Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 listopada 2020 r.

Sąd Okręgowy w Zielonej Górze IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Bogusław Łój

Protokolant: sekretarz sądowy Joanna Dejewska vel Dej

po rozpoznaniu w dniu 29 października 2020 r. w Zielonej Górze

odwołania B. J.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 27.01.2020 r. znak (...)

o wysokość renty

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że uwzględnia w kapitale początkowym wnioskodawcy B. J. okres zatrudnienia w (...) Zakładach (...) w B. od 01.10.1979 r. do 25.10.1979 r.

sędzia Bogusław Łój

Sygn. akt IV U 1005/20

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27.01.2020 r., znak: (...) pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przeliczył wnioskodawcy B. J. rentę od 01.11.2019 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Jednocześnie Zakład poinformował, iż w celu przeliczenia świadczenia należy przedłożyć zaświadczenie lub świadectwo pracy potwierdzające okres zatrudnienia w latach 1977-1979 na umowę o pracę w (...) Zakładach (...) w B..

W odwołaniu od powyższej decyzji wnioskodawca B. J. domagał się zaliczenia do stażu pracy okresu zatrudnienia w (...) Zakładach (...) na podstawie przedłożonych kart zasiłkowych uzyskanych z archiwum.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o umorzenie postępowania w zakresie uznanego okresu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Zakładach (...) w B. od 24.08.1977 r. do 30.09.1979 r. na podstawie art. 477 ¹³ § 1 kpc oraz oddalenie odwołania w pozostałym zakresie.

Odnosząc się do spornego okresu zatrudnienia wnioskodawcy od 01.10.1979 r. do 25.10.1979 r. organ rentowy wskazał, że w przedłożonych z archiwum kartotekach płacowych brak wynagrodzenia za październik 1979 r. Ponadto z przedłożonej karty zasiłkowej nie wynika, aby w październiku 1979 r. B. J. przebywał na zwolnieniu lekarskim. W kartotece za 1979 r. w rubryce dot. września wpisano „wojsko 15.08” co wskazywałoby, że odwołujący został powołany do wojska, jednakże brak dokumentu potwierdzającego powyższe. W karcie obiegowej zwolnienia z pracy wskazano ostatni dzień pracy 25.10.1979 r., jednak wpis został dokonany 11.10.1979 r., więc brak potwierdzenia, do którego dnia faktycznie miało miejsce zatrudnienie. Zakład wskazał także, że również w piśmie (...)Urzędu Wojewódzkiego we W. z 19.09.2019 r. poinformowano wnioskodawcę, że na podstawie posiadanej dokumentacji osobowej nie jest możliwe jednoznaczne określenie daty rozwiązania stosunku pracy.

Na rozprawie w dniu 10.09.2020 r. wnioskodawca zmodyfikował swoje odwołanie domagając się uwzględnienia do stażu pracy okresu zatrudnienia w (...) Zakładach (...) od 01.10.1979 r. do 24.10.1979 r.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca B. J., urodzony (...), był uprawniony do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 27.11.2001 r. do 31.03.2011 r.

Kolejny wniosek o przyznanie prawa do renty ubezpieczony złożył w dniu 30.11.2018 r.

Powyższe skutkowało wydaniem decyzji z dnia 08.02.2019 r. przyznającej B. J. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 07.11.2018 r. do 31.01.2021 r.

Zakład poinformował wnioskodawcę, iż nie uznano okresu od 24.08.1977 r. do 25.10.1979 r., ponieważ zaświadczenie z dnia 18.12.2001 r. zawiera błędne nazwisko i w celu uwzględnienia należy dostarczyć formalny dokument.

okoliczności niesporne ustalone na podstawie akt rentowych wnioskodawcy

W dniu 21.11.2019 r. odwołujący złożył wniosek o ponowne obliczenie świadczenia emerytalno-rentowego, przedkładając dokumentację uzyskaną z archiwum zakładowego (...) Urzędu Wojewódzkiego, tj. karty zasiłkowe, dokumentację płacową, kartę obiegową, angaż z 17.08.1977 r. oraz pismo ww. instytucji skierowane do wnioskodawcy B. J..

Zaskarżoną decyzją z dnia 27.01.2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. przeliczył wnioskodawcy B. J. rentę od 01.11.2019 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Do ustalenia wysokości renty Zakład nie uwzględnił okresu zatrudnienia odwołującego w (...) Zakładach (...) w B..

okoliczności niesporne ustalone na podstawie akt rentowych wnioskodawcy

Decyzją z dnia 12.03.2020 r. organ rentowy przeliczył wnioskodawcy B. J. rentę od 01.11.2019 r., tj. od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek.

Powyższą decyzją został wnioskodawcy doliczony okres zatrudnienia od 24.08.1977 r. do 30.09.1979 r. w (...) Zakładach (...) w B..

okoliczności niesporne ustalone na podstawie akt rentowych wnioskodawcy

W (...) Zakładach (...) B. J. był zatrudniony od 24.08.1977 r. do 25.10.1979 r. jako pracownik transportu. Ostatnim dniem pracy odwołującego był 25.10.1979 r., była to nocna zmiana z 24.10. na 25.10.1979 roku, ponieważ tego dnia, tj. 25.10.1979 r. musiał stawić się w jednostce wojskowej. Dlatego po nocce, kiedy wrócił rano do domu, spakował się i pojechał do jednostki wojskowej w Ż.. Odwołujący nie posiada książeczki wojskowej, ponieważ wszystkie jego dokumenty uległy zniszczeniu w trakcie pożaru.

Po odbyciu służby wojskowej ubezpieczony ożenił się i nie wrócił do pracy w zakładzie (...).

Zakład pracy wypłacał wynagrodzenie ostatniego dnia miesiąca.

Wnioskodawca za ostatni miesiąc zatrudnienia, czyli październik 1979 r. nie otrzymał w ogóle wynagrodzenia. Nie otrzymał również świadectwa pracy z tego zakładu.

dowód: zeznania wnioskodawcy B. J., k. 16-16v, 20-20v akt sąd.

B. J. został zwolniony z (...) w B. z dniem 25.10.1979 r. Zarobek wnioskodawcy za październik 1979 r. wynosił 3.415 zł.

Na dzień 11.10.1979 r. wnioskodawca posiadał wobec Zakładu zadłużenie w wysokości 2.200 zł.

dowód: karta obiegowa zwolnienia z pracy w aktach osobowych wnioskodawcy

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie okazało się zasadne.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było ustalenie, czy organ rentowy zaskarżoną decyzją prawidłowo ustalił odwołującemu się wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy. W świetle ostatecznego stanowiska odwołującego, spór ten sprowadzał się do kwestii zasadności niezaliczenia okresu zatrudnienia wnioskodawcy od 01.10.1979 r. do 25.10.1979 r. w (...) Zakładach (...) w B..

Zgodnie z art. 114 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 1270 ze zm.), prawo do świadczeń lub ich wysokość ulega ponownemu ustaleniu na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji w sprawie świadczeń zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1270 ze zm.), przy ustalaniu prawa do renty i obliczaniu jej wysokości uwzględnia się, z zastrzeżeniem ust. 2-5, następujące okresy: 1) składkowe, o których mowa w art. 6; 2) nieskładkowe, o których mowa w art. 7.

Dowody uzasadniające prawo do świadczeń i ich wysokości, które powinny być dołączone do wniosku w sprawie przyznania świadczeń, określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11.10.2011 r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe (Dz.U. z 2011 r., Nr 237, poz. 1412).

Przepis § 21 ust. 1 tego rozporządzenia stanowi, że środkiem dowodowym stwierdzającym wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu oraz uposażenia przyjmowanego do ustalenia podstawy wymiaru emerytury lub renty są zaświadczenia pracodawcy lub innego płatnika składek, legitymacja ubezpieczeniowa lub inny dokument, na podstawie którego można ustalić wysokość wynagrodzenia, dochodu, przychodu lub uposażenia.

Natomiast zgodnie z § 22 ust. 1, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, środkiem dowodowym stwierdzającym okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę jest świadectwo pracy, zaświadczenie płatnika składek lub innego właściwego organu, wydane na podstawie posiadanych dokumentów lub inny dokument, w tym w szczególności: 1) legitymacja ubezpieczeniowa; 2) legitymacja służbowa, legitymacja związku zawodowego, umowa o pracę, wpis w dowodzie osobistym oraz pisma kierowane przez pracodawcę do pracownika w czasie trwania zatrudnienia.

Niemniej jednak przepisy rozporządzenia regulującego postępowanie o świadczenia emerytalno-rentowe przed organem rentowym, zawierające ograniczenia dowodowe, nie mają zastosowania w postępowaniu sądowym, opartym na zasadzie swobodnej oceny dowodów. Dopuszczalnym jest więc ustalenie wysokości wynagrodzenia ubezpieczonego w oparciu o dowody zastępcze (wyrok SA w Poznaniu z dnia 07.04.2016 r., sygn. akt III AUa 1530/15, LEX nr 2062016).

Zgodnie art. 473 k.p.c., w postępowaniu w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych nie stosuje się przed sądem przepisów ograniczających dopuszczalność dowodu z zeznań świadków i z przesłuchania stron. Ten wyjątek od ogólnych zasad, wynikających z art. 247 k.p.c., sprawia, że każdy istotny fakt może być dowodzony wszelkimi środkami dowodowymi, które sąd uzna za pożądane, a ich dopuszczenie za celowe. Możliwe jest zatem dowodzenie tych okoliczności za pomocą osobowych środków dowodowych zarówno wtedy, gdy ubezpieczony nie dysponuje stosownymi dokumentami, jak i wtedy, gdy dokumenty takie przedłożył, lecz kwestionowana jest ich treść. Ubezpieczony ubiegający się o świadczenie z ubezpieczenia społecznego może zatem w postępowaniu przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych wszelkimi dowodami wykazywać okoliczności, od których zależą jego uprawnienia z tytułu ubezpieczenia – także wówczas, gdy z dokumentu (np. zaświadczenia o zatrudnieniu) wynika co innego (wyrok SN z dnia 11.10.2016 r., sygn. akt I UK 356/15, LEX nr 2174067).

