Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 177/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 15 stycznia 2020 r. w sprawie II K 450/19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

3.1.

Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę rozstrzygnięcia, który miał wpływ na treść orzeczenia, wyrażający się w uznaniu, że oskarżona S. R. (1) nieumyślnie naraziła swoje kilkuletnie dziei na bezpośrednie niebezpieczeństwo utratu życia i zdrowia, podczas gdy ich pozostawienie bez nadzoru, w osobnym pokoju, kiedy bawią się łatwopalnymi lalkami w bliskości zapalonej świecy przez nietrzeźwą oskarżoną oznaczało, iż w/w godziła się na powyższe niebezpieczeństwo działając w zamiarze ewentulanym takiego narażenia, czym w konsekwencji powyższego wyczerpała dyspozycję art. 160 § 2 kk (a nie art. 160 § 3 kk).

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Wbrew twierdzeniom apelanta sąd I instancji prawidłowo uznał, że w świetle zgromadzonego materiału dowodowego oskarżonej można przypisać jedynie popełnienie czynu z art. 160 kk z winy nieumyślnej, albowiem brak jest podstaw do tego, by przyjąć - tak jak tego żąda oskarżyciel, iż S. R. (2), co prawda nie chciała sprowadzić poważnego niebepieczeństwa na swoje córki, mówiąć krótko: nie chciała, by się zapaliły, czy choćby poparzyły, lecz przewidując taki skutek, godziła się na powyższe (apelant podnosi: „ w istocie godziła się na powyższe”).

Zdaniem apelanta samo to, iż oskarżona godziła się na przebywanie jej kilkuletnich dzieci w warunkach narażenia na niebezpieczeństwo utraty życia i zdrowia wynikające z niekontrolowanego dzialania płomienia świecy i nie zapobiegła temu niebezpieczeńtwu (poprzez zgaszenie świeczki, czy uniemożliwienie wejścia dzieciom do pokoju), ma świadczyć już o ewentulanym zamiarze działania sprawczyni, która dodatkowo znjadowała się w stanie nietrzeźwości. Godzenie się - to, jak dalej wywodzi oskarżyciel, akceptacja stau rzeczy objętego znamionami przedmiotowymi, które sprawca chce zrealizować, pewien rodzaj „różnego rodzaju stanów obojętności”, gdzie sprawca dopuszcza taką możliwość, czy też „wszystko mu jedno”, cze wreszcie „lepiej żeby nie nastąpiło, ae jeśli nastapi, to trudno”. Tymczasem wszelka aktywność człowieka (działanie) lub jej brak (zaniechanie), jest zachowaniem w jakimś celu (dążenie do czegoś). Umyślność działania w formie zamiaru ewentualnego nie może być bezpośrednim czynnikiem sprawczym określonego zachowania i nigdy nie kieruje działaniem sprawcy. Istota tego zamiaru polega na tym, że jest on zawsze związany z jakimś bezpośrednim zamiarem, czyli z dążeniem do osiągnięcia celu i z tego względu nie występuje samoistnie. Innymi słowy, konstrukcja zamiaru ewentualnego, przyjęta w art. 9 § 1 kk, polega na tym, że sprawca realizując swój cel, który zamierza osiągnąć, przewiduje też realną możliwość popełnienia przestępstwa i godzi się na zaistnienie takiego skutku, jaki w rezultacie jego kierunkowego działania nastąpi. Jednocześnie „zamiar”, to określony proces zachodzący w psychice sprawcy, wyrażający się w świadomej woli zrealizowania przedmiotowych znamion czynu zabronionego, przy czym zamiar zarówno bezpośredni, jak i ewentualny oznacza zjawisko obiektywnej rzeczywistości, realny przebieg procesów psychicznych, nie jest zaś pojęciem z dziedziny ocen czy też z dziedziny wartości. Tak rozumiany zamiar podlega takiemu samemu dowodzeniu jak elementy strony przedmiotowej określonego typu czynu zabronionego (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 28 września 2018 r., sygn. II AKa 188/18). Stąd też zamiar nie może być przedmiotem przypuszczeń i domniemań, a jego ustalenie nie może się opierać na formułowaniu teoretycznie możliwej wersji zdarzenia. Ustalenie zamiaru jest oczywiście niejednokrotnie bardzo trudne, o ile sam sprawca swojego zamiaru nie ujawni – tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 lipca 2019 r. IV KK 143/18 (opubl. Prok.i Pr. 2020/4-5/1, Legalis. Numer 1969735).

