Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV K 750/20

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2020 r.

Sąd Rejonowy dla (...) w W. w IV Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący SSR Tomasz Ładny

Protokolant: Patrycja Kudła

Oskarżyciel publiczny: ----

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18.11.2020r.

sprawy T. S., s. T. i U., ur. (...) w W.

oskarżonego o to, że:

W okresie od dnia 03 grudnia 2014r. do 25 listopada 2019r. w W. uchylał się od obowiązku alimentacyjnego na rzecz małoletniego K. S., określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Okręgowego (...), I Wydział Cywilny z dnia 03 grudnia 2014r. sygn. akt I C 465/14, przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości przekracza równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych,

tj. o czyn z art. 209 § 1 kk

orzeka:

I.  Oskarżonego T. S. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu z ta zmianą, że ustala, iż okres niealimentacji trwał od 10.12.2014r. do 3.08.2015r. i od 29.04.2016r. do 25.11.2019r. oraz ustala, że oskarżony zarzucanego mu czynu dopuścił się będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne i w ciągu 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności i czyn ten kwalifikuje z art. 209§1 kk w zw. z art. 64§1 kk i za to skazuje go, a na mocy art. 209 § 1 kk wymierza mu karę 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

II.  Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 270 (dwieście siedemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów sądowych, w tym kwotę 180 (sto osiemdziesiąt) złotych opłaty.

UZASADNIENIE

Formularz UK 1

Sygnatura akt

IV K 750/20

Je ż eli wniosek o uzasadnienie wyroku dotyczy tylko niekt ó rych czyn ó w lub niekt ó rych oskar ż onych, s ą d mo ż e ograniczy ć uzasadnienie do cz ęś ci wyroku obj ę tych wnioskiem. Je ż eli wyrok zosta ł wydany w trybie art. 343, art. 343a lub art. 387 k.p.k. albo je ż eli wniosek o uzasadnienie wyroku obejmuje jedynie rozstrzygni ę cie o karze i o innych konsekwencjach prawnych czynu, s ą d mo ż e ograniczy ć uzasadnienie do informacji zawartych w cz ęś ciach 3–8 formularza.

1.  USTALENIE FAKTÓW

1.1.  Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

1

T. S.

W okresie od dnia 03 grudnia 2014r. do dnia 03 sierpnia 2015 r. i od dnia 29 kwietnia 2016 r. do dnia 25 listopada 2019 r. w W. uchylał się od obowiązku alimentacyjnego na rzecz małoletniego K. S., określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Okręgowego (...), I Wydział Cywilny z dnia 03 grudnia 2014r. sygn. akt I C 465/14, przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości przekracza równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych, jak również będąc uprzednio skazanym za umyślne przestępstwo podobne i w ciągu 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności, tj. czyn z art. 209 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za udowodnione

Dowód

Numer karty

T. S. i A. S. posiadają syna K. S. (ur. (...)). Wyrokiem z dnia 03 grudnia 2014 r. sygn. akt I C 465/14 Sąd Okręgowy (...) I Wydział Cywilny rozwiązał przez rozwód związek małżeński T. S. i A. S., ponadto wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnim K. S. powierzył matce A. S., a ojca T. S. pozbawił władzy rodzicielskiej, zaś kosztami utrzymania K. S. obciążył oboje rodziców, ustalając udział ojca T. S. w tym obowiązku na kwotę 800 zł na miesięcznie, płatnych do rąk matki K. S. do 10 – go każdego miesiąca.

T. S. w okresie od 03 grudnia 2014 r. do dnia 03 sierpnia 2015 r., tj. dnia poprzedzającego osadzenie w izolacji penitencjarnej celem odbycia kary pozbawienia wolności orzeczonej w innej sprawie, nie wywiązywał się z ciążącego na nim z mocy wskazanego wyżej wyroku obowiązku alimentacyjnego na rzecz małoletniego syna.