Okoliczności związane z okresem zatrudnienia wnioskodawcy od 01.10.1979 r. do 25.10.1979 r. w (...) Zakładach (...) w B. Sąd ustalił na podstawie całokształtu zgromadzonego materiału dowodowego, w szczególności z zachowanych akt osobowych wnioskodawcy. Dokumentacja ta korespondowała z zeznaniami wnioskodawcy. Co do dowodu w postaci karty obiegowej zwolnienia z pracy z dnia 11.10.1979 r. to Sąd nie miał wątpliwości co do jej autentyczność. Forma tego dokumentu oraz treść nie wzbudziła żadnych wątpliwości Sądu, wobec czego został on uznany za wiarygodny w całości i jako taki stanowił pełnowartościowe źródło informacji o okolicznościach faktycznych w sprawie.

Sąd doszedł do przekonania, że karta obiegowa zwolnienia z pracy z dnia 11.10.1979 r. stanowi wiarygodny i miarodajny dowód dla poczynionych ustaleń co do daty końcowej zatrudnienia ubezpieczonego w (...) w B.. Na kracie tej widnieje poczyniony przez wskazany wyżej zakład pracy wpis poświadczający, że ze względu na powołanie do wojska umowa o pracę z ubezpieczonym B. J. zostanie rozwiązana z dniem 25.10.1979 roku. Pozwany organ rentowy natomiast kwestionował powołany dokument jako dowód na okoliczność daty końcowej zatrudnienia skarżącego we wskazanym zakładzie pracy podnosząc, że brak jest dokumentów poświadczających, że odwołujący został powołany do wojska, a także brak potwierdzenia, że do 25.10.1979 r. faktycznie miało miejsce zatrudnienie wnioskodawcy.

Nadto Sąd dał wiarę zeznaniom wnioskodawcy w zakresie pozostawania przez niego w zatrudnieniu w Zakładach (...) w B. do dnia 25.10.1979 r. Odwołujący zeznał prawdzie, że jego ostatnim dniem w pracy był 24.10.1979 r., jednak ze względu, iż była to nocna zmiana, to kończyła się ona następnego dnia rano, tj. 25.10.1979 r. Po zakończonej pracy ubezpieczony udał się do domu, aby się spakować i pojechał do Ż., żeby stawić się w jednostce wojskowej. Po odbyciu służby wojskowej B. J. nie wrócił już do pracy w ww. zakładzie.

Ubezpieczony zeznał także, że nie dysponuje świadectwem pracy za sporny okresy zatrudnienia, ponieważ nie otrzymał go od pracodawcy. Nie posiada również książeczki wojskowej, bowiem wszystkie jego dokumenty uległy zniszczeniu w czasie pożaru. Jednakże dokument, na którym oparł się Sąd jest dowodem wprost stwierdzającymi datę ustania zatrudnienia i jest to data na tyle pewna, że pozwala na przyjęcie, że do tej daty lub co najmniej do tej daty trwało przedmiotowe zatrudnienie, bowiem z doświadczenia życiowego wynika, że jeśli mężczyzna w ówczesnych latach (lata 70-te) otrzymał wezwanie do odbycia zasadniczej służby wojskowej to musiał stawić się w jednostce wojskowej. Zresztą pozwany nie przedstawił dowodów przeciwnych, ograniczając się do wskazania na wątpliwości, których w ocenie Sądu nie ma. Obowiązek służby wojskowej miał w tym czasie charakter bezwzględny, a więc skoro pracodawca wnioskodawcy stwierdza, że umowa o pracę ulegnie rozwiązaniu z dniem 25.10.1979 r. w związku z wezwaniem do wojska to tak się stało.

Odnosząc się do zarzutu pozwanego organu dotyczącego braku wynagrodzenia za październik 1979 r. wskazać należy, iż jest on nieuzasadniony, bowiem z karty obiegowej zwolnienia z pracy wynika, że wnioskodawcy zostało naliczone wynagrodzenie w wysokości 3.415 zł, jednak prawdopodobnie nie zostało ono wypłacone ze względu na posiadanie przez odwołującego zadłużenia wobec pracodawcy w wysokości 2.200 zł. Ponadto skoro z karty zasiłkowej nie wynika czy w spornym okresie B. J. przebywał na zwolnieniu lekarskim, to wobec dowodów przeciwnych należy przyjąć, że nie korzystał on wówczas ze zwolnienia lekarskiego.

Przeprowadzone postępowanie prowadzi do wniosku, że pozwany organ rentowy niezasadnie odmówił wiarygodności wpisom zawartym w karcie obiegowej zwolnienia z pracy, bowiem odpowiadają one rzeczywistemu stanowi rzeczy. Sąd nie ma wątpliwości, że dokument został sporządzony z wyprzedzeniem na podstawie przedłożonego przez wnioskodawcę wezwania do odbycia zasadniczej służby wojskowej.

Z uwagi na powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., w części dotyczącej okresu zatrudnienia od 01.10.1979 r. do 25.10.1979 r. w (...) Zakładach (...) w B. zaskarżoną decyzję należało zmienić, co orzeczono w sentencji wyroku.