Niewątpliwie należy przyznać rację apelantowi, iż S. R. (1) miała świadomość, że jej kilkuletnie dzieci, w pokoju obok bawią się lalkami w bezpośredniej bliskości zapalpnej na stole świeczki. Istotnie przecież sama tą świeczkę - zapachową zapaliła (jak wyjaśniła, by odświeżyć w ten sposób pomieszczenie). W tym czasie oskarżona weszła do kuchni tuż obok, szykując dzieciom kolację. Faktycznie także była nietrzeźwa, albowiem zbadana po ponad godzinie od tego zdarzenia, wykazywala stężenie rzędu około 1 promila alkoholu we krwi. Nie był to jednak stan, w którym owa nietrzeźwość w odczuwalny sposób wpływałaby na zdolności racjonalnego zachowywania się S. R. w tym znaczeniu, iż bezpośrednio po usłyszeniu krzyków córki niezwłocznie i prawidłowo zareagowala (ugasiła ogien, polała wodą zabawkę i włos corki, wezwała pogotowie). Cały także czas znajdowała się tuż obok dzieci, bo zaledwie w kuchni, a więc można rzec, że na wyciągnięcie ręki. Faktycznie oskarżona zapaliła zapachową świeczkę, którą postawila na stole, gdzie w pokoju bawiły się dwie kilkutelnie dziewczynki. Bawiły się przy tym akurat lalkami, które jak większość dziecięcych zabawek wykonano z platiku i tworzywa sztucznego (lalki włosy). Z samego jednak faktu zapalenia zapachowej świeczki w pokoju i nie poczynienia niczego, by dziewczynki do owego pomieszczenia nie wchodziły przy zapalonej świeczce, nie sposób jest jeszcze wysnuć ewentualnego zamiaru godzenia się oskarżonej na narażenie na bezpośrednie zagrożenie życia i zdrowia swoich dzieci (a dodatkowo na godzenie się na niebezpieczeństwo poważne w skutkach w rozumieniu art. 160 kk). Sąd odwoławczy zważył, iż niejednokrotnie sprawca „w ogóle nie pomyślał”, że swoim zachowaniem może spowodować np. śmierć człowieka, czy poważne zagrożenie dla jego życia i zdrowia i tego nie chce, a nawet żadnych skutków swojego postąpienia sobie nie uświadamia i na nie się nie godzi. Gdyby bowiem o tym pomyślał, to z pewnością niejednokrotnie tak by się nie zachował – refleksja, niestety, przychodzi często dopiero po czynie. Ustalenia sądu I instancji, co do tego, czego sprawca chciał, a na co jedynie się godził, bądź nie, muszą opierać się o całokształt okoliczności sprawy. W przypadku braku niezbędnych przesłanek do poczynienia ustaleń bezspornych, zastosowanie znajduje – jak do każdych innych ustaleń - zasada in dubio pro reo ( art. 5 § 2 kpk). Samo zapalenie świeczki i jej postawienie jej na stole, to w realiach niniejszej sprawy jeszcze zbyt mało, by można było postawić jednoznaczny wniosek o uświadamianiu sobie możliwego skutku w rozumieniu art. 160 kk i godzeniu się na ów skutek przez S. R.. (...) to zawsze określony proces zachodzący w psychice sprawcy, wyrażający się w świadomej woli zrealizowania przedmiotowych znamion czynu zabronionego, przy czym zamiar zarówno bezpośredni, jak i ewentualny oznacza realny przebieg procesów psychicznych i podlega takiemu samemu dowodzeniu jak elementy strony przedmiotowej określonego typu czynu. Nie przekonują więc argument skarżącego, oparte w istocie o te same okoliczności, które poprawnie ustalił, a następnie ocenił w kategorii winy sąd meriti. Pozwolenie na wejście do pokoju dzieciom (czy ich pozostawanie w nim), nawet w ustalonych w sprawie okolicznościach, samo przez się nie decyduje jeszcze o tym, że sprawczyni działała w zamiarze ewentualnym narażenia swoich dzieci na powżne i bezpośrednie niebezpieczeństwo dla ich życia i zdrowia, tj. że godziła się na sprowadzenie na nie takiego niebezpieczeństwa, uświadamiając sobie taką możliwość w chwili zapalenia świeczki w bliskości dzieci. Ustalenia dokonane w sprawie potwierdzają natomiast, iż w/w naraziła swoje dzieci na owe niebepzieczeństwo, w wyniku niezachowania wymaganej w tej sytuacji ostrożności, gdzie dodatkowo narażenie takie powinna była przewidzieć (jako zdarzenie bezpośrednie tj. co najmniej wysoce prawopodobne z możliwymi poważnymi skutkami).

Reasumując: apelacja nie zdołała skutecznie obalić argumentów Sądu Rejonowego i z tego powodu prawidłową jest także przyjęta przez ten sąd kalifikacja prawno-karna zachowania S. R..

W sprawie występował ustanowiony przez sąd rodzinny kurator dla nieletnich pokrzywdzonych, a jego udział w sprawie wskazywał na wolę ścigania pokrzywdzonej. Dodatkowo na etapie postepowania odwoławczego odebrano oficjalne stanowisko w/w, co do objęcia ściganiem w zakresie czynów wymagających wniosku pokrzywdzonego (art. 160 § 3 kk i art. 157 § 1 i 3 kk)

Wniosek

o zmianę wyroku w oparciu o aktulaną treść art. 454 § 1 kpki i uznanie oskarżonej za winną oraz wymierzenie jej kary 6 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby lat 2, orzeczenie obowiązku informowania sądu o przebiegu okresu próby na piśmie, co 6 miesięcy, obciążenie oskarżonej kosztami procesu,

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Apelacja w zakresie podniesionych zarzutów okazała się niezasadna, brak podstaw do zmiany bądź uchylenia wyroku z urzędu.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

4.1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.1.1.

Przedmiot utrzymania w mocy

kwestia winy i sprawstwa oskarżonej w zakresie nieumyślnego narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia i zdrowia swoich dzieci oraz nieumyślnego spowodowania u jednego z nich obrażeń ciała w rozumieniu art. 157 § 1 k.k., zastosowana represja karna,

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wniesiona apelacja okazała się niezasadna. Ustalenia faktyczne w zakresie sprawstwa oskarżonej, w tym postaci winy i kwalifikacji prawno-karnej jej zachowania są właściwe, poprawnie oceniono stopien społecznej szkodliwości zachowania oskarżonej, zastosowana represja karna (warunkiowe umorzenie postepowania) nie nosi cech rażącej niewspółmierności, ocena kwantyfikatorów stopnia społecznej szkodliwości i winy na kanwie niniejszej sprawy (okoliczności popełnienia czynu, postać zamiaru, motywacja sprawcy) uzasadniały zastosowanie wobec oskarżonej instytucji warunkowego umorzenia postępowania, o jakiej mowa w art. 66 k.k.

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.15.2.1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

5.3.1.1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.1.3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

5.3.1.4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 2, 3

O kosztach postępowania odwoławczego sąd okręgowy orzekł na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. i art. 9 ustawy o opłatach w sprawach karnych z dnia 23 czerwca 1973r. i przejmując wydaki na rzecz Skarbu Państwa, wobec nieuwzględnienia apelacji wniesionej przez oskarżycela publicznego. O wynagrodzeniu obrońcy oskarżonej z urzędu orzeczono w oparciu o §17 ust 2 pkt 4 i §20 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu z dnia 3 października 2016 r. (Dz.U. z 2016 r. poz. 1714, tj. z dnia 30 listopada 2018 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 18).

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wyrok Sądu Rejonowego w Tomaszowie Mazowieckim z dnia 15 stycznia 2020 roku w sprawie II K 450/20

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☒

co do kary

☒

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana