Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 listopada 2020 r.

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie V Wydział Karny

w składzie:

Przewodniczący Sędzia Klaudia Miłek

Protokolant: Tomasz Janiak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 listopada 2020 r. sprawy, przeciwko A. W. s. T. i I. ur. (...) w W.

obwinionego o to że:

W oświadczeniu z dnia 23 stycznia 2020r., będąc posiadaczem pojazdu marki O. o nr rej. (...), wbrew obowiązkowi na żądanie Straży Miejskiej nie wskazał w sposób umożliwiający identyfikację danych osobowych, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w dniu 09 maja 2019r. ok. godz. 11:45

tj. za wykroczenie z art.96 § 3 Kodeksu Wykroczeń w związku z art. 78 ust. 4 Ustawy z dnia 20.06.1997 Prawo o ruchu drogowym Dz. U. z 2020r. poz. 110

orzeka

I.  Obwinionego A. W. uniewinnia od popełnienia zarzucanego mu czynu.

II.  Zasądza od (...) W. na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 ( sto) złotych tytułem kosztów postępowania.

Sygn. akt V W 1420/20

UZASADNIENIE

A. W. stał pod zarzutem tego, że w oświadczeniu z dnia 23 stycznia 2020 r., będąc posiadaczem pojazdu marki O. o numerze rejestracyjnym (...), wbrew obowiązkowi na żądanie Straży Miejskiej nie wskazał w sposób umożliwiający identyfikację danych osobowych, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w dniu 9 maja 2019 r. ok. godz. 11.45, tj. za wykroczenie z art. 96 § 3 Kodeksu Wykroczeń w związku z art. 78 ust. 4 Ustawy z dnia 20.06.1997 Prawo o ruchu drogowym. Po przeprowadzeniu postępowania dowodowego Sąd uniewinnił obwinionego od zarzucanego mu czynu.

Na podstawie zgromadzonego i ujawnionego w toku rozprawy głównej materiału dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 maja 2019 r. ok. godz. 11.45 w W. na ul. (...) ujawniono wykroczenie drogowe polegające na zaparkowaniu pojazdu marki O. (...) za znakiem B-36, tj. wbrew zakazowi zatrzymywania się. Zgłoszenie, wraz z wykonaną na miejscu zdarzenia fotografią zostało wysłane do Straży Miejskiej, co stało się podstawą wszczęcia czynności wyjaśniających w sprawie popełnienia wykroczeń z art. 92 § 1 k.w. W ich toku ustalono, że pojazd należy do (...) Sp.z.o.o. z siedzibą we W..

W związku z ujawnionym wykroczeniem, Straż Miejska wysłała do (...). wezwanie wraz z drukiem oświadczenia – do wskazania, komu powierzono pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. W piśmie z 6 grudnia 2019 r. otrzymała odpowiedź, z której wynikało, iż użytkownikiem pojazdu w dniu zdarzenia był A. W.. Wezwanie do wskazania użytkownika wysłano zatem na jego adres – ul. (...) w W.. Korespondencja została odebrana osobiście w dniu 21 stycznia 2020 r. W dniu 24 stycznia 2020 r. do Straży Miejskiej nadano pismo, które wpłynęło 29 stycznia 2020 r. – było to wypełnione oświadczenie, w którym A. W. wskazał, że powierzył pojazd osobie o danych: A. D., podał ponadto numer telefonu tej osoby. A. W. został wezwany do stawiennictwa w siedzibie Straży Miejskiej, w związku z czym napisał pismo, iż w związku ze stanem epidemii nie ma on możliwości stawić się na wezwanie. Zawarł ponadto krótkie wyjaśnienia. Funkcjonariusze odstąpili od osobistego przesłuchania A. W. i wnieśli przeciwko niemu wniosek o ukaranie.

A. W. nie został przesłuchany w toku czynności wyjaśniających, na rozprawie nie przyznał się do zarzucanego mu czynu. Wyjaśnił, że podał imię i nazwisko osoby użytkującej pojazd w przedmiotowym dniu do kontaktu i numer jej telefonu – to było wszystko, co uzyskał. Zapoznał się z wezwaniem od Straży Miejskiej, jednak nigdy takiego oświadczenia nie wypełniał. Od użytkownika pojazdu, tj. osoby, którą miał wskazać, otrzymał informację, żeby podać imię nazwisko i numer telefonu do kontaktu, że to będzie najszybsza forma kontaktu. Numer telefonu był jedyną informacją, jaką otrzymał od A. D.. A. W. wyjaśnił, że ze wskazaną osobą łączą go relacje rodzinne, ale mimo to adres zamieszkania tej osoby nie jest i nie był obwinionemu znany. W ostatnim słowie wniósł o uniewinnienie.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie:

1.  Zawiadomienia o wykroczeniu – k. 1

2.  Fotografii – k. 2

3.  Wezwań – k. 5, 8, 11

4.  (...) – k. 6, 9, 12

5.  Odpowiedzi z (...) k. 7

6.  Oświadczenia – k. 10

7.  Pisma do Straży Miejskiej – k. 13

8.  Wydruku (...) k. 14

9.  Sprzeciwu – k. 24-25

10.  Zaświadczenia o dochodach – k. 26

11.  Wyjaśnień obwinionego – k. 34 -35

Wskazane wyżej dokumenty, wobec braku przeciwdowodów i braku kwestionowania ich przez strony, Sąd ocenił jako odpowiadające prawdzie. Ich wiarygodność wzmacnia fakt, że zostały sporządzone we właściwej formie i w związku z pełnieniem przez funkcjonariuszy Straży Miejskiej czynności służbowych. Należy podkreślić, że bezsprzecznym jest fakt popełnienia wykroczenia drogowego polegającego na zaparkowaniu na obszarze objętym zakazem wynikającym ze znaku B-36. Wątpliwości nie budzi także wysłanie i odebranie wezwań, a także udzielone odpowiedzi ze strony zarówno (...), jak i A. W.. Kluczowym w sprawie okazało się ustalenie, czy oświadczenie odesłane przez A. W. spełniało wymagania, jakie ustawa stawia przed właścicielem lub posiadaczem pojazdu zobowiązanym do udzielenia informacji przez Straż Miejską oraz czy podane przez niego dane umożliwiały identyfikację wskazanej osoby. Zignorowanie powyższych kwestii uniemożliwiałoby ustalenie sprawstwa i winy odnośnie do zarzucanego obwinionemu czynu.

Sąd zważył, co następuje.

Analiza zgromadzonego na etapie czynności wyjaśniających materiału dowodowego, istotnie uzupełnionego w postępowaniu sądowym, skutkowała koniecznością uniewinnienia A. W.. Dowody zebrane przez Straż Miejską wskazały na popełnienie wykroczenia przez kierowcę pojazdu oraz na otrzymywane w toku czynności wyjaśniających informacje co do kolejnych użytkowników pojazdu. Należy podkreślić, że oskarżyciel po wysłaniu żądania, uzyskał wypełnione oświadczenie dotyczące tożsamości osoby używającej pojazd w dniu 9 maja 2019 r. Obwiniony wypełnił druk, wskazując imię i nazwisko użytkownika oraz jego numer telefonu. Straż Miejska uznała jednak, że ww. dane uniemożliwiają identyfikację sprawcy wykroczenia. W związku z tym, A. W. został obwiniony o wykroczenie polegające na niewskazaniu użytkownika pojazdu z art. 96 § 3 k.w.

Jedynym osobowym źródłem dowodowym w sprawie jest obwiniony. A. W. wyjaśniał w sposób logiczny, konsekwentny, nie udzielał wymijających odpowiedzi, mówił szczerze. Jego wyjaśnienia znajdują potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym, a samo posiadanie statusu obwinionego nie jest w ocenie Sądu wystarczającym argumentem do podważania ich prawdziwości. Tym bardziej, że w aktach sprawy znajduje się wypełniony przez obwinionego druk, na podstawie którego Sąd jest w stanie stwierdzić, jaki zakres danych został przez niego zawarty w oświadczeniu. Oświadczenie to jest najistotniejszym dowodem w sprawie. Wyjaśnienia A. W. ograniczały się do uargumentowania przyczyny niewskazania wszystkich danych. Supozycje obwinionego odnośnie do nieznajomości adresu zamieszkania użytkownika pojazdu są w świetle zasad doświadczenia życiowego w pełni wiarygodne, wszak niemożliwym jest zapamiętanie wszystkich danych adresowych znajomych czy członków rodziny – taka wiedza nie jest do niczego przydatna. Obwiniony wyjaśnił ponadto, że oświadczenie wskazujące użytkownika pojazdu było przez niego wypełnianie po raz pierwszy, nie miał zatem wiedzy, że niewypełnienie wszystkich rubryk może stanowić podstawę do wniesienia przeciwko niemu wniosku o ukaranie. Należy jednak podkreślić, że podniesione przez A. W. kwestie, zasygnalizowane powyżej, nie miały wpływu na prawną ocenę przedmiotowego zdarzenia.

Art. 96 § 3 k.w. przewiduje, iż karze grzywny podlega ten, kto wbrew obowiązkowi nie wskaże na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. Obowiązek, o którym mowa w tym przepisie wynika z kolei z art. 78 ust. 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, zgodnie z którym właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, chyba że pojazd został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł zapobiec. Wykroczenie z art. 96 § 3 k.w. nie jest wykroczeniem powszechnym, a jego sprawcą może być tylko osoba, na której ciąży obowiązek wskazania, na żądanie uprawnionego organu, komu powierzyła pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. Jak już wskazano, obowiązek taki, zgodnie
z art. 78 ust. 4 Prawa o ruchu drogowym, ciążył na posiadaczu, którym był A. W.. Oświadczenie wskazujące użytkownika pojazdu zostało przez obwinionego wypełnione. A. W. podał podstawowe dane użytkownika. Należy podkreślić, że ustawa nie przewiduje określonego sposobu udzielenia informacji co do tożsamości osoby użytkującej pojazd. Wskazuje wprost, że właściciel lub posiadacz pojazdu jest zobowiązany do udzielenia informacji o tym, komu powierzył pojazd w określonym dniu i godzinie. To zaś sugeruje, że wystarczającym byłoby nawet podanie imienia i nazwiska, ewentualnie innych danych, które w okolicznościach danej sprawy jawiłyby się jako konieczne do ustalenia tożsamości. Powyższy obowiązek został przez obwinionego spełniony - A. W. wskazał bowiem, że powierzył pojazd do używania A. D., ponadto podał jego numer telefonu. Pozostałe rubryki oświadczenia dotyczące adresu i numeru PESEL pozostawił puste. Jak wyjaśnił przed Sądem, wskazana osoba jest mu znana. Podał Straży Miejskiej te informacje, w których posiadaniu się znajdował.

