Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lipca 2020 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie III Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący:	SSR Justyna Pikulik
Protokolant:	aplikant aplikacji sędziowskiej Patryk Gobber

po rozpoznaniu w dniu 7 lipca 2020 r. w Szczecinie na rozprawie

sprawy z powództwa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W.

przeciwko Poczcie Polskiej Spółce Akcyjnej z (...) w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej Poczty Polskiej Spółki Akcyjnej z (...) w W. na rzecz powoda Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. kwotę 792,72 zł ( siedemset dziewięćdziesiąt dwa złote siedemdziesiąt dwa grosze);

2.  zasądza od pozwanej Poczty Polskiej Spółki Akcyjnej z (...) w W. na rzecz powoda Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. kwotę 270 zł ( dwieście siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

3.  nakazuje pobrać od pozwanej Poczty Polskiej Spółki Akcyjnej z (...) w W. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego Szczecin- Centrum w Szczecinie kwotę 40 zł (czterdzieści złotych) tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu.

Sygn. akt III C 1849/19

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 22 października 2018 roku powód Zakład Ubezpieczeń Społecznych w W. reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika wniósł o zasądzenie od pozwanej Poczty Polskiej Spółki Akcyjnej z (...) w W. kwoty 792,72 zł, na którą składały się: kwota 750 zł tytułem zwrotu kwoty pieniężnej określonej w przekazie pocztowym, kwota 7,12 zł tytułem zwrotu opłaty pobranej za nadanie przekazu oraz kwota 35,60 złotych tytułem pięciokrotności opłaty za nadanie przekazu.

Powód wniósł także o zasądzenie od pozwanej zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie pozwu powód wskazał, że nadał przekazem pocztowym za pośrednictwem pozwanej do wypłaty za miesiąc luty 2018 r. emeryturę w wysokości 750 zł z terminem płatności 25 lutego 2018 r. na rzecz A. K. (1), zamieszkałej w S. przy ul. (...). A. K. (1) zmarła 18 lutego 2018 roku, o czym powód został poinformowany w dniu 9 marca 2018 r. Z uwagi na to, że zgon nastąpił przed terminem płatności świadczenia, świadczenie powinno zostać zwrócone nadawcy, wobec braku możliwości doręczenia świadczeniobiorcy. W wyniku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego ustalono, że przekaz został wydany w dniu 22 lutego 2018 roku A. S.- dorosłemu domownikowi. Pozwana poinformowała powoda, że usługę uważa się za niewłaściwie wykonaną, jeżeli doręczenie nie nastąpiło w terminie określonym w umowie, tymczasem przekaz został doręczony w dniu 22 lutego 2018 roku, co skutkowało nieuwzględnieniem reklamacji. Pozwana podtrzymała swoje stanowisko także po rozpoznaniu odwołania od decyzji reklamacyjnej.

Powód wskazał, że usługa przekaz pocztowy nie została zrealizowana w ogóle, albowiem świadczeniobiorczyni w dacie doręczenia przekazu już nie żyła. Powód podał, że dochodzi zwrotu kwoty przekazu pieniężnego obejmującego świadczenie emerytalne wypłacone przez pozwaną w sposób nieprawidłowy po zgonie świadczeniobiorcy osobie nieuprawnionej, zwrotu opłaty od przekazu oraz odszkodowania w wysokości pięciokrotności opłaty, określonej w § 33 ust. 2 Regulaminu Świadczenia Usług.

Nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym przez Sąd Rejonowy Szczecin- Centrum w Szczecinie w dniu 28 marca 2019 roku (sygn. akt III Nc 3866/18) orzeczono w całości zgodnie z żądaniem pozwu.

W zakreślonym terminie pozwana Poczta Polska Spółka Akcyjna z (...) w W. reprezentowana przez zawodowego pełnomocnika wniosła sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, w którym wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jej rzecz od powoda kosztów postępowania.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana wskazała, że bezspornym jest, że w dniu 22 lutego 2018 roku dokonano wypłaty przekazu pieniężnego dla A. K. (1) w lokalu mieszkalnym położonym w S. przy ul. (...), do rąk A. S.. Listonosz, będący pracownikiem pozwanej, prawidłowo wypełnił swoje obowiązki, nie ustalał tożsamości odbierającego, ponieważ ten był mu znany osobiście, od jakiegoś czasu odbierał przekazy pocztowe i był dorosłym domownikiem, zatem istniała podstawa do wypłaty świadczenia do jego rąk.

