Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 1

Sygnatura akt

II K 132/19

Jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niektórych czynów lub niektórych oskarżonych, sąd może ograniczyć uzasadnienie do części wyroku objętych wnioskiem. Jeżeli wyrok został wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo jeżeli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygnięcie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, sąd może ograniczyć uzasadnienie do informacji zawartych w częściach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

A. Ś. (1)

w dniu 14 września 2018 r. w C. działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, ze szczególnym okrucieństwem, w zamiarze ewentualnym pozbawienia życia Z. N. w związku z rozbojem, używając przemocy wobec pokrzywdzonej Z. N. poprzez uderzenie nieustalonym przedmiotem w głowę, a następnie wielokrotne kopanie nogami w głowę i szyję pokrzywdzonej, skrępowanie dłoni kablem od ładowarki telefonicznej oraz sznurem, którym ją przywiązał do nogi stołu, spowodował u niej obrażenia ciała w postaci ran tłuczonych powłok głowy, podbiegnięć krwawych i otarć naskórka głowy, złamania kości sklepienia i podstawy czaszki, niewielkiej ilości płynnej krwi pod oponą twardą oraz pajęczą mózgu, krwi w komorach mózgu, stłuczenia mózgu, wylewu krwawego w zakresie lewego płata tarczycy, które to obrażenia stanowiły ciężki uszczerbek na zdrowiu pod postacią choroby realnie zagrażającej życiu pokrzywdzonej w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.k., a następnie zabrał w celu przywłaszczenia na jej szkodę torbę koloru czarnego z napisem (...) o wartości 48 zł., 2 sztuki przewodu z końcówkami typu chinch o wartości 11 zł., przewód z końcówkami 5 pin o wartości 19 zł., terminarz- notatnik (...) 2015 rok o wartości 4 zł., szkatułka koloru czarnego o wartości 18 zł., zegarek marki (...) o wartości 288 zł., zegarek marki (...) o wartości 338 zł., zegarek marki (...) o wartości 200 zł., zegarek marki (...) o wartości 104 zł., zegarek marki (...) o wartości 175 zł., telefon komórkowy marki (...) o wartości135 zł., telefon komórkowy marki (...) z kartą pamięci 2 GB o wartości 83 zł., aparat fotograficzny marki (...) wraz z kartą pamięci 512 MB o wartości 54 zł., zegarek na rękę koloru złotego i srebrnego marki (...) wraz z bransoletką o wartości 586 zł., kliszę w kasecie (...) o wartości 10 zł., klisza w kasecie (...) o wartości 10 zł., portmonetka koloru czerwonego (...) o wartości 16 zł., przewód z wtyczkami typu USB i micro USB o wartości 6 zł., zegarek koloru złotego (...) z bransoletką o wartości 40 zł., 4 segmenty bransoletki koloru złotego zdekompletowanego o wartości 76 zł., medal koloru srebrnego (...) na odwrocie (...) o wartości 140 zł., zegarek koloru złotego z kopertą okrągłą (...) bez bransolety o wartości 15 zł., portmonetka koloru czarnego z napisem (...) o wartości o 22 zł., portfel koloru czarnego z materiału skóropodobnego o wartości 22 zł., pieniądze w walucie polskiej w ilości 17.200 zł. oraz 13 dolarów amerykańskich USD o wartości nominalnej 47,86 zł, gdzie łączna wartość skradzionego mienia wyniosła 19.667,86 zł, po czym, w celu zatarcia śladów przestępstwa, w zamiarze bezpośrednim pozbawienia życia Z. N., oblał mieszkanie oraz pokrzywdzoną substancją łatwopalną - ropą naftową, w wyniku czego substancja ta następnie dostała się do żołądka pokrzywdzonej, a następnie dokonał podpalenia mieszkania oraz pokrzywdzonej, w wyniku czego na skutek doznanych przez pokrzywdzoną wcześniej obrażeń czaszkowo mózgowych z dołączającymi się wstrząsem pourazowym w przebiegu działania wysokiej temperatury doszło do ostrej niewydolności krążeniowo-oddechowej co doprowadziło do zgonu Z. N.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

1.  Pokrzywdzona Z. N. mieszkała w domu w C. przy ul. (...). Po sąsiedzku, pod nr (...) mieszkał oskarżony A. Ś. (1) wraz ze swoją opiekunką prawną J. Z. (1). Z. N. od kilku miesięcy utrzymywała bliskie kontakty z J. Z. (1), która pomagała jej m.in. w produkcji ozdób choinkowych.

