Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 czerwca 2018 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu VIII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Anna Martyniec

Protokolant: Karolina Szewczyk

po rozpoznaniu w dniu 11 czerwca 2018 r. we Wrocławiu na rozprawie sprawy

z powództwa R. M.

przeciwko M. K. (1)

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powód R. M. wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od M. K. (1) kwoty 13.986,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami postępowania.

Uzasadniając żądanie pozwu wskazał, że dochodzona kwota stanowi odszkodowanie z tytułu przeniesienia przez pozwaną nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości K., dla której Sąd Rejonowy w Oleśnicy prowadzi księgę wieczystą o nr KW (...) na rzecz E. K. (1) i Z. K. (1) mimo uznania wyrokiem Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Śródmieście we Wrocławiu z dnia 2 lipca 2015 r. VIII C 130/15 czynności za bezskuteczną. Podniósł, że Sąd Rejonowy dla Wrocławia Śródmieścia nakazem zapłaty z 16 stycznia 2014 r., V GNc 5449/13 nakazał, aby Ł. K. (1) zapłacił powodowi kwotę 11.426,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami postępowania 2.560 zł. Ł. K. (1) w dniu 25 września 2013 r. dokonał zniesienia wspólności majątkowej małżeńskiej, a następnie podziału majątku wspólnego w formie aktu notarialnego A (...) i przeniósł na małżonkę – M. K. (1) nieruchomość wskazaną na wstępie. Powód wystąpił o nadanie klauzuli wykonalności nakazowi a następnie dysponując tytułem wykonawczym wszczął postępowanie egzekucyjne, jednakże dłużnik Ł. K. (1) był niewypłacalny. Wobec tego powód wytoczył pozew o uznanie umowy o podział majątku wspólnego małżonków za bezskuteczną wobec niego. Powództwo zostało w całości uwzględnione. Sąd Rejonowy dla Wrocławia- Śródmieścia wyrokiem z dnia 2 lipca 2015 r. uznał czynność zawarcia umowy o podział majątku za bezskuteczną wobec powoda do kwoty 11.426,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami procesu. Pomimo powyższego orzeczenia pozwana M. K. (1) umową przewłaszczenia na zabezpieczenie zawartą w dniu 11 maja 2016 r. zbyła nieruchomość na rzecz swoich rodziców E. i Z. K. (2) ustanawiając ją jako zabezpieczenie pożyczki w kwocie 20.000 zł. Wobec powyższego powód wskazał, że uniemożliwiła ona zaspokojenie z tej nieruchomości, czym wyrządziła mu szkodę. Zdaniem powoda umowa pożyczki została zawarta dla pozoru, albowiem wskazano w niej, że pozwana zwróci pożyczkę jednorazowo w terminie do 31 grudnia 2031 r. Powód określił, że zdarzeniem wywołującym szkodę było przeniesienie własności nieruchomości, czym powódka udaremniła wykonanie wyroku sądu z 2 lipca 2015 r., a w konsekwencji spowodowała szkodę czyniąc wykonanie wyroku bezskutecznym. Podkreślił, że w dacie zawierania wskazanej umowy pozwana wiedziała o wyroku z 2 lipca 2015 r., umowa przewłaszczenia doprowadziła do udaremnienia egzekucji. Powód wskazał, że opiera swoje roszczenie na art. 415 k.c. Podkreślił, że wyrok z 2.07.2015 r. stał się dla niego całkowicie bezprzedmiotowy i w dalszym ciągu nie może wyegzekwować należności stwierdzonych tytułem wykonawczym. Odnosząc się do związku przyczynowo-skutkowego powód wskazał, że wynika on z tego, że gdyby pozwana nie przeniosła własności nieruchomości w celu zabezpieczenia pożyczki to powód mógłby się z niej zaspokoić. Z kolei zbycie nieruchomości odpowiada czynowi niedozwolonemu.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia Śródmieścia nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym z dnia 15.02.2017 r., VII Nc 1573/17 uwzględnił w całości żądanie pozwu.

Pozwana w sprzeciwie od nakazu zapłaty zaskarżyła nakaz zapłaty w całości i wniosła o oddalenie powództwa, a także zasadzenie na swoją rzecz kosztów postępowania.

Motywując tak wyrażone stanowisko odniosła się do przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej, z której powód wywodzi swoje roszczenie. W tym zakresie wskazała, że powód od momentu wydania wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia-Śródmieścia z 2.07.2015 r. do momentu zawarcia przez nią umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie miał 10 miesięcy, by wszcząć egzekucję, czego jednak nie uczynił. Podkreśliła, że powód dysponował w tym czasie zabezpieczeniem, z którego jednak nie skorzystał. Wskazała, że opieszałość powoda w zakresie prowadzenia egzekucji nie może stanowić negatywnych konwekcji wobec niej czy też prowadzić do uznania, że odpowiada ona za szkodę powstałą w majątku dłużnika, skoro nie skorzystał z przysługujących mu uprawnień. Odnosząc się do kwestionowania zawartej umowy pożyczki – wskazała, że posiada z mężem 4 dzieci, w tym jedno niepełnoprawne i nie sposób upatrywać pozorności w tym, że zawarła ze swoimi rodzicami pożyczkę z tak odległym terminem spłaty, czy też w tym, że pożyczkodawcy zażądali ustanowienia zabezpieczenia. W dalszej kolejności pozwana wskazała, że co prawda zgodnie z art. 757 k.p.c. termin upadku zabezpieczenia rozpoczyna bieg od uprawomocnienia orzeczenia uwzględniającego roszczenie zabezpieczone, jednakże skoro powód nie badał stanu nieruchomości w księgach wieczystych, to powinien liczyć się z konsekwencjami wynikającymi z art. 757 k.p.c., albowiem mogło dojść do zmiany właściciela. Tym samym pozwana kwestionowała jakoby naruszyła udzielone mu zabezpieczenie. Dalej pozwana wskazała, że zawarta umowa przewłaszczenia nie pozbawia powoda zaspokojenia, albowiem gdy tylko ta spłaci pożyczkę to zaktualizuje się obowiązek zwrotnego przeniesienia nieruchomości i wtedy powód będzie mógł się z niej zaspokoić. Nadto podniosła, że w dziale IV spornej nieruchomości wpisana została hipoteka na rzecz (...) S.A do kwoty 288.000 zł, co z kolei powoduje, że zaspokojenie powoda w toku ewentualnej egzekucji byłoby niemożliwe, ponieważ w razie sprzedaży nieruchomości uzyskana kwota pokryłaby zadłużenie wobec banku. Pozwana oświadczyła, ze posiada wiedze, iż nieruchomość jest warta 180.000 zł, której to ceny nie udałoby się osiągnąć w wyniku licytacji komorniczej. Nadto wskazała, że powód nie wykazał potencjalnej szkody zgodnie z ciężarem dowodu z art. 6 k.c., a także związku przyczynowo-skutkowego między działaniem pozwanej a aktualnym stanem prawnym nieruchomości czy też sytuacją powoda. Pozwana zakwestionowała żądanie pozwu w zakresie odsetek od 2013 r. wskazując, że wówczas roszczenia wobec niej nie były wymagalne, podnosząc w tym względzie zarzut przedawnienia.

