Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 29 listopada 2019r.

Sąd Rejonowy w Ostrzeszowie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: Sędzia Małgorzata Wierzba-Golicka

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Beata Reitzig

po rozpoznaniu w dniu 27 listopada 2019r. w Ostrzeszowie

na rozprawie

sprawy z wniosku A. N. (1)

o stwierdzenie zasiedzenia

postanawia:

1. oddalić wniosek;

2 obciążyć wnioskodawcę A. N. (1) kosztami postępowania w zakresie przez niego poniesionym.

Małgorzata Wierzba-Golicka

Sygnatura akt I Ns 122/18

UZASADNIENIE

Wnioskodawca A. N. (1) wniósł o stwierdzenie, że nabył w drodze zasiedzenia własność nieruchomości położonych w:

- P., a stanowiącej działki nr (...), dla których Sąd Rejonowy w Ostrzeszowie prowadzi księgę wieczystą (...),

- G., a stanowiącej działkę nr (...), bez urządzonej księgi wieczystej i zbioru dokumentów.

W uzasadnieniu wniosku podniósł, iż działki te były własnością F. N.. Wnioskodawca od co najmniej od 20 lat jest posiadaczem samoistnym nieruchomości, których dotyczy wniosek i zaczął nich korzystać z wyłączeniem innym osób. Wnioskodawca w chwili uzyskania posiadania był w dobrej wierze, która w tym wypadku polegała na usprawiedliwionym przekonaniu, że przysługuje mu prawo do władania rzeczą.

Sąd ustalił, co następuje.

Działki ewidencyjne nr (...) położone są w P. i Sąd Rejonowy w Ostrzeszowie prowadzi dla nich księgę wieczystą (...).

Działka ewidencyjna nr (...) położona jest w G. i nie posiada urządzonej księgi wieczystej i zbioru dokumentów.

Dowód: wypisy z rejestru gruntów k. 15 i 25, wyrysy z mapy ewidencyjnej k. 16-18, odpis księgi wieczystej k. 14.

Jako właściciel nieruchomości w wyżej wymienionej księdze wieczystej ujawniony jest F. N., syn A. i M.. F. N. zmarł w dniu 12 marca 1969r.. Wyżej wymieniony w chwili zgonu pozostawał w związku małżeńskim ze S. N., która zmarła w dniu 19 grudnia 1989r.. Małżonkowie posiadali jedno dziecko, to jest M. N., który zmarł w dniu 9 lipca 1996r..

Dowód: odpis księgi wieczystej k. 14, dokumenty USC k. 9 i 10.

Wnioskodawca A. N. (1) przejął wyżej wymienione nieruchomości we władanie w 1993 roku na prośbę M. N..

Wnioskodawca płaci za nieruchomości podatki, ponosi wszelkie koszty związane z nieruchomościami, włada nimi jak samoistny posiadacz nieruchomości i czuje się ich właścicielem.

Dowód: zeznania świadków C. K. e-protokół rozprawy płyta CD k. 91, J. Ż. e-protokół rozprawy płyta CD k. 91 i A. N. (2) e-protokół rozprawy płyta CD k. 91 i przesłuchanie wnioskodawcy A. N. (1) e-protokół rozprawy płyta CD k. 91.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wyżej wymienionych dokumentów oraz przesłuchania świadków i wnioskodawcy A. N. (1).

Sąd zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 172 kc przesłankami nabycia własności nieruchomości przez zasiedzenie są:

⚫

samoistne posiadanie nieruchomości,

⚫

upływ czasu dwudziestu lub trzydziestu lat.

Przesłanką niezbędną do nabycia prawa własności rzeczy jest posiadanie samoistne. Z art. 336 kc wynika, że posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto postępuje z rzeczą jak właściciel, o czym świadczą okoliczności dostrzegalne dla innych osób, wyrażając tym samym wolę wykonywania względem niej prawa własności [ vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 2000r. w sprawie V CKN 164/00 i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 lutego 2002r. w sprawie III CKN 891/00 ].

Stan posiadania współtworzą fizyczny element [ corpus ] władania rzeczą oraz intelektualny element zamiaru [ animus ] władania rzeczą dla siebie [ animus rem sibi habendi ]. W przypadku posiadania samoistnego mamy na uwadze animus domini [ posiadacz samoistny włada rzeczą „ jak właściciel " ]. Praktycznie zaś wypada kierować się - przy ustalaniu charakteru posiadania - manifestowanym na zewnątrz wobec otoczenia zachowaniem posiadacza [ por. J. I. (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, t. I, W. 1972, s. 770; J.S. P. (w:) (...)..., s. 323; E. S.-B. (w:) Kodeks..., s. 436 ]. Według zewnętrznych znamion zachowania posiadacza można oceniać zarówno corpus jak też animus possidendi.

Gdy chodzi o upływ czasu jako przesłankę zasiedzenia, to art. 172 kc przewiduje dla nieruchomości dwudziestoletni i trzydziestoletni termin zasiedzenia. Terminy te zostały wprowadzone przez ustawę z dnia 28 lipca 1990r. o zmianie ustawy - Kodeks cywilny [ Dz. U. nr 55, poz. 321 z późniejszymi zmianami ]; poprzednio wynosiły dziesięć lat i dwadzieścia. Te krótsze terminy stosuje się, gdy zasiedzenie nastąpiło przed wejściem w życie wyżej wymienionej noweli, to jest przed dniem 1 października 1990r. [ vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 1991r. w sprawie III CZP 73/90 i postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 września 1993r. w sprawie II CRN 89/93 ]. Jeśli bieg zasiedzenia rozpoczął się, ale nie zakończył przed tą datą, mają zastosowanie terminy dwudziestoletni i trzydziestoletni [ art. 9 ustawy z dnia 28 lipca 1990r. ], przy czym wymagany upływ czasu uzależniony jest od istnienia dobrej lub złej wiary posiadacza w chwili objęcia nieruchomości w posiadanie.

Zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem dobra wiara polega na usprawiedliwionym w danych okolicznościach przekonaniu posiadacza, że przysługuje mu prawo własności [ por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 1971r. w sprawie I CR 302/71 ]. Przy ocenie dobrej wiary u posiadacza nieruchomości decyduje chwila objęcia jej w posiadanie. Późniejsza zmiana świadomości posiadacza nie ma już znaczenia i nie uzasadnia przedłużenia terminu zasiedzenia do lat trzydziestu [ por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 25 czerwca 2003r. w sprawie III CZP 35/03 ].

Tutejszy Sąd w aprobuje w całości wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 stycznia 2010r. w sprawie II CSK 374/09, zgodnie z którym w kontekście art. 7 kc dobrą wiarę wyłącza istnienie takich okoliczności, które u przeciętnego człowieka powinny wzbudzić poważne wątpliwości, że nie przysługuje mu prawo do korzystania z rzeczy. Instytucja zasiedzenia jest odstępstwem od zasady nienaruszalności prawa własności i dlatego wszelkie wątpliwości powinny być tłumaczone na korzyść ochrony własności ( por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 6 października 2004r. w sprawie II CK 33/04, niepubl.).

Należy uznać, że wykładnia dobrej wiary została utrwalona w orzecznictwie i przyjmuje się, że nie przysługuje ona temu, kto w chwili objęcia nieruchomości w posiadanie miał świadomość, że oświadczenie właściciela o „ przekazaniu ”swego prawa własności bez zachowania formy aktu notarialnego nie przenosi tej własności.

Przechodząc na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż z poczynionych ustaleń wynika, iż wnioskodawca A. N. (1) wykonywał władztwo fizyczne nad rzeczą i wykonywał je z zamiarem władania rzeczą dla siebie. Posiadanie to było posiadaniem samoistnym. Wnioskodawca był jednak posiadaczem nieruchomości w złej wierze, co najmniej od dnia 31 grudnia 1993r.. Nabycie własności w drodze zasiedzenia nastąpi więc po upływie 30 letniego okresu zasiedzenia, to jest w dniu 31 grudnia 2023r.. Nie sposób bowiem przyjąć dobrej wiary w przypadku wnioskodawcy. Wnioskodawca miał świadomość, iż przejmuje w posiadanie nieruchomość, której właścicielem jest M. N. i robi to bez wymaganej prawem formy nabycia nieruchomości. Zresztą z zeznań wnioskodawcy wynika, iż M. N. wspominał o „ przepisaniu ” na wnioskodawcę własności tej nieruchomości, do czego ostatecznie nie doszło. Trudno więc przyjąć, iż wnioskodawca tkwił w błędnym, ale usprawiedliwionym w danych okolicznościach, przekonaniu posiadacza nieruchomości, że przysługuje mu wykonywane przez niego prawo, to jest prawo własności.

Tym samym wnioskodawca nie wykazał, że władał nieruchomościami jak jej właściciel przez wymagany okres czasu, to jest przez 30 lat.

Z powyższych względów należało wniosek oddalić, o czym Sąd orzekł w punkcie 1 postanowienia.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 520 § 1 kpc, zgodnie z zasadą, że każdy uczestnik postępowania ponosi koszty związane ze swym udziałem w sprawie.

Małgorzata Wierzba-Golicka