Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 czerwca 2020 roku

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 17 czerwca 2020 roku w Suwałkach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Banku (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko J. W.

o zapłatę

I.  Zasądza od pozwanego J. W. na rzecz powoda – Banku (...) SA w W. kwotę 194 302,22 zł ( sto dziewięćdziesiąt cztery tysiące trzysta dwa złote 22/100) wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie naliczanymi od kwoty 194 302,22 zł od dnia 28 maja 2019 roku do dnia zapłaty.

II.  Zasądza od pozwanego J. W. na rzecz powoda – Banku (...) SA w W. kwotę 15 133 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

III.  Nie przyznaje wynagrodzenia pełnomocnikowi pozwanego ustanowionemu z urzędu.

Sędzia Agnieszka Kluczyńska

Sygn. akt I.C 1021/19

UZASADNIENIE

Powód Bank (...) - Spółka Akcyjna w W. wystąpił z pozwem o zapłatę w elektronicznym postępowaniu upominawczym przeciwko J. W., domagając się zasądzenia od pozwanego kwoty 194.302,22 zł (tj. kwota kapitału w wysokości 175.814,12 zł oraz odsetki naliczone od dnia 20 lutego 2018 roku do dnia 27 maja 2019 roku w kwocie 18.488,10 zł) wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 28 maja 2019 roku do dnia zapłaty. Jednocześnie powód domagał się zasądzenia od pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazał, iż w dniu 08 grudnia 2016 roku zawarł z pozwanym umowę pożyczki ekspresowej nr (...) na kwotę 200.000,00 zł, na podstawie której pozwany zobowiązał się względem niego do zwrotu wskazanej sumy pieniężnej wraz z należnymi odsetkami, opłatami i prowizjami najpóźniej do dnia 20 grudnia 2023 roku. Początkowo pozwany regulował wymagane raty pożyczki, jednak z czasem zaprzestał ich płatności, dlatego też powód w dniu 21 kwietnia 2018 roku wezwał go do uregulowania należności pod rygorem wypowiedzenia umowy z informacją o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację. Z uwagi jednak na brak reakcji ze strony pozwanej, powód wypowiedział umowę pożyczki, na skutek czego w dniu 12 lipca 2018 roku zobowiązanie stało się w całości wymagalne. Pismem z 20 listopada 2018 roku pozwany został wezwany do spłaty wymagalnego zadłużenia, jednak nie uregulował ciążącego na nim zobowiązania.

W dniu 04 lipca 2019 roku referendarz sądowy Sądu Rejonowego Lublin-Zachód w Lublinie w sprawie VI Nc-e (...) wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym przeciwko pozwanemu J. W. zgodnie z żądaniem pozwu.

Od orzeczenia powyższego, pozwany J. W. wniósł sprzeciw, zaskarżając je w całości i domagając się oddalenia powództwa oraz zasądzenia od powoda na swoją rzecz kosztów procesu. Argumentując sprzeciw pozwany podkreślił, że powodowy bank nie wykazał wysokości roszczenia, a tym samym sposobu jego wyliczenia (w tym odsetek). Następnie, w piśmie procesowym z dnia 17 lutego 2020 roku pozwany zaznaczył, iż strona powodowa nie udowodniła, aby roszczenie o zwrot należności z tytułu umowy pożyczki zaktualizowało się z chwilą jego wypowiedzenia, gdyż było ono wadliwe. Zatytułowanie pisma z dnia 25 maja 2018 roku wskazuje na warunkowy charakter wypowiedzenia, albowiem przewiduje ono możliwość wypowiedzenia umowy pod warunkiem nieuregulowania zaległości w całości lub w części. Z treści tego pisma nie da się wyprowadzić jasnych wniosków o terminie, w którym rozpocznie się bieg 30-dniowego okresu wypowiedzenia oraz jaka kwota wykorzystanego kredytu i odsetek będzie wymagalna z chwilą upływu tego terminu skoro uzależnione to zostało od uprzedniego braku spłaty zadłużenia. Wobec tego, umowa pożyczki nie została skutecznie wypowiedziana, a zatem jest umową ważną i nadal obowiązuje strony.

