2019 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. odmówił A. C. (1) prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od 1 października 2019 r. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

/decyzja k.98 plik I akt ZUS/

Odwołanie od powyższej decyzji złożyła A. C. (1) wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/odwołanie k.3/

W odpowiedzi na odwołanie pełnomocnik organu rentowego wniósł o jego oddalenie.

/odpowiedź na odwołanie k.7 – 7 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni A. C. (1) urodziła się (...) , legitymuje się wykształceniem zasadniczym w zawodzie sprzedawcy i taką pracę wykonywała w swojej karierze zawodowej. A. C. (1) była uprawniona do renty z tytułu niezdolności do pracy do dnia 30 września 2019 r.

/okoliczności bezsporne/

W dniu 23 sierpnia 2019 r. A. C. (1) złożyła wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/wniosek k.93 – 93 odwrót plik I akt ZUS/

Lekarz Orzecznik ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania i dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznał u wnioskodawczyni: rak gruczołowy w polipie jelita grubego , po polipektomii w 2017 r. – bez leczenia uzupełniającego, bez wznowy; raka obu sutków – sutka prawego w 2008 r. , po kwadrantektomii , chemioterapii i radioterapii; stan po usunięciu całkowitym obu sutków w 2015 r.; mutację genową (...); stan po panhysterektomii z powodu torbieli jajnika w 2011 r – kontrola onkologiczna bez danych na wznowę choroby; nadciśnienie tętnicze kontrolowane; cukrzycę t.2 leczoną doustnie; otyłość. Orzeczeniem z dnia 13 września 2019 r. Lekarz Orzecznik ZUS stwierdził, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

/opinia lekarska z dnia 13 września 2019 r. k.70 – 71 plik II akt ZUS , orzeczenie k.96 – 96 odwrót plik I akt ZUS/

W związku ze zgłoszonym sprzeciwem od orzeczenia lekarza orzecznika, sprawa A. C. (1) została skierowana do komisji lekarskiej ZUS.

/okoliczność bezsporna/

Komisja Lekarska ZUS po przeprowadzeniu bezpośredniego badania wnioskodawczyni oraz po dokonaniu analizy dokumentacji medycznej rozpoznała u niej: raka gruczołowego w polipie jelita grubego , po polipektomii w 2017 r. – bez leczenia uzupełniającego , bez wznowy; raka obu sutków – sutka prawego w 2008 r. , po kwadrantektomii , chemioterapii i radioterapii ; stan po usunięciu całkowitym obu sutków w 2015 r.; mutację genową (...); stan po panhysterektomii z powodu torbieli jajnika w 2011 r – kontrola onkologiczna bez danych na wznowę choroby ; dnę moczanową w remisji objawów klinicznych ; nadciśnienie tętnicze kontrolowane ; cukrzycę t.2 leczoną doustnie ; otyłość. Orzeczeniem z dnia 27 września 2019 r. Komisja Lekarska ZUS uznała, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do pracy.

/opinia lekarska z dnia 27 września 2019 r. k.75 – 75 odwrót plik II akt ZUS, orzeczenie k.97 – 97 odwrót plik I akt ZUS/

Powyższe orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS legło u podstaw wydania przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych zaskarżonej decyzji.

/decyzja k.98 plik I akt ZUS/

Przeprowadzonym badaniem stwierdzono u wnioskodawczyni: raka piersi prawej (...) po chemioterapii neoadiuwantowej , po kwadrantektomii z limfangictomią , po chemioterapii uzupełniającej i radioterapii w 2009 r., mutację genu (...), raka piersi lewej (...) po amputacji piersi lewej z węzłem wartowniczym (...) , po jednoczasowej amputacji piersi prawej w 2015 r. , stan po usunięciu polipa w czerwcu 2017 r. , hist. pat-adenocarcinoma G. T.. W 2009 r. A. C. (1) przebyła częściową resekcję piersi prawej z powodu raka (...) po uprzedniej chemioterapii. Leczenie operacyjne uzupełniono chemio i radioterapią na obszar piersi prawej. R. – potrójnie ujemna. Mutacja genu (...). Obciążenie rodzinne chorobą nowotworową. W 2015 r. rozpoznano u wnioskodawczyni wczesnego raka piersi lewej (...). Z uwagi na obciążenie genetyczne dokonano jednocześnie jednoczasowej amputacji obu piersi. Okresami kontrolowana , bez cech wznowy. W czerwcu 2017 r. przebyła usunięcie polipa, hist. pat-adenocarcinoma G. T.. Systematycznie kontrolowana w Przychodni (...), bez cech wznowy. U wnioskodawczyni nie stwierdzono cech choroby nowotworowej. U wnioskodawczyni nie występuje upośledzenie sprawności skutkujące niezdolnością do pracy zarobkowej. A. C. (1) jest zdolna do pracy zgodnie z kwalifikacjami.

/opinia biegłego specjalisty onkologa S. F. k.19 – 21/

Powyższy stan faktyczny został ustalony na podstawie dowodów z dokumentów w postaci orzeczenia lekarza orzecznika i komisji lekarskiej ZUS oraz wniosku o przyznanie renty.

Celem weryfikacji stanowiska wnioskodawczyni Sąd dopuścił, z uwagi na rodzaj występujących u niej schorzeń , dowód z opinii biegłego sądowego z dziedziny onkologii. Biegły po przeprowadzeniu stosownych badań i analizie dostępnej dokumentacji lekarskiej, w złożonej opinii odniósł się szczegółowo do występujących u niej schorzeń i ocenił ich znaczenie dla zdolności wnioskodawczyni do pracy, w odniesieniu do posiadanych przez nią kwalifikacji zawodowych. Co również istotne, wskazany biegły nie znalazł podstaw, aby koniecznym było przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego innej specjalności. Wobec uznania ,że wydana przez biegłego sądowego onkologa opinia jest rzetelna, gdyż została sporządzona zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym jej przedmiot, a wynikające z nich wnioski są logiczne i prawidłowo uzasadnione, Sąd nie znalazł podstaw do zakwestionowania wartości dowodowej wydanej przez biegłego z dziedziny onkologii opinii.

Sąd odmówił przyjęcia dokumentacji dotyczącej faktur i dalszego leczenia wnioskodawczyni, jak również pominął wnioski o dopuszczenie dowodu z ustnej opinii uzupełniającej biegłego sądowego onkologa oraz przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych sądowych innych dziedzin. W ocenie Sądu przeprowadzenie ww. dowodów było zbędne i zmierzałoby jedynie do przedłużenia postępowania. Podkreślić w tym miejscu należy ,że biegły sądowy onkolog nie znalazł jakichkolwiek podstaw do przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych innych specjalności , a co również istotne , strona odwołująca , pomimo zobowiązania przez Sąd, nie wskazała konkretnych zastrzeżeń do wydanej przez biegłego sądowego onkologa opinii, a tylko wówczas możliwym byłoby przeprowadzenie opinii uzupełniającej. Wskazać także należy, że dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, a mianowicie korzysta się z niego w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych. Do dowodów tych nie mogą więc mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód z kolejnych biegłych w każdym wypadku, gdy złożona opinia jest niekorzystna dla strony. Sąd ma obowiązek dopuszczenia dowodu z opinii kolejnych biegłych, jedynie wtedy gdy zachodzi tego potrzeba, a więc wówczas gdy opinia złożona już do sprawy zawiera istotne braki, względnie też nie wyjaśnia istotnych okoliczności (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 1974 roku II CR 817/73, nie publ.).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie jest niezasadne.

Zgodnie z treścią art.57 ust.1 ustawy z 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U. z 2020 r., poz. 53) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełni łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność powstała w okresach wymienionych w cytowanym przepisie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Brak choćby jednego z warunków wymienionych w art.57 ww. ustawy powoduje brak prawa do świadczenia.

W niniejszej sprawie spór między stronami ograniczał się do oceny stanu zdrowia wnioskodawczyni pod kątem niezdolności do pracy.

Zgodnie z treścią art.12 ww. ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji i możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art.13 ust.1 ww. ustawy).

