Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód W. C., wniósł pozew przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W. o zapłatę kwoty 29.713,81 zł. W uzasadnieniu pozwu powód podał, że jest właścicielem samochodu osobowego marki V. (...) i że w dniu 14 lutego 2009r. zawarł z pozwanym umowę ubezpieczenia autocasco dotyczącą powyższego auta, suma ubezpieczenia ustalona została na kwotę 24.000 zł. Powód podał, że w dniu 27 lutego 2009 r. doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego pojazd powoda uległ poważnym uszkodzeniom.

Szacunkowy koszt naprawy pojazdu określony został na kwotę 47.515 zł, co kwalifikowało szkodę jako szkodę całkowitą w rozumieniu ogólnych warunków ubezpieczenia autocasco. Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania uznając, iż szkoda powstała w innych okolicznościach, aniżeli podawał powód.

Powód wskazał, że w postępowaniu karnym biegły sądowy E. S. w swojej opinii podał, że brak jest jakichkolwiek podstaw do kwestionowania okoliczności zdarzenia podanych przez powoda. Wobec odmowy wypłaty odszkodowania przez pozwanego powód poniósł dalsze koszty, w tym koszty opinii biegłego (2.500 zł) i koszty adwokackie z tytułu obrony w postępowaniu karnym z bezzasadnego zawiadomienia pozwanego (2.000 zł), a także bezzasadnie wpłaconej pozwanemu drugiej raty składki za ubezpieczenie AC wraz z odsetkami (1.213,81 zł).

W odpowiedzi na pozew pozwany Towarzystwo (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o oddalenie powództwa.

Wyrokiem z dnia 19 marca 2013 roku Sąd Rejonowy w Inowrocławiu VII Zamiejscowy Wydział Cywilny w Mogilnie oddalił powództwo /punkt 1 /, zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2417 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania /punkt 2 /. Ponadto Sąd Rejonowy nakazał pobrać od powoda W. C. na rzecz Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Inowrocławiu) kwotę 2071,12 zł z tytułu zwrotu kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego sądowego.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych i rozważaniach natury prawnej:

Powód W. C. w dniu 14 lutego 2009 r. zawarł z pozwanym Towarzystwem (...) S.A. z siedzibą w W. umowę ubezpieczenia autocasco dotyczącą samochodu osobowego marki V. (...), rok produkcji 2001, nr rejestracyjny (...) na okres od 15 lutego 2009 r., do 14 lutego 2010 r. W polisie ustalono sumę ubezpieczenia autocasco na kwotę 24.000 zł. W dacie obowiązywania powyższej umowy samochód powoda uległ uszkodzeniu.

Powód zgłosił szkodę pozwanemu podając, iż w trakcie wykonywania manewru skrętu w lewo pojazd powoda został wyrzucony w prawą stronę i uderzył w stojące po prawej stronie drogi drzewo. Pozwany w związku z powyższą polisą i zgłoszeniem szkody w pojeździe powoda dokonał oględzin uszkodzonego pojazdu i wyceniając koszt naprawy pojazdu na kwotę 47.515 zł uznał, że przywrócenie pojazdu do stanu sprzed wypadku jest ekonomicznie nieuzasadnione. Pozwany przyjął bowiem wartość pojazdu w stanie nieuszkodzonym na kwotę 26.500 zł, wartość pozostałości wycenił na kwotę 6.200 zł i w konsekwencji uznał, że szkoda w pojeździe powoda stanowi kwotę 20.300 zł. Pozwany odmówił wypłaty odszkodowania powodowi uznając, iż do powstania szkody nie doszło w okolicznościach podawanych przez powoda.

Wobec powoda toczyło się przed Sądem Rejonowym w Mogilnie postępowanie karne o sygn. akt II K 506/09, w którym postawiono mu zarzut usiłowania wyłudzenia odszkodowania od pozwanego. Wyrokiem z dnia 25 maja 2010 r. powód został uniewinniony od zarzucanego mu czynu.

Sąd Rejonowy podkreślił, iż istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia, czy do powstania szkody doszło w okolicznościach podawanych przez powoda, a co się z tym wiąże, czy pozwany zobowiązany jest do wypłaty powodowi odszkodowania w związku z powstałą szkodą. Powołując się na treść art. 11 kpc stosowanego a contrario Sąd I instancji wskazał, iż sąd cywilny nie jest związany ustaleniami wyroku uniewinniającego, a taki wydany został w stosunku do powoda.

Sąd wskazał jednocześnie, iż nie jest również związany opiniami sądowymi wydawanymi przez biegłych E. S. i M. A. w sprawie karnej II K 506/09. Sąd uznał, iż brak jest podstaw do przyjęcia odpowiedzialności pozwanego za szkodę powstałą w pojeździe powoda, albowiem nie wykazał on, że do jej powstania doszło w okolicznościach opisywanych w pozwie, a wręcz przeciwnie- zgromadzone w sprawie dowody wykazały, iż do powstania szkody doszło w okolicznościach innych niż przedstawiał powód. Zdaniem Sądu przekonywującym dowodem na tę okoliczność jest opinia biegłego sądowego J. K.. W ocenie biegłego niezgodność zabezpieczonych fotograficznie w miejscu zdarzenia śladów wskazujących na przedzderzeniowy i pozderzeniowy ruch samochodu z porównaniem mechanizmu zderzenia i wynikającym z tego mechanizmu pozderzeniowym przemieszczeniu się pojazdu pozwolił na stwierdzenie, że pojazd powoda nie uderzył we wskazane przez niego drzewo. Biegły wykazał również, że przemawia za tym analiza uszkodzeń pojazdu. W opinii biegłego, przy założeniu, że doszło do uderzenia lewym przednim narożem pojazdu należało oczekiwać, że po zderzeniu pojazd przemieści się obracając względem osi pionowej i ten ruch musiałby spowodować powstanie śladów na miejscu zdarzenia a takich śladów nie ujawniono. Również świadek S. D. w swoich zeznaniach podał, że dokonywał oględzin miejsca zdarzenia i uznał, że do powstania szkody nie mogło dojść w okolicznościach, które podawał powód. Zdaniem świadka ślady na drzewie, w które rzekomo miał uderzyć pojazd powoda, były śladami nie nowego ociosania ostrym narzędziem a szerokość pnia drzewa nie korespondowała z szerokością uszkodzeń samochodu. Zdaniem świadka na drzewie brakowało śladów charakterystycznych dla uderzenia pojazdu, tj. płytek lakieru wbitych w drzewo a pochodzących z samochodu oraz odłamków ze zbitego reflektora.

Zdaniem Sądu, w sprawie nie można więc przypisać pozwanemu odpowiedzialności za szkodę powstałą w pojeździe powoda, stąd też Sąd na podstawie art. 805 § 1 kc a contrario powództwo W. C. o odszkodowanie oddalił. Konsekwencją powyższego jest również oddalenie na podstawie art. 805 § 1 kc a contrario pozostałych roszczeń powoda zgłoszonych w pozwie, tj. roszczenia o zwrot poniesionych kosztów prywatnej opinii zleconej przez powoda, zwrot uiszczonej składki ubezpieczeniowej a także zwrot poniesionych kosztów obrony w procesie karnym. Odnośnie kosztów obrony w procesie karnym Sąd wskazuje, że koszty te nie podlegają zwrotowi na podstawie umowy ubezpieczenia autocasco, ^:a ich zwrot reguluje art. 632 pkt 2 kpk.

O kosztach procesu w punkcie drugim wyroku Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 kpc.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód zaskarżając go w całości, zarzucając mu naruszenie przepisów prawa procesowego:

1.  art. 233 § 1 kpc poprzez przekroczenie granicy swobodnej oceny dowodów polegającej na całkowitym pominięciu dowodów z akt postępowania karnego prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Mogilnie w sprawie II K 506/09, a przede wszystkim z opinii biegłego E. S. oraz opinii prywatnej W. K.,

2.  art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 278 kpk. poprzez niepowołanie dowodu z opinii biegłych z zakresu wyceny samochodów, w celu określenia wartości samochodu osobowego marki V. model (...), o nr rej. (...) na dzień 27 lutego 2009 roku oraz określenia wartości pozostałości po wypadku tego pojazdu,

3.  art. 233 § 1 kpc w zw. z art. 278 § 1 kpk poprzez niepowołanie dowodu z kolejnej opinii biegłego z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych.

W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozstrzygnięcia Sądowi Rejonowemu ze wskazaniem w jakim zakresie powinien uzupełnić postępowanie dowodowe oraz o zasadzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów procesu za obydwie instancje, ewentualnie o orzeczenie co do istoty sprawy uznanie powództwa do kwoty 21.513,81 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 8 marca 2009 roku do dnia zapłaty i o rozstrzygnięcie o kosztach za obie instancje.

Pozwany w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda jest niezasadna. Sąd Rejonowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne z rozważeniem całokształtu materiału dowodowego zaoferowanego w toku postępowania przez strony bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów, o jakiej mowa w art. 233 §1 k.p.c., które to ustalenia Sąd Okręgowy w całości podziela i przyjmuje za własne.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu naruszenia art. 233 w zw. z art. 278 kpc (skarżący zdaje się omyłkowo wskazał art. 278 kpk) Sąd Okręgowy wskazuje, iż zarzut ten nie mógł odnieść zamierzonego skutku. Powód w toku postępowania przed Sądem Rejonowym był reprezentowany przez fachowego pełnomocnika, który gdy Sąd Rejonowy oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii kolejnego biegłego i dowodu z opinii biegłego na okoliczność wyceny uszkodzeń pojazdu nie złożył zastrzeżenia w trybie art. 162 kpc., a w konsekwencji utracił prawo powoływania się na powyższe uchybienie w toku postępowania apelacyjnego. Zwłaszcza że powód nie uprawdopodobnił, iż nie zgłosił zastrzeżenia bez swojej winy, a nie dotyczyło ono naruszenia przepisów, które sąd bierze pod uwagę z urzędu.

W pozostałym zakresie podniesiony przez powoda zarzut naruszenia art. 233 kpc przez Sąd Rejonowy również nie zasługuje na uwzględnienie. W orzecznictwie podkreśla się że kwestionowanie dokonanej przez sąd oceny dowodów nie może polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych, zadowalających dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego, dokonanych na podstawie własnej, korzystnej oceny materiału dowodowego (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10.01.2002 r., II CKN 572/99, LEX nr 53136). Jeśli tylko z materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby nawet w równym stopniu, na podstawie tego materiału dawały się wysnuć wnioski odmienne. Jedynie wówczas, gdy brak jest logiki w wysnuwaniu wniosków ze zgromadzonego materiału dowodowego lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza reguły logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 28.05.2013 r., VI ACa 1466/13, LEX nr 1342419). Taka sytuacja nie występuje w niniejszej sprawie.

Wbrew stanowisku powoda, Sąd pierwszej instancji dokonał wszechstronnej i wnikliwej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. W swoich rozważaniach odniósł się do poszczególnych dowodów, wyczerpująco wskazując dlaczego dał wiarę zeznaniom świadka S. D. oraz opinii biegłego J. K., a także dlaczego odmówił wiary zeznaniom powoda i świadka Ł. C., w zakresie okoliczności w jakich miało dojść do zdarzenia. Przedstawiona na poparcie dokonanej oceny materiału dowodowego argumentacja jest spójna, przekonująca i oparta na zasadach doświadczenia życiowego, zaś rozumowaniu Sądu Rejonowego nie sposób zarzucić logicznych błędów.

Ponadto, wbrew twierdzeniom apelującego, brak było podstawy do czynienia przez Sąd Rejonowy ustaleń na podstawie wydanych w toku postępowania karnego, opinii biegłych sądowych M. A. oraz E. S.. Jak wskazał Sąd Rejonowy biegli, którzy wydawali opinię w toku postępowania karnego w przedmiotowym procesie zeznawali jedynie w charakterze świadków, a nie zaś dopuszczonych do sprawy biegłych.

Wydana zaś opinia biegłego J. K.jest spójna, jasna i zrozumiała. Biegły bardzo szczegółowo analizował ślady zabezpieczone ślady, uwidocznione w materialne zgromadzonym w aktach sprawy. Okoliczność, iż nie udał się na miejsce zdarzenia nie podważa przy tym prawidłowości wydanych wniosków. Nie tylko bowiem upłynął znaczny okres czasu od zdarzenia, samochód powoda został zbyty, ale i biegły dysponował obszerną dokumentacją fotograficzną pozwalającą na poczynienie na jej podstawie odpowiednich ustaleń.

Reasumując, biegły w sposób wyczerpujący, jasny, logiczny i zrozumiały wskazał, z jakich przyczyn nie mogło dojść do powstania uszkodzeń w pojeździe w sposób opisywany przez powoda. Skarżący natomiast nie podważył skutecznie wydanej w sprawie opinii biegłego J. K., której Sąd Rejonowy dał wiarę, i na podstawie której dokonał podstawowych ustaleń, iż opisane uszkodzenia nie mogły powstać w okolicznościach podawanych przez powoda.

Granicę obowiązku prowadzenia przez Sąd postępowania dowodowego wyznacza, podlegająca kontroli instancyjnej, ocena czy dostatecznie wyjaśniono sporne okoliczności sprawy, okoliczność zaś, że opinia biegłego nie ma treści odpowiadającej stronie, nie stanowi dostatecznego uzasadnienia dla przeprowadzenia dowodu z kolejnych opinii.

Potrzeba powołania innego biegłego (instytutu) powinna wynikać z okoliczności sprawy, a nie z samego niezadowolenia strony (postanowienie SN z 3 września 2008 r., I UK 91/08, opubl. w LEX nr 785520). Zwłaszcza, że opinia biegłego podlega, jak inne dowody, ocenie według art. 233 § 1 k.p.c., lecz co odróżnia ją pod tym względem, to szczególne dla tego dowodu kryteria oceny, które stanowią: poziom wiedzy biegłego, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania sformułowanego w niej stanowiska oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej ocen, a także zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej (wyrok SN z 15 listopada 2002 r., V CKN 1354/00, opubl. w LEX nr 77046). W efekcie specyfika oceny dowodu z opinii biegłego wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez Sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Odwołanie się przez Sąd do tych kryteriów oceny stanowi więc wystarczające i należyte uzasadnienie przyczyn uznania opinii biegłego za przekonującą (wyrok SN z 7 kwietnia 2005 r., II CK 572/04, opubl. w LEX nr 151656).

Ponownie w tym miejscu podkreślić należy, iż samo niezadowolenie strony z treści opinii biegłego, gdy nie zgłasza ona żadnych konkretnych zarzutów w stosunku do opinii, nie powoduje konieczności powoływania kolejnego biegłego czy kolejnych biegłych (por. SN z 15 lutego 1974 r., II CR 817/73, niepubl. oraz SN z 18 lutego 1974 r., II CR 5/74, Biuletyn SN 1974 r., Nr 4, poz. 64). Odmienne stanowisko oznaczałoby, iż należy przeprowadzić dowód z wszelkich możliwych biegłych, aby upewnić się, czy niektórzy z nich nie byliby zdania takiego samego jak strona (por. T. Ereciński Komentarz do Kodeksu Postępowania Cywilnego, Część Pierwsza, Postępowanie Rozpoznawcze, Warszawa 1997 r., str. 439).

Fakt, iż w toku postępowania karnego wydana została odmiennej treści opinia nie podważa prawidłowości stanowiska Sądu Rejonowego. Przede wszystkim z uwagi na to, iż zgodnie z art. 11 kpc jedynie skazujący wyrok karny ma moc wiążącą w zakresie ustaleń faktycznych, co do popełnienia przestępstwa. Jak wskazał słusznie Sąd Rejonowy, sąd cywilny nie jest związany oceną dowodów dokonaną przez sąd karny w uzasadnieniu wyroku, w szczególności dokonaną tam oceną zeznań świadków, ani też nie jest związany wydanymi w toku postępowania karnego opiniami biegłych.

Analizując treść złożonej przez powoda apelacji stwierdzić należy, iż powód nie zdołał skutecznie wykazać przyczyn, które dyskwalifikowałyby możliwość uznania dokonanych przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych za prawidłowe. Z tego względu Sąd Okręgowy podziela konstatację Sądu pierwszej instancji odnośnie nieudowodnienia przez powoda, iż uszkodzenia pojazdu powstały w okolicznościach przez niego opisywanych.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 kpc oddalił apelację jako niezasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc. statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego, na które po stronie pozwanego złożyło się wynagrodzenie pełnomocnika będącego radcą prawnym zgodnie z § 6 pkt 5 w zw. z § 12 ust. 1 pkt Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163 z 2002 r., poz. 1349 ze zm.).