Artykuł 57 § 1 i 2 k.p.w. określa wymagania, jakie musi spełniać wniosek o ukaranie. Jego istotnym elementem jest określenie imienia i nazwisko oraz adresu obwinionego, a także innych dane niezbędne do ustalenia jego tożsamości – w praktyce są to m.in. imiona rodziców, data i miejsce urodzenia oraz numer PESEL. Chodzi zatem o to, aby osoba sprawcy została wskazana w taki sposób, aby Sąd nie miał żadnych wątpliwości co do jej tożsamości i aby wykluczyć możliwość pomyłki. Podkreślić jednak należy, że obowiązek wskazania powyższych danych dotyczy oskarżyciela publicznego, nie zaś osoby, o której mowa w art. 96 § 3 k.w. Straż Miejska posiada odpowiednie narzędzia do tego, aby na podstawie udzielonych informacji ustalić osobę sprawcy. W ramach prowadzonych czynności wyjaśniających może bowiem kierować zapytania do odpowiednich organów i instytucji, posiada także dostęp do baz danych. O ile zatem oświadczenie przewiduje podanie szczegółowych danych, o tyle nie można wymagać, aby osoba zobowiązana do udzielenia informacji wszystkie te dane znała. Nie jest powszechnym, aby znać numer PESEL znajomych lub członków rodziny albo ich dokładne adresy zamieszkania. Oczekiwanie, aby zobowiązany takie informacje pozyskiwał, byłoby bezzasadnym przerzuceniem na niego obowiązków, które zgodnie z art. 57 § 1 i 2 k.p.w. spoczywają na oskarżycielu publicznym. Zaznaczyć przy tym należy, że nawet jeśli zobowiązany, będący prywatną osobą, próbowałby takie dane pozyskać, to żaden przepis nie czyni użytkownika pojazdu zobowiązanym do odpowiedzi. Nikt bowiem nie ma obowiązku udostępniania własnych danych osobowych osobom prywatnym, nawet jeśli są dla niego znajome. Straż Miejska posiada zaś szereg uprawnień do tego, aby prowadzone przez nią czynności wyjaśniające doprowadziły do ustalenia danych niezbędnych do identyfikacji sprawcy wykroczenia. Wskazane przez A. W. imię i nazwisko oraz numer telefonu użytkownika były w ocenie Sądu wystarczające do podjęcia przez Straż Miejską dalszych czynności. W szczególności, oskarżyciel mógł skorzystać z bazy PESEL czy też zasięgnąć informacji od operatora sieci komórkowej w celu ustalenia, do jakich danych jest przypisany wskazany numer telefonu. Dane te były na tyle charakterystyczne i weryfikowalne, aby Straż Miejska mogła ustalić, o kogo chodzi.

Czyn stypizowany w z art. 96 § 3 k.w. jest wykroczeniem umyślnym, tj. sprawca musi mieć zamiar jego popełnienia (chce je popełnić) albo przewidując możliwość jego popełnienia na to się godzi. Może zatem chodzić o sytuacje, w których adresat wezwania odbierze je i po zapoznaniu się z jego treścią celowo, złośliwie nie odpowie Straży Miejskiej albo po prostu zignoruje pismo, mając świadomość wynikających z tego konsekwencji prawnych. Warunkiem jest jednak objęcie świadomością podjętej czynności zaniechania. Jak zostało wskazane, A. W. udzielił odpowiedzi Straży Miejskiej poprzez wskazanie imienia i nazwiska użytkownika pojazdu oraz jego numeru telefonu. Oznacza to, że jego zamiarem było spełnienie obowiązku, o którym mowa w art. 96 § 3 k.w. Także i z tego powodu nie można uznać, że A. W. jest winnym popełnienia zarzucanego mu wykroczenia.

Wobec powyższego należało obwinionego uniewinnić. Konsekwencją tego, zgodnie z art. 119 § 2 pkt 1 k.p.w. było obciążenie oskarżyciela posiłkowego kosztami postępowania sądowego w kwocie 100 zł. W niniejszej sprawie wniosek o ukaranie wniosła i popierała przed Sądem Straż Miejska III Oddział (...), która podlega samorządowi lokalnemu, tj. (...) W. i to ona, w razie umorzenia lub uniewinnienia powinna ponosić koszty zainicjowanego przez siebie postępowania. Jednocześnie Sąd nie znalazł podstaw do obciążenia obwinionego kosztami postępowania – w sprawie nie wystąpiła żadna okoliczność wskazana w art. 632a § 2 k.p.k. A. W. nie mógł skierować przeciwko sobie oskarżenia poprzez wprowadzenie Straży Miejskiej w błąd, skoro wypełnił odpowiednie oświadczenie, wskazując użytkownika pojazdu. Podał dane, którymi zgodnie z doświadczeniem życiowym mógł dysponować. Wobec tego, obciążenie (...) W. było zasadne.

Mając na uwadze powyższe, Sąd postanowił jak w wyroku.