W definicji niezdolności do pracy ustawodawca dał wyraz powiązaniu prawa do renty z rzeczywistą znaczną utratą zdolności do pracy zarobkowej, jako takiej, a częściową niezdolność do pracy powiązał z niezdolnością do pracy w ramach posiadanych kwalifikacji, przy uwzględnieniu możliwości i sprawności niezbędnych do dalszego zaangażowania w procesie pracy, zaakcentował istnienie potencjalnej przydatności do pracy. Chodzi zatem o zdolność do pracy zarobkowej nie tylko, jako zdolność do wykonywania dotychczasowej pracy, ale zdolność do podjęcia pracy w ogóle, z uwzględnieniem rodzaju i charakteru dotychczas wykonywanej pracy, poziomu wykształcenia, wieku, predyspozycji psychofizycznych.

Zdolność do pracy ma dwa elementy: biologiczny (ogólna sprawność psychofizyczna) i gospodarczy (przydatność na rynku pracy). Należało zatem ustalić, czy wnioskodawczyni jest zdolna do wykonywania pracy w pełnym zakresie, czy jej kwalifikacje pozwalają na wykonywanie innej pracy, czy dla utrzymania aktywności zawodowej konieczne jest przekwalifikowanie.

Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy nie jest kryterium niezdolności do pracy w rozumieniu art.12 ww. ustawy. Brak możliwości wykonywania dotychczasowej pracy nie jest wystarczający do stwierdzenia częściowej niezdolności do pracy, gdy jest możliwe podjęcie innej pracy (w swoim zawodzie, bez przekwalifikowania lub gdy rokowanie, co do przekwalifikowania jest pozytywne). Niezdolność do wykonywania dotychczasowej pracy jest warunkiem koniecznym do ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ale nie jest warunkiem wystarczającym, jeżeli wiek, poziom wykształcenia, predyspozycje psychofizyczne dają podstawy do uznania, że jest możliwe podjęcie pracy w zawodzie albo po przekwalifikowaniu.

O częściowej niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, ale ocena czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnie z kwalifikacjami.

Wnioskodawczyni posiada wykształcenie w zawodzie sprzedawcy i taką też pracę wykonywała w swojej karierze zawodowej. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenia nie ograniczają jej sprawności w stopniu znacznym, powodującym niezdolność do pracy zarobkowej zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami. Należy też wskazać, iż przyczyna niezdolności do pracy nie ma wynikać z choroby, a z naruszenia sprawności organizmu, czyli czynnika medycznego, który powoduje utratę zdolności do pracy. Nie ulega wątpliwości ,że wnioskodawczyni przebyła schorzenia natury onkologicznej, to jednak stan zdrowia A. C. (1), oceniony całościowo, powoduje, że może ona wykonywać prace zgodne z posiadanymi kwalifikacjami.

W konsekwencji brak jest podstaw do przyznania wnioskodawczyni prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy i Sąd na postawie art.477 ¹⁴§1 k.p.c. oddalił odwołanie.

W punkcie 2 sentencji wyroku Sąd przyznał ze Skarbu Państwa – Kasy Sądu Okręgowego w Łodzi na rzecz pełnomocnika ustanowionego z urzędu radcy prawnego A. C. (2) kwotę 110,70 (sto dziesięć 70/100) złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu A. C. (1). Zgodnie z art. 22 ³ ust. 1ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (tj. Dz. U. z 2015 roku poz. 507 z późn. zm.) koszty pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu ponosi Skarb Państwa. Stosownie zaś do treści § 15 ust.2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu (Dz.U. z 2016 r. poz. 1715 z późn.zm.) stawki minimalne w sprawach o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego wynoszą 90 zł. Zgodnie zaś § 4 ust.3 ww. rozporządzenia w sprawach, w których strona korzysta z pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu, opłaty, o których mowa w ust. 1 i 2, Sąd podwyższa o stawkę podatku od towarów i usług przewidzianą dla tego rodzaju czynności w przepisach o podatku od towarów i usług, obowiązującą w dniu orzekania o tych opłatach. Z tych względów Sąd zwiększył należną kwotę o kwotę podatku VAT tj. o kwotę 20,70 zł.