Pełnomocnik ustanowiony pozwanemu przez Sąd z urzędu podtrzymał w całości stanowisko wyrażone w przedmiotowej sprawie przez pozwanego J. W.. Jednocześnie wniósł o nieobciążanie pozwanego kosztami sądowymi oraz przyznanie na swoją rzecz kosztów udzielonej pomocy prawnej z urzędu według norm przepisanych, gdyż nie zostały one w ogóle pokryte w niniejszej sprawie.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

W dniu 08 grudnia 2016 roku Bank (...) - Spółka Akcyjna w W. (zwany dalej bankiem, pożyczkodawcą) udzielił J. W. (zwanemu dalej pożyczkobiorcą) pożyczki w kwocie 200.000,00 zł na okres do dnia 20 grudnia 2023 roku, którą pożyczkobiorca zobowiązał się spłacić (począwszy od 20 stycznia 2017 roku) wraz z należnymi odsetkami, prowizją i opłatami w 84 równych ratach kapitałowo-odsetkowych, uiszczanych w 20 dniu każdego miesiąca. Na dzień zawarcia umowy prognozowana wysokość raty kapitałowo-odsetkowej wynosiła 3.065,34 zł, przy czym ostatnia rata miała być ratą wyrównującą, o wysokości której bank miał poinformować pożyczkobiorcę w terminie 7 dni przed terminem jej płatności. Prowizja za udzielenie kredytu wyniosła 1.000,00 zł.

Pożyczkę oprocentowano według zmiennej stopy procentowej ustalanej na podstawie zmiennej i stałej stopy bazowej zgodnie z dalszymi postanowieniami umowy z zastrzeżeniem w całym okresie obowiązywania umowy – marży banku w wysokości 5,66%. W dniu zawarcia umowy stopa bazowa pożyczki wynosiła 1,74% w stosunku rocznym, a oprocentowanie – 7,40% w stosunku rocznym (tj. rzeczywista roczna stopa oprocentowania to 8,02%). Zastrzeżono przy tym, że wysokość stopy oprocentowania pożyczki nie mogła przekroczyć wysokości odsetek maksymalnych określonej na podstawie przepisów powszechnie obowiązującego prawa, która na dzień zawarcia umowy stanowiła dwukrotność sumy: stopy referencyjnej NBP oraz 3,5 punktów procentowych i wynosiła 10% w stosunku rocznym. Bank miał też możliwość podwyższenia zastosowanej wysokości marży banku o 3 punkty procentowe w przypadku m.in. braku na koncie pożyczkobiorcy wpływu środków przeznaczonych do spłaty zobowiązania, a nadto od kwoty pożyczki mógł pobierać odsetki za okres od dnia powstania zadłużenia do dnia poprzedzającego jego spłatę (§ 1 ust. 1, § 2 ust. 1-2, 4, § 3, § 4 ust. 1-6, § 5 ust. 1-4, § 7 ust. 1-5, § 8 ust. 1-2, § 9 ust. 1-2 umowy pożyczki).

Należności banku z tytułu udzielonej pożyczki były rozliczane w ciężar prowadzonego przez bank dla pożyczkobiorcy rachunku bankowego o nr (...). Pożyczkobiorca zarazem udzielił bankowi pełnomocnictwa do potrącania ze wskazanego rachunku wierzytelności z tytułu przedmiotowej umowy pożyczki oraz do dokonywania wypłat środków pieniężnych z rachunku w celu spłaty rat pożyczki oraz zobowiązał się zapewnić środki wystarczające na spłatę pożyczki i odsetek na tymże rachunku bankowym (§ 10 ust. 1-3 umowy pożyczki).

Strony umowy pożyczki postanowiły, że w przypadku braku na powyższym rachunku pożyczkobiorcy środków, które mogłyby zostać wypłacone przez bank z tego rachunku na spłatę zadłużenia w terminach spłat określonych w umowie lub braku spłaty następnego dnia po upływie okresu wypowiedzenia – powstałe zadłużenie traktowane miało być jako zadłużenie przeterminowane. Wysokość stopy oprocentowania zadłużenia przeterminowanego pożyczki miała być równa wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie określonej na podstawie przepisów powszechnie obowiązującego prawa, która na dzień zawarcia umowy stanowiła dwukrotność sumy: stopy referencyjnej NBP oraz 5,5 punktów procentowych i wynosiła 14% w stosunku rocznym (§ 25 ust. 1 pkt 1 i ust. 2).