2.  W nocy z 13/14 września 2018r. J. Z. (1) wróciła od Z. N. około 1 w nocy i następnie poszła spać. Wtedy oskarżony wstał i postanowił udać się do domu Z. N. celem kradzieży wartościowych przedmiotów. Zabrał ze sobą rękawiczki lateksowe i telefon komórkowy.

3.  Przeszedł przez ogrodzenie dzielące posesje i dostał się na posesję pokrzywdzonej; następnie wszedł na balkon i przez uchylone okno dostał się do wnętrza mieszkania; tam włączył latarkę w telefonie i zaczął przeszukiwać pomieszczenie szukając wartościowych przedmiotów. Następnie oskarżony poszedł do kolejnego pomieszczenia; tam siedziała w fotelu pokrzywdzona i oglądała telewizję; kiedy zobaczyła oskarżonego wstała i powiedziała do niego aby wyszedł; wtedy oskarżony uderzył ją nieustalonym przedmiotem w głowę, w wyniku czego upadła na podłogę; następnie wielokrotnie kopał ją po głowie i szyi. Bijąc i kopiąc pokrzywdzoną oskarżony miał świadomość, że może ją zabić. Następnie, kiedy przestał - jedną rękę obwiązał jej kablem, a drugą sznurem ozdobnym, po czym ręce przywiązał do nogi od stołu; pokrzywdzona była nieprzytomna.

4.  W wyniku bicia oskarżony spowodował u Z. N. obrażenia ciała w postaci ran tłuczonych powłok głowy, podbiegnięć krwawych i otarć naskórka głowy, złamania kości sklepienia i podstawy czaszki, niewielkiej ilości płynnej krwi pod oponą twardą oraz pajęczą mózgu, krwi w komorach mózgu, stłuczenia mózgu, wylewu krwawego w zakresie lewego płata tarczycy, które to obrażenia stanowiły ciężki uszczerbek na zdrowiu pod postacią choroby realnie zagrażającej życiu pokrzywdzonej.

5.  Następnie oskarżony zaczął przeszukiwać kolejne pomieszczenia. W domu oskarżony znalazł następujące przedmioty: torbę koloru czarnego z napisem (...) o wartości 48 zł., 2 sztuki przewodu z końcówkami typu chinch o wartości 11 zł., przewód z końcówkami 5 pin o wartości 19 zł., terminarz- notatnik (...) 2015 rok o wartości 4 zł., szkatułka koloru czarnego o wartości 18 zł., zegarek marki (...) o wartości 288 zł., zegarek marki (...) o wartości 338 zł., zegarek marki (...) o wartości 200 zł., zegarek marki (...) o wartości 104 zł., zegarek marki (...) o wartości 175 zł., telefon komórkowy marki (...)o wartości135 zł., telefon komórkowy marki (...) z kartą pamięci 2 GB o wartości 83 zł., aparat fotograficzny marki (...) wraz z kartą pamięci 512 MB o wartości 54 zł., zegarek na rękę koloru złotego i srebrnego marki (...) wraz z bransoletką o wartości 586 zł., kliszę w kasecie (...) o wartości 10 zł., klisza w kasecie (...) o wartości 10 zł., portmonetka koloru czerwonego (...) o wartości 16 zł., przewód z wtyczkami typu USB i micro USB o wartości 6 zł., zegarek koloru złotego (...) z bransoletką o wartości 40 zł., 4 segmenty bransoletki koloru złotego zdekompletowanego o wartości 76 zł., medal koloru srebrnego (...) na odwrocie (...) o wartości 140 zł., zegarek koloru złotego z kopertą okrągłą (...) bez bransolety o wartości 15 zł., portmonetka koloru czarnego z napisem (...) o wartości o 22 zł., portfel koloru czarnego z materiału skóropodobnego o wartości 22 zł., pieniądze w walucie polskiej w ilości 17.200 zł. oraz 13 dolarów amerykańskich USD o wartości nominalnej 47,86 zł, gdzie łączna wartość skradzionego mienia wyniosła 19.667,86 zł – i dokonał ich zaboru w celu przywłaszczenia.

6.  Następnie z zabranymi przedmiotami oskarżony wrócił na swoją posesję; wtedy zobaczył stojącą pod ogrodzeniem butelkę plastikową z paliwem do kosiarki. Oskarżony schował skradzione przedmioty, po czym wrócił pod ogrodzenie i zabrał stojącą tam butelkę. Postanowił wrócić do domu sąsiadki i aby zatrzeć ślady dokonanego przestępstwa – podpalić dom i zabić sąsiadkę w ten sposób. Tak też zrobił; przeskoczył ponownie na sąsiednią posesję i tą samą drogą jak poprzednio dostał się do wnętrza budynku. Tam zaczął rozlewać ropę naftową po sypialni pokrzywdzonej i sąsiednim pokoju; następnie zaczął polewać tą ropą pokrzywdzoną, w tym po twarzy; ponieważ Z. N. leżała na wznak – ropa dostała się również w ten sposób do jej żołądka. Pokrzywdzona wciąż wtedy żyła. Następnie oskarżony zapalniczką podpalił dom i pokrzywdzoną, po czym uciekł z domu na swoją posesję.