Pozwana wskazała, że w chwili dokonywania doręczenia nie miała wiedzy, że adresat przekazu pocztowego nie żyje, takiej wiedzy nie miał również powód. Podniosła, że przesyłka pocztowa może zostać wydana osobie pełnoletniej zamieszkującej z adresatem, jeżeli adresat nie złożył w placówce pocztowej zastrzeżenia, a w tym przypadku adresat takiego zastrzeżenia nie złożył. Ponadto osoba odbierająca już kilkakrotnie odbierała przesyłki i przekazy pieniężne w mieszkaniu A. K. (2). Podstawą doręczenia nie było pełnomocnictwo pocztowe, a doręczenie osobie pełnoletniej zamieszkałej z adresatem.

W odpowiedzi na sprzeciw z dnia 22 stycznia 2020 r. powód Zakład Ubezpieczeń Społecznych w W. podtrzymał żądanie pozwu wskazując, że osoba odbierająca świadczenie nie była domownikiem adresatki, a jej sąsiadem, a nadto, że doręczenie dorosłemu domownikowi może mieć miejsce, gdy adresat czasowo nie przebywa w miejscu zamieszkania. Tym samym pozwana nie tylko nie zwróciła świadczenia pomimo niemożliwości jego doręczenia, ale także wypłaciła je do rąk osoby nieuprawnionej.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

A. K. (2), zamieszkała w S. przy ul. (...) pobierała comiesięcznie świadczenie emerytalne z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, które było jej przekazywane przekazem pocztowym za pośrednictwem pozwanej Poczty Polskiej SA.

A. K. (2) mieszkała sama, ale w jej domu często przebywali jej siostra E. S. oraz szwagier A. S..

A. S. wraz z żoną E. S. zamieszkują w bezpośrednim sąsiedztwie lokalu, w którym mieszkała A. K. (2), tj. w lokalu położonym przy ul. (...) w S..

Z uwagi na nałóg alkoholowy, zły stan zdrowia i liczne pobyty w szpitalach (...), często zdarzało się, że kierowane do niej przekazy z emeryturą czy korespondencję odbierali E. S. oraz szwagier A. S.. Z powodu problemu z alkoholem A. K. (2) prosiła nawet listonosza, J. U. (1), aby przekazał emeryturę jej siostrze lub szwagrowi, aby ci opłacali za nią rachunki. Zdarzały się sytuacje, gdy A. K. (2) odbierała kierowane do niej przekazy oraz korespondencję osobiście. Listonosz nie dysponował pisemnym upoważnieniem do odbioru przekazów pocztowych w imieniu A. K. (2) przez jej siostrę lub szwagra- państwa S., ale w jego ocenie takie upoważnienie nie było konieczne, gdyż można zostawić przekaz danej osobie bez pisemnego upoważnienia, jeśli jest to osoba z rodziny. Listonosz J. U. (1) w przeszłości często zostawiał przekazy pocztowe A. S., nawet pod nieobecność A. K. (2) i nie pytając o powody jej nieobecności, był bowiem pewien, że A. S. jest krewnym A. K. (2) i że pieniądze, które mu zostawi trafią do adresatki. Listonosz wiedział o tym, że A. S. mieszka w pobliżu A. K. (2).

Dowód:

-zeznania świadka J. U. (1), k. 98-99,

-zeznania świadka A. S., k. 99,

W dniu 22 lutego 2018 r. listonosz J. U. (1) dokonał wypłaty kwoty 750 zł tytułem świadczenia emerytalnego dla A. K. (2) do rąk A. S.. A. S. był w tym czasie w mieszkaniu A. K. (2), aby podlać kwiaty, ponieważ A. K. (2) od około miesiąca przebywała w szpitalu. A. S. odebrał świadczenie emerytalne od listonosza.

W dacie doręczenia przekazu pocztowego przez listonosza, tj. 22 lutego 2018 r. A. K. (2) już nie żyła, albowiem zmarła 18 lutego 2018 r. Odebrane od listonosza świadczenie emerytalne A. S. przeznaczył na organizację pogrzebu A. K. (2).

