Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 czerwca 2019r.

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Katarzyna Krawczyk - Mandrak

Protokolant: Beata Rasiak-Cyganek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 czerwca 2019r. w R.

sprawy z powództwa małoletniego F. C. i małoletniego

M. C. (1) działających przez A. R. i B. R.

przeciwko M. C. (2) i Ż. C.

o alimenty

1)  zasądza od pozwanego M. C. (2) na rzecz małoletnich powodów F. C. i M. C. (1) alimenty w kwocie po 500 zł (pięćset złotych) miesięcznie na rzecz każdego z powodów, łącznie 1000 zł (tysiąc złotych), płatne z góry do dnia 15 każdego miesiąca, począwszy od 18 grudnia 2018 roku, do rąk rodziny zastępczej A. i B. małżonków R.;

2)  zasądza od pozwanej Ż. C. na rzecz małoletnich powodów F. C. i M. C. (1) alimenty w kwocie po 100 zł (sto złotych) miesięcznie na rzecz każdego z powodów, łącznie 200 zł (dwieście złotych), płatne z góry do dnia 15 każdego miesiąca, począwszy od 18 grudnia 2018 roku, do rąk rodziny zastępczej A. i B. małżonków R.;

3)  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

4)  odstępuje od obciążania pozwanych kosztami postępowania;

5)  nadaje wyrokowi w punkcie 1 i 2 rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt IV RC 776/18

UZASADNIENIE

Małoletni powodowie F. C. i M. C. (1) działający przez A. i B. małżonków R. – pełniących funkcję rodziny zastępczej domagali się zasądzenia od pozwanego M. C. (2) na rzecz każdego z małoletnich powodów alimentów w kwocie po 600 zł miesięcznie , tj. łącznie 1200 zł miesięcznie, oraz zasądzenia od pozwanej Ż. C. na rzecz każdego z małoletnich powodów alimentów w kwocie po 200 zł miesięcznie, tj. łącznie 400 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu żądania A. i B. małżonkowie R. podali, iż pełnią funkcję rodziny zastępczej dla małoletnich powodów. Pozwani są biologicznymi rodzicami powodów. Nie interesują się losem synów i w żaden sposób nie łożą na ich utrzymanie. W treści pozwu podano, że pozwany pracuje na kopalni KWK (...) a pozwana w sklepie (...) (vide: k. 3).

Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości (vide: k. 21).

Sąd ustalił:

Małoletni M. C. (1), ur. (...) i F. C., ur. (...) pochodzą ze związku małżeńskiego pozwanych. M. ma zatem 8 lat, a F. 7 lat.

Postanowieniem tut. Sądu z 09 sierpnia 2018 roku w sprawie o sygn. akt IV Nsm 928/18 pozbawiono Ż. C. i M. C. (2) władzy rodzicielskiej nad małoletnimi powodami i zarządzono umieszczenie małoletnich w niezawodowej rodzinie zastępczej tworzonej przez B. i A. małżonków R.. Postanowieniem tut. Sądu z 26 listopada 2018r. (sygn. akt IV Nsm 1588/18) ustanowiono opiekę prawną nad małoletnimi powodami, a obowiązki opiekunów prawnych powierzono B. i A. małżonkom R..

Dowód: akta IV Opm 53/10.

Dotychczas nie toczyło się postępowanie sądowe w przedmiocie zasądzenia alimentów na rzecz małoletnich powodów.

Małoletni przebywają w rodzinie zastępczej u Państwa R. od 6 czerwca 2018 roku. Małżonkowie R. aktualnie nie pracują i utrzymują się ze świadczeń emerytalnych. Jako rodzina zastępcza otrzymują zasiłek na dzieci w kwocie 1000 zł. Pobierają oni nadto na każdego z powodów świadczenie „500+”.

Miesięczne wydatki związane z utrzymaniem mieszkania wynoszą:

- czynsz 800 zł miesięcznie;

- prąd 100 - 200 zł miesięcznie;

- gaz 700 zł miesięcznie w sezonie zimowym (4200 zł)

- gaz 100 – 150 zł miesięcznie w sezonie letnim (600 – 900 zł).

Łącznie wydatki te wynoszą od 1300 zł do 1425 zł, co w przeliczeniu na jednego mieszkańca wynosi od 325 zł do 356,25 zł.

Na pozostałe koszty utrzymania powodów składają się wydatki:

- wyżywienie 300-500 zł (średnio 400 zł) na rzecz każdego z powodów;

- środki czystości – 50 zł na rzecz każdego z powodów (200 zł na całą rodzinę);

- odzież 100-150 miesięcznie na rzecz każdego z powodów (200-300 zł na rzecz powodów), średnio 125 zł.

Ponadto F. uczęszcza na szachy co kosztuje 50 zł co pół roku i zawody 1 raz w roku 20 zł, łącznie 120 zł rocznie (12 zł miesięcznie).

W ramach edukacji szkolnej M. był na dwóch wycieczkach, co kosztowało 270 zł razem z kieszonkowym i przewidziana była jeszcze przed końcem roku wycieczka do W., która kosztowała 200 zł. Roczny koszt szkolnych wyjazdów edukacyjnych wyniósł 470 zł, a w przeliczeniu na jeden miesiąc 39 zł.

F. wyjazdy edukacyjne wyniosły 30-50 zł.

W okresie ferii zimowych powodowie wraz z rodziną zastępczą byli w W.. Pobyt w W. dla całej rodziny kosztował 1000 zł, tj. 250 zł w przeliczeniu na jedną osobę.

Dowód: zeznania powoda A. R. k. 21v, 77v,

Jednak oprócz bieżących kosztów utrzymania, znaczne środki finansowe przeznaczone są na leczenie i terapię powodów. Konieczność leczenia i intensywnej terapii powodów wynika z traumatycznych doświadczeń, których doznali, gdy byli oni pod opieką rodziców. Pozwana nadużywała alkoholu, a pozwany stosował wobec małoletnich przemoc psychiczną i fizyczną. Małoletni byli bici, kopani, rzucani, podtapiani podczas kąpieli. Powodowie zmuszani byli do oglądania współżycia rodziców, współżycia z udziałem innych osób. Pozwany puszczał petardy w pokoju powodów, którzy bojąc się chowali się pod łóżka. Efektem tego jest to, iż dzieci odczuwają lęki, obnażają się. F. którego pozwany podtapiał początkowo nie dawał sobie umyć szyi, nie można było go dotknąć ponieważ płakał.

Dowód: akta opiekuńcze, a w szczególności akta IV Nsm 928/18 – uzasadnienie oraz zeznania rodziny zastępczej, k. 77.

Wobec powyższego powodowie leczą się u neurologa, psychiatry i psychologa, ponieważ wymagają oni stałych oddziaływań psychoterapeutycznych i pogłębionej diagnostyki. Powodowie leczą się również stomatologicznie. U obydwojga powodów stwierdzono zaburzenia rozwojowe (FAS) i między innymi z tego powodu wymagają oni stałych oddziaływań psychoterapeutycznych.

Leczenie neurologiczne i stomatologiczne jest z refundowane przez NFZ.

Płatne jest leczenie psychiatryczne i psychologiczne. Powodowie leczeni są psychiatrycznie prywatnie, ponieważ termin wizyty u psychiatry dziecięcego z NFZ wyznaczono na 2020 rok. Jednorazowa wizyta u psychiatry kosztuje 200 zł. Każdy z powodów przynajmniej raz w miesiącu jest na wizycie u psychiatry. Z uwagi na częstotliwość wizyt lekarskich zastosowano zniżkę i obniżono wysokość opłaty do 150 zł. Powodowie uczęszczają na psychoterapię, a koszt jednego spotkania terapeutycznego wynosi 70 zł. Każdy z powodów uczestniczy w terapii jeden raz w tygodniu.