7.  Z. N. po podpaleniu doznała obrażeń ciała w postaci oparzeń, ale ostatecznie ogień na jej ciele uległ samoistnemu ugaszeniu; natomiast w domu rozgorzał pożar. Jednakże na skutek doznanych przez pokrzywdzoną wcześniej obrażeń czaszkowo mózgowych z dołączającymi się wstrząsem pourazowym w przebiegu działania wysokiej temperatury doszło do ostrej niewydolności krążeniowo-oddechowej co doprowadziło do zgonu Z. N..

8.  Kiedy dom stał już w płomieniach oskarżony zaczął alarmować, że jest pożar; została wezwana straż pożarna; oskarżony z innym mężczyzną próbowali nawet dostać się do środka płonącego budynku, ale pożar był już zbyt intensywny; po przyjeździe na miejsce strażacy weszli do środka domu i znaleźli ciało Z. N., które wynieśli na zewnątrz budynku; tam jeden ze strażaków próbował podjąć akcję reanimacyjną; wtedy oskarżony podszedł do niego i pytał się czy kobieta żyje. Po przyjeździe pogotowia stwierdzono zgon Z. N..

9.  W czasie czynu oskarżony miał zachowaną zdolność rozpoznania jego znaczenia i pokierowania swoim postępowaniem; oskarżony miał trudne dzieciństwo, wychowywał się w rodzinie patologicznej; w związku z tym od 2012r. trafił do swojej ciotki J. Z. (1) jako rodziny zastępczej.

1.  Zeznania J. Z. (1),

2.  Wyjaśnienia oskarżonego, zeznania J. Z. (1)

3.  Wyjaśnienia oskarżonego, protokół sekcji zwłok, protokół oględzin, opinia z zakresu traseologii, opinia (...)

4.  Opinia biegłych, protokół sekcji zwłok

5.  Wyjaśnienia oskarżonego, protokół przeszukania, oględzin, opinia biegłego z zakresu wyceny, dokumentacja fotograficzna

6.  i 7. Wyjaśnienia oskarżonego, opinia biegłych, protokół oględzin zwłok, protokół oględzin domu, protokół przeszukania i oględzin, opinia biegłego z zakresu pożarnictwa, dokumentacja fotograficzna i video

8.zeznania A.H., D.P.,, A. K., M.O., (...), dokumentacja fotograficzna

9. opinia sądowo-psychiatryczna, sądowo-psychologiczna, kopie akt spraw, zeznania J. Z. (1), N. Z., I. N.

1.k.1516-1521

2.k.132-136,183-185,188-195(198-207),266-268,1516-1521,

3.k.242-243,556-573,897-908,909-1165,1516 oraz jak w pkt 2

4.k.556-573,1309-1313,

5.k.150-154,208-212,269-271,273-274,1314-1333, załącznik nr V

6 i 7.k.10-25,54-56,60-62,115-118, 556-573,807-820,1252-1254,1309-1313, załącznik nr IV i VI i IX

8.k.27-29,34-35,46-47,49-52,1549-1551, 1609-1610, załącznik nr VII

9.k.842-855,857-862,1574-1575, 1516-1521, 1607-1609, załączniki nr I-III

1.2.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1.

A. Ś. (1)

Jak w pkt 1.1

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

1.  Oskarżony przeszukując dom pokrzywdzonej spotkał ją i popchnął ją ręką, na skutek czego ona przewróciła się i uderzyła głową o stolik, co spowodowało obrażenia głowy

2.  Oskarżony celowo wlewał ropę naftową do gardła pokrzywdzonej w ten sposób, że jedną ręką przytrzymywał ja za szyję, a drugą wlewał ropę w otwarte usta.

3.  Oskarżony nie zdawał sobie sprawy, kiedy podpalał budynek i pokrzywdzoną, że kobieta żyje.

1.  i 2. Opinie biegłych

3. wyjaśnienia oskarżonego, zeznania (...),

1 i 2. 556-573,1309-1313,

3. k.132-136,183-185,188-195(198-207),266-268,1609-1610

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

2.

3.

4.

5.

6 i 7.

8.

9.

zeznania J. Z. (1) (fakt 1,2,9)

wyjaśnienia oskarżonego (fakt 2,3,5,6,7)

protokół sekcji zwłok, protokół oględzin (fakt 3,4,6,7)

opinia biegłego z zakresu traseologii (fakt 3)

opinia Instytutu (...) w B. (fakt 3)

protokoły przeszukania, oględzin, dokumentacja fotograficzna (fakt 5,6,7,8)

opinia biegłego z zakresu wyceny ruchomości (fakt 5)

Opinie biegłych z (...) w K. (fakt 3,4,6,7)

zeznania A.H., D.P.,, A. K., M.O., (...) (fakt 8)

opinia sądowo-psychiatryczna, sądowo-psychologiczna (fakt 9)

kopie akta spraw sądowych (fakt 9)

zeznania świadka są logiczne, spójne, częściowo korespondują z wyjaśnieniami oskarżonego, znajdują potwierdzenie w dowodach z dokumentów oraz zasadach logiki i doświadczenia życiowego

wyjaśnieniom oskarżonego Sąd dał wiarę częściowo; Sąd miał na uwadze, że wyjaśnienia oskarżonego ewoluowały z biegiem czasu; początkowo twierdził on, że nie bił pokrzywdzonej, nie wspominał o przywiązywaniu jej do stołu, zaprzeczał, aby miał ją polewać ropą, a następnie podpalić; w kolejnych wyjaśnieniach, konfrontowany z ustaleniami śledztwa odnośnie obrażeń pokrzywdzonej, zmieniał swoje wyjaśnienia, przyznając się do powyższych okoliczności. Za wiarygodne Sąd uznał wyjaśnienia, w których oskarżony przyznał się, że udał się do sąsiadki w celu kradzieży, że spotkał ją, kiedy się przewróciła to ją skopał i przywiązał do stołu, a następnie okradł dom; że aby zatrzeć ślady dokonanego przestępstwa postanowił podpalić dom i rozlał w pomieszczeniach ropę, w tym również po ciele nieprzytomnej pokrzywdzonej, a po podpaleniu budynku uciekł. W tej części wyjaśnienia te są logiczne i spójne, a przede wszystkim znajdują potwierdzenie w dowodach z dokumentów (protokoły oględzin, przeszukań, dokumentacja fotograficzna i video) oraz wnioskach biegłych lekarzy z (...), wnioskach biegłych z (...), biegłego z zakresu pożarnictwa. W szczególności należy wskazać, że nie ma żadnych dowodów, że oskarżony celowo wlewał pokrzywdzonej ropę naftową do gardła i że w ten sposób powstały obrażenia z lewej strony jej szyi; z opinii biegłych z (...) wynika, że taka wersja jest możliwa, ale równie możliwa jest wersja podawana przez oskarżonego, że polewał pokrzywdzoną ropą i w ten sposób wciągnęła one ją do żołądka, a obrażenia szyi mogły powstać na skutek urazów zadanych narzędziem twardym, tępokrawędzistym (k.1311 wobec 1313v). Z braku zatem dowodów przeciwnych Sąd nie miał podstaw do kwestionowania wiarygodności wyjaśnień oskarżonego w tej części.

Dowody z tych dokumentów Sąd uznał za wiarygodne; zostały one sporządzone przez uprawnione do tego podmioty; nie były kwestionowane przez strony

Sąd podzielił wnioski biegłego; biegły dysponował obuwiem zabezpieczonym od oskarżonego oraz nadającym się do identyfikacji odciskiem obuwia zabezpieczonego na miejscu zdarzenia; wnioski opinii są jasne i pełne, nie były kwestionowane przez strony

Sąd podzielił wnioski opinii; są one jasne i jednoznaczne; opinia została sporządzona przez doktora nauk medycznych z zakresu genetyki, który dysponował prawidłowo zabezpieczonym materiałem badawczym jak i porównawczym; wnioski opinii nie były kwestionowane przez strony

Dowody z tych dokumentów Sąd uznał za wiarygodne; zostały one sporządzone przez uprawnione do tego podmioty; nie były kwestionowane przez strony

Sąd podzielił wnioski biegłego T. U.; biegły jest zawodowym rzeczoznawcą majątkowym; wydał opinię po dokonaniu oględzin rzeczy zabezpieczonych w sprawie; wnioski opinii są jasne i pełne, nie były kwestionowane przez strony