W odpowiedzi na sprzeciw powód podtrzymał swoje stanowisko, zastrzegając, że uzyskał zabezpieczenie swojego roszczenia w dniu 20 stycznia 2015 r., jednakże zgodnie z art. 776 k.p.c. podstawą do wszczęcia postępowania egzekucyjnego jest tytuł wykonawczy, tzn. prawomocne orzeczenie z klauzulą wykonalności. Niemniej jednak pozwana zaskarżyła wyrok z dnia 2 lipca 2015 r. apelacją, która została odrzucona w dniu 18 listopada 2015 r. W konsekwencji powód wystąpił w dniu 26.11.2015 r. o nadanie klauzuli wykonalności. Dopiero w dniu 19.01.2016 r. otrzymał z sądu informację o odrzuceniu wniosku o przywrócenie terminu do wniesienia opłaty od apelacji, dlatego w dniu 2 marca 2016 r. skierował do sądu wniosek o przyspieszenie rozpoznania wniosku o nadanie klauzuli wykonalności. W odpowiedzi co prawda otrzymał tytuł wykonawczy, który wymagał jednak sprostowania, o co powód wystąpił 17 marca 2016 r. Natomiast prawidłowe orzeczenie uzyskał w dniu 2 sierpnia 2016 r., dopiero zatem wówczas mógł skierować tytuł do wykonania, co też uczynił w dniu 9 sierpnia 2016 r. Niestety wówczas okazało się, że powód nie mógł egzekwować swoich praw, albowiem w księdze wieczystej nastąpiła zmiana właściciela w wyniku zawartej umowy przewłaszczenia. Odnosząc się do ciężkiej sytuacji pozwanej i jej męża powód wskazał, że to jedynie uzasadnia interes powoda do dochodzenia ochrony swych praw. Ustosunkowując się do możliwości egzekwowania roszczenia po zwrotnym przeniesieniu nieruchomości w razie spłaty pożyczki podkreślił, że termin spłaty ustalono nie wcześniej niż 31.12.2031 r., zatem nie mógłby dochodzić zaspokojenia wcześniej, a jednocześnie pożyczkodawcy w ogóle nie muszą żądąć zwrotu. Co do wartości nieruchomości wpisania hipoteki na rzecz (...)powód wskazał, że na tę okoliczność pozwana nie przedłożyła żadnych dokumentów, a to powoduje, że gdyby do egzekucji doszło to bank jako wierzyciel nie miałby roszczenia o odsetki kapitałowe w pełnej kwocie na jaką opiewa hipoteka, a jedynie w zakresie kapitału.

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny:

Ł. K. (1) oraz pozwana M. K. (1) w dniu 29 lipca 2006 zawarli związek małżeński. Posiadają czworo dzieci w wieku 12 lat, 5 lat, 4 lat i 1 rok. Do 2013 r. pozostawali we wspólnym ustroju majątkowym. Ł. K. (1) od 2.11.2000 r. prowadził własną działalność gospodarczą (...) w zakresie rozbudowy zewnętrznej sieci energetycznej. Pozwana otworzyła działalność gospodarczą jednakże ze względu na obowiązki związane z wychowaniem dzieci i sprawowaniem nad nimi opieki od wielu lat nieprzerwanie przebywa na świadczeniach macierzyńskich i wychowawczych. Nie interesowała się działalnością prowadzoną przez męża, nie uczestniczyła w czynnościach jakie w jej ramach podejmował, mąż nie informował jej o nich, ponieważ w głównej mierze zajmowała się domem i dziećmi.

W dniu 1 sierpnia 2011 r. Ł. K. (1) wraz z pozwaną nabyli w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomość położoną w K., dla której Sąd Rejonowy w Oleśnicy prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o powierzchni 0,0902 ha, klasyfikowaną jako grunt orny. Przedmiotową nieruchomość nabyli za cenę 200.000 zł, w tym 20.000 zł przeznaczyli ze środków własnych, natomiast 288.000 zł z tytułu uzyskania kredytu hipotecznego z umowy zawartej przez małżonków z (...) BANK (...) SPÓŁKA AKCYJNA. Wpis hipoteki do księgi wieczystej nabytej nieruchomości został dokonany z dniem 2 sierpnia 2011.

Dowód: odpis zupełny księgi wieczystej (...), k. 134-143

Odpis (...) w aktach sprawy Km (...), k. 7

Informacja z PESEL-Sad w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 25

Zeznania świadka Ł. K. (1), protokół skrócony k. 121

Przesłuchanie pozwanej, protokół skrócony k. 129

Ł. K. (1) prowadził indywidualną działalność gospodarczą do 2013 r. W tym zakresie współpracował z powodem R. M. (...) z siedzibą w D., który w procesach budowlanych występował jako podwykonawca z zakresu prac geodezyjnych. Od 2013 r. prowadzoną przez niego działalność dosięgnął kryzys, w wyniku którego zaprzestał on płatności swoim kontrahentom, w tym również powodowi. R. M. posiadał wobec Ł. K. (1) kilka wierzytelności wynikających z nieuiszczonych faktur. Część z nich w 2013 r. sprzedał w drodze cesji za kwotę 8.000 zł. Natomiast pozostałe, również wymagalne, zostawił wierząc, że Ł. K. (1) je ureguluje, co ostatecznie nie nastąpiło. Powyższe spowodowało, że R. M. wystąpił w 2014 r. o wydanie nakazu zapłaty z tytułu wystawionych na rzecz Ł. K. (1) faktur. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej nakazem zapłaty z 16 stycznia 2014 r., V GNc 5449/13, uwzględniając w całości powództwo, nakazał aby Ł. K. (1) zapłacił powodowi kwotę 11.426,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami postępowania w wysokości 2.560 zł.

W dniu 14 kwietnia 2014 r. powód R. M. złożył wniosek do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Fabrycznej M. J. o wszczęcie postępowania egzekucyjnego w oparciu o wskazany tytuł wykonawczy. Postępowanie pod sygn. akt Km (...) zostało wszczęte z dniem 14 kwietnia 2014 r. a postanowienie skierowane na adres Ł. W., ul. (...) (nieruchomość stanowiąca własność E. i Z. K. (1), teściów Ł. K. (1)), gdzie nie zostało odebrane. W toku postępowania komornik powziął informację od teścia Ł. Z. K., że został on wymeldowany z nieruchomości położonej we W. przy ul. (...), dlatego korespondencję kierowano na adres ul. (...) w K., jednakże w dalszym ciągu nie była ona odbierana. Wobec Ł. K. (1) toczyło się kilka postępowań egzekucyjnych względem rachunków bankowych jakimi dysponował w (...) jak i (...) Bank (...), prowadzonych zarówno przez komorników, jak i naczelnika Urzędu Skarbowego. W dniu 18 lipca 2014 r. powód R. M. złożył do komornika wniosek o przekazanie sprawy egzekucyjnej do Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kłodzku celem zajęcia pojazdu należącego do Ł. K. (1). Wobec powyższego wydano postanowienie w trybie art. 7731 § 2 k.p.c. co do niewłaściwości, sprawę o sygn. akta Km (...)zamknięto, a akta zgodnie z wnioskiem przekazano do Komornika w K..

Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Kłodzku J. B. zarejestrował sprawę pod sygn. akt Km (...). Od dnia 30 września 2014 r. do 16 grudnia 2014 r. podejmował czynności mające na celu wyjawienie majątku, jak również ustalenie kontaktu z Ł. K. (1). W tym celu komornik kierował korespondencję zarówno na adres W., ul. (...), gdzie Ł. K. (1) był zameldowany na pobyt stały w okresie od 1.07.2011 r. do 5.08.2014 r. Postanowieniem z dnia 16 grudnia 2014 r. postępowanie egzekucyjne zostało umorzone wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji.