Dowód:

-zeznania świadka J. U. (1), k. 98-99,

-zeznania świadka A. S., k. 99,

-wydruk konta wypłatowego dla K. A. k. 9

-odpis skrócony aktu zgonu A. K. (2) k.10

27 kwietnia 2018 r. powód Zakład Ubezpieczeń Społecznych podjął czynności zmierzające do wyjaśnienia przyczyn braku zwrotu świadczenia przekazanego po zgonie A. K. (2). W toku postępowania okazało się, że przekaz pocztowy na kwotę 750 zł został wypłacony 22 lutego 2018 r., lecz brak jest odcinka wypłaty przekazu, zatem konieczne jest złożenie reklamacji Poczcie Polskiej SA.

Następnie powód Zakład Ubezpieczeń Społecznych złożył do Poczty Polskiej SA reklamację, w odpowiedzi na którą w piśmie z dnia 24 maja 2018 r. wskazano, że kwota przekazu została wypłacona w dniu 22 lutego 2018 r. dorosłemu domownikowi A. S., wobec czego reklamacja jest nieuzasadniona, a żądanie wypłaty odszkodowania bezzasadne.

Powód złożył od decyzji Poczty Polskiej SA odwołanie z dnia 15 czerwca 2018 r. i zażądał od Poczty Polskiej zwrotu kwoty 750 zł.

Decyzją z dnia 9 lipca 2018 r. Poczta Polska SA podtrzymała decyzję wydaną w I instancji.

Niesporne, a nadto:

-pismo dot. przeprowadzenia reklamacyjnego k. 11;

-odpowiedź z 27.04.2018 r. k. 12;

-decyzja z 24.05.2018 r. k. 13;

-odwołanie z 15.06.2018 r. k. 14;

-decyzja z 09.07.2018 r. k. 15.

Opłata za nadanie przekazu pojedynczego przekazu pocztowego wynosi 7,12 zł.

Niesporne, a nadto:

-pismo z 20.09.2017 r. k.18;

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W przedmiotowej sprawie powód Zakład Ubezpieczeń Społecznych w W. domagał się zasądzenia od pozwanej Poczty Polskiej Spółki Akcyjnej z (...) w W. kwoty 792,72 zł, na którą składały się: kwota 750 zł tytułem zwrotu kwoty pieniężnej określonej w przekazie pocztowym, kwota 7,12 zł tytułem zwrotu opłaty pobranej za nadanie przekazu oraz kwota 35,60 złotych tytułem pięciokrotności opłaty za nadanie przekazu.

Powód wywodził, że pozwana w nienależyty sposób wykonała usługę pocztową w postaci przekazu pieniężnego, albowiem emerytura, która miała zostać wypłacona świadczeniobiorczyni A. K. (2) została wypłacona osobie nieuprawnionej, a świadczeniobiorczyni w dacie doręczenia przekazu już nie żyła. Z tych też względów, powód żądał zwrotu wypłaconego świadczenia, zwrotu opłaty pobranej za nadanie przekazu pieniężnego oraz odszkodowania.

Zgodnie z art. 130 ust 1 i 2 pkt 1 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2020.53 j.t.), świadczenia wypłaca się za miesiące kalendarzowe w dniu ustalonym w decyzji organu rentowego jako termin płatności świadczeń, z uwzględnieniem ust. 4 i 5, chyba że umowy międzynarodowe stanowią inaczej. Świadczenia wypłaca się osobom uprawnionym, z uwzględnieniem ust. 3, m.in. za pośrednictwem osób prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczania świadczeń.

W myśl art. 3 pkt 16 Ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. Prawo pocztowe (Dz.U.2020.1041 j.t.), przekaz pocztowy to polecenie doręczenia adresatowi określonej kwoty pieniężnej przez operatora pocztowego; natomiast zgodnie z pkt 4, doręczeniem jest wydanie przesyłki pocztowej lub wypłacenie kwoty pieniężnej określonej w przekazie pocztowym adresatowi, a w przypadkach określonych prawem także innej osobie, lub przekazanie druku bezadresowego zgodnie z umową o świadczenie usługi pocztowej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 pkt 3 Prawa pocztowego, zawarcie umowy o świadczenie usługi pocztowej następuje w szczególności przez przyjęcie przez operatora pocztowego przekazu pocztowego, z tym że do przyjmowania przekazów pocztowych ze świadczeniami z ubezpieczeń społecznych, w tym emerytalnymi i rentowymi, świadczeniami z pomocy społecznej, a także przekazów pocztowych na tereny wiejskie jest uprawniony operator wyznaczony.

W myśl art. 34 Prawa pocztowego, kwotę pieniężną określoną w przekazie pocztowym, której nie można doręczyć adresatowi, zwraca się nadawcy, a w przypadku gdy jest to niemożliwe z powodu braku lub błędnego adresu nadawcy, operator pocztowy, który zawarł z nim umowę o świadczenie usługi pocztowej, stosuje odpowiednio art. 5 ust. 3 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o rzeczach znalezionych i art. 187 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny.

Ponadto, art. 37 ust. 1 Prawa pocztowego stanowi, że przesyłkę pocztową lub kwotę pieniężną określoną w przekazie pocztowym doręcza się adresatowi pod adresem wskazanym na przesyłce, przekazie lub w umowie o świadczenie usługi pocztowej. Zasadą przy doręczaniu przekazu pocztowego jest zatem przekazanie go adresatowi. Ustęp 2 przywołanego artykułu, częściowo odpowiednio stosowany na mocy ust. 6 do przekazów pocztowych, przewiduje szereg wyjątków od zasady doręczenia przesyłki adresatowi. Na gruncie niniejszej sprawy znaczenie miały ust. 2 pkt 2, zgodnie z którym przekaz może być wydany pełnomocnikowi adresata upoważnionemu na podstawie pełnomocnictwa udzielonego na zasadach ogólnych lub na podstawie pełnomocnictwa pocztowego oraz pkt 3 przewidujący doręczenie osobie pełnoletniej zamieszkałej razem z adresatem, jeżeli adresat nie złożył w placówce pocztowej zastrzeżenia w zakresie doręczenia przesyłki rejestrowanej lub przekazu pocztowego.

Z kolei Ogólne warunki świadczenia usługi przekaz pocztowy przez Pocztę Polską S.A. określa Regulamin Świadczenia Usługi (...). Regulamin świadczenia usługi przekaz pocztowy określa warunki i zasady świadczenia usługi przekaz pocztowy w obrocie krajowym i zagranicznym, a także zasady odpowiedzialności za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi. Zgodnie z § 3 ww. Regulaminu „adres” to oznaczenie miejsca doręczenia kwoty pieniężnej określonej w przekazie pocztowym wskazanego przez nadawcę albo miejsca zwrotu kwoty pieniężnej do nadawcy, a „doręczenie” to wypłacenie kwoty pieniężnej określonej w przekazie pocztowym adresatowi, a w przypadkach określonych prawem także innej osobie. (...) jest natomiast adresat lub inną uprawniona osoba, której doręcza się kwotę przekazu pocztowego, a „przekaz pocztowy” to polecenie doręczenia adresatowi określonej kwoty pieniężnej przez Pocztę Polską

S.A.

Zgodnie z rozdziałem ww. Regulaminu pt. „ Doręczanie przekazów pocztowych, kwotę przekazu pocztowego wypłaca się po uprzednim:

1) ustaleniu przez pracownika Poczty Polskiej S.A. osoby uprawnionej do odbioru zgodnie z ustawą,

2) sprawdzeniu tożsamości odbiorcy, o ile nie jest znany osobiście pracownikowi Poczty Polskiej S.A.,

3) uiszczeniu przez odbiorcę opłat ciążących na przekazie pocztowym,

4) pokwitowaniu przez odbiorcę otrzymania kwoty przekazu pocztowego na odpowiednim dokumencie odbioru, a jeśli przekaz pocztowy nadany jest za potwierdzeniem odbioru – również na formularzu tego potwierdzenia.

Kwotę pieniężną określoną w przekazie pocztowym doręcza się adresatowi pod adresem wskazanym przekazie lub w umowie o świadczenie usługi pocztowej.

Przekaz pocztowy, jeżeli nie jest nadany na poste restante, może być także wydany ze skutkiem doręczenia:

1) adresatowi w placówce pocztowej, jeżeli podczas próby doręczenia przekazu pocztowego adresat był nieobecny pod adresem wskazanym na przekazie pocztowym lub w umowie o świadczenie usługi pocztowej,

2) przedstawicielowi ustawowemu adresata lub pełnomocnikowi adresata upoważnionemu na podstawie pełnomocnictwa udzielonego na zasadach ogólnych lub na podstawie pełnomocnictwa pocztowego:

a) pod adresem wskazanym na przekazie pocztowym lub w umowie o świadczenie usługi pocztowej,

b) w placówce pocztowej;

3) osobie pełnoletniej zamieszkałej razem z adresatem, jeżeli adresat nie złożył w placówce pocztowej zastrzeżenia w zakresie doręczenia przekazu pocztowego:

a) pod adresem wskazanym w przekazie pocztowym lub w umowie o świadczenie usługi pocztowej,

b) w placówce pocztowej, po złożeniu na piśmie oświadczenia o zamieszkiwaniu razem z adresatem;

4) osobie uprawnionej do odbioru przekazów pocztowych w urzędzie organu władzy publicznej, o którym mowa w art. 1 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych z późn. zm., jeżeli adresatem przekazu jest dany organ władzy publicznej;

5) osobie uprawnionej do odbioru przekazów pocztowych w podmiotach będących osobami prawnymi lub jednostkami organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej, jeżeli adresatem przekazu jest:

a) dana osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej,

b) niebędąca członkiem organu zarządzającego albo pracownikiem danej osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej osoba fizyczna w niej przebywająca;

c) kierownikowi jednostki organizacyjnej lub osobie fizycznej przez niego upoważnionej, jeżeli adresatem przesyłki pocztowej jest osoba fizyczna przebywająca w jednostce, w której ze względu na charakter tej jednostki lub powszechnie uznawany zwyczaj doręczenie przesyłki adresatowi jest znacznie utrudnione lub niemożliwe.

Odbiorca kwoty przekazu pocztowego zobowiązany jest potwierdzić jej odbiór czytelnym podpisem (imię i nazwisko) i datą odbioru.

Potwierdzenie wypłaty zawiera ponadto naniesione przez pracownika Poczty Polskiej S.A. cechy dokumentu potwierdzającego tożsamość odbiorcy.

W przypadku, gdy odbiorca jest znany pracownikowi Poczty Polskiej S.A. osobiście dopuszczone jest odstąpienie od żądania okazania dokumentu tożsamości. W przypadku innego odbiorcy niż adresat należy odnotować informację identyfikującą odbiorcę np. dorosły domownik, „pełn.ogólne.", „pełn.not.", albo „osoba upoważ".

Dalej przepisy powyższego Regulaminu wskazują, że w przypadku stwierdzenia nieobecności adresata lub innych osób uprawnionych do odbioru kwoty przekazu pocztowego, o których mowa w § 17 ust. 3, listonosz pozostawia w skrzynce oddawczej adresata zawiadomienie (awizo) o próbie doręczenia kwoty przekazu pocztowego. Jeżeli odbiorca nie zgłosi się po odbiór przekazu pocztowego, placówka pocztowa, w której przekaz pocztowy jest dostępny przekazuje, w siódmym dniu roboczym licząc od dnia następnego po pozostawieniu pierwszego zawiadomienia, powtórne zawiadomienie o możliwości jego odbioru.

Dalej Regulamin stanowi, że przekazy pocztowe mogą być doręczone pełnomocnikowi adresata na podstawie pełnomocnictwa udzielonego na zasadach ogólnych lub na podstawie pełnomocnictwa pocztowego.

Pełnomocnictwa pocztowego adresat udziela, składając pisemne oświadczenie woli w obecności pracownika w placówce oddawczej lub w przypadku, gdy adresat nie jest w stanie poruszać się samodzielnie - w miejscu jego pobytu.

Zgodnie z postanowieniami ww. Regulaminu, Poczta Polska S.A. ponosi odpowiedzialność z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania usługi przekaz pocztowy zgodnie z Regulaminem oraz powszechnie obowiązującymi przepisami prawa. Usługę przekaz pocztowy w obrocie krajowym uważa się za niewykonaną, jeżeli stwierdzono brak doręczenia kwoty pieniężnej określonej w przekazie pocztowym. Usługę przekaz pocztowy w obrocie krajowym uważa się za nienależycie wykonaną, jeżeli podjęcie próby doręczenia przez Pocztę Polską S.A. kwoty pieniężnej określonej w przekazie nie nastąpiło w terminie 8 dni roboczych od dnia nadania, z zastrzeżeniem przekazów ze świadczeniami z ubezpieczeń społecznych w tym emerytalno – rentowymi. Usługę przekaz pocztowy w obrocie krajowym ze świadczeniami z ubezpieczeń społecznych, w tym emerytalno – rentowych uważa się za nienależycie wykonaną, jeżeli doręczenie kwoty pieniężnej lub podjęcie próby jej doręczenia przez Pocztę Polską S.A. nie nastąpi w terminie określonym w zawartej

umowie o świadczenie usługi. Do odpowiedzialności Poczty Polskiej S.A. za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi przekaz pocztowy ze świadczeniami z ubezpieczeń społecznych w tym emerytalnymi i rentowymi lub świadczeniem z pomocy społecznej oraz przekaz pocztowy na teren wiejski stosuje się postanowienia

§ 34 Regulaminu. Odszkodowanie za niewykonanie usługi przekaz pocztowy, o której mowa w ust. 1, stanowi pięciokrotność kwoty opłaty pobranej za jego nadanie.

W sytuacji niewykonania usługi, o której mowa w ust. 1, zwrotowi podlega również kwota pieniężna określona w przekazie pocztowym oraz w całości opłata pobrana za nadanie.

Za nienależyte wykonanie usługi, o której mowa w ust. 1, przysługuje kara umowna, która wynosi 20% kwoty opłaty pobranej za jego nadanie.

Do odpowiedzialności Poczty Polskiej S.A. za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi przekaz pocztowy w obrocie krajowym inny niż wymieniony w § 32 ust. 1 stosuje się postanowienia § 34 oraz Kodeksu cywilnego. Karę umowną za niewykonanie usługi przekaz pocztowy w obrocie krajowym inny niż wymieniony w § 32 ust. 1, stanowi pięciokrotność kwoty opłaty pobranej za jego nadanie. W sytuacji niewykonania usługi, o której mowa w ust. 1, zwrotowi podlega również kwota pieniężna określona w przekazie pocztowym oraz w całości opłata pobrana za nadanie.

Poczta Polska S.A., odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi przekaz pocztowy w obrocie krajowym, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie nastąpiło:

1) wskutek siły wyższej;

2) z przyczyn występujących po stronie nadawcy lub adresata, niewywołanych winą operatora pocztowego;

3) z powodu naruszenia przez nadawcę lub adresata przepisów ustawy albo Regulaminu;

Powołując się na jedną z przyczyn wymienionych w ust. 1, Poczta Polska S.A. przedstawia dowód jej wystąpienia.

3. Poczta Polska S.A. odpowiada za niewykonanie lub nienależyte wykonanie usługi przekaz pocztowy w wysokości określonej w § 32 i § 33 chyba, że niewykonanie lub nienależyte jej wykonanie:

1) jest następstwem czynu niedozwolonego;

2) nastąpiło z winy umyślnej Poczty Polskiej S.A.;

3) jest wynikiem rażącego niedbalstwa Poczty Polskiej S.A.

W przypadkach wymienionych w ust. 3, Poczta Polska S.A. ponosi odpowiedzialność w pełnej wysokości. Uprawniony może dochodzić swoich roszczeń m.in. w postępowaniu sądowym.

W okolicznościach faktycznych przedmiotowej sprawy, powód Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacał świadczenie emerytalne należne A. K. (2) w sposób wskazany w art. 130 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, tj. za pośrednictwem pozwanej- Poczty Polskiej, tj. osoby prawnej prowadzącej działalność w zakresie doręczania świadczeń. W tym celu strony zawarły umowę z dnia 18 września 2018 roku na doręczanie w formie przekazów pocztowych z ubezpieczeń społecznych nadawanych przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych osobom uprawnionym na wskazany przez Zakład adres. Niesporne między stronami były zarówno fakt zawarcia przedmiotowej umowy, jak i fakt, że zastosowanie do niej miały postanowienia Regulaminu Świadczenia Usługi (...) w brzmieniu przytaczanym przez powoda.

Na gruncie niniejszej sprawy niespornym było, że przekaz pocztowy zawierający świadczenie emerytalne A. K. (2) został wydany A. S. cztery dni po jej śmierci ( A. K. (2) zmarła 18 lutego 2018 r., przekaz został wydany 22 lutego 2018 r.). Pozwana Poczta Polska w przedmiotowej sprawie twierdziła, że doręczenie przekazu pieniężnego nastąpiło do rąk dorosłego domownika adresatki A. A. (1) S.. Art 37 ust. 2 pkt 3 Prawa pocztowego dopuszcza doręczenie przekazu pocztowego osobie pełnoletniej zamieszkałej razem z adresatem, o ile adresat nie złożył stosownego zastrzeżenia w placówce pocztowej. Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego, A. S. był osobą pełnoletnią, a jednocześnie brak było okoliczności wskazujących na złożenie przez A. K. (2) stosownego zastrzeżenia. Jednakże, A. S. z całą pewnością nie mieszkał z A. K. (2), zatem nie był „pełnoletnim domownikiem”. Był jej szwagrem, wraz z żoną, siostrą zmarłej, mieszkali po sąsiedzku, na tej samej ulicy. Często przebywali u zmarłej, pomagali jej z powodu jej stanu zdrowia, jednakże powyższe okoliczności nie pozwalają na uznanie odbiorcy za osobę zamieszkałą z adresatem, czyli tzw. „domownika”. Powyższej oceny nie zmienia także fakt, że jak wynika z zeznań J. U. (1), regularnie doręczał on przesyłki kierowane do A. K. (2) państwu S., a nawet wypłacał im przekazy pocztowe na jej wyraźne żądanie, aby ci opłacili za nią rachunki, gdyż nawet te okoliczności wskazują, że ich pomoc nie pociągała za sobą wspólnego zamieszkiwania z A. K. (2). Listonosz J. U. (2) miał świadomość tego, że A. S. nie jest domownikiem, osobą wspólnie zamieszkującą z A. K. (2), gdyż sam zeznał na rozprawie w dniu 7 lipca 2020 r., że „Pan A. mieszkał gdzieś w pobliżu”.

Co więcej, nie sposób zgodzić się ze stanowiskiem pozwanej, aby art. 37 ust. 2 pkt 3 Prawa pocztowego ustanawiał jakiekolwiek domniemanie zamieszkiwania osób zastanych w miejscu zamieszkania adresata. Nawet jeżeli listonosz znał A. S., to wiedział też, że nie jest on domownikiem A. K. (2) i nie powinien wydawać mu przekazu bez odpowiedniego pełnomocnictwa/upoważnienia. Tym samym, wbrew stanowisku pozwanej, należało uznać, że wypłata świadczenia wysłanego przekazem pocztowym nie odpowiadała treści art. 37 ust. 2 pkt 3 Prawa pocztowego i nie mogła zostać uznana za prawidłową.

Co prawda A. S. zeznał, że zarówno on jak i jego żona E. S. posiadali odpowiednie pełnomocnictwa do odbioru korespondencji kierowanej do A. K. (2), lecz wyrzucili je po jej śmierci. Upoważnień takich nie przedłożyła także w toku procesu pozwana. Uniemożliwiło to zatem zweryfikowanie, czy faktycznie zostały one udzielone, jaki był ich zakres, a w szczególności czy obejmował on jedynie przesyłki, czy też przekazy pocztowe, jak również zweryfikowanie tego, czy wygasały ze śmiercią mocodawcy, czy też nie (art. 101 § 2 k.c.). Tymczasem pozwana, jako podmiot przyznający wypłacenie świadczenia przesłanego przekazem pocztowym po śmierci adresata, chcąc uwolnić się od odpowiedzialności kontraktowej, stosownie do treści art. 6 k.c. powinna wykazać, że przedmiotowe doręczenie było prawidłowe, a obowiązkowi związanemu z wypłaceniem przekazu pocztowego uprawnionej osobie podołała. Tego ciężaru dowodu pozwana w tym procesie nie podźwignęła.

Zawierając umowę przekazu pocztowego pozwana zobowiązała się do doręczenia go adresatowi, albo innej uprawnionej osobie w określonym terminie. Doręczenie przekazu adresatce było niemożliwe z powodu jej uprzedniego zgonu, a jednocześnie odbiorca przekazu nie był osobą uprawnioną do odbioru przesyłki, nie był bowiem osobą mieszkającą z adresatką, ani-jak wskazuje zgromadzony materiał dowodowy- nie posiadał stosownego pełnomocnictwa. Tym samym, pomimo faktycznego zrealizowania przekazu ( wypłacenia go) nie sposób uznać, aby przedmiotowa usługa została wykonana zgodnie z umową, co skutkowało aktualizacją obowiązku zwrotu przekazu określonego w art. 34 Prawa pocztowego. Nie ma przy tym znaczenia, że przekaz pocztowy został doręczony w terminie w nim wskazanym (§31 ust. 2), ponieważ, jak wskazano wyżej, doręczenie to powinno nastąpić do rąk adresata, lub innej uprawnionej osoby, a skoro to nie nastąpiło, to należało przyjąć, że usługa nie została w ogóle wykonana zgodnie z umową łączącą strony, co uzasadniało żądanie zwrotu opłaty za nadanie przekazu oraz jej pięciokrotności. Zgodnie bowiem z § 34 Regulaminu Regulamin Świadczenia Usługi (...), odszkodowanie za niewykonanie usługi przekaz pocztowy, stanowi pięciokrotność kwoty opłaty pobranej za jego nadanie. W sytuacji niewykonania usługi, o której mowa w ust. 1, zwrotowi podlega również kwota pieniężna określona w przekazie pocztowym oraz w całości opłata pobrana za nadanie. Opłata za nadanie przekazu pojedynczego przekazu pocztowego wynosi, jak ustalono 7,12 zł. A zatem, strona pozwana winna zwrócić powodowi kwotę 750 zł, tj. kwotę, na który opiewał przekaz pocztowy, kwotę 7,12 zł tytułem zwrotu opłaty pobranej za nadanie przekazu oraz kwotę 35,60 złotych tytułem pięciokrotności opłaty za nadanie przekazu, łącznie zatem kwotę 792,72 zł. Stąd też, w punkcie I wyroku zasądzono od pozwanej Poczty Polskiej Spółki Akcyjnej z (...) w W. na rzecz powoda Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. kwotę 792,72 zł.

Ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie Sąd poczynił na podstawie dowodów z dokumentów przedstawionych przez strony, które nie były przez nie kwestionowane, a ich treść i forma nie wzbudziła wątpliwości Sądu co do ich prawdziwości. Ponadto, Sąd uznał za wiarygodne zeznania przesłuchanych w sprawie świadków J. U. (1) i A. S., którzy w sposób logiczny i wzajemnie spójny przedstawili okoliczności dotyczące doręczania przekazu pieniężnego adresowanego do zmarłej A. K. (2).

O kosztach procesu orzeczono w punkcie II wyroku zgodnie z ogólną regułą wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c., zgodnie z którą strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Pozwana przegrała proces w całości, a zatem powinna zwrócić powodowi poniesione przez niego koszty procesy, na które złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym określone na podstawie § 2 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 roku, poz. 265), w kwocie 270 zł. Stąd też, Sąd w punkcie II wyroku zasądził od pozwanej Poczty Polskiej Spółki Akcyjnej z (...) w W. na rzecz powoda Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. kwotę 270 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

O nieuiszczonych kosztach sądowych orzeczono na podstawie art. 113 ust. 1 Ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, zgodnie z którym, kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Powód był zwolniony od ponoszenia kosztów procesu na podstawie art. 114 ust. 4 Ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych. Wysokość należnej opłaty określono na podstawie art. 13 ust. 1 wyżej wskazanej ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, i tak w punkcie III wyroku nakazano pobrać od pozwanej Poczty Polskiej Spółki Akcyjnej z (...) w W. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Rejonowego Szczecin- Centrum w Szczecinie kwotę 40 zł tytułem nieuiszczonej opłaty sądowej od pozwu.