Sąd podzielił wnioski wszystkich opinii wydanych w sprawie przez tych biegłych; biegli dokonali sekcji zwłok pokrzywdzonej, a następnie odpowiedzieli – jeżeli było to możliwe z punktu widzenia wiedzy medycznej – na wszystkie pytania zadane przez strony, odnosząc się m.in. do wersji zdarzenia prezentowanej przez oskarżonego w jego wyjaśnieniach (w kontekście obrażeń stwierdzonych u pokrzywdzonej); wnioski wszystkich opinii pisemnych są w ocenie Sądu jasne i pełne; biegli są najwyższej klasy specjalistami z zakresu medycyny sądowej i Sąd w pełni podziela ich wnioski

Zeznania tych świadków Sąd uznał za wiarygodne; są to osoby obce w stosunku do stron, nie zainteresowane w sprawie; ich zeznania są spójne, logiczne, korespondują ze sobą oraz z dowodami z dokumentów jak i wyjaśnieniami oskarżonego ( w części, w której Sąd dał im wiarę)

Sąd podzielił wnioskach biegłych lekarzy psychiatrów oraz biegłego psychologa; biegli wydali swoje opinie po przeprowadzeniu obserwacji psychiatrycznej oskarżonego; wnioski opinii są jasne i pełne i odpowiadają na wszystkie kwestie dotyczące zarówno poczytalności oskarżonego w czasie czynów jak i na kwestię jego psychiki i rozwoju intelektualnego i społecznego; wnioski nie były podważane przez strony.

Dowody z tych dokumentów Sad uznał za wiarygodne; nie były kwestionowane przez strony.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Wyjaśnienia oskarżonego (fakt 2,3,5,6,7)

Zeznania G. K., A. Ś. (2), E. M., A. S., J. N., E. K., B. K., P. K., P. O., W. S.

Opinia biegłego z zakresu informatyki, bilingi, opinia (...)

Sąd nie dał wiary wyjaśnieniom oskarżonego odnośnie faktów wskazanych w pkt 1.2 (pkt 1 i 3) albowiem w tej części wyjaśnienia te są sprzeczne z wnioskami biegłych z (...) oraz zeznaniami (...) w zestawieniu z zasadami logiki i doświadczenia życiowego. Z opinii uzupełniającej biegłych (k.1309 i n.) wynika, że urazy głowy pokrzywdzonej nie mogły powstać na skutek jednokrotnego popchnięcia pokrzywdzonej i uderzenia przez nią w stolik; również kierunek odwarstwiania płata skóry z rany powstałej na głowie nie koreluje z usytuowaniem oskarżonego w stosunku do pokrzywdzonej (vide eksperyment procesowy) i mechanizmu w jakim miałoby dojść do powstania tego obrażenia; z kolei linia obrony oskarżonego opierająca się na twierdzeniu, że uważał, że pokrzywdzona już nie żyła kiedy podpalał dom jest sprzeczna z jego zachowaniem, gdzie po zadaniu jej obrażeń przywiązał jej ręce do nogi od stołu (jeżeli uważałby pokrzywdzoną za martwą to taka czynność nie miałaby żadnego sensu); ponadto również jego zachowanie po zdarzeniu, gdzie wypytywał strażaka reanimującego pokrzywdzoną – czy ta jeszcze żyje wskazuje, że oskarżony wcale nie uważał jej za martwą, kiedy podpalał ją i dom (w tej sytuacji takie pytania również nie miałyby sensu)

Zeznania tych świadków nic istotnego do sprawy nie wniosły

Dowody z tych opinii oraz dokumentów nic istotnego do sprawy nie wniosły

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

☐

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

☒

1.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

1.