Dowód: zaświadczenie, k. 55,56, zeznania powoda A. R. k. 21v, 77v.

Diagnoza M. w kierunku FAS kosztowała 250 zł. F. był diagnozowany wcześniej.

Dowód: zaświadczenie, k. 56, zeznania powoda A. R. k. 21v, 77v.

Powodowie noszą okulary. Koszty zakupu okularów dla każdego z powodów to kwota 150 zł (po odliczeniu zniżek). Wizyta u okulisty była z NFZ.

Dowód: zaświadczenie od optyka, k. 57, zeznania powoda A. R. k. 21v, 77v.

Reasumując miesięczny koszt utrzymania M. wynosi ok. 1100 zł, a F. 1100zł.

Pozwani mają czworo małoletnich dzieci, wszystkie przebywają w rodzinie zastępczej. Decyzją Dyrektora Ośrodka Pomocy (...) w R. ustalono opłatę za pobyt każdego z małoletnich dzieci pozwanych w rodzinnej pieczy zastępczej w wysokości 1052,00 zł miesięcznie. Decyzją Samorządowego Kolegium odwoławczego w K. utrzymano w mocy zaskarżoną decyzję w zakresie wysokości opłat za pobyt małoletnich w rodzinnej pieczy zastępczej. Decyzje te jednak i wysokość opłat jest ustalana w oparciu o sytuację majątkową stron i w przypadku zgłoszenia stosownego żądania będzie ona obniżona.

Pozwani nie utrzymują kontaktu z dziećmi z uwagi na orzeczony zakaz styczności z małoletnimi.

Dowód: decyzje, k. 61-76

Pozwani mieszkają razem. Miesięczne koszty utrzymania mieszkania wynoszą: czynsz - 320 zł, prąd – 156 zł co dwa miesiące (76 zł miesięcznie), 300 - 500 zł w sezonie zimowym i 100 zł w sezonie letnim (2400 – 3600 zł rocznie, a miesięcznie 200-300 zł). Łącznie opłaty te wynoszą 596-696zł, a w przeliczeniu na jednego mieszkańca 298-348 zł.

Pozwani spłacają zaległy czynsz i miesięczna rata wynosi 134 zł.

Dowód: zeznania pozwanej Ż. C. k. 21v, 77v, zeznania pozwanego M. C. (2), rachunki i ugoda, k. 28-30

Pozwana Ż. C. ma 31 lat, posiada wykształcenie gimnazjalne. Uprzednio była zatrudniona w sklepie (...) a jej wynagrodzenie oscylowało w kwocie ok. 1600 zł miesięcznie. Aktualnie przebywa na zwolnieniu lekarskim, otrzymuje zasiłek w wysokości 1200 zł miesięcznie. Pozwana obecnie jest w ciąży, choruje na epilepsję. Miesięczne koszty utrzymania pozwanej wynoszą:

- wyżywienie – 400 zł,

- odzież- ok. 100 zł,

- środki czystości/kosmetyki – 100 zł,

- lekarstwa – 100 zł.

Miesięczny koszt utrzymania pozwanej wynosi ok. 1000 zł.

Pozwany M. C. (2) ma 35 lat, z zawodu jest mechanikiem maszyn górniczych. Pozwany jest zdrowy, nie choruje przewlekle. Pozwany od września 2018 roku jest zatrudniony w (...) Sp. z o.o. za wynagrodzeniem zasadniczym ok. 3500 zł netto miesięcznie. Posiada zadłużenia w wysokości około 10 000 zł. Odmawia podjęcia leczenia odwykowego, ma negatywną opinię środowiskową m.in. z uwagi na widywanie w stanie wskazującym na spożycie alkoholu.