Bank miał prawo wypowiedzieć umowę w całości lub w części, jeśli pożyczkobiorca nie zapłacił w terminie określonym w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim poinformowaniu pożyczkobiorcy o konieczności spłaty zaległych rat w terminie 7 dni od otrzymania informacji o braku spłaty wymagalnej części zadłużenia i pomimo wezwania banku, nie ustanowi prawnego zabezpieczenia spłaty pożyczki w terminie 30 dni od daty wezwania. Okres wypowiedzenia wynosił 30 dni (§ 23 ust. 1 pkt 2).

Pożyczkobiorca oświadczył, iż został poinformowany o ryzyku wynikającym z zastosowania zmiennej stopy procentowej oraz ryzyku spadku wartości prawnego zabezpieczenia, w tym o ryzyku wzrostu wysokość oprocentowania wnioskowanej przez niego pożyczki, a co za tym idzie o możliwości wzrostu spłacanej przez niego raty oraz że jest świadomy tego ryzyka (dowód: umowa pożyczki ekspresowej nr (...) z dnia 08 grudnia 2016 roku, k. 68-72v, 110-114v; pełnomocnictwo, k. 73, 115; wniosek o udzielenie pożyczki, k. 108-109v; potwierdzenie założenia rachunku kredytowego, k. 116; potwierdzenie przelewu, k. 118; formularz informacyjny dotyczący kredytu konsumpcyjnego, k. 119-122; informacja, k. 123; oświadczenia pożyczkobiorcy, k. 123v-124).

Wypłata kwoty pożyczki w wysokości 199.000,00 zł nastąpiła na rzecz pożyczkobiorcy J. W. w dniu 08 grudnia 2016 roku (dowód: potwierdzenia przelewów, k. 117-118).

Według harmonogramu spłat, wysokość rat pożyczki kształtowała się następująco:

- od dnia 20 stycznia 2017 roku do dnia 20 listopada 2017 roku każdorazowa rata wynosiła 3.065,30 zł;

- w dniu 20 grudnia 2017 roku – 2.950,73 zł;

- w dniu 20 stycznia 2018 roku – 3.065,30 zł (plus: opłaty, prowizje i odsetki od zadłużenia przeterminowanego – 22,83 zł, kwota zobowiązań przeterminowanych – 2.940,72 zł, tj. łącznie 6.028,85 zł);

- w dniu 20 lutego 2018 roku – 3.065,30 zł (plus opłaty, prowizje i odsetki od zadłużenia przeterminowanego – 6,95 zł, kwota zobowiązań przeterminowanych –715,59 zł, tj. łącznie 3.787,84 zł);

- w dniu 20 marca 2018 roku – 3.065,30 zł (plus: opłaty, prowizje i odsetki od zadłużenia przeterminowanego – 23,11 zł, kwota zobowiązań przeterminowanych –3.014,71 zł, tj. łącznie 6.103,12 zł);

- w dniu 20 kwietnia 2018 roku – 3.065,30 zł (plus: opłaty, prowizje i odsetki od zadłużenia przeterminowanego – 46,37 zł, kwota zobowiązań przeterminowanych – 6.103,12 zł, tj. łącznie 9.214,79 zł);

- w dniu 20 maja 2018 roku – 3.065,30 zł (plus: opłaty, prowizje i odsetki od zadłużenia przeterminowanego – 69,77 zł, kwota zobowiązań przeterminowanych – 9.214,79 zł, tj. łącznie 12.349,86 zł);

- w dniu 20 czerwca 2018 roku – 3.065,30 zł (plus: opłaty, prowizje i odsetki od zadłużenia przeterminowanego – 92,53 zł, kwota zobowiązań przeterminowanych –12.349,86 zł, tj. łącznie 15.507,69 zł);

- w dniu 20 lipca 2018 roku – 3.065,30 zł (plus: opłaty, prowizje i odsetki od zadłużenia przeterminowanego – 116,99 zł, kwota zobowiązań przeterminowanych –15.507,69 zł, tj. łącznie 18.689,98 zł);

- w dniu 20 sierpnia 2018 roku – 3.065,30 zł (plus: opłaty, prowizje i odsetki od zadłużenia przeterminowanego – 140,84 zł, kwota zobowiązań przeterminowanych – 18.689,98 zł, tj. łącznie 21.896,12 zł);

- w dniu 20 września 2018 roku – 3.065,30 zł (plus: opłaty, prowizje i odsetki od zadłużenia przeterminowanego – 164,81 zł, kwota zobowiązań przeterminowanych –21.896,12 zł, tj. łącznie 25.126,23 zł) (dowód: zawiadomienia o zmianie wysokości raty spłaty pożyczki, k. 133-153v).

Z rachunku pożyczkobiorcy J. W. na poczet spłaty umowy pożyczki z dnia 08 grudnia 2016 roku pobrano następujące kwoty:

- w dniu 20 stycznia 2017 roku – 2.177,68 zł;

- w dniu 23 stycznia 2017 roku – 888,65 zł;

- w dniu 20 lutego 2017 roku – 3.065,30 zł;

- w dniu 20 marca 2017 roku – 3.065,30 zł;

- w dniu 20 kwietnia 2017 roku – 3.065,30 zł;

- w dniu 20 maja 2017 roku – 3.065,30 zł;

- w dniu 20 czerwca 2017 roku – 3.065,30 zł;

- w dniu 20 lipca 2017 roku – 21,77 zł;

- w dniu 21 lipca 2017 roku – 3.044,27 zł;

- w dniu 21 sierpnia 2017 roku – 42,76 zł;

- w dniu 23 sierpnia 2017 roku – 3.024,02 zł;

- w dniu 05 października 2017 roku – 3.076,51 zł;

- w dniu 20 października 2017 roku – 3.065,30 zł;

- w dniu 20 listopada 2017 roku – 22,73 zł;

- w dniu 07 grudnia 2017 roku – 82,01 zł;

- w dniu 07 grudnia 2017 roku – 3.087,99 zł;

- w dniu 20 grudnia 2017 roku – 10,01 zł;

- w dniu 19 stycznia 2018 roku – 2.962,79 zł;

- w dniu 25 stycznia 2018 roku – 2.353,54 zł;

- w dniu 16 lutego 2018 roku – 721,43 zł;

- w dniu 20 lutego 2018 roku – 50,59 zł (dowód: wykaz historii, k. 65-65v; podsumowanie historii, k. 66-67, 125-128; lista operacji bankowych, k. 129-132).

Pismem z dnia 21 kwietnia 2018 roku, doręczonym pożyczkobiorcy 07 maja 2018 roku, bank z uwagi na utrzymujące się zadłużenie przeterminowane w wysokości 9.221,77 zł wezwał J. W. do uregulowania należności w terminie 14 dni roboczych od otrzymania niniejszego pisma. Jednocześnie poinformowano, że konsekwencją prawną ewentualnego dalszego uchylania się od wykonania zobowiązania wobec banku może być rozwiązanie umowy pożyczki w trybie wypowiedzenia, skutkujące obowiązkiem spłaty całej należności oraz o możliwości złożenia przez pożyczkobiorcę wniosku o restrukturyzację zadłużenia (dowód: potwierdzenie odbioru, k. 74-74v, 159-159v; wezwanie, k. 75, 158).

Następnie, pismem z dnia 25 maja 2018 roku bank wypowiedział pożyczkobiorcy umowę z dnia 08 grudnia 2016 roku wskazując, iż okres wypowiedzenia wynosi 30 dni od daty otrzymania niniejszego pisma (tj. od dnia 11 czerwca 2018 roku). Na dzień sporządzenia wypowiedzenia, kwota zadłużenia wynosiła 12.367,74 zł (kapitał – 7.998,05 zł, odsetki – 4.369,69 zł). Bank zarazem wskazał, iż w przypadku, gdy w okresie wypowiedzenia nastąpi spłata całości wymagalnego zadłużenia, wypowiedzenie należy traktować jako bezskuteczne, a w konsekwencji umowa będzie kontynuowana na dotychczasowych obowiązujących warunkach. W przypadku zaś nieuregulowania bądź uregulowania wymagalnego zadłużenia w niepełnej wysokości, umowa zostanie rozwiązana, a bank podejmie działania zmierzające do wyegzekwowania należnych roszczeń (dowód: potwierdzenie odbioru, k. 76-76v, 161-161v; wypowiedzenie umowy pożyczki, k. 77, 160).

W dniu 19 listopada 2018 roku pożyczkobiorca J. W. wpłacił w ramach spłaty umowy pożyczki z dnia 08 grudnia 2016 roku kwotę 7.577,06 zł, a zatem suma jego łącznych wpłat (tj. od dnia 20 stycznia 2017 roku) wyniosła 47.535,61 zł (w tym spłata kapitału – 24.185,88 zł, spłata odsetek umownych – 18.225,02 zł, spłata odsetek karnych – 5.124,71 zł) (dowód: wykaz historii, k. 65-65v; podsumowanie historii, k. 66-67, 125-128; lista operacji bankowych, k. 129-132).

W dniu 20 listopada 2018 roku (data doręczenia: 10 grudnia 2018 roku) wystosowano do pożyczkobiorcy wezwanie przedsądowe do zapłaty wymagalnej wierzytelności w łącznej wysokości 181.448,25 zł, w tym: kapitał – 175.814,12 zł i odsetki – 5.634,13 zł wraz z dalszymi odsetkami od zadłużenia przeterminowanego wynikającymi z umowy łączącej strony liczonymi od dnia 20 listopada 2018 roku do dnia zapłaty w wysokości około 2.051,00 zł miesięcznie – w terminie 7 dni od daty doręczenia niniejszego pisma (potwierdzenie odbioru – k. 78-78v, 163-163v; wezwanie przedsądowe – k. 79-79v, 162-162v).

W dniu 27 grudnia 2018 roku (data wpływu do pożyczkodawcy) J. W. złożył wniosek o zmianę zasad spłaty jego zadłużenia wynikającego z umowy pożyczki nr (...) z dnia 08 grudnia 2016 roku z uwagi na długotrwałą chorobę. W proponowanych warunkach umowy restrukturyzacyjnej wskazał, iż spłata całości zadłużenia nastąpi do dnia 30 marca 2019 roku po sprzedaży przez niego zajazdu i działek budowlanych

(wniosek o restrukturyzację wraz z załącznikami – k. 164-167v).

Pożyczkobiorca nie wywiązał się z postanowień zawartych we wniosku restrukturyzacyjnym, tj. nie spłacił swojego zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki z dnia 08 grudnia 2016 roku (bezsporne).

W dniach: 07 stycznia, 06 lutego 2020 roku zostały wygenerowane wyciągi z ksiąg bankowych, z których wynikało, iż na dzień 28 maja 2019 roku pożyczkobiorca J. W. z tytułu umowy pożyczki ekspresowej nr (...) z dnia 08 grudnia 2016 roku posiada wymagalne zadłużenie w wysokości łącznej 194.302,22 zł, na które składały się: kapitał – 175.814,12 zł, odsetki umowne bieżące – 5.565,76 zł, odsetki karne – 12.922,34 zł (naliczone w okresie 20 lutego 2018 roku-27 maja 2019 roku). Wskazano też, iż od dnia 28 maja 2019 roku bankowi należą się dalsze odsetki umowne w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie, które na dzień wystawienia wyciągów wynosiły 14% w stosunku rocznym od kwoty wymagalnego zadłużenia (tj. od 194.302,22 zł) (wyciągi z ksiąg Banku (...) - Spółka Akcyjna w W. nr (...) – k. 61, 155; pełnomocnictwa rodzajowe – k. 62-63v, 156-157v; zapytania o rachunek – k. 64, 154; wykaz historii bilingu – k. 65-65v; podsumowanie historii – 66-67, 125-128; lista operacji bankowych – k. 129-132).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów z dokumentów, którym dał wiarę. Należy w tym miejscu podkreślić, iż żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności oraz wiarygodności, dlatego też Sąd nie widział podstaw, aby nie poczynić na ich podstawie ustaleń faktycznych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo, jako zasadne, podlegało uwzględnieniu.