Dowód: Wniosek o wszczęcie egzekucji w aktach sprawy Km (...), k. 1-2

Zawiadomienie o wszczęciu postępowania egzekucyjnego w aktach sprawy Km (...), k. 9

Korespondencja komornicza w aktach sprawy Km (...), k. 27-29

Informacja o zbiegu egzekucji w aktach sprawy Km (...), k. 34-38

Postanowienie o zamknięciu akt w aktach sprawy Km (...), k. 45

Postanowienie komornika z 16.12.2014 r. w aktach sprawy Km (...), k. 15

Informacja dot. meldunku w aktach sprawy Km (...), k. 11

Korespondencja komornicza w aktach sprawy Km (...), k. 3-4

Zaświadczenie o wymeldowaniu Ł. K. (1) Km (...), k. 21

Częściowo zeznania Ł. K. (1), protokół skrócony k. 121

Przesłuchanie powoda, protokół skrócony k. 129

Przesłuchanie pozwanej, protokół skrócony k. 129

Pozwana M. K. (1) w 2013 r. planowała otworzyć działalność gospodarczą. W tym celu uzyskała kredyt w wysokości ok. 80.000 zł, które posiadała na swoim rachunku bankowym. Jednakże pogarszająca się sytuacja finansowa Ł. K. (1) powodowała, że toczyło się przeciwko niemu wiele postępowań egzekucyjnych, co z kolei skutkowało zajęciem pieniędzy zgromadzonych na rachunku pozwanej. Powyższe spowodowało, że Ł. K. (1) zaproponował małżonce, by celem zabezpieczenia jej interesów dokonali rozdzielności majątkowej.

W efekcie Ł. K. (1) zawarł z pozwaną M. K. (1) w formie aktu notarialnego, rep. A (...)przed notariuszem B. G. we W., w dniu 25 września 2013 r. umowę ustanowienia rozdzielności majątkowej. Tego samego dnia przed tym samym notariuszem małżonkowie zawarli umowę o podział majątku wspólnego, rep. A (...), w której to wskazali, że w skład ich majątku wchodzi nieruchomość niezabudowana dla której Sąd Rejonowy w Oleśnicy prowadzi księgę wieczystą o nr (...), z wpisaną w dziale IV hipoteką umowną na rzecz (...) BANK (...) SPÓŁKA AKCYJNA. Podziału dokonano w ten sposób, że wyłączną właścicielką nieruchomości stała się M. K. (1), jednocześnie małżonkowie oświadczyli, że podział wskazanego majątku wspólnego obejmuje i wyczerpuje ich cały majątek oraz znosi ich wzajemne roszczenia (§4 umowy). Stawający wartość nieruchomości określili na kwotę 200.000 zł (§5 umowy). Nadto strony wniosły o dokonanie wskazanej zmiany w dziale II księgi wieczystej (§7 umowy).

Powód R. M. powziął informację na temat wskazanej umowy i wystąpił w dniu 14 stycznia 2015 r. do Sądu Rejonowego dla Wrocławia – Śródmieścia z pozwem o uznanie wskazanej umowy za bezskuteczną względem niego, jako dokonanej z jego pokrzywdzeniem. Jednocześnie złożył wniosek o zabezpieczenie powództwa. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia wydał w dniu 20 stycznia 2015 r., VIII C 130/15, postanowienie zabezpieczając roszczenie R. M. o uznanie za bezskuteczną umowy o podział majątku wspólnego z dnia 25 września 2013 r. zawartej pomiędzy M. K. (2) i Ł. K. (1) poprzez ustanowienie zakazu zbywania nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości K., gmina D., dla której Sąd Rejonowy w Oleśnicy prowadzi księgę wieczystą o nr (...) i nakazanie wpisania w dziale III tejże księgi ostrzeżenia o zakazie zbywania opisanej nieruchomości. Zostało ono doręczone zarówno R. M. jako natychmiast wykonalne, jak i M. K. (1).

Pozwana M. K. (1) po doręczeniu pozwu ustanowiła w dniu 12 lutego 2015 r. w sprawie VIII C 130/15 pełnomocnika. Uczestniczyła we wszystkich terminach rozpraw, tj. w dniu 17.03.2015 r., 26.05.2015 r., 2.07.2015 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia wyrokiem z dnia 2 lipca 2015 r. uznał umowę o podział majątku wspólnego zawartą w dniu 25 września 2013 r. za bezskuteczną w stosunku do powoda R. M. do kwoty wierzytelności objętej nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej w dniu 16 stycznia 2014 r. w sprawie V GNc 5449/13 w wysokości 11.426,70 zł wraz z odsetkami i kosztami objętymi tymże nakazem zapłaty (pkt I) oraz zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3.279 zł tytułem kosztów postępowania.

W dniu 3 lipca 2015 r. pełnomocnik M. K. (3) wystąpił o sporządzenie i doręczenie wyroku z uzasadnieniem. W dniu 4 września 2015 r. pozwana złożyła apelację od wyroku z wnioskiem o zwolnienie od opłaty od apelacji. Sąd postanowieniem z dnia 6 października 2015 r. zwolnił pozwaną jedynie ponad kwotę 200 zł, którą to kwotę uiściła w dniu 30 października 2015 r., co w efekcie skutkowało odrzuceniem w dniu 10 listopada 2015 r. apelacji jako opłaconej po terminie. Wówczas pełnomocnik pozwanej M. K. (1) złożył w dniu 25 listopada 2015 r. wniosek o przywrócenie terminu do uiszczenia opłaty od apelacji, który Sąd postanowieniem z dnia 14 grudnia 2015 r. oddalił.

W dniu 26 listopada 2015 r. nowy pełnomocnik R. M. r.pr. J. W. złożyła do Sądu wniosek o nadanie wyrokowi z 2 lipca 2015 r. klauzuli wykonalności. Następnie ze względu na brak rozpoznania wniosku pismem z 8 marca 2016 r. pełnomocnik powoda wnosił o przyspieszenie jego rozpoznania. Tytuł wykonawczy w dniu 29 lutego 2016 r. został wydany, jednakże byłemu pełnomocnikowi R. M. – adw. G. M.. Dlatego pismem z 21 marca 2016 r. r.pr. J. W. wniosła o sprostowanie tytułu. Sąd dokonał sprostowania oczywistej omyłki pisarskiej wskazanego tytułu wykonawczego postanowieniem z dnia 17 czerwca 2016 r. Po uprawomocnieniu się postanowienia w przedmiocie sprostowania tytułu wykonawczego doręczono go w dniu 2 sierpnia 2016 r. pełnomocnikowi R. M..

W toku całego postępowania VIII C 130/15 powód R. M. nie skierował postanowienia w przedmiocie zabezpieczenia do wykonania – nie doszło do wpisania w księgę wieczystą nieruchomości zakazu jej zbywania, ponieważ powód oczekiwał na uzyskanie prawomocnego tytułu wykonawczego.

Dowód: Umowa rep. A (...)w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 41

Umowa rep. A (...) w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 39-40

Pozew w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 4-8

Postanowienie z 20.01.2015 r. w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 27

Pełnomocnictwo w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 35

Protokoły rozprawy w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 51-52, 64-65, 68-69

Wyrok z 2.07.2015 r. w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 70

Wniosek o uzasadnienie w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 72

Apelacja pozwanej w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 80-83

Postanowienie z 6.10.2015 r. w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 102-103

Postanowienie z 10.11.2015 r. w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 107

Wniosek z 25.11.2015 r. w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 109-112

Postanowienie z 14.12.2015 r. w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 114-115

Wniosek z 26.11.2015 r. w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 119-121

Pismo z 8.03.2015 r. w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 124

Tytuł wykonawczy z 29.02.2016 r. w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 128

Pismo z 21.03.2016 r. w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 127

Postanowienie z 17.06.2016 r. w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 138

Potwierdzenie doręczenia postanowienia z 17.06.2016 r. w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 141

Potwierdzenie doręczenia tytułu wykonawczego w aktach sprawy VIII C 130/15, k. 144

Częściowo zeznania świadka Ł. K. (1), protokół skrócony k. 121

Przesłuchanie powoda, protokół skrócony k. 129

Przesłuchanie pozwanej, protokół skrócony k. 129

Pozwana miała świadomość zakazu zbywania posiadanej nieruchomości, sprawdzała zawartość księgi wieczystej, widziała, że zakaz ten nie został w jej dział wpisany. Jej sytuacja majątkowa ulegała stałemu pogorszeniu. Do miejsca jej zamieszkania przychodzili wierzyciele męża, windykatorzy. Sytuacja ta skłaniała pozwaną do zaciągania pożyczek bezzwrotnych od swoich rodziców E. i Z. K. (1), którzy przekazywali jej kwoty pieniężne w wysokości 500 zł - 1.500 zł na bieżące wydatki. Niemniej jednak w 2016 r. pozwana poprosiła rodziców o pożyczenie kwoty 20.000 zł. Wówczas Z. K. (1) po konsultacji z osobami trzecimi doszedł do wniosku, że chciałby się zabezpieczyć na wypadek braku zwrotu tak dużej sumy.