Po potrąceniu należności z tytułu prowadzonej egzekucji komorniczej pozwanemu do wypłaty pozostaje kwota ok. 2.266 zł (kwota do wypłaty za miesiąc marzec 2019 r.) Pozwany nie otrzymuje dodatkowego dochodu z tytułu 13- stej i 14- stej pensji, tzw. „Barbórki” ani kartek żywnościowych. Pozwany nie utrzymuje kontaktu z małoletnimi powodami, nie łoży na ich rzecz żadnych kwot. Miesięczne koszty utrzymania pozwanego przedstawiają się następująco:

- wyżywienie - ok. 400 zł,

- odzież- ok. 150 zł,

- środki czystości i kosmetyki – ok. 100 zł.

Miesięczny koszt utrzymania pozwanego wynosi ok. 900 zł.

Dowód: zeznania pozwanej Ż. C. k. 21v, 77v, zeznania pozwanego M. C. (2) k. 22, 77v- 78, zaświadczenie lekarskie, k. 25, informacje o dochodach, k. 31-42

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody przeprowadzone w sprawie, szczegółowo powyżej opisane, uznając je za spójne, logiczne i nie budzące wątpliwości. Sąd nie dał wiarę zeznaniom A. R. pełniącego funkcję rodziny zastępczej, w zakresie dotyczącym ich kosztów leczenia, kosztów zakupu okularów, albowiem były one sprzeczne ze złożonymi rachunkami.

Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych a Sąd uznał sprawę za wyjaśniona do merytorycznego rozstrzygnięcia.

Sąd zważył.

Na wstępie wskazać należy, iż umocowanie rodziny zastępczej do dochodzenia świadczeń alimentacyjnych przez rodzinę zastępczą wynika z art. 112 ¹ § 1 pkt 1 k.r.io., zgodnie z którym obowiązek i prawo wykonywania bieżącej pieczy nad dzieckiem umieszczonym w pieczy zastępczej, jego wychowania i reprezentowania w tych sprawach, a w szczególności w dochodzeniu świadczeń przeznaczonych na zaspokojenie jego potrzeb, należą do rodziny zastępczej.

Umocowanie prawne rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie co do żądania małoletnich powodów stanowią art. 133 k.r.i.o. oraz art. 135 k.r.io.

Wskazana podstawa prawna, to wynikający wprost z przepisów ustawy obowiązek rodziców wobec dziecka. Obowiązek, który ma szczególny charakter społeczny i prawny. Ustawodawca nie bez powodu wskazuje wprost na powinność rodziców, która winna przejawiać się między innymi w partycypacji kosztów utrzymania dziecka. Należy wyraźnie podkreślić, że zarówno na gruncie obowiązującego orzecznictwa, jak również stanowiska doktryny obowiązek alimentacyjny ma wyłącznie charakter obligatoryjny i bezwzględny.

Wysokość świadczeń alimentacyjnych nie została określona przez żaden z aktualnie obowiązujących przepisów prawa. Jest ona bowiem uzależniona od wielu czynników,
a w szczególności zależy od uzasadnionych potrzeb uprawnionego. Świadczenie alimentacyjne ma zabezpieczać wszelkie potrzeby małoletniego dziecka niezbędne dla jego prawidłowego rozwoju fizycznego i psychicznego takie jak: żywność, środki czystości, odzież, leczenie ale również potrzeby związane rozwojem kulturalno-rozrywkowym dziecka.

Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego stanowią drugi z podstawowych elementów do orzekania w sprawie alimentów i górny pułap świadczeń alimentacyjnych będą wyznaczały każdorazowo możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego i to nawet w sytuacji, gdyby nie zaspokajały one w pełni usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego (poruszone w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 1972 roku, III CRN 470/71, Gazeta (...) 1972, nr 9). Jednakże podkreślenia wymaga, iż nawet trudna sytuacja materialna rodziców nie zwalnia to ich od obowiązku świadczenia na potrzeby dzieci, ponieważ rodzice zobowiązani są dzielić się z dziećmi nawet bardzo szczupłymi dochodami, chyba że takiej możliwości są w ogóle pozbawieni, co związane jest bezpośrednio właśnie ze wskazaną już powyżej zasadą równej stopy życiowej rodziców i dzieci (tak w wyroku Sąd Najwyższy z dnia 24 marca 2000 roku, sygn. akt I CKN 1538/99).

Bezspornym w niniejszej sprawie jest to, że małoletni powodowie są nieusamodzielnionymi dziećmi pozwanych, których zaspokojenie bieżących potrzeb uzależnione jest od możliwości zarobkowych rodziców.

Powodowie od 6 czerwca 2018 roku małoletni przebywają w rodzinie zastępczej. Pozwani nie biorą udziału w procesie wychowawczym powodów tym samym nie realizują obowiązku poprzez osobiste starania o wychowanie i opiekę na dziećmi. Powyższa okoliczność zawiniona przez pozwanych, albowiem na skutek ich nagannych zachowań, Sąd zmuszony był pozbawić ich władzy rodzicielskiej i orzec wobec nich zakaz styczności. Koszt utrzymania każdego z pozwanych to kwota ok. 1100 zł, z czego znaczną część wydatków stanowią koszty leczenia powodów i terapii, za powstanie których również odpowiedzialni są pozwani, albowiem stwierdzone zaburzenia rozwojowe są wynikiem sytuacji rodzinnej tworzonej przez pozwanych. Zatem w ocenie Sądu pozwani powinni partycypować w kosztach utrzymania powodów, a nie przerzucać całego obciążenia na Skarb Państwa.

Niewątpliwie pozwany posiada możliwości zarobkowe i majątkowe, gdyż pracuje i osiąga stały dochód. Również pozwana otrzymuje stały dochód z tytułu pobierania zasiłku chorobowego w związku z ciążą.

Biorąc zatem pod uwagę powyższe okoliczności Sąd uznał, iż pozwany winien łożyć na utrzymanie małoletnich powodów alimenty w wysokości po 500 zł miesięcznie na rzecz każdego z powodów tj. łącznie 1000 zł miesięcznie. Mając zaś na uwadze aktualną sytuację życiową i majątkową pozwanej oraz to, iż obecnie jest w ciąży i z tego tytułu powinna zadbać o właściwe wyżywienie i warunki dla dziecka które się narodzi, Sąd uznał, że winna łożyć na utrzymanie małoletnich powodów alimenty w symbolicznej wręcz wysokości po 100 zł miesięcznie. Kwoty te odpowiadają również usprawiedliwionym potrzebom powodów. Ustalając wysokość zasądzonych alimentów Sąd miał również na uwadze fakt, iż pozwani są obciążeni opłatą za pobyt małoletnich w rodzinnej pieczy zastępczej, której wysokość od 1 stycznia 2019r. do dnia faktycznego opuszczenia przez dziecko rodzinnej pieczy zastępczej wynosi 1052,00 zł miesięcznie, która to kwota wskutek zasądzenia alimentów może być modyfikowana na podstawie art. 80, 81 ustawy z 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny zastępczej, do czego konieczne jest złożenie wniosku przez zobowiązanego.

Z tych też względów, na podstawie powołanych przepisów, orzeczono jak w punktach 1-2 sentencji. Ponad zasądzone alimenty, S. określone kwoty powództwo oddalono, zważywszy że pozwanych obciążają opłaty związane z pobytem synów w rodzinnej pieczy zastępczej.. Datę początkową obowiązku alimentacyjnego ustalono w oparciu o datę wniesienia pozwu tj. 18 grudnia 2018 roku.

Z mocy art. 102 k.p.c. biorąc pod uwagę doniosłość obowiązku alimentacyjnego Sąd odstąpił od obciążania pozwanych kosztami postępowania.

O odsetkach na wypadek opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat alimentacyjnych orzeczono w myśl przepisu art. 481 § 1 i 2 k.c.. O natychmiastowej wykonalności punktu 1 i 2 wyroku Sąd orzekł na mocy art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c..

R., 15 lipca 2019 roku sędzia Katarzyna Krawczyk- Mandrak

i