A. Ś. (1)

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

Oskarżony swoim zachowaniem wyczerpał znamiona występku z art. 280 §1 kk albowiem działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej dokonał zaboru w celu przywłaszczenia przedmiotów opisanych w pkt 1.1 – używając przemocy wobec Z. N.. Sąd zmienił jednocześnie opis czynu, albowiem zarzut postawiony oskarżonemu nie korespondował z chronologicznym przebiegiem zdarzenia i nie odzwierciedlał całokształtu zachowania oskarżonego. Sąd stwierdził, że całe zachowanie oskarżonego można podzielić niejako na dwie fazy; w pierwszej działał on właśnie w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, chcąc dokonać kradzieży wartościowych przedmiotów z domu pokrzywdzonej; w tym celu użył przemocy wobec niej; w ocenie Sądu nie ma dowodów, że oskarżony działał z góry powziętym zamiarem zabójstwa pokrzywdzonej tzn, że udał się do jej domu z takim zamiarem; natomiast w momencie kiedy dokonywał rozboju, sposób zadawania przez niego obrażeń, ich ilość oraz powstałe w ich wyniku obrażenia, wskazują, że oskarżony co najmniej godził się, że może zabić pokrzywdzoną (zamiar ewentualny). Jak wskazuje się w orzecznictwie – każdy dysponujący przeciętnym zasobem wiedzy i doświadczenia życiowego człowiek zdaje sobie sprawę z tego, że zadawanie drugiej osobie uderzeń metalowym prętem w głowę z taką siłą, że nastąpiło pęknięcie czaszki, może spowodować śmierć tej osoby. Ponadto dla każdego człowieka dysponującego przeciętnym zasobem wiedzy i doświadczenia życiowego zrozumiałym jest, że skutkiem pozostawienia nieruszającego się, krwawiącego i charczącego człowieka samego w zamkniętym domu będzie, według wszelkiego prawdopodobieństwa, jego śmierć (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 1.03.2016r. II AKa 202/15); przenosząc te rozważania na grunt niniejszej sprawy – pozostawiają pokrzywdzoną, przywiązaną do stołu, z roztrzaskaną głową (szczegółowe obrażenia opisane w fakcie 4) oskarżony musiał zdawać sobie sprawę, że może ona umrzeć i godził się na to, skoro opuścił dom, pozostawiając ją bez żadnej pomocy. Natomiast w drugiej fazie – kiedy to postanowił wrócić do budynku i zatrzeć ślady przestępstwa rozboju poprzez podpalenie domu i pokrzywdzonej – działał już z zamiarem bezpośrednim zabójstwa. Nie budzi bowiem wątpliwości Sądu, że polewając ropą naftową pokrzywdzoną i podpalając ją jak i cały dom, oskarżony chciał wyeliminować świadka, który mógłby go zidentyfikować. To, że pokrzywdzona nie spłonęła żywcem wynikało jedynie z faktu, że doszło do samoistnego ugaszenia pożaru na jej ciele; natomiast doznane przez nią obrażenia, spowodowane przez oskarżonego, zarówno bezpośrednio (w pierwszej fazie) jak i na skutek podpalenia jej i budynku spowodowały śmierć pokrzywdzonej. Tak więc oskarżony działając początkowo z zamiarem ewentualnym, a następnie bezpośrednim dokonał zabójstwa pokrzywdzonej, co wyczerpuje znamiona art. 148 §1 kk. Oskarżony dokonał tego czynu w związku z przestępstwem rozboju (art. 148 §2 pkt 2 kk). Jak wskazuje się w doktrynie – ten związek może być różnorodny. Popełnienie zabójstwa może być środkiem do celu, jakim jest np. wzięcie zakładnika albo rozbój. Popełnienie zabójstwa może służyć zatarciu śladów popełnionego wcześniej jednego z wymienionych w omawianym przepisie przestępstw (tak: Kodeks karny. Część szczególna. Tom II, Część I Komentarz do art. 117-211a k.k. pod red. A.Zolla i W.Wróbla, WKP, 2017). I właśnie ten ostatnie cel przeświecał oskarżonemu w tej sprawie – jak to wskazano powyżej. Oskarżony dokonał zabójstwa wykazując się szczególnym okrucieństwem (art. 148 §2 pkt 1 kk). Odwołując się po raz kolejny do orzecznictwa – art. 148 § 2 pkt 1 k.k. można stosować wyłącznie wtedy, gdy analiza stanu faktycznego prowadzi do wniosku, że sprawca przedsięwziął działania ze swej natury zbędne dla zabicia człowieka, a mające przy tym na celu zadanie ofierze dodatkowych cierpień fizycznych, poprzez na przykład stosowanie tortur, poniżenie jej, czy też wywołanie udręczenia psychicznego (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 10.05.2017r. II AKa 547/16); za szczególnie okrutne w rozumieniu art. 148 § 2 pkt 1 k.k. uznać należy również te zachowania, które są podejmowane w stosunku do osoby jeszcze żyjącej, ale już nieprzytomnej, lub pozostającej w głębokim upojeniu alkoholowym, a więc niezdolnej do odczuwania cierpienia psychicznego wskutek poniżających wypowiedzi sprawcy, a czasem niezdolnej do odczuwania także i cierpienia fizycznego, których to cierpień zadanie ofierze objęte było jednak zamiarem sprawcy (wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 5.11.2008r. II AKa 156/08). Oskarżony po zadaniu ciężkich obrażeń ciała pokrzywdzonej próbował spalić ją żywcem. W ocenie Sądu takie działanie było całkowicie zbędne dla osiągnięcia celu z postaci śmierci pokrzywdzonej, a powodowało dodatkowe cierpienia pokrzywdzonej, a przynajmniej taki był zamiar oskarżonego.