Stosownie do treści art. 720 § 1 k.c., przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zgodnie z generalną dyrektywą wyrażoną w art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na tym, kto z faktu tego wywodzi skutki prawne. Na gruncie prawa procesowego odpowiednikiem art. 6 k.c. jest przepis art. 232 k.p.c., zgodnie z którym strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. W myśl przytoczonych przepisów, to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, tj. wykazania zawarcia stosownej umowy i w jej ramach przekazanie pożyczkobiorcy przedmiotu pożyczki, natomiast na pożyczkobiorcy spoczywa ciężar udowodnienia zwrotu pożyczki (zob. wyr. SN z 5.3.2002 r., I CKN 1086/99, Legalis; wyr. SA w Poznaniu z 20.9.2006 r., I ACa 394/06, niepubl.; wyr. SN z 6.7.2012 r., V CSK 394/11, Legalis; wyr. SA w Warszawie z 18.11.2013 r., VI ACa 680/13, Legalis; zob. np. J. Gudowski, w: Gudowski, Komentarz KC, t. V, 2017, s. 20; wyr. SA w Łodzi z 18.6.2015 r., I ACa 33/15, Legalis).

W ocenie Sądu powód obowiązkowi temu sprostał, albowiem do akt sprawy została dołączona umowa pożyczki nr (...) wraz z załącznikami podpisana przez stronę pozwaną oraz potwierdzenie przelewu, na mocy którego bank przekazał pożyczkobiorcy umówioną kwotę 199.000,00 zł. Okoliczności te nie były również kwestionowane przez pozwanego. W niniejszej sprawie J. W. natomiast zarzucał bankowi brak udowodnienia wysokości roszczenia, gdyż – w jego ocenie – żądana kwota nie odpowiada rzeczywistemu zobowiązaniu, jakie ma uiścić na rzecz strony powodowej, a nadto brak wymagalności roszczenia. W ocenie Sądu, wszystkie podniesione przez stronę pozwaną zarzuty, w świetle przedłożonych przez powoda dokumentów, uznać należy za chybione.

Odnosząc się do pierwszego zarzutu pozwanego należy zauważyć, iż na mocy przedmiotowej umowy, pożyczkobiorca zobowiązał się do spłaty 84 równych rat kapitałowo-odsetkowych w wysokości 3.065,32 zł w 20 dniu każdego miesiąca. Z dokumentów dołączonych do akt sprawy w postaci zawiadomienia o zmianie wysokości raty spłaty pożyczki, wykazu historii, podsumowania historii i listy operacji bankowych jednoznacznie wynika, jakie kwoty miesięczne pożyczkobiorca miał obowiązek uiszczać na rzecz powodowego banku, a jakie rzeczywiście zostały przez niego zapłacone w poszczególnych miesiącach, a tym samym jaka jest obecnie wysokość zobowiązania pozwanego (k. 65-65v, 66-67, 125-128, 129-132, 133-153v). Sposób wyliczenia całościowego zobowiązania pozwanego została przez powoda wyliczona w tabeli znajdującej się na karcie 128 akt sprawy, z której to wyraźnie wynika, jakie kwoty zostały – zgodnie z postanowieniem umowy, które to pozwany zaakceptował – przeznaczone na spłatę kapitału, a jakie na spłatę odsetek umownych i odsetek karnych. Przedmiotowy sposób wyliczenia w ocenie Sądu Okręgowego nie budzi wątpliwości i jest zgodny z treścią umowy. Z kolei pozwany nie podniósł do tego zestawienia żadnych skonkretyzowanych zarzutów, które wskazywałyby na nieprawidłowość obliczeń powoda – jedynie oparł się na gołosłownych twierdzeniach. Ponadto, wysokość pożyczki wraz z opłatami, prowizją i oprocentowaniem była pozwanemu znana już w dniu podpisania umowy, zaś zgodnie z oświadczeniem złożonym przez niego – był on poinformowany o ryzyku wynikającym z zastosowania zmiennej stopy procentowej oraz ryzyku spadku wartości prawnego zabezpieczenia, w tym o ryzyku wzrostu wysokość oprocentowania wnioskowanej przez niego pożyczki, a co za tym idzie o możliwości wzrostu spłacanej przez niego raty oraz że jest świadomy tego ryzyka.