W dniu 4 kwietnia 2016 r. Z. K. (1) oraz E. K. (1) zawarli w zwykłej formie pisemnej z pozwaną M. K. (1) umowę pożyczki 20.000 zł (§ 1 umowy). Strony wskazały, że pożyczka będzie oprocentowana 5% w skali roku, zastrzegły przy tym, że zwrot nastąpi na żądanie pożyczkodawcy wyrażony w formie pisemnej w ciągu 14 dni od doręczenia wezwania, jednak nie wcześniej niż 31 grudnia 2031 r. (§ 2 umowy). Pieniądze te zostały wydane pozwanej w gotówce, bez potwierdzenia ich przekazania.

Następnie w dniu 11 maja 2016 r. E. K. (1) działająca za zgodą swojego męża Z. K. (1) zawarła przed notariuszem W. T., z pozwaną M. K. (1) umowę przewłaszczenia nieruchomości na zabezpieczenie, rep. A (...) r., zgodnie z którą wskazano, że przedmiotem przewłaszczenia jest nieruchomość położona w K., dla której Sąd Rejonowy w Oleśnicy prowadzi księgę wieczystą o numerze (...), o powierzchni 0,0902 ha, z brakiem wpisów w dziale III księgi wieczystej, wpisem w dziale IV hipoteki umownej do kwoty 288.000 zł jako zabezpieczenie wierzytelności wynikających z umowy o kredyt z 29 lipca 2011 r. na rzecz (...) BANK (...) S.A. Nadto wskazała, że na dzień podpisania umowy na przewłaszczenie zadłużenie wynosi ok. 180.000 zł. Pozwana oświadczyła, że nieruchomość jest wolna od innych obciążeń poza hipoteką, nie powodów uzasadniających żądanie uznania czynności objętej aktem za bezskuteczną wobec osób trzecich (§ 2 umowy). Dalej strony umowy w celu zabezpieczenia terminowego zwrotu pożyczki M. K. (1) przeniosła na małżonków E. i Z. K. (1) własność niezabudowanej działki a E. K. (1) działając za zgodą Z. K. (1) na przeniesienie to wyraziła zgodę, oświadczając, że nabycia dokonuje z majątku wspólnego i jednocześnie zobowiązuje się przenieść własność nieruchomości na M. K. (1) w terminie do trzech dni od dnia zwrotu pożyczki wraz z odsetkami, jeśli pożyczka zostanie zwrócona w terminie (§ 4 umowy). Nadto strony wniosły o ujawnienie zmiany właściciela z jednoczesnym wpisem roszczenia zwrotnego przeniesienia nieruchomości na rzecz pozwanej. Wpis E. i Z. K. (1) do księgi wieczystej nieruchomości jako współwłaścicieli nastąpił w dniu 11 maja 2016 r.

Przewłaszczenie nieruchomości na zabezpieczenie przy uwzględnieniu uzyskania przez powoda tytułu wykonawczego w dniu 2 sierpnia 2016 r. uniemożliwiło powodowi R. M. wszczęcie postępowania egzekucyjnego skierowanego do przedmiotowej nieruchomości.

Dowód: Umowa pożyczki z 4.04.2016 r., k. 16

Wypis aktu notarialnego rep. A (...), k. 83-89

Częściowo zeznania świadka E. K. (1), protokół skrócony k. 120

Częściowo zeznania świadka Z. K. (1), protokół skrócony k. 128

Przesłuchanie powoda, protokół skrócony k. 129

Przesłuchanie pozwanej, protokół skrócony k. 129

R. M. nie występował osobiście wobec Ł. K. (1) o zapłatę wierzytelności wynikającej z nakazu zapłaty, niemniej jednak na przełomie 2016/2017 pełnomocnik Ł. K. (1) – adw. A. W. skontaktował się z jego pełnomocnikiem celem podjęcia postępowania ugodowego. Oferował ze strony dłużnika Ł. K. (1) zapłatę ok.12.000 zł, jednakże powód nie był tym zainteresowany ze względu na to, iż suma ta stanowiła jedynie połowę wartości przysługującej wierzytelności w kwocie ok. 24.000 zł. Próbę ugodowego zakończenia sporu podjęła również Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym dla Wrocławia-Krzyków we Wrocławiu A. R., która prowadziła przeciwko Ł. K. (1) postępowanie egzekucyjne, jednakże strony konfliktu również nie doszły do porozumienia. W negocjacjach tych nie brała udziału pozwana M. K. (1) choć wiedziała, że mają one miejsce. Powód nie występował wobec niej o zapłatę.

Dowód: częściowo zeznania świadka Ł. K. (1), protokół skrócony k. 121

Przesłuchanie powoda, protokół skrócony k. 129

Przesłuchanie pozwanej, protokół skrócony k. 129

Pozwana E. K. (2) pozostaje w separacji faktycznej z Ł. K. (1). W 2018 r. złożyła wniosek o orzeczenie separacji. Małżonkowie mieszkają oddzielnie. Ł. K. (1) nie jest zobowiązany sądownie do płacenia alimentów. Pozwana nigdzie nie pracuje, posiada zarejestrowaną działalność gospodarczą, której faktycznie nie prowadzi, wychowuje czworo dzieci, w tym jedno niepełnosprawne. Utrzymuje się ze świadczenia 500+ oraz pomocy uzyskiwanej od rodziców. Matka pomaga jej również w opiece nad dziećmi. Aktualnie kredyt hipoteczny zaciągnięty na zakup nieruchomości położonej w K. spłacany jest nieregularnie w zależności od posiadanych środków pieniężnych przez pozwaną. Zadłużenie na marzec 2018 r. wynosiło około 191.000 zł.

Dowód: częściowo zeznania świadka Ł. K. (2), protokół skrócony k. 121

Częściowo zeznania świadka E. K. (1), protokół skrócony k. 120

Częściowo zeznania świadka Z. K. (1), protokół skrócony k. 128

Przesłuchanie pozwanej, protokół skrócony k. 129

Z zawiadomienia powoda R. M. w dniu 23 listopada 2016 r. wszczęto postępowanie karne prowadzone przez K. S. pod nadzorem Prokuratora Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia - Stare Miasto w sprawie przestępstwa z art. 300 § 2 k.k. odnoszącego się do nieruchomości położonej w K..

Dowód: Pismo z 23.11.2016 r.

Przesłuchanie powoda, protokół skrócony k. 129

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód R. M. domagał się zasądzenia na swoją rzecz od pozwanej M. K. (1) kwoty 13.986,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami postępowania. Swoje roszczenie wywodził z art. 415 k.c. twierdząc, że pozwana zawierając umowę przewłaszczenia nieruchomości gruntowej położonej w miejscowości K., dla której Sąd Rejonowy w Oleśnicy prowadzi księgę wieczystą o nr KW (...), na rzecz swoich rodziców E. K. (1) i Z. K. (1) wbrew wyrokowi z 2 lipca 2015 r., VIII C 130/15, uwzględniającemu przeciwko niej skargę pauliańską oraz postanowieniu o zakazie zbywania nieruchomości dokonała zmian własnościowych. Szkody upatrywał w dokonaniu wskazanego przewłaszczenia, ponieważ przeniesienie własności nieruchomości trwale uniemożliwiło wykonanie wyroku z 2 lipca 2015 r. i udaremniło egzekucję. Stał na stanowisku, że związek przyczynowo-skutkowy przejawia się w tym, że gdyby pozwana nie przeniosła własności nieruchomości to mógłby się z niej zaspokoić.

Pozwana M. K. (1) nie kwestionowała dokonania przewłaszczenia spornej nieruchomości wywodząc, że powód od momentu wydania wyroku Sądu Rejonowego dla Wrocławia- Śródmieście z 2 lipca 2015 r. do momentu zawarcia przez nią umowy przewłaszczenia w dniu 11 maja 2016 r. miał 10 miesięcy, by wszcząć egzekucję, czego jednak nie uczynił. Kwestionując spełnienie przesłanek odpowiedzialności deliktowej wskazała, że opieszałość powoda w zakresie prowadzenia egzekucji nie może stanowić negatywnych konwekcji wobec niej czy też prowadzić do uznania, że odpowiada ona za szkodę powstałą w majątku dłużnika, skoro nie skorzystał on z przysługujących mu uprawnień. Twierdziła, że skoro powód nie ujawnił zakazu zbycia spornej nieruchomości w księdze wieczystej to nie sposób wywodzić, że zawierając umowę przewłaszczenia naruszyła udzielone mu zabezpieczenie.

Bezsporne w sprawie było to, że powodowi R. M. przysługiwała wierzytelność stwierdzona prawomocnym nakazem zapłaty wydanym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia Śródmieścia w dniu 16 stycznia 2014 r., V GNc 5449/13 do kwoty 11.426,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami postępowania 2.560 zł. Poza sporem było i to, że przeciwko pozwanej M. K. (1) przed Sądem Rejonowym dla Wrocławia – Śródmieścia w dniu 2 lipca 2015 r., VIII C 130/15 zapadł wyrok, w którym to uznano czynność prawną umowy w przedmiocie podziału majątku małżeńskiego za nieważną względem powoda, a także w ramach zabezpieczenia orzeczono zakaz zbywania spornej nieruchomości, którego to zakazu powód - mimo takowej możliwości - nie ujawnił w księdze wieczystej. Niekwestionowane było w końcu to, że pozwana zawarła 11 maja 2016 r. umowę przewłaszczenia ze swoimi rodzicami rozdysponowując przysługującym jej wyłącznym prawem własności nieruchomości. Podstawą sporu była kwestia ziszczenia się przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanej względem powoda. To z kolei wymagało ustalenia, czy pozwana M. K. (1) zawierając umowę przewłaszczenia nieruchomości dopuściła się deliktu egzekucyjnego, dalej czy spełnione zostały przesłanki tej odpowiedzialności, a jeśli tak to w jakiej wysokości powód poniósł szkodę.

Przy tak sformułowanych stanowiskach nie budzi żadnych wątpliwości, że podstawy materialno-prawnej roszczenia powoda i jednocześnie odpowiedzialności pozwanej należy upatrywać w art. 415 k.c. Zgodnie z przywołaną regulacją, kto z winy swojej wyrządził drugiemu szkodę zobowiązany jest do jej naprawienia. Przesłankami odpowiedzialności deliktowej są powstanie szkody, zdarzenie z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy – czyli czyn niedozwolony oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy owym zdarzeniem a szkodą (por. wyrok SN z dnia 9 lutego 2018 r., I CSK 237/17). Zgodnie z art. 6 k.c. i utrwalonym poglądem orzecznictwa doktryny ciężar dowodu powyższych okoliczności obciąża tego, kto dochodzi zapłaty za szkodę wynikłą z czynu niedozwolonego. Ze względu na charakter dochodzonych przez powoda roszczeń, opierających się na odpowiedzialności deliktowej, na powodzie, stosownie do art. 415 k.c., spoczywał w zakresie dochodzonego roszczenia odszkodowawczego w kwocie 13.986,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami ciężar udowodnienia zdarzenia szkodzącego, bezprawności i winy sprawcy, zakresu i wysokości szkody majątkowej usprawiedliwiającej żądanie odszkodowania w podanej wysokości oraz istnienia normalnego związku przyczynowego między czynem sprawcy i uszczerbkiem majątkowym doznanym przez powoda. W ocenie Sądu o ile powód dowiódł w sprawie bezprawne działanie pozwanej i związek przyczynowo-skutkowy w zakresie, w jakim nie mógł prowadzić egzekucji, o tyle w ogóle nie wykazał szkody, jaką w związku z jej działaniem miałby ponieść.

Ustosunkowując się do poszczególnych przesłanek odpowiedzialności z art. 415 k.c. należy podnieść, że pojęcie winy należy odnieść jedynie do opisania podmiotowych cech zachowania się sprawcy szkody, jednak dopiero czyn bezprawny może być oceniany w kategoriach czynu zawinionego w rozumieniu art. 415 k.c. Bezprawność czynu oznacza natomiast jego sprzeczność z obowiązującym porządkiem prawnym. Winę można natomiast przypisać sprawcy czynu w sytuacji, w której istnieją podstawy do negatywnej oceny jego zachowania z punktu widzenia zarówno obiektywnego, jak i subiektywnego. ( por. (...), Komentarz do art. 415 k.c., lex /el 2018, wyrok SN z 7 maja 2008 r., IICSK 4/08, niepubl). Bezprawnym zachowaniem się będzie więc takie, które stanowi obiektywne złamanie określonych reguł postępowania, czyli będzie sprzeczne z obowiązującym porządkiem prawnym. Przez „porządek prawny” rozumie się nakazy i zakazy wynikające z normy prawnej, ale również nakazy i zakazy wynikające z norm moralnych i obyczajowych, czyli zasad współżycia społecznego. Bezprawność w rozumieniu reżimu deliktowego jest efektem ogólnego, normatywnego zakazu, skutecznego erga omnes, niewyrządzania sobie nawzajem szkody. Dlatego czyn niedozwolony w znaczeniu art. 415 k.c. może mieć miejsce tylko wtedy, gdy sprawca szkody naruszył obowiązek powszechny, ciążący na każdym.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do samej podstawy roszczenia powoda – zdarzenia wywołującego szkodę powodowi należy przedstawić skutki prawne i ocenę czynności prawnej zawartej przez pozwaną w dniu 11 maja 2016 r. umowy przewłaszczenia. W zakresie tych ustaleń Sąd uwzględnił zarówno uznane za wiarygodne i niekwestionowane przez strony dowody z dokumentów urzędowych znajdujących się w aktach sprawy VIII C 130/15, jak i aktach komorniczych. Powód twierdził, że zdarzeniem stanowiącym źródło szkody była umowa przewłaszczenia, jaką pozwana zawarła z rodzicami w dniu 11 maja 2016 r. W tym zakresie pozwana podnosiła, że zakaz zbywania nieruchomości nie był wpisany w księgę wieczystą, wobec tego była do tego uprawniona. Niemniej jednak w ocenie Sądu pozwana niesłusznie koncentrowała się na rzekomej opieszałości powoda w ujawnieniu zakazu zbywania w księdze wieczystej, w egzekucji roszczenia z tytułu wykonawczego albowiem ten za pomocą dokumentów urzędowych zawartych w aktach sprawy VIII C 130/15 wykazał, że czynności związane ze wszczęciem egzekucji podjął niezwłocznie. Postępowania tego nie mógł prowadzić niezwłocznie po wydaniu wyroku w sprawie VIII C 130/15, ponieważ pozwana usiłowała bezskutecznie zaskarżyć wyrok z 2 lipca 2015 r. Co należy podkreślić, nie sposób R. M. czynić zarzutu z tego powodu, że nie ujawnił zakazu zbywania w księdze wieczystej objętego postanowieniem z 20 stycznia 2015 r., ponieważ zabezpieczenie zgodnie z art. 730 k.p.c. ma na celu zapewnienie uprawnionemu, w okresie przejściowym do chwili uzyskania podlegającego wykonaniu tytułu, możliwości przeprowadzenia egzekucji z określonego przedmiotu, który należał do majątku obowiązanego. Bezsporne w sprawie było to, że powód zakazu zbywania w księdze wieczystej nie ujawnił. Zgodnie z art. 757 k.p.c. (w brzmieniu obowiązującym w maju 2016 r.) jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej albo sąd inaczej nie postanowi, zabezpieczenie upada po upływie miesiąca od uprawomocnienia się orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu, albo od uprawomocnienia się postanowienia o odrzuceniu apelacji lub innego środka zaskarżenia wniesionego przez obowiązanego od orzeczenia uwzględniającego roszczenie, które podlegało zabezpieczeniu. Na wniosek obowiązanego sąd wydaje postanowienie stwierdzające upadek zabezpieczenia w całości albo w części. W sprawie o sygn. akt VIII C 130/15 postanowienie o odrzuceniu apelacji wydano 10 listopada 2015 r. Pełnomocnikowi M. K. (1) doręczono je 17 listopada 2015 r. a zatem do jego uprawomocnienia doszło z dniem 25 listopada 2015 r. To z kolei powoduje, że udzielone powodowi zabezpieczenie zgodnie z art. 757 k.p.c. upadło z dniem 25 grudnia 2015 r. Istotne jest to, że pełnomocnik powoda posiadając wiedzę o uprawomocnieniu wyroku z 2 lipca 2015 r. w dniu 1 grudnia 2015 r. złożył wniosek o wydanie tytułu wykonawczego. Co ważne Sąd nie nadał klauzuli wykonalności niezwłocznie, co ostatecznie skutkowało skierowaniem przez pełnomocnika powoda w dniu 8 marca 2016 r. pisma w przedmiocie przyspieszenia rozpoznania wniosku. Dalej Sąd, co prawda nadał klauzulę wykonalności, jednakże na rzecz byłego pełnomocnika powoda. To z kolei, z przyczyn - wbrew twierdzeniom świadka Ł. K. (1) - całkowicie niezależnych od R. M., wywołało konieczność wystąpienia przez powoda o sprostowanie klauzuli, co nastąpiło dopiero w drodze postanowienia z 17 czerwca 2016 r. Dopiero prawomocność tego postanowienia uprawniała powoda do wszczęcia postępowania egzekucyjnego, jednakże już od dnia 11 maja 2016 r. sporna nieruchomość stanowiła własność E. i Z. K. (1), co uniemożliwiało jakąkolwiek egzekucję prawa powoda z tej nieruchomości.

Powyższe w ocenie Sądu jednoznacznie pozwalało ustalić fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, mianowicie zdarzeniem bezprawnym okazało się zawarcie przez pozwaną umowy przewłaszczenia. Nie sposób przy tym uwzględnić, jakoby była nim zarzucana przez pozwaną opieszałość powoda w prowadzeniu egzekucji, czy też brak wpisania zakazu zbywania, albowiem - co pozwana w trakcie przesłuchania oświadczyła - w dniu 11 maja 2016 r. była świadoma wyroku z 2 lipca 2015 r. i wiedziała o istniejącym niegdyś zakazie zbywania nieruchomości. Jednakże mimo to zawarła z rodzicami w zwykłej formie umowę pożyczki 4 kwietnia 2016 r., która - co należy wskazać - nie stanowiła naruszenia prawa, nie ma charakteru deliktowego, w żaden sposób też nie wpływała na sytuację egzekucyjną powoda jako wierzyciela. Jej treść nie była kwestionowana przez strony postępowania. Powód wskazywał, że być może została ona zawarta dla pozoru, jednakże zebrany materiał dowodowy zarzutów tych nie potwierdził. Mając na względzie zbieżne zeznania świadków E. i Z. K. (1) jako pożyczkodawców Sąd ustalił, że do wydania gotówki doszło, pożyczkodawcy jako osoby od wielu lat pracujące dysponowali gotówką. Wagę odegrała umowa przewłaszczenia zawarta w formie aktu notarialnego, rep. A (...) r., w dniu 11 maja 2016 r. Oceniając jej znaczenie pod kątem bezprawności i zawinienia pozwanej Sąd opierał się na uznanych za wiarygodne zeznaniach świadków E. i Z. K. (1) (stron wskazanej umowy), które oceniał ze szczególną ostrożnością mając na względzie, że są dla pozwanej osobami najbliższymi (art. 261 k.p.c.). Zeznania świadka E. K. (1) zostały uznane w przeważającej części za wiarygodne, choć świadek posiadała jedynie ogólnikowe informacje dotyczące spornej umowy, oświadczała bowiem „głównym mechanizmem był mąż”. W oparciu o jej depozycje Sąd ustalił, że pozwana borykała się z poważnymi problemami finansowanym, a świadek pomagała jej zarówno przed pożyczką 20.000 zł, jak i obecnie w formie dalszych bezzwrotnych pożyczek, jak i pomocy w wychowywaniu i opiece nad dziećmi. Jako niewiarygodne ocenić należało natomiast te twierdzenia świadka, w których zaprzeczyła, jakoby posiadała wiedzę o długach Ł. K. (1), tym bardziej, że ten osobiście podczas składania zeznań kilkakrotnie wskazywał „ teściowie wiedzieli jaka jest moja sytuacja, i jak bardzo jestem uwikłany w różne zobowiązania względem wszelkich podmiotów z czasów prowadzenia działalności, względem ZUS, US, banków, firm, osób prywatnych, teściowie w obawie, że pieniądze do nich nie wrócą - za poradą osoby trzeciej - taką formę wybrali by zabezpieczyć własne interesy”. Podobnie niewiarygodne były te zeznania świadka, w których wskazała, że nie wie czy przejęta przez nią oraz w imieniu męża nieruchomość była obciążona hipotecznie, albowiem z treści umowy przewłaszczenia z 11 maja 2016 r. wynika, że w umowie tej dokładnie określono wysokość hipoteki i wierzyciela. Skoro akt notarialny był odczytywany, a jedynie E. K. (1) i pozwana czynność tę zawierały, to Sąd nie znalazł żadnych podstaw by kwestionować jego treść (art. 244 k.p.c.). To z kolei powoduje, że zeznania świadka E. K. (1) w tym zakresie nie mogły zostać uwzględnione.

Mając na względzie zeznania świadka Z. K. (1) Sąd ustalił, że umowę przewłaszczenia z 11 maja 2016 r. zgodnie z twierdzeniami zarówno E. K. (1), jak i Z. K. (1) zawarto z jego inicjatywy. Świadek w logiczny sposób uzasadnił, że tak duża suma pieniężna wymagała zabezpieczenia jego interesów a pomysł na taki jego sposób uzyskał od osób trzecich. Przyznał, że od kilku lat wspomaga córkę finansowo, co zazwyczaj dotyczyło mniejszych kwot do 1.500 zł. Walor wiarygodności posiadały te twierdzenia, w których odniósł się do kwestii tego, w jaki sposób rozumie umowę przewłaszczenia, albowiem świadek wskazał, że zabezpieczenie polegało na przejęciu działki córki. Co prawda wskazał analogicznie jak świadek E. K. (1), że nie miał wiedzy by jego zięć Ł. K. (1) miał długi, czy też co do prowadzenia działalności gospodarczej, jednakże pozostawało to w sprzeczności z dalszymi jego wyjaśnieniami w których przyznał, że również poza wiedzą pozwanej pożycza mu pieniądze ale również z tym, że jak wynika z dokumentów urzędowych znajdujących się w aktach komorniczych osobiście informował organ egzekucyjny – komornika o tym, że wymeldował zięcia z nieruchomości położonej przy ul. (...) we W., a zatem wiedział o toczących się przeciwko niemu postępowaniach. Sąd nie dał wiary tym zeznaniom świadka Z. K. (1), w których wskazał, że nie ma wiedzy jakoby przejęta przez niego nieruchomość była obciążona hipotecznie albowiem literalnie wynika to z § 2 umowy przewłaszczenia, do której jego małżonka za jego upoważnieniem również w jego imieniu przystąpiła. O ile zatem o zakazie zbywania nieruchomości mógł nie wiedzieć, bowiem nie został on ujawniony w księdze wieczystej o tyle o obciążeniu nieruchomości wiedzę z całą pewnością posiadał wynika to tak z okoliczności faktycznych sprawy, jak i treści umowy.

Istotne dowodowo co do samej umowy przewłaszczenia okazał się dowód z przesłuchania pozwanej M. K. (1). Ta bowiem przyznała przed Sądem, że miała wiedzę o udzielonym powodowi w sprawie VIII C 130/15 zabezpieczeniu poprzez zakaz zbywania spornej nieruchomości. Nadto oświadczyła, że sprawdzała stan nieruchomości przeglądając jej księgę wieczystą, ale również że wiedziała o wyroku z tytułu skargi pauliańskiej z dnia 2 lipca 2015 r. ponieważ przyznała „ wiedziałam, że mam sprawę z powództwa powoda ale w księdze wieczystej nic się nie pojawiało, nikt się ze mną nie kontaktował, ja czekałam, nic się nie działo, w międzyczasie wyszły inne problemy finansowe męża i potrzebowałam na bieżące codzienne życie, spłatę zobowiązań”. To pozwoliło Sądowi ustalić, że miała świadomość tak wiążącego do 25 grudnia 2015 r. zakazu zbywania nieruchomości, ale również prawomocnego wyroku, jaki wobec niej zapadł. Sąd dał wiarę pozwanej co do tego, że nie wiedziała do 2013 r. o działalności małżonka Ł. K. (2), albowiem ten również do tej okoliczności się odniósł. Jednakże to pozwalało ustalić, że od tamtej pory wiedzę takową posiadała, być może nie tyle co do dokładnych obciążeń męża, co z całą pewnością do jego złej sytuacji majątkowej. Otóż pozwana przyznała, że zawarcie umowy rozdzielności majątkowej miało chronić jej interesy. Co ważne potwierdziła, że tożsamemu celowi służyć miał przeprowadzony podział majątku, następnie skutecznie kwestionowany w postępowaniu VIII C 130/15 przez powoda. Sąd biorąc pod uwagę niekwestionowane dowody z dokumentów urzędowych znajdujące się w aktach sprawy VIII C 130/15 ustalił, że pozwana uczestniczyła w każdym terminie rozprawy, miała świadomość wydanego dla niej niekorzystnego wyroku, jednakże mimo to zawarła z rodzicami umowę przewłaszczenia. W swoich zeznania wskazała, że był to pomysł jej ojca – świadka Z. K. (1), co tenże przyznał. W tym miejscu należy podkreślić, że sama umowa pożyczki nie nosi przymiotu bezprawnej, jednakże działanie pozwanej, która zawarła umowę przewłaszczenia i przed notariuszem w dniu 11 maja 2016 r. oświadczyła, że „poza hipoteką umowną na rzecz (...)jest wolna od innych obciążeń i roszczeń, w szczególności nie ma podstaw uzasadniających żądanie uznania czynności objętej tym aktem za bezskuteczną” (§ 2 umowy przewłaszczenia) cechy bezprawności wykazuje. Owej bezprawności należy upatrywać w tym, że mimo niekwestionowanej i bezspornej wiedzy M. K. (1) co do wydanego przeciwko niej wyroku z 2 lipca 2015 r. ta rozporządziła wskazaną nieruchomością działając na szkodę powoda. Swoim zachowaniem – zawarciem wskazanej umowy rep. A (...) naruszyła przepisy prawa co do wykonalności prawomocnego wyroku jako tytułu wykonawczego, jak również zasady współżycia społecznego, albowiem nie przyznając przed notariuszem, że nieruchomość była przedmiotem zakończonego już wówczas prawomocnie postępowania VIII C 130/15 zataiła okoliczność doniosłą prawnie, która - gdyby notariusz o niej wiedział - uniemożliwiłaby rozporządzeniem prawem własności. Uprawomocnienie się orzeczenia uwzględniającego zgłoszone przez powoda roszczenie w trybie skargi pauliańskiej ma istotne konsekwencje prawne w postaci mocy wiążącej prawomocnego orzeczenia (art. 365 k.p.c.). Prawomocne orzeczenie między stronami stwarza stan rzeczy osądzonej (art. 366 k.p.c.). Związanie stron prawomocnym orzeczeniem, o czym jest mowa w art. 365 § 1 k.p.c., polega na związaniu tych osób dyspozycją zawartą w sentencji wyroku skonkretyzowanej i zindywidualizowanej normy prawnej wywiedzionej przez sąd z norm o charakterze generalnym i abstrakcyjnym zawartych w przepisach prawa przy uwzględnieniu stanu faktycznego ustalonego w sprawie w chwili wydania orzeczenia. Strony sporu sądowego powinny zastosować się do rozstrzygnięć zawartych w prawomocnym orzeczeniu sądu. W przeciwnym wypadku, gdy prawomocne orzeczenie sądu nadaje się do egzekucji, jest ono wykonalne i stanowi zgodnie z art. 777 § 1 pkt 1 k.p.c. tytuł egzekucyjny uprawniający do nadania mu klauzuli wykonalności, może być podstawą wszczęcia przez wierzyciela egzekucji (art. 776 k.p.c.). Postępowanie dłużnika, w niniejszej sprawie pozwanej, polegające na rozporządzaniu prawem własności skutecznie zakwestionowanym przez pozwanego i urzeczywistnionym w wyroku z 2 lipca 2015 r. nie jest zgodne z przepisami prawa i narusza zasady współżycia społecznego, ponieważ pomiędzy powstaniem tytułu egzekucyjnego a skierowaniem tego tytułu do egzekucji po wcześniejszym nadaniu mu klauzuli wykonalności, pozwana podjęła czynność prawną mającą wpływ na realizację uprawnienia i wyegzekwowania go przez powoda.

To zachowanie pozwanej wypełniło również przesłankę zawinienia, ponieważ M. K. (1) nie przeczyła swojej wiedzy co do zapadłego orzeczenia i jego znaczenia. Warunkiem odpowiedzialności na podstawie art. 415 k.c. jest wykazanie winy sprawcy szkody. W pojęciu winy w szerokim znaczeniu, mieści się element obiektywny (przedmiotowy), tj. to aby czyn, który spowodował szkodę, miał charakter bezprawny oraz element subiektywny (podmiotowy, wina w ścisłym znaczeniu), tj. aby sprawcy czynu można postawić zarzut podjęcia negatywnej decyzji – co do przewidywania i woli – odnoszącej się do czynu bezprawnego i jego skutków. Pozwana odpowiadając na pytanie Sądu doskonale rozumiała treść i skutki prawne wyroku z 2 lipca 2015 r. Wiedziała, jakie konsekwencje prawne on wywołuje ponieważ przedstawiła tok swojego rozumowania, podkreślając, że nie odczuwała, jakoby działała wbrew wyrokowi sądu, choć rozumiała na czym on polega. Oświadczyła w końcu, że intercyza w 2013 r. została zawarta celem ochrony jej interesów, ponieważ z powodu zajęć komorniczych małżonka straciła 80.000 zł, które zajął komornik z jej rachunku bankowego. Zeznała, że do miejsca jej zamieszkania przychodzą od wielu lat komornicy, windykatorzy. To wespół z pozostałymi dowodami rzeczowymi i osobowymi pozwalało jednoznacznie ustalić jej świadomość zawinienia w podejmowanych czynnościach względem spornej nieruchomości. Pozwana odwoływała się co prawda do swojej ciężkiej sytuacji finansowej, braku pracy, utrzymywania się ze świadczeń socjalnych, wychowywania 4 dzieci (w tym jednego niepełnosprawnego), czy też złożenia wniosku o orzeczenie separacji. Na te okoliczności powoływali się również świadkowie E. i Z. K. (1) oraz Ł. K. (1), jednakże w żadnej mierze nie stanowią one okoliczności ekskulpujących pozwaną, o których stanowi art. 424 k.c., czy też 425 k.c. Bez znaczenia pod kątem zawinienia pozwanej pozostawały kwestie podnoszone i eksponowane przez jej pełnomocnika tak w sprzeciwie, jak i podczas przesłuchania świadków i stron, że powód nie wzywał pozwanej do spełnienia roszczenia, nie prowadził z nią negocjacji, nie zawarł ugody. Otóż w niniejszym postępowaniu odpowiedzialność opartą na art. 415 k.c. weryfikowano wobec pozwanej i w takim zakresie działania, jakie prowadził jej małżonek względem powoda pozostawały poza zainteresowaniem Sądu, jako nieistotne dla rozstrzygnięcia. Nie mogły one również wyłączać czy też ograniczać stopnia bezprawności jej działania. M. K. (1) jest osobą dojrzałą, posiada zarejestrowaną działalność gospodarczą, jak wskazała od 2013 r. interesuje się sprawami męża, pozostawała w kontakcie z jego pełnomocnikami, ustanawiała też swoich, była obowiązana do działania z należytą starannością względem swojego wierzyciela. Wiedziała o trwających między pełnomocnikiem jej męża i powoda postępowaniu mającym na celu zawarcie ugody. Była świadoma toczącej się przeciwko niej sprawy z inicjatywy powoda, ponieważ w niej uczestniczyła jednakże mimo to zawarła umowę przewłaszczenia. Takie zachowanie bez wątpienia wypełnia znamiona czynu niedozwolonego, ponieważ godzi w poszanowanie obywatela wobec prawomocnych wykonalnych orzeczeń, ale również w zasady współżycia społecznego, tj. możliwości wykonania wyroku i zaspokojenia prawomocnych orzeczeń.

Przechodząc do oceny kolejnej przesłanki – powstania szkody w majątku powoda Sąd ustalił, że takowa w sytuacji majątkowej powoda nie wystąpiła, co ostatecznie przesądziło o oddaleniu powództwa. Stosownie do art. 361 § 2 k.c., w granicach adekwatnego związku przyczynowego, w brak odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Otóż w tym zakresie R. M. twierdził, że jego szkoda wynika z niemożliwości wyegzekwowania wyroku z dnia 2 lipca 2015 r. Powód odnosił szkodę do wierzytelności objętej wydanym przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej nakazem zapłaty z 16 stycznia 2014 r., V GNc 5449/13, którym to nakazano, aby Ł. K. (1) zapłacił powodowi kwotę 11.426,70 zł wraz z ustawowymi odsetkami oraz kosztami postępowania w wysokości 2.560 zł. Niemożność wyegzekwowania wskazanej prawomocnie osądzonej wierzytelności z majątku Ł. K. (1) została stwierdzona przez dwóch komorników, co wynika z niekwestionowanych przez żadną ze stron dowodów z dokumentów zawartych w aktach spraw Km (...) oraz Km (...). Aby uzyskać korzystne dla siebie rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie, powód musiałby wykazać, że w istocie zaspokoiłby tę wierzytelność z majątku, którego wyzbyła się pozwana na rzecz swoich rodziców, tj. w trybie egzekucji z przedmiotowej nieruchomości. W ocenie Sądu powód istnienia takiej szkody nie wykazał. Sąd zważył, że przepisy normujące egzekucję z nieruchomości szczegółowo określają na jakich zasadach zbywana jest zajęta w toku egzekucji nieruchomość i w jaki sposób następuje zaspokojenie wierzycieli. Po pierwsze określają najniższą sumę, za którą nieruchomość można nabyć na pierwszej i drugiej licytacji (odpowiednio 3/4 i 2/3 sumy oszacowania wg art. 965 i 983 k.p.c.) i nie ma gwarancji, że wylicytowana suma przekroczy cenę wywołania. Po drugie zaś przewidują pierwszeństwo zaspokojenia (art. 1025 k.p.c.), zgodnie z którym w pierwszej kolejności zaspokaja się koszty egzekucyjne, w piątej – należności zabezpieczone hipoteką, a dopiero w dziewiątej – należności wierzycieli, którzy prowadzili egzekucję. Na koszty egzekucyjne składają się wydatki w toku egzekucji (np. wynagrodzenie rzeczoznawcy majątkowego sporządzającego wycenę na potrzeby opisu i oszacowania), koszty zastępstwa prawnego przyznane w postępowaniu egzekucyjnym i opłata egzekucyjna w wysokości 15% wartości wyegzekwowanego świadczenia, nie niższa niż 1/10 i nie wyższa niż trzydziestokrotność przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji). Mając na uwadze wpisaną w księdze wieczystej rzeczonej nieruchomości hipotekę na rzecz (...) Bank S.A. w kwocie 288.000 zł i wysokość niespłaconego przez pozwaną kredytu (według przesłuchania pozwanej w marcu 2018 r. wynosiła ona 191.000 zł), a także wartość nieruchomości (według przesłuchania pozwanej 180.000-200.000 zł), analizując przy tym koszty prowadzenia sprawy egzekucyjnej i zasady ich rozliczania zaspokojenie powoda jawi się wręcz iluzorycznie.

Odpowiedzialność odszkodowawcza z art. 415 § 1 k.c. wchodzi w rachubę, gdy szkoda wystąpiła. Na gruncie polskiego prawa przyjmuje się, że szkoda ewentualna, czyli utrata pewnej szansy uzyskania korzyści, w odróżnieniu od szkody hipotetycznej, nie podlega w ogóle naprawieniu. W niniejszej sprawie wystąpiła szkoda ewentualna, którą należy odróżnić od szkody w postaci lucrum cessans. O ile w przypadku lucrum cessans hipoteza co do utraty korzyści graniczy z pewnością, o tyle w drugim przypadku chodzi jedynie o utratę pewnej szansy uzyskania korzyści. W założeniu samym przyjmuje się więc w wypadku szkody ewentualnej brak pewności co do konsekwencji przewidywanego przebiegu zdarzeń. Na gruncie prawa polskiego przyjmuje się więc, że szkoda ewentualna, w odróżnieniu od szkody hipotetycznej, nie podlega naprawieniu (vide: System prawa cywilnego, t. III, cz. I, s. 280, W. Czachórski: Zobowiązania, Zarys wykładu, str. 78, Komentarz do Kodeksu cywilnego. Księga trzecia. Zobowiązania, tom I, Wydawnictwo Prawnicze, str. 123).

W konsekwencji skoro powód nie udowodnił w ogóle wystąpienia szkody, mimo dysponowania tytułami wykonawczymi do wysokości 13.986,70 zł, to powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Mając na uwadze powyższe w ocenie Sądu nie zaistniały podstawy materialnoprawne roszczenia powoda wobec tego Sąd oddalił powództwo.

Orzeczenie o kosztach postępowania zostało oparte na treści art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Sąd zasądził na rzecz pozwanej 3.600 zł tytułem wynagrodzenia pełnomocnika powoda (§ 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie).