Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 lutego 2017 roku

Sąd Okręgowy w Sieradzu I Wydział Cywilny

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Przemysław Majkowski

Protokolant: sekr. sąd. Patrycja Tokarek

po rozpoznaniu w dniu 2 lutego 2017 roku w Sieradzu

na rozprawie

sprawy z powództwa J. J.

przeciwko Skarbowi Państwa – Sądom Rejonowym: G. (...) w G. , G. P. w G., w: S., K., w G., W., S., K., S., L., K., T., K., B., K. (...) w K., dla K. w K., dla (...) w W., dla (...) w W., dla W. M. w W., S.,

Skarbowi Państwa – Sądom Okręgowym: w S., K., T., K., B., G., P., K., G., L., W., L., R., K. , K., N., W., W. P., Ł.,

Skarbowi Państwa – Sądom Apelacyjnym: w S., K., L., W., R., K. , Ł., W.

o zadośćuczynienie

1.  odrzuca powództwo w stosunku do pozwanego Skarbu Państwa – (...) i Sądu Rejonowego (...);

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3.  nie obciąża powoda J. J. kosztami procesu należnymi stronie pozwanej.

Sygn. akt I C 181/16

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 24 sierpnia 2015 r. (data wpływu) powód J. J. wniósł o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego: G. (...) w G., G. P. w G., Sądów Rejonowych w: S., K., w G., W., S., K., S., L., K., T., K., B., K. (...) w K., dla K. w K., dla (...) w W., dla (...) w W., dla W. M. w W., S., od Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego: w S., K., T., K., B., G., P., K., G., L., W., L., R., K., K., N., W., W. P., Ł., Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego: w S., K., L., W., R., K., Ł., W. kwoty 80.000 zł tytułem zadośćuczynienia oraz obciążenie pozwanego kosztami procesu. W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że złożył skargi na przewlekłość postępowań w sprawach domagając się zasądzenia na swoją rzecz stosownych odszkodowań. Powód wskazał, że postanowieniami wydanymi we wskazanych w pozwie sprawach zostały odrzucone i oddalone jego skargi na przewlekłość postępowania wobec ich nieopłacenia, nie złożenia w terminie, niezaistnienia wskazanej w nich nieuzasadnionej zwłoki. Zdaniem powoda spełnił on nałożone wymogi na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych, ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze oraz przepisów k.p.c., jak art. 117 k.p.c., a czynności podjęte przez pozwane podmioty w jego sprawach były niezasadne. Wobec takich okoliczności powód wnosił o rozpoznanie jego poprzednich skarg w niniejszym procesie. Powód podniósł także, że został pozbawiony prawa do obrony i dochodzenia roszczeń objętych jego wnioskami oraz skargami. Powód wskazał, że odczuł dyskryminację i wykorzystanie jego położenia z uwagi na fakt osadzenia w zakładzie karnym. W ocenie powoda skutkowało to pogorszeniem się jego stanu zdrowia poprzez zwiększone nadciśnienie, bóle i zawroty głowy, bóle wątroby i żołądka, nieżyt jelita, depresję i stany depresyjne. Powód wskazał, iż jest pod stałą opieką medyczną, zażywa leki, nie może właściwie funkcjonować w społeczeństwie, a jego rokowania co do samoegzystencji i wyleczenia na przyszłość są niemiarodajne (pozew k. 2-5).

Pozwany Skarb Państwa zastępowany przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa wniósł o odrzucenie pozwu w zakresie zarzutów sformułowanych w stosunku do Skarbu Państwa- (...) w G., Sądu Rejonowego (...) i Sądu Okręgowego (...) w trybie art. 199 § 1 pkt 2 k.p.c. oraz o oddalenie powództwa w pozostałym zakresie, a także o zasądzenie kosztów postępowania na rzecz pozwanego, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa- Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa wg norm przepisanych. W przypadku nieuwzględnienia powyższego wniosku pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenia od powoda na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego na rzecz Skarbu Państwa- Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa według norm przepisanych. W uzasadnieniu swego stanowiska strona pozwana wskazała, że przed Sądem Okręgowym (...) toczy się postępowanie w sprawie z powództwa J. J. przeciwko Skarbowi Państwa- Prezesowi (...) (...), Prezesowi Sądu Okręgowego (...) i Prezesowi Sądu Rejonowego (...) sygn. akt I C 712/16. We wskazanej sprawie powód dochodzi zadośćuczynienia w kwocie 80.000 zł tytułu niezwolnienia go od kosztów sądowych, nieprzyznania mu pełnomocnika z urzędu, niedoprowadzenia go na rozprawy, przewlekłości postępowania, zwrotu, odrzucania i oddalania pism procesowych składanych przez powoda, co zdaniem pełnomocnika strony pozwanej uzasadnia częściowe odrzucenie pozwu w zakresie zarzutów sformułowanych w stosunku do Skarbu Państwa - (...) (...), Sądu Okręgowego (...) i Sądu Rejonowego (...). W uzasadnieniu swego stanowiska co do pozostałych żądań powoda strona pozwana podniosła, że rozkład ciężaru dowodu w sprawach o naruszenie dóbr osobistych wymaga uprzedniego wykazania przez żądającego ochrony prawnej, iż do naruszenia dóbr osobistych w następstwie działań pozwanego doszło, a dopiero w dalszej kolejności na pozwanym spoczywa obowiązek wykazania, iż to naruszenie nie było bezprawne. Zdaniem strony pozwanej powód nie udowodnił powyższych okoliczności. (odpowiedź na pozew k. 242-252).

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Okolicznością bezsporną w niniejszej sprawie, potwierdzoną przez samego powoda w uzasadnieniu pozwu, jest fakt, że w ostatnich latach J. J. wszczął między innymi: w Sądzie Rejonowym (...) (...) (...), G. P. w G., w S., w K., w G., w W., w S., w K., w S., w L., w K., w T., w K., w B., w K. (...) w K., dla K. w K., dla (...) w W., dla (...) w W., dla W. M. w W., w S., w Sądach Okręgowych: w S., w K., w T., w K., w B., w G., w P., w K., w G., w L., w W., w L., w R., w K., w K., w N., w W., w W.- P., w Ł., w Sądach Apelacyjnych: w S., K., L., W., R., K., Ł., W. szereg różnych postępowań. We wskazanych w pozwie sprawach prowadzonych przez wymienione wyżej organy powód złożył wnioski o zwolnienie z kosztów sądowych, o ustanowienie pełnomocnika z urzędu, skargi na przewlekłość postępowania, które w ramach przewidzianych prawem procedur zostały odrzucone, bądź oddalone.

Przed Sądem Okręgowym (...) toczy się postępowanie w sprawie z powództwa J. J. przeciwko Skarbowi Państwa- Prezesowi (...) (...), Prezesowi Sądu Okręgowego (...) i Prezesowi Sądu Rejonowego (...) sygn. akt I C 712/16. We wskazanej sprawie powód dochodzi zadośćuczynienia w kwocie 80.000 zł tytułu niezwolnienia go od kosztów sądowych, nieprzyznania mu pełnomocnika z urzędu, niedoprowadzenia go na rozprawy, przewlekłości postępowania, zwrotu, odrzucania i oddalania pism procesowych składanych przez powoda

W mniejszej sprawie powód domaga się zasądzenia na jego rzecz zadośćuczynienia w kwocie 80.000 zł za doznaną w związku z postępowaniami toczącymi się przed wymienionymi w pozwie sądami szkodę niemajątkową.

J. J. jest pozbawiony wolności i przebywa w Areszcie Śledczym w G. .

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powództwo jest niezasadne i jako takie częściowo zasługiwało na odrzucenie, zaś w pozostałym zakresie na oddalenie.

Zgodnie z treścią iż w myśl art. 199 § 1 pkt. 2 k.p.c. Sąd odrzuci pozew jeżeli sprawa została już prawomocnie osądzona lub jeżeli pomiędzy tymi samymi stronami sprawa jest w toku. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ugruntował się pogląd, zgodnie z którym tożsamość przedmiotu rozpoznawanej sprawy oraz kolejnego powództwa, wykluczająca możliwość jego merytorycznej oceny i uzasadniająca odrzucenie pozwu, zachodzi w przypadku jednakowej podstawy faktycznej i prawnej rozpoznawanego żądania oraz ponownego żądania powoda, przy czym przesłanki te muszą wystąpić kumulatywnie. Roszczenie powoda dochodzone w niniejszym postępowaniu, wywodzone ze zdarzeń opisanych w pozwie jest tożsame z roszczeniem powoda dochodzonym przed Sądem Okręgowym (...) przeciwko Skarbowi Państwa- Prezesowi (...) (...), Prezesowi Sądu Okręgowego (...) i Prezesowi Sądu Rejonowego (...) w sprawie o sygn. akt I C 712/16. Te same zdarzenia na podstawie, których J. J. dochodzi swojego roszczenia przed Sądem Okręgowym (...) powód powołał w pozwie inicjującym niniejsze postępowanie, co skutkuje istnieniem tożsamości podstawy faktycznej roszczeń. W zakresie wyżej wymienionych roszczeń istnieje także tożsamość podstawy prawnej orzeczenia. Powód w niniejszym postępowaniu roszczenie swoje opiera o art. 417 kc i art. 30, 40, 45, 77 i 79 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej. Z uzasadnień pism powoda w obu sprawach wynika, iż wywodzi on swoje roszczenia w oparciu o normy regulujące odpowiedzialność cywilną Skarbu Państwa z tytułu czynów niedozwolonych popełnionych przez funkcjonariuszy publicznych obowiązujące w czasie działań tych funkcjonariuszy. Nie ma wątpliwości, iż niniejszym postępowaniu znajdzie zastosowanie ta sama podstawa prawna. Oba wskazane wyżej postępowania łączy także tożsamość podmiotowa. W obu postępowaniach po stronie powodowej występował J. J., a po stronie pozwanej Skarb Państwa. W niniejszym postępowaniu podobnie jak w postępowaniu o sygn. akt I C 712/16 toczącym się przed Sądem Okręgowym (...) jednostkami organizacyjnymi Skarbu Państwa, z którymi powód łączy dochodzone roszczenie są Prezes (...) (...), Prezes Sądu Okręgowego (...) i Prezes Sądu Rejonowego (...). W tym zakresie występuje zatem stan zawisłości sporu, co, w ocenie Sądu Okręgowego w Sieradzu, powoduje konieczność odrzucenia pozwu w tym zakresie.

Powództwo J. J. w pozostałym zakresie nie zasługuje na uwzględnienie.

Podstawy prawnej roszczenia powoda należy upatrywać w przepisach art. 417 i n. k.c. w zw. z art. 15 i 16 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 r., Nr 179, poz. 1843 ze zm.). W myśl art. 417 § 1 k.c. za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Natomiast zgodnie z dyspozycją art. 417 1 § 2 k.c., jeżeli szkoda została wyrządzona przez wydanie prawomocnego orzeczenia lub ostatecznej decyzji, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu ich niezgodności z prawem, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej. Odnosi się to również do wypadku, gdy prawomocne orzeczenie lub ostateczna decyzja zostały wydane na podstawie aktu normatywnego niezgodnego z Konstytucją, ratyfikowaną umową międzynarodową lub ustawą.

Z powyższych przepisów wynika konieczność wykazania zaistnienia wszystkich przesłanek odpowiedzialności pozwanego na omawianej podstawie, a mianowicie przewlekłości postępowania sądowego, szkody oraz normalnego związku przyczynowego pomiędzy przewlekłością postępowania i szkodą. Wskazać należy, iż z art. 2 wskazanej wyżej ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. wynika, iż dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty, uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania. W kwestii tej orzekły już pozwane Sądy, rozpoznając wniesione przez J. J. skargi, zgodnie z obowiązującymi w tej mierze przepisami. W niniejszym postępowaniu natomiast Sąd nie jest uprawniony do ponownego rozpoznawania tych skarg i dokonywania oceny prawidłowości orzeczeń Sądów w kwestii wniesionych przez powoda skarg na przewlekłość postępowania. Do uwzględnienia zaś przedmiotowego powództwa konieczny jest przede wszystkim prejudykat w postaci orzeczenia stwierdzającego, że przewlekłość postępowania w wymienionych w pozwie sprawach faktycznie miała miejsce. Ponadto zaistnieć muszą wskazywane już powyższej dalsze przesłanki - szkoda oraz związek przyczynowy pomiędzy taką przewlekłością i szkodą.

Powód sam wskazał w uzasadnieniu pozwu, że wszystkie jego skargi na przewlekłość postępowania w wymienionych przez niego sprawach zostały odrzucone, bądź oddalone, nie odniosły zatem oczekiwanego przez niego rezultatu w postaci uzyskania orzeczeń stwierdzających przewlekłość postępowań w tych sprawach. Tym samym powód nie wykazał nieprawidłowości postępowań, których był stroną, a które w rezultacie miały doprowadzić do przewlekłego ich prowadzenia, ani pozostałych przesłanek odpowiedzialności strony pozwanej w przedmiotowej sprawie.

Podkreślić także należy, iż postawa powoda w niniejszym postępowaniu była wyjątkowo bierna i ograniczała się w zasadzie do przedstawienia swoich twierdzeń w pozwie. W ten sposób powód uchybił nie tylko art. 6 k.c., w myśl którego ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, ale również przepisom kodeksu postępowania cywilnego, które wzmacniając kontradyktoryjny charakter procesu, zobowiązują strony do aktywnego udziału w procesie. Zgodnie z art. 3 k.p.c. strony i uczestnicy postępowania obowiązani są dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Rozprawa odbywa się w ten sposób, że po wywołaniu sprawy strony - najpierw powód, a potem pozwany - zgłaszają ustnie swe żądania i wnioski oraz przedstawiają twierdzenia i dowody na ich poparcie. Strony mogą ponadto wskazywać podstawy prawne swych żądań i wniosków. Każda ze stron obowiązana jest do złożenia oświadczenia co do twierdzeń strony przeciwnej, dotyczących okoliczności faktycznych (art. 210 § 1 i 2 k.p.c.). Strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 232 zd. 1 k.p.c.). Natomiast z art. 233 k.p.c. wynika, iż sąd ocenia wiarogodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału. Sąd oceni na tej samej podstawie, jakie znaczenie nadać odmowie przedstawienia przez stronę dowodu lub przeszkodom stawianym przez nią w jego przeprowadzeniu wbrew postanowieniu sądu. Niewątpliwe powód J. J. nie tylko nie sprostał zadaniom wynikającym z powyższych przepisów. Skoro powód nie wywiązał się ze spoczywającego na nim obowiązku udowodnienia faktów, stanowiących podstawę jego roszczenia, Sąd nie uznał za stosowne - zwłaszcza w systemie procesu kontradyktoryjnego, podejmowanie w tym względzie działań z urzędu.

Z treści pozwu wynika, iż dotychczas wnoszone skargi powoda na przewlekłość postępowania zostały odrzucone, bądź oddalone, a w oparciu o jego twierdzenia nie sposób przyjąć, iż we wskazanych przez powoda sprawach istotnie doszło do przewlekłości postępowania oraz innych działań niezgodnych z prawem, ani tym bardziej, by powód doznał z tego tytułu jakiegokolwiek uszczerbku. Powód nie przedstawił żadnych dowód na potwierdzenie opisywanych przez niego w pozwie schorzeń i dolegliwości oraz nie udowodnił, że są one skutkiem działalności pozwanego Skarbu Państwa – wskazanych w pozwie sądów opieszale rozpoznających sprawy, w których powód był stroną. Jego twierdzenia w tym zakresie zaprezentowane w pozwie są gołosłowne i nie poparte żadnym materiałem dowodowym. Stanowisko powoda, że obecny jego stan zdrowia jest wynikiem nieprawidłowego procedowania sądów w wymienionych przez powoda sprawach jest dowolne i w okolicznościach niniejszej sprawy nie znajduje uzasadnienia. Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwolił stwierdzić, by aktualny stan zdrowia powoda (w istocie również nieudowodniony) pozostawał w jakimkolwiek związku przyczynowo - skutkowym ze sposobem procedowania przez pozwane sądy we wskazanych w pozwie sprawach.

Na marginesie należy podnieść, że powód zainicjował jak dotąd co najmniej kilkaset postępowań w Sądach i Prokuraturach na terenie całego kraju. Większość tych powództw, jak dotąd, została prawomocnie oddalona. Kierując się zasadami prawidłowego rozumowania oraz logiką trudno przyjąć za wiarygodne twierdzenie powoda, że właśnie akurat te przedmiotowe sprawy miały jakikolwiek wpływ na pogorszenie się jego stanu zdrowia.

Sąd oddalił również wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z przesłuchania stron. Zgodnie bowiem z art. 299 k.p.c. jeżeli po wyczerpaniu środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, sąd dla wyjaśnienia tych faktów może dopuścić dowód z przesłuchania stron. Ponieważ w przedmiotowej sprawie wszelkie okoliczności istotne dla jej rozstrzygnięcia zostały przez Sąd wyjaśnione, dlatego też zbędnym, w ocenie Sądu, było przesłuchiwanie powoda w charakterze strony.

Mając powyższe na uwadze, na podstawie wskazanych powyżej przepisów prawa, Sąd Okręgowy powództwo w pozostałym zakresie oddalił (pkt 2 wyroku).

Odstępując od obciążania powoda kosztami procesu (kosztami zastępstwa procesowego strony pozwanej wykonywanego przez Prokuratorię Generalną Skarbu Państwa), Sąd oparł się na treści art. 102 k.p.c., biorąc pod uwagę fakt długotrwałego osadzenia powoda w zakładzie karnym oraz związaną z tym sytuację materialną, która uzasadniała również zwolnienie go od kosztów sądowych w całości.

Mając powyższe na względzie, Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.