Pozwany w dalszej części zarzucał bankowi, iż pismo zatytułowane wypowiedzenie umowy pożyczki było wadliwe, albowiem przewiduje ono możliwość wypowiedzenia umowy pod warunkiem nieuregulowania zaległości w całości lub w części, a co za tym idzie – z treści tego pisma nie wynika termin, w którym rozpocznie się bieg 30-dniowego okresu wypowiedzenia oraz jaka kwota wykorzystanego kredytu i odsetek będzie wymagalna z chwilą upływu tego terminu. Z twierdzeniami tymi nie sposób się zgodzić, albowiem pismo z dnia 25 maja 2018 roku nie wskazuje na warunkowy charakter wypowiedzenia i w ocenie Sądu – nie nasuwa wątpliwości, o których wspomina pozwany. W treści tegoż pisma jednoznacznie wskazano, iż bank z uwagi na brak spłaty zadłużenia przeterminowanego wypowiada umowę, a okres wypowiedzenia 30 dni należy liczyć od dnia otrzymania pisma. Skoro pozwany otrzymał wypowiedzenie w dniu 11 czerwca 2018 roku – to od tego dnia należy liczyć 30-dniowy termin wypowiedzenia. Bank powiadomił jednocześnie o wysokości zadłużenia przeterminowanego (kapitał i odsetki). W treści wskazanego pisma co prawda zawarto informację, iż w przypadku, gdy w okresie wypowiedzenia nastąpi spłata całości wymagalnego zadłużenia to wypowiedzenie należy traktować jako bezskuteczne, a w konsekwencji umowa będzie kontynuowana na dotychczasowych warunkach – jednakże informacja ta nie wprowadza w błąd adresata odnośnie terminu wypowiedzenia, stanowi jedynie dodatkowy akapit wskazujący, co należy zrobić, aby umowa była nadal kontynuowana. Na marginesie dodać należy, iż powód dokonał wypowiedzenia umowy pożyczki w sposób zgodny z zawartą przez strony umową, albowiem z uwagi na brak płatności dwóch kolejnych pełnych rat po stronie pożyczkobiorcy – wezwał go w terminie 14 dni od otrzymania wezwania do uregulowania zobowiązania i zarazem poinformował o skutkach braku spłaty zobowiązania i o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację. Z uwagi na to, iż pozwany nie reagował na pisma powoda pomimo skutecznego odbioru korespondencji – bank wypowiedział umowę z zachowaniem określonego w umowie terminu wypowiedzenia (tj. 30 dni). Wszystko to wskazuje, że działania banku podjęte w celu wypowiedzenia umowy jak również samo wypowiedzenie umowy były prawidłowe, a zatem na dzień złożenia pozwu o zapłatę zadłużenie pozwanego było wymagalne.

W konsekwencji Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodowego banku kwotę 194.302,22 zł wraz z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie (zgodnie z § 25 ust. 2, 5, 6 umowy pożyczki) naliczonymi od kwoty 194.302,22 zł od dnia 28 maja 2019 roku (tj. od dnia wniesienia powództwa) do dnia zapłaty, o czym orzekł w punkcie I. sentencji.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt II. sentencji w oparciu o treść art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 6) Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. Dz.U. z 2018 r. poz. 265). Skoro pozwany proces niniejszy przegrał w całości, to – zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania – winien zwrócić powodowi wszystkie wyłożone w jego toku koszty, na które złożyły się pozycje następujące: opłata sądowa od pozwu – 9.716,00 zł, wynagrodzenie fachowego pełnomocnika reprezentującego powoda – 5.400,00 zł oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa udzielonego przez powoda – 17,00 zł, tj. łącznie 15.133,00 zł.

Sąd Okręgowy w punkcie III. sentencji nie przyznał wynagrodzenia pełnomocnikowi pozwanemu ustanowionemu z urzędu, albowiem według ugruntowanego stanowiska w orzecznictwie Sądu Najwyższego, pełnomocnikowi nie przysługują koszty pomocy prawnej w zakresie zastępstwa procesowego, udzielonej stronie z uchybieniem podstawowym zasadom staranności i profesjonalizmu (por. postanowienie SN z dnia 12 lutego 1999 r., II CKN 341/98, OSNC 1999, Nr 6, poz. 123, z glosą A. Zielińskiego, Pal. 1999–2000, Nr 12–1, s. 174; uchwała SN(7) z dnia 21 września 2000 r., III CZP 14/00, OSNC 2001, Nr 2, poz. 21; postanowienie SN z dnia 31 stycznia 2018 r., I CZ 146/17; postanowienie SN z dnia 06 lutego 2020 r., II CZ 73/19). Co prawda zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 03 października 2016 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 18), adwokatowi ustanowionemu z urzędu przysługuje prawo domagania się od Skarbu Państwa kosztów nie opłaconej pomocy prawnej w wysokości określonej w rozporządzeniu (§ 2, 4 i n.), jednakże pomoc ta powinna być udzielana zgodnie z wymaganiami stawianymi profesjonaliście, jak to już wyjaśniał wielokrotnie Sąd Najwyższy (por. m.in. postanowienie SN z dnia 14 sierpnia 1997 r., II CZ 88/97, OSNC 1998, z. 3, poz. 40).

Należy zauważyć, iż w niniejszej sprawie postanowieniem z dnia 18 lutego 2020 roku Sąd ustanowił pełnomocnika z urzędu pozwanemu oraz zwrócił się do Okręgowej Rady Adwokackiej w B. o jego wyznaczenie, zaś pismem z dnia 25 lutego 2020 roku wskazana rada wyznaczyła adw. A. R.. Następnie, zarządzeniem z dnia 28 lutego 2020 roku zwrócono się do pełnomocnika o zajęcie merytorycznego stanowiska w sprawie w terminie 7 dni. Pełnomocnik pozwanego pismem datowanym na dzień 24 marca 2020 roku oświadczył, iż w związku z zaistniałą sytuacją epidemiologiczną nie jest w stanie zająć merytorycznego stanowiska w sprawie w wyznaczonym terminie, a nadto zwrócił się o podanie kontaktu do pozwanego i wykonanie kserokopii wskazanych pism procesowych oraz doręczenie ich na adres jego kancelarii. Następnie, zarządzeniem z dnia 20 maja 2020 roku pełnomocnik pozwanego został zobowiązany do zajęcia stanowiska w terminie 7 dni i jednocześnie pouczono go, iż po tym terminie Sąd zamknie rozprawę i wyda wyrok na posiedzeniu niejawnym, który zostanie doręczony stronom. Pismem datowanym na dzień 10 czerwca 2020 roku pełnomocnik pozwanego jedynie wskazał, iż po analizie akt sprawy, których kserokopia została mu przez Sąd doręczona – podtrzymuje w całości stanowisko pozwanego J. W. wyrażone w przedmiotowej sprawie, z ostrożności procesowej wnosi o dopuszczenie dowodu z przesłuchania pozwanego oraz w sytuacji, gdyby Sąd uznał powództwo – wniósł o nieobciążanie pozwanego kosztami sądowymi, w tym kosztami zastępstwa procesowego, a nadto o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej z urzędu, gdyż ani w części ani w całości nie zostały one pokryte według norm przepisanych (k. 174-174v, 178, 191-191v, 197, 199, 209-209v).

W ocenie Sądu Okręgowego powyższe wskazuje jednoznacznie, iż „pomoc prawna” udzielona pozwanemu polegała jedynie na podtrzymaniu przez pełnomocnika stanowiska pozwanego i złożeniu z ostrożności procesowej dowodu z przesłuchania strony pozwanej oraz nieobciążanie go kosztami postępowania w razie przegrania przez niego sprawy. Pełnomocnik pozwanego poza wskazaną kilkuzdaniową informacją nie odniósł się merytorycznie do stanowiska strony przeciwnej ani też nie zawarł żadnych prawnych argumentów, które uzasadniałyby oddalenie powództwa w niniejszej sprawie. Czynności podjęte przez pełnomocnika przemawiają przeciw ocenie o zgodnym z zasadami profesjonalizmu działaniu, co nie uzasadnia przyznania ze środków publicznych kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Mając na uwadze powyższe, orzeczono jak w sentencji.

SSO Agnieszka Kluczyńska