Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 marca 2014r.

Sąd Okręgowy w Zielonej Górze IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Roman Walewski

Protokolant: st.sekr.sąd.Wioletta Woźna

po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2014r. w Zielonej Górze

odwołania H. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

z dnia 27.XI.2013r. znak (...)

w sprawie H. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z.

o przyznanie emerytury

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje odwołującemu H. P. prawo do emerytury poczynając od dnia 16 września 2013r.

II.  zasądzić od pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. na rzecz odwołującego kwotę 60zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

sygn. akt IVU 169/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27.11.2013r. znak (...) pozwany Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Z. odmówił wnioskodawcy H. P. prawa do wcześniejszej emerytury z uwagi na niewykazanie przez wnioskodawcę 15 letniego okresu pracy w warunkach szczególnych.

Wnioskodawca H. P. w odwołaniu do Sądu Okręgowego w Zielonej Górze domagał się zmiany zaskarżonej decyzji i przyznania mu emerytury poprzez uznanie pracy w transporcie z wykonywaniem ciężkich prac załadunkowo-rozładunkowych oraz pracę w rolnictwie jako prace w warunkach szczególnych.

W odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania z przyczyn wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Do stażu pracy w warunkach szczególnych nie uwzględniono odwołującemu okresu zatrudnienia: od 05.11.1975r. do 31.12.1985r. w Państwowym Gospodarstwie Rolnym w L. F. (...) zgodnie ze świadectwem pracy z dnia 15.06.1992r. na stanowisku kierowca samochodu - ZR L. oraz okresu zatrudnienia od dnia 16.06.1992r. do dnia 31.12.1998r. w Agencji Rynku Rolnego sp. z o.o. w W. Oddział w L. (późniejsze (...) sp. z o.o. w W. Oddział w (...) Sp. z o.o. w L.) na stanowiskach od dnia 16.06.1992r. do dnia 30.04.1997r. starszy magazynier, a następnie od dnia 01.05.1997r. do dnia 31.12.1998r. zastępca kierownika, z uwagi na brak świadectw pracy w warunkach szczególnych. Do stażu pracy w warunkach szczególnych nie uwzględniono także okresu służby wojskowej od dnia 20.01.1973r. do 13.10.1975r.

Sąd ustalił, co następuje:

Wnioskodawca H. P., urodzony (...), z zawodu technik mechanik, zgłosił wniosek o przyznanie prawa do emerytury w dniu 16.09.2013r. nie pozostając w zatrudnieniu. Wnioskodawca złożył wniosek o przekazanie środków z Otwartego Funduszu Emerytalnego na dochody budżetu państwa.

Na dzień 01.01.1999r. wnioskodawca udowodnił okresy składkowe i nieskładkowe w wymiarze 31 lat 2 miesiące i 20 dni, w tym uznane przez pozwanego 6 lat 5 miesięcy i 15 dni okresów wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

dowód: akta emerytalne wnioskodawcy;

W okresie od 20.01.1973r. do 13.10.1975r. wnioskodawca odbywał zasadniczą służbę wojskowa.

- okoliczności niesporne;

W okresie od 05.11.1975r. do 15.06.1992r. wnioskodawca był zatrudniony w Państwowym Gospodarstwie Rolnym w L. F. (...) na stanowiskach:

- od 05.11.1975r. do 31.12.1985r. kierowca samochodu (...),

- od 01.01.1986r. do 31.12.1989r. starszy magazynier,

- od 01.01.1990r. do 15.06.1992r. starszy magazynier – F. PTTChl. (...).

Przez ponad 10 w/w lat zatrudnienia wnioskodawca pracował jako kierowca i jeździł samochodem marki A. tj. rumuńskim samochodem terenowym, o ciężarze całkowitym poniżej 3,5 tony. Ze względu na „komfort”, jazda tym samochodem była porównywalna do jazdy ciągnikiem rolniczym z tamtego okresu . Później wnioskodawca jeździł Tarpanem.

Wnioskodawca wykonując tę pracę rozwoził pasze po rożnych zakładach rolnych, do obór, na pastwiska, a w godzinach popołudniowych mleko w ramach deputatu dla pracowników.Za każdym razem wnioskodawca dokonywał załadunku i wyładunku przewożonych towarów. Pojazd , którym kierował zabierał ok. 1 tony ładunku.

Mleko przewoził w pojemnikach 30 litrowych. Wnioskodawca sam nalewał mleko do kanek, sam ładował je na samochód, a później zdejmował. Sam także ładował paszę, a później ją rozładowywał. Paszę woził w workach 40- 50 kg. Jednorazowo przewoził towar w graniach do 1 tony, mleka rozwoził ok. 700 l, a pasze w okolicach 700-900 kg. Do tej pracy nie miał żadnego pomocnika.

Czasami wnioskodawca jeździł także po części zamienne. Z reguły były to ciężkie stalowe części do maszyn i ciągników. Wnioskodawca sam je ładował i rozładowywał.

Do przewiezienia zdarzały mu się również produkty pyliste, toksyczne, żrące – używane przy produkcji rolnej. Towary przewoził w workach jutowych, z których bardzo się pyliło i brudziło.

Wnioskodawca pracował tak stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Mleko i paszę woził codziennie. Dziennie załadowywał i rozładowywał samochód około 6-7 razy. Starano się racjonalnie wykorzystywać samochód, maksymalnie go ładując.

Za prace za i wyładunkowe wnioskodawca otrzymywał 600 zł dodatku oraz za prowadzenie pojazdu 1,50 zł za godz.

Żaden z kierowców jeżdżących ciężkimi samochodami ciężarowymi nie chciał wykonywać pracy odwołującego bo była to równocześnie praca ładowacza. W przypadku dużych ciężarówek kierowca nie wykonywał żadnej pracy przy za i wyładunku pojazdu.

Następnie, w okresie od 01.01.1986r. do 15.06.1992r., wnioskodawca wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu prace przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty jako starszy magazynier – wykaz A Dział X poz. 10 rozporz. Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.), co pracodawca potwierdził w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Ten okres pracy w warunkach szczególnych został wnioskodawcy uznany przez pozwanego.

dowód: - zeznania świadka H. K. k. 35-35v akt sąd.,

- zeznania świadka H. L. k. 35v akt sąd.,

- zeznania świadka S. L. k. 35v-36 akt sąd.,

- zeznania świadka L. S. k. 36-36v akt sąd.,

- zeznania świadka E. S. k. 36v-37 akt sąd.,

- zeznania wnioskodawcy H. P. k. 37 w zw. z k. 34v-35 akt sąd.,

- akta osobowe wnioskodawcy k. 28, 33 akt sąd.

W okresie od 16.06.1992r. do 31.12.1998r. wnioskodawca był zatrudniony w Agencji Rynku Rolnego sp. z o.o. w W. Oddział w L. (późniejsze (...) sp. z o.o. w W. Oddział w (...) Sp. z o.o. w L.) na stanowiskach:

- od dnia 16.06.1992r. do dnia 30.04.1997r. starszy magazynier,

- od dnia 01.05.1997r. do dnia 31.12.1998r. zastępca kierownika.

Mimo zmiany nazwy zakładu pracy, wnioskodawca pracował nadal w tym samym miejscu, co podczas pracy w PGR w L. F. (...) wykonywał również taką samą pracę jak ta , która została uznana za pracę w warunkach szczególnych również przez pozwanego.

Wnioskodawca pracował w mieszalni pasz. Wykonywał dokładnie taką samą pracę jak w latach 1986 – 1992. Była to praca jeszcze bardziej uciążliwa, gdyż po transformacji ustrojowej znacznie zmniejszyła się ilość zatrudnionych pracowników.

Kiedy wnioskodawca został zastępcą kierownika w dalszym ciągu pracował fizycznie i wykonywał dalej te same czynności – magazyniera, a dodatkowo doszły mu czynności biurowe, które w zasadzie wykonywał po godzinach.

Wnioskodawca pracował przy wytwarzaniu mąki, pasz, śruty. Były dwie hale, w jednej śrutowano zboże. Wnioskodawca sprawdzał granulacje, rozdrobnienie, pobierał próby. Pracował bezpośrednio przy śrutowaniu, a w drugiej hali przy mieszaniu pasz. Jako magazynier i z-ca kierownika cały czas przebywał na stanowiskach produkcyjnych, na których pracowali pracownicy obsługujący urządzania do mieszania, śrutowania pasz tj. stanowiska wymienione w dziale X poz. 10 Zarządzenia nr 16 (...) z dnia 31.03.1988r.

Wszystkie prace wykonywano wówczas przeważnie ręcznie. Pracy wnioskodawcy towarzyszyło duże zapylenie i hałas.

dowód: - zeznania świadka J. R. k. 36 akt sąd.,

- zeznania świadka H. L. k. 35v akt sąd.,

- zeznania świadka S. L. k. 35v-36 akt sąd.,

- zeznania wnioskodawcy H. P. k. 37 w zw. z k. 34v-35 akt sąd.,

- akta emerytalne wnioskodawcy;

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie wnioskodawcy jest uzasadnione.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie była okoliczność czy wnioskodawca H. P. posiada wymagany staż 15 lat pracy świadczonej w warunkach szczególnych, od którego uzależnione jest prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym, w szczególności czy nieuwzględnione przez organ rentowy okresy zatrudnienia wnioskodawcy były okresami, w których wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

W świetle art. 184 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013r. Nr 1440) zwanej dalej ustawą o emeryturach i rentach z FUS, ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32,33,39 i 40, jeżeli dniu wejścia w życie ustawy osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat- dla kobiet i 65 lat- dla mężczyzn oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Art. 32 ustawy emerytalnej przewiduje prawo do emerytury w obniżonym wieku dla ubezpieczonych urodzonych przed dniem 01.01.1949r., będących pracownikami zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Za pracownika zatrudnionego w szczególnych warunkach uważa się pracownika zatrudnionego przy pracach o znacznej szkodliwości dla zdrowia, oraz w znacznym stopniu uciążliwości lub wymagających wysokiej sprawności psychofizycznej ze względu na bezpieczeństwo własne lub otoczenia.

Wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom tym przysługuje prawo do emerytury ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych tj. rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.).

Mężczyzna, będący pracownikiem zatrudnionym w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, może przejść na emeryturę w wieku 60 lat pod warunkiem, że udowodnił wymagany okres składkowy i nieskładkowy - co najmniej 25 lat, w tym, co najmniej 15-letni okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z § 2 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze okresy pracy w takim charakterze stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Jednocześnie w myśl rozporządzenia

Rady Ministrów z dnia 07.02.1983r. w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 z późn. zm.) w postępowaniu o świadczenia rentowe i emerytalne, toczącym się przed organami rentowymi, obowiązuje zamknięty katalog środków dowodowych służących potwierdzaniu okoliczności mających istotne znaczenie dla nabycia praw do tych świadczeń oraz ich wysokości, albowiem z § 21 pkt. 1 i 4 tego rozporządzenia wynika, że jeżeli pracownik ubiega się o przyznanie emerytury lub renty z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, jedynym środkiem dowodowym potwierdzającym okresy takiego zatrudnienia jest zaświadczenie zakładu, stwierdzające charakter i stanowisko pracy w poszczególnych okresach oraz inne okoliczności, od których jest uzależnione przyznanie takiej emerytury lub renty, a nadto pisemne zaświadczenia zakładów pracy, wydane na podstawie posiadanych dokumentów oraz legitymacje ubezpieczeniowe, a także inne dowody z przebiegu ubezpieczenia.

Nie oznacza to jednak, że odwołujący się jest pozbawiony możliwości ustalenia, iż w takich warunkach pracował w tym zakładzie pracy. Ustalenie rodzaju wykonywanej pracy na podstawie osobowych środków dowodowych nie jest bowiem wyłączone w postępowaniu przed sądem rozpoznającym sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, w których przewiduje się odstępstwa od zasad ogólnych postępowania dowodowego, bowiem zgodnie z treścią przepisu art. 473 § 1 k.p.c., dowód z zeznań świadków jest dopuszczalny w zasadzie co do wszystkich faktów spornych lub niemożliwych do udowodnienia za pomocą dowodu z dokumentu, a nawet ponad i przeciwko osnowie dokumentu (por. wyrok SN z 08.12.1998 r„ II UKN 357/98, OSNP 2000/3/112, LEX nr 38907, uchwała SN z 24.09.1984, III UZP 6/84, LEX nr 14625). Postępowanie sądowe zainicjowane wniesieniem przez ubezpieczonego odwołania od decyzji organu rentowego toczy się bowiem według zasady swobodnej oceny dowodów, wyrażonej w art. 233 § 1 k.p.c. Zgodnie zaś z art. 233 § 1 k.p.c. Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału.

W ocenie Sądu, przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło na jednoznaczne ustalenie, że wnioskodawca w okresie od 05.11.1975r. do 31.12.1985r. (tj. 10 lat, 1 miesiąc i 27 dni) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku wykonywał ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów sypkich, pylistych, toksycznych, żrących lub parzących w transporcie, a zatem pracę kwalifikowaną jako praca w szczególnych warunkach wymienioną w wykazie A Dział VIII poz. 1 stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 ze zm.) oraz powtórzoną w Dziale VIII poz. 1 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31.03.1988r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze (Dz. Urz. Nr 2, poz. 4-5).

Zdaniem Sądu, przeprowadzone postępowanie dowodowe pozwoliło także na jednoznaczne ustalenie, że wnioskodawca w okresie od 16.06.1992r. do 31.12.1998r. (tj. 6 lat, 6 miesięcy i 6 dni) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku wykonywał prace przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty, a zatem pracę kwalifikowaną jako praca w szczególnych warunkach wymienioną w wykazie A Dział X poz. 10 stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego (...) oraz powtórzoną w Dziale X poz. 10 pkt 5 wykazu stanowiącego załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 16 Ministra Rolnictwa, Leśnictwa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 31.03.1988r. w sprawie stanowisk (...).

Sąd przyjął jako w pełni wiarygodne zeznania świadków H. K., H. L., S. L., L. S. i E. S., którzy pracowali z wnioskodawcą w Państwowym Gospodarstwie Rolnym w L. F. (...) i widzieli wnioskodawcę w codziennej pracy, przez co mają praktyczną wiedzę jaką pracę faktycznie wykonywał wnioskodawca. Świadkowie mieli możliwość oceny wykonywanych przez wnioskodawcę czynności każdego dnia pracy i ich wiedza w tym zakresie jest wiedzą obiektywną.

Świadkowie zgodnie potwierdzili, że wnioskodawca w spornym okresie zatrudnienia wykonywał ciężkie prace załadunkowe i wyładunkowe oraz przeładunek materiałów m.in. sypkich, pylistych. Z zeznań świadków wynika, że wnioskodawca jeździł rumuńskim samochodem terenowym marki ARO i rozwoził nim pasze, mleko, ciężkie części zamienne do maszyn i ciągników. Do przewiezienia zdarzały mu się również produkty pyliste, toksyczne, żrące – używane przy produkcji. Wnioskodawca sam ładował i rozładowywał wszystkie przewożone produkty, po 6-7 razy dziennie. Wnioskodawca przewoził jednorazowo towar w granicach do 1 tony, w tym pasze w okolicach 700-900 kg i mleko ok. 700 l. Mleko przewoził w pojemnikach 30 litrowych, a paszę w workach 40- 50 kg. Świadkowie podkreślali, że starano się racjonalnie wykorzystywać samochód, maksymalnie go ładując. Wnioskodawca oprócz rozwożenia tych towarów sam, bez żadnego pomocnika, dokonywał ich załadunku i wyładunku. Świadkowie wskazywali, że praca wnioskodawcy była bardzo ciężka i nikt nie chciał jej wykonywać.

Świadkowie byli również zgodni, że w późniejszym okresie zatrudnienia wnioskodawca wykonywał prace przy wytwarzaniu mąki, kasz, płatków i śruty jako magazynier, a później zastępca kierownika.

Z ich zeznań wynika, że mimo późniejszych zmian nazwy zakładu pracy, wnioskodawca pracował nadal w tym samym miejscu i wykonywał dokładnie taką samą pracę jak w latach 1986 – 1992 tj. w mieszalni pasz. Wnioskodawca pracował przy stanowiskach produkcyjnych, nadzorując, zastępując pracowników, pobierał próbki, drobił pasze.

Świadek J. R. zeznał, że system pracy i produkcji na mieszalni pasz się nie zmienił.

Zmieniła się jedynie struktura zatrudnienia przez jego zmniejszenie. Tym samym, ci sami pracownicy – w tym wnioskodawca – musieli wykonywać więcej pracy różnorodnej. Wnioskodawca natomiast cały czas pracował przy produkcji, nadzorował ją, ale równocześnie sam fizycznie wykonywał pracę przy mieszaniu pasz, przy pakowaniu.

Świadkowie byli zgodni, że wnioskodawca pracował tak stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zeznania świadków korespondują z zeznaniami samego wnioskodawcy i dokumentacją znajdującą się w aktach sprawy. Pozwany zaś nie kwestionował zeznań świadków i nie przedstawił dowodów przeciwnych.

Zdaniem Sądu nie wydanie przez zakład pracy pracownikowi świadectwa pracy w szczególnych warunkach, nie może nieść za sobą ujemnych dla niego skutków w zakresie prawa do wcześniejszej emerytury. Wnioskodawca dowiódł przed Sądem, iż w spornych okresach przez łącznie ponad 16 lat wykonywał pracę kwalifikowaną jako praca w szczególnych warunkach i że pracę tę wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd pragnie również podkreślić, że dla oceny czy pracownik pracował w szczególnych warunkach, nie ma istotnego znaczenia nazwa zajmowanego przez niego stanowiska, tylko rodzaj powierzonej mu pracy. Praca w szczególnych warunkach to praca wykonywana stale (codziennie) i w pełnym wymiarze czasu pracy (przez 8 godzin dziennie, jeżeli pracownika obowiązuje taki wymiar czasu pracy) w warunkach pozwalających na uznanie jej za jeden z rodzajów pracy wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 07.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. (por. wyrok Sądu Najwyższego z 01.06.2010r., II UK 21/10, LEX nr 619638).

Reasumując Sąd uznał, że H. P. legitymuje się, co najmniej 15-letnim okresem pracy wykonywanej w szczególnych warunkach i z tego tytułu spełnił wszystkie przesłanki do uzyskania emerytury z chwilą ukończenia 60-go roku życia.

Wobec powyższego na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji wyroku – przyznając świadczenie od dnia 16.09.2013r. tj. od dnia zgłoszenia wniosku.

O kosztach orzeczono zgodnie z 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokacie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (t.j. Dz.U. z 2013r., poz. 461).