Z tego powodu na wniosek A. S. zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne. W okresie od dnia 04.08.2015 r. do dnia 28.04.2016 r. T. S. przebywał w izolacji penitencjarnej, gdzie odbywał karę 10 miesięcy pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego (...) w W. z dnia 24.06.2014 r. sygn. VIII K 654/13 za czyn z art. 207 § 1 k.k. polegający na psychicznym i fizycznym znęcaniu się w okresie od 01.01.2009 r. do 17.07.2013 r. nad między innymi swoją żoną A. S. oraz małoletnim synem K. S.. Po zwolnieniu z zakładu karnego T. S. w okresie od dnia 29.04.2016 r. do dnia 25.11.2019 r. w dalszym ciągu nie wywiązywał się z ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego na rzecz małoletniego syna K. S.. Dopiero od pierwszej połowy 2019 r. T. S. dokonywał wpłat na poczet alimentów w kwotach: 200 zł, 300 zł, miesięcznie, a więc w kwotach znacznie niższych od istniejącego zobowiązania wynikającego z treści wyroku Sądu Okręgowego (...) P. w (...) z dnia 03 grudnia 2014 r. sygn. akt I C 465/14. W tym okresie T. S. pracował jako pomocnik budowlany, osiągał dochody w wysokości ok. 2.600 zł miesięcznie. T. S. nie interesował się bieżącym życiem syna, nie kupował mu prezentów, nie dokładał się do wydatków związanych z edukacją syna. Łączna wysokość powstałych wskutek uchylania się alimentacji zaległości przekroczyła równowartość trzech świadczeń okresowych.

1.  zeznania świadka A. S.

2.  odpis wyroku Sądu Okręgowego (...) z dnia 03 grudnia 2014 r. sygn. I C 465/14

3.  zaświadczenie o stanie zaległości

4.  wydruk wyroku Sądu Rejonowego (...) w W. z dnia 24.06.2014 r. sygn. VIII K 654/13

5.  informacja z systemu NOE-SAD

6.  kwestionariusz wywiadu środowiskowego

7.  informacja od komornika o wysokości wpłat

2.  k. 37-38, 102v

3.  k. 21-21v

4.  k. 22

5.  k. 103

6.  k. 101

7.  k. 91-93

8.  k. 6

8.1.  Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Czyn przypisany oskarżonemu (ewentualnie zarzucany, jeżeli czynu nie przypisano)

Przy każdym czynie wskazać fakty uznane za nieudowodnione

Dowód

Numer karty

2.  OCena DOWOdów

2.1.  Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

zeznania świadka A. S.

Sąd uwzględnił w całości dowód w postaci zeznań świadka A. S., ponieważ są one zgodne z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Potwierdzają bezsporne okoliczności, iż oskarżony w okresie od dnia 03 grudnia 2014r. do dnia 03 sierpnia 2015 r. i od dnia 29 kwietnia 2016 r. do dnia 25 listopada 2019 r. nie wywiązywał się z ciążącego na nim na podstawie orzeczenia sądowego obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna. Zgodnie z depozycjami świadka, komornik egzekwował od oskarżonego niewielkie kwoty, które nigdy nie stanowiły pełnej sumy alimentów jakie powinien był uiszczać T. S.. Ponadto świadek wskazała, że oskarżony posiadając stałe zatrudnienie, raz w miesiącu przekazuje świadkowi kwotę 250 zł na rzecz małoletniego syna K. S.. Następnie wskazana przekazywana kwota wzrosła do 300 złotych, po czym oskarżony zaprzestał przekazywania pieniędzy. Ponadto zgodnie z zeznaniami świadka, oskarżony nie interesował się uczestniczeniem w życiu syna, a kontakty z synem zostały wymuszone przez oskarżonego w postaci jednego spotkania w miesiącu mającego miejsce w mieszkaniu matki oskarżonego. Świadek A. S. potwierdziła także, iż ciężar utrzymania syna spoczywał na niej, opisała swoją sytuację zawodową, a także przedstawiła kwoty ponoszonych wydatków związanych z utrzymaniem syna. Potwierdziła, że małoletni K. S. miał zaspokojone podstawowe potrzeby życiowe.

1.

odpis wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 11.05.2006 r. sygn. XXIV C 615/05

Dokument rzetelny, niekwestionowany, potwierdza źródło i wysokość ciążącego na oskarżonym obowiązku alimentacyjnego na rzecz K. S.

1.

zaświadczenie o stanie zaległości

Dokument rzetelny, niekwestionowany, stanowi potwierdzenie, że łączna wysokość zaległości alimentacyjnych, od których uiszczenia oskarżony uchylał się w okresie objętym zarzutem, przekraczała równowartość co najmniej trzech świadczeń okresowych.

1.

wydruk wyroku Sądu Rejonowego (...) w W. z dnia 24.06.2014 r. sygn. VIII K 654/13

Wydruk uzyskany z systemu teleinformatycznego VIII Wydziału Karnego tut. Sądu, potwierdza fakt skazania oskarżonego za przestępstwo z art. 207 § 1 k.k. polegające na psychicznym i fizycznym znęcaniu się w okresie od 01.01.2009 r. do 17.07.2013 r. nad między innymi swoją żoną A. S. oraz małoletnim synem K. S. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności.

1.

informacja z systemu NOE-SAD

Dokument niekwestionowany, uzyskany z systemu teleinformatycznego. Potwierdza fakt zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego (...) w W. z dnia 24.06.2014 r. sygn. VIII K 654/13, którą to karę 10 miesięcy pozbawienia wolności T. S. odbywał od dnia 04.08.2015r. do dnia 28.04.2016r.

1.

kwestionariusz wywiadu środowiskowego

Dokument rzetelny, niekwestionowany, sporządzony przez kuratora zawodowego i utrwalił informacje uzyskane w toku przeprowadzonego wywiad środowiskowy dotyczący osoby oskarżonego.

1.

informacja od komornika o wysokości wpłat

Dokument rzetelny, niekwestionowany, stanowi potwierdzenie, że oskarżony nie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego w całości w pierwszej połowie 2019r., który to okres jest objęty w ramach przypisanego czynu.

2.2.  Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 1.1 albo 1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

1.

częściowo wyjaśnienia oskarżonego

Oskarżony co prawda przyznał się w toku postępowania przygotowawczego do popełnienia zarzuconego mu czynu, jednakże w ocenie Sądu okoliczności osobiste, na które powołuje się oskarżony, tj. wysokość osiąganych dochodów nie wyłączają jego winy odnośnie niewywiązywania się w z obciążającego go obowiązku alimentacyjnego na rzecz K. S.. Oskarżony miał świadomość, iż powinien dokonywać co miesięcznych wpłat rat alimentacyjnych, wiedział, że tylko taki sposób jego realizacji jest zgodny z charakterem i funkcją tego obowiązku, którego celem jest bieżące zabezpieczenie materialne osób, które nie są w stanie samodzielnie się utrzymywać. W ocenie Sądu oskarżony miał obiektywną możliwość uiszczania co miesiąc całości zasądzonej kwoty alimentów i powinien był potraktować nałożony obowiązek alimentacyjny jako priorytetowy. Ponadto oskarżony przekazywał przez pewien okres czasu niejako z własnej inicjatywy drobne kwoty pieniężne za pośrednictwem syna do rąk A. S..

3.  PODSTAWA PRAWNA WYROKU

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Oskarżony

3.1.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania zgodna z zarzutem

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

3.2.  Podstawa prawna skazania albo warunkowego umorzenia postępowania niezgodna z zarzutem

I

T. S.

Zwięźle o powodach przyjętej kwalifikacji prawnej

T. S. stanął pod zarzutem popełnienia czynu z art. 209 § 1 k.k. polegającego na tym, że w okresie od dnia 03 grudnia 2014r. do dnia 25 listopada 2019 r. w W. uchylał się od obowiązku alimentacyjnego na rzecz małoletniego K. S., określonego co do wysokości wyrokiem Sądu Okręgowego W. (...), I Wydział Cywilny z dnia 03 grudnia 2014r. sygn. akt I C 465/14, przy czym łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości przekracza równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych.

Należy wskazać, że na podstawie art. 209 § 1 k.k. w brzmieniu nadanym ustawą z 23.03.2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz.U. poz. 952), odpowiada ten, kto uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego określonego co do wysokości orzeczeniem sądowym, ugodą zawartą przed sądem albo innym organem albo inną umową, jeżeli łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeżeli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące. Uchylanie się nakłada obowiązek wykazania, że sprawca miał obiektywną możliwość dostarczania środków utrzymania, lecz tego nie czynił (podobnie wyrok SN z 9.05.1995 r., III KRN 29/95, OSNKW 1995/9–10, poz. 64). „ Brak możliwości wykonania obowiązku łożenia może wynikać z tego, że sprawca w okresie objętym zarzutem miał status bezrobotnego bez prawa do zasiłku, że nie było dla niego ofert pracy w urzędzie pracy, że był obłożnie chory albo wymagał kosztownego leczenia, na które musiał przeznaczyć środki, którymi dysponował. Źródłem niemożliwości wykonania obowiązku mogą być również liczne zobowiązania publicznoprawne, powstałe zwłaszcza przed okresem niealimentacji, a przede wszystkim zajęcia komornicze oraz toczące się egzekucje dotyczące tych zobowiązań. Znamiona przestępstwa z art. 209 § 1 k.k. zostaną wyczerpane, gdy łączna wysokość powstałych wskutek uchylania się zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń okresowych albo jeśli opóźnienie zaległego świadczenia innego niż okresowe wynosi co najmniej 3 miesiące. Pierwsza sytuacja zachodzi wówczas, gdy sprawca przez okres łącznie co najmniej 3 miesięcy nie zapłaci w całości alimentów. Wchodzi ona w grę również wtedy, gdy sprawca co prawda płaci w terminie, ale kwoty mniejsze, natomiast suma zaległości stanowi równowartość co najmniej 3 świadczeń.” (tak J. L. w” Komentarzu do art. 209 k.k., Lex (...)). W niniejszej sprawie Sąd na bazie zgromadzonego materiału dowodowego nie miał wątpliwości, że oskarżony T. S. nie wywiązywał się z obowiązku alimentacyjnego względem małoletniego syna K. S., zaś łączna wysokość powstałych wskutek tego zaległości przekroczyła równowartość trzech świadczeń okresowych. Sąd nie miał żadnych wątpliwości, że oskarżony miał obiektywną możliwość wywiązania się z tego obowiązku, gdyż był osobą czynną zawodowo, prowadził własną działalność gospodarczą, z której osiągał dochody. Jednakże Sąd wziął również pod uwagę fakt przebywania oskarżonego w warunkach izolacji penitencjarnej od dnia 04.08.2015r. do dnia 28.04.2016r., wobec czego dokonano modyfikacji opisu czynu przypisanego oskarżonemu w ten sposób, że ustalono iż oskarżony uchylał się od obowiązku alimentacyjnego na rzecz syna K. S. w okresie od dnia 03 grudnia 2014r. do dnia 03 sierpnia 2015 r. i od dnia 29 kwietnia 2016 r. do dnia 25 listopada 2019 r.

Ponadto nie uszedł również uwadze Sądu fakt uprzedniego skazania oskarżonego za popełnienie przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. polegające na psychicznym i fizycznym znęcaniu się w okresie od 01.01.2009 r. do 17.07.2013 r. nad między innymi swoją żoną A. S. oraz małoletnim synem K. S. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie zarządzono, a oskarżony przebywał w izolacji penitencjarnej od dnia 04.08.2015r. do dnia 28.04.2016r. Należy również wskazać, że zgodnie z treścią art. 64 § 1 k.k. Jeżeli sprawca skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności popełnia w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary umyślne przestępstwo podobne do przestępstwa, za które był już skazany, sąd może wymierzyć karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę. Ponadto w myśl art. 115 § 3 k.k. przestępstwami podobnymi są przestępstwa należące do tego samego rodzaju; przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia albo przestępstwa popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej uważa się za przestępstwa podobne. Z kolei w Postanowieniu SN z dnia 30 marca 2016r. sygn. akt I KZP 23/15 wskazano, że kwestia podobieństwa przestępstw w rozumieniu art. 115 § 3 k.k. nie może być oceniana w perspektywie abstrakcyjnej - jako „podobieństwo” typów czynów zabronionych - ale wyłącznie w perspektywie konkretnej. Przedmiotem oceny są więc konkretne czyny realizujące znamiona typów czynów zabronionych. Trzeba przy tym mieć na uwadze fakt, że dany typ czynu zabronionego może chronić różne dobra prawne i dopiero ocena konkretnego zachowania pozwala na ustalenie, które z chronionych dóbr zostało przez przez ten czyn naruszone, bądź zagrożone. Ponadto wskazano, że w przypadku popełnienia czynu zabronionego opisanego w art. 209 § 1 k.k. przez jednego z rodziców, na którym ciąży obowiązek alimentacyjny na rzecz małoletniego dziecka, dobrem prawnym w ten sposób naruszonym jest zarówno sam stosunek opieki, jak też prawidłowe funkcjonowanie rodziny. (OSNKW 2016/5/29) Ponadto we wskazanym orzeczeniu wskazano, że przestępstwa stypizowane w art. 207 § 1 k.k. oraz w art. 209 § 1 k.k. godzą w dobro prawne jakim jest prawidłowe funkcjonowanie rodziny. Mając powyższe na uwadze Sąd po uprzedzeniu stron o możliwości zmiany kwalifikacji czynu, Sąd przypisał oskarżonemu czyn z art. 209 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

3.3.  Warunkowe umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach warunkowego umorzenia postępowania

3.4.  Umorzenie postępowania

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach umorzenia postępowania

3.5.  Uniewinnienie

Zwięzłe wyjaśnienie podstawy prawnej oraz zwięźle o powodach uniewinnienia

4.  KARY, Środki Karne, PRzepadek, Środki Kompensacyjne i środki związane z poddaniem sprawcy próbie

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się
do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

T. S.

I

Czyn z art. 209 § 1 k.k. zagrożony jest karą grzywny, karą ograniczenia wolności albo karą pozbawienia wolności do lat 2. Przy wymiarze kary jako okoliczność obciążającą Sąd potraktował fakt uprzedniej karalności oskarżonego za przestępstwo z art. 207 § 1 k.k. oraz działanie oskarżonego w ramach recydywy zwykłej wskazanej w art. 64 § 1 k.k. Okoliczność łagodzącą stanowi częściowe przyznanie się do winy przez oskarżonego. Wymierzona oskarżonemu kara 10 miesięcy pozbawienia wolności w ocenie Sądu jest adekwatna zarówno do stopnia winy jak i stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu, jak również zrealizuje swoje cele w zakresie zapobiegawczego i wychowawczego oddziaływania na osobę oskarżonego. Kara ta stanowić będzie dolegliwość dla oskarżonego odczuwalną, ponadto uświadomi mu nieopłacalność tego rodzaju zachowań i nieuchronność poniesienia za nie odpowiedzialności karnej.

5.  1Inne ROZSTRZYGNIĘCIA ZAwarte w WYROKU

Oskarżony

Punkt rozstrzygnięcia
z wyroku

Punkt z wyroku odnoszący się do przypisanego czynu

Przytoczyć okoliczności

6. inne zagadnienia

W tym miejscu sąd może odnieść się do innych kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia,
a niewyjaśnionych w innych częściach uzasadnienia, w tym do wyjaśnienia, dlaczego nie zastosowa ł określonej instytucji prawa karnego, zwłaszcza w przypadku wnioskowania orzeczenia takiej instytucji przez stronę

7.  KOszty procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

Oskarżony obecnie pracuje jako pomocnik budowlany i osiąga dochód w kwocie około 2600-2700 zł miesięcznie, stąd też brak jest podstaw do stwierdzenia, iż uiszczenie kosztów sądowych byłoby dla oskarżonego zbyt uciążliwe.

6.  1Podpis