Natomiast Sąd wyeliminował z opisu i kwalifikacji prawnej przypisanego czynu art. 148 §2 pkt 3 kk (działanie w wyniku motywacji zasługującej na szczególne potępienie). W orzecznictwie i doktrynie wskazuje się, że jeżeli zabójstwo popełnione jest w związku z rabunkiem, to motyw zasługujący na szczególne potępienie został już objęty kwalifikacją prawną z art. 148 § 2 pkt 2. Nie ma więc potrzeby powoływać art. 148 § 2 pkt 3, gdyż art. 148 § 2 pkt 2 oddaje całą zawartość kryminalną czynu (pomijalny zbieg). Ten ostatni przepis może mieć zastosowanie wtedy, gdy sprawca działa z chęci korzyści majątkowej i do tego prawnie nienależnej, ale nie za pomocą rozboju (tak: Kodeks karny. Część szczególna. Tom II, Część I Komentarz do art. 117-211a k.k. pod red. A.Zolla i W.Wróbla, WKP, 2017), a szczególne potępienie to takie zachowania, gdzie nacisk położony jest na pierwszy element tego pojęcia. Chodzi bowiem o sytuacje zupełnie wyjątkowe, odbiegające od przeciętnych, standardowych, jakkolwiek bardzo nagannych motywacji, budzące odruch odrazy, wywołujące silne oburzenie społeczne, determinujące potępienie ponad ramy przeciętnych reakcji negatywnych każdego człowieka (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 4.12.2012r. II AKa 213/12). Ani element ekonomiczny, który motywował oskarżonego w pierwszej fazie czynu, objęty już art. 148 §2 pkt 2 kk, ani motyw obejmujące zatarcie śladów, kierujący zachowaniem oskarżonego w drugiej fazie czynu, nie stanowi motywacji, która można by określić jako wywołującą oburzenie czy odrazę w sposób ponadprzeciętny. Dlatego, w ocenie Sądu nie można przypisać oskarżonemu art. 148 §2 pkt 3 kk.

Natomiast oskarżony ponosi odpowiedzialność w warunkach art. 10 §2 kk. Dopuścił się bowiem czynu zabronionego z art. 148 §2 i art. 280 §1 kk – wskazanych w tym przepisie; w ocenie Sądu okoliczności sprawy, wiek oskarżonego w momencie popełnienia przestępstwa (ukończone 16 lat, 11 miesięcy i 6 dni), jego właściwości i warunki osobiste i stopień jego rozwoju pozwalają na stwierdzenie, iż może on ponosić odpowiedzialność karną na zasadach Kodeksu Karnego.

☐

3.2.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

☐

3.3.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

☐

3.4.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

A. Ś. (1)

1 - 3

1

W ocenie Sądu wymierzona kara 15 lat pozbawienia wolności jest adekwatna do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu oskarżonego, a jednocześnie spełni swoje cele w zakresie prewencji indywidualnej i generalnej. Przy wymiarze kary Sąd miał na uwadze: sposób życia oskarżonego przed popełnieniem przestępstwa (w tym brak istotnych konfliktów z prawem, brak dowodów, aby oskarżony był młodocianym kryminalistą i aby dokonane przestępstwo stanowiło niejako kolejny krok z łamaniu przez niego prawa), właściwości i warunki osobiste oskarżonego (jego „trudne” dzieciństwo i wynikające stąd nieprawidłowy rozwój osobowości oraz jego niedojrzałość społeczna i emocjonalna), a z drugiej strony – motywację oskarżonego (vide pkt 3.2), skutek przestępstwa i jego bardzo wysoki stopień społecznej szkodliwości, zachowanie po popełnieniu przestępstwa (pozorowanie pomocy pokrzywdzonej i chęci ratowania jej z płonącego budynku).

Odnosząc się do wniosku oskarżyciela o wymierzenie oskarżonemu kary 25 lat pozbawienia wolności, to w ocenie Sądu wymierzenie tej kary w realiach niniejszej sprawy nie spełniłoby swoich celów i byłoby rażąco surowe. Należy przypomnieć, że kara 25 lat pozbawienia wolności ma w przeważającej mierze eliminacyjny charakter, dlatego powinna być stosowana jedynie za najcięższe przestępstwa o ogromnym ładunku społecznej szkodliwości, gdy okoliczności obciążające zdecydowanie przeważają nad łagodzącymi, a stopień winy głęboko zdemoralizowanego sprawcy jest tak wysoki, że kara terminowego pozbawienia wolności nie spełniłaby stawianych przed nią celów indywidualno-i generalno-prewencyjnych (wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z 13.02.2019r. II AKa 10/2019).

W ocenie Sądu wiek oskarżonego i związana z tym niepełna dojrzałość społeczna, brak głębokiej demoralizacji wskazują, że głównym celem jakie powinno osiągnąć niniejsze postępowanie karne jest resocjalizacja oskarżonego i przywrócenie go ostatecznie na łono społeczeństwa jako wartościowego członka tego społeczeństwa, a nie trwała jego izolacja i eliminacja z tego społeczeństwa. Zdaniem Sądu możliwe jest uświadomienie oskarżonemu głębi zła jakiego się dopuścił i krzywdy jaką wyrządził swoją zbrodnią (gdyż do tej pory nie wydaje się, aby to pojął), a nie można spisywać go (poprzez wymierzenie kary eliminacyjnej) na straty i rezygnować z możliwości jego resocjalizacji.

Aby jednak okres tejże resocjalizacji był wystarczająco długi oraz mając na uwadze cele prewencji generalnej i potrzebę zadośćuczynienia społecznemu poczuciu sprawiedliwości – Sąd uznał, że zasadnym jest skorzystanie z instytucji przewiedzianej w art. 77 §2 kk i ograniczenie oskarżonemu możliwości ubiegania się o warunkowe przedterminowe zwolnienie do czasu odbycia przez niego 10 lat z orzeczonej kary 15 lat pozbawienia wolności.

Na poczet orzeczonej kary pozbawienia wolności Sąd zaliczył oskarżonemu okres tymczasowego aresztowania w sprawie.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

A. Ś. (1)

4 – 6

7

Orzeczenie o dowodach rzeczowych. Dowody zbędne dla dalszego postępowania (m.in. ubrania i inne przedmioty zatrzymane do badań) Sąd zwrócił uprawnionym osobom; orzeczono przepadek na rzecz Skarbu Państwa dowodów służących do popełnienia przestępstwa.

Odnośnie przedmiotów, które zostały zabezpieczone na miejscu przestępstwa oraz przedmiotów będących przedmiotem kradzieży, a które podlegałyby zwrotowi pokrzywdzonej – Sąd złożył je do depozytu sądowego; obecnie jest bowiem w toku postępowanie spadkowe po zmarłej Z. N., a do czasu jego zakończenia nie wiadomo, kto jest osobą uprawnioną do ich otrzymania.

zasądzono wynagrodzenie dla obrońcy z urzędu oskarżonego; wysokość wynagrodzenia ustalono na podstawie §4 ust 1 i 3, §17 ust 1 pkt 2 i ust 2 pkt 5, §20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3.10.2016r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.

1.6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosował określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

Oskarżyciel domagał się zasądzenia na rzecz oskarżycieli posiłkowych po 50. tys. zł tytułem zadośćuczynienia. Wniosek nie zasługiwał na uwzględnienie. Zgodnie z art. 46§2 kk - jeżeli orzeczenie obowiązku określonego w § 1 jest znacznie utrudnione, sąd może orzec zamiast tego obowiązku nawiązkę w wysokości do 200 000 złotych na rzecz pokrzywdzonego, a w razie jego śmierci w wyniku popełnionego przez skazanego przestępstwa nawiązkę na rzecz osoby najbliższej, której sytuacja życiowa wskutek śmierci pokrzywdzonego uległa znacznemu pogorszeniu. W razie gdy ustalono więcej niż jedną taką osobę, nawiązki orzeka się na rzecz każdej z nich. Oskarżyciele posiłkowi (dzieci pokrzywdzonej) to osoby dorosłe, utrzymujące luźny i sporadyczny kontakt z matką przed jej śmiercią; nie byli na jej utrzymaniu, nie wymagali opieki z jej strony. Zdaniem Sądu wskutek śmierci pokrzywdzonej ich sytuacja nie uległa znacznemu pogorszeniu i nie ma podstaw do orzekania na ich rzecz nawiązki, o której mowa w art. 46 §2 kk. Z kolei niemożność orzekania zadośćuczynienia na podstawie art. 46 §1 kk na rzecz następców prawnych pokrzywdzonej wynika z art. 445 §3 kc.

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

8

Ponieważ oskarżony jest pozbawiony wolności i nie ma żadnych źródeł dochodu ani majątku – Sąd zwolnił go od ponoszenia kosztów procesu – obciążając nimi Skarb Państwa.

6.  1Podpis

SSO Jarosław Poch SSR del. Radosław Chodorowski