Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 17 marca 2019 r. złożonym do Sądu Rejonowego Lublin-Z. w L. powód (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w S. wniósł o zasądzenie od pozwanego G. K. kwoty 5.473,50 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 marca 2018 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż pozwany zlecił (...) D. M. R. usługi marketingowe, promocyjne oraz graficzne marki P. (...). Powyższe pracy dotyczyły 29 lokalizacji pozwanego w okresie od 1 stycznia do 30 marca 2018 roku. Powód dodał, że przedmiot zamówienia został prawidłowo wykonany i dostarczony pozwanemu, wobec czego wystawiona została faktura VAT. Mimo skierowanego wezwania, pozwany nie dokonał zapłaty należności. Jednocześnie pozwany został poinformowany o przejęciu wierzytelności przez stronę powodową.

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie postanowieniem z dnia 21 maja 2019 r. przekazał sprawę do Sądu Rejonowego we Włocławku.

W dniu 13 września 2019 r. Sąd Rejonowy we Włocławku wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, zgodny z żądaniem pozwu.

Pozwany G. K. w ustawowym terminie złożył sprzeciw od powyższego nakazu zapłaty, wnosząc o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Ponadto pozwany wniósł o przekazanie sprawy do sądu właściwego miejscowo.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwany wskazał, iż powód nie wykazał legitymacji czynnej uprawniającej go do występowania w procesie. W ocenie pozwanego przedłożone przez powoda pismo z dnia 4 marca 2019 r. nie potwierdza zawarcia jakiejkolwiek umowy dotyczącej przelewu wierzytelności. Jednocześnie pozwany zaprzeczył, aby między stronami została zawarta jakakolwiek umowa. Przyznał wprawdzie, że toczyły się rozmowy między nim a M. R., jednakże nie doszło do zawarcia umowy obejmującej usługi marketingowe, promocyjne oraz graficzne.

Postanowieniem z dnia 4 listopada 2019 r. Sąd Rejonowy we Włocławku stwierdził swoją niewłaściwość miejscową i przekazał sprawę Sądowi Rejonowemu w Toruniu.

W odpowiedzi na sprzeciw od nakazu zapłaty powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko oraz wskazał, iż fakt skutecznego przejścia na powoda wierzytelności potwierdza już samo dysponowanie dokumentami świadczenia usług, fakturą oraz danymi pozwanego. W ocenie powoda wydanie przez wierzyciela pierwotnego kompletu wskazanych dokumentów i informacji wskazuje, iż zamiarem stron było przeniesienie wierzytelności wynikającej z umowy. Ponadto przelew wierzytelności spowodował jedynie zmianę podmiotu, któremu strona pozwana winna spełnić świadczenie.

Sąd ustalił, co następuje:

W 2018 roku doszło do spotkania G. K. z A. R., podczas którego powód przedstawił pozwanemu możliwości reklamy i promocji firmy (...). Strony nie ustaliły szczegółów współpracy, w tym wynagrodzenia dla strony powodowej.

(dowody: zeznania powoda A. R., k. 126v-127; zeznania pozwanego G. K., k. 127-127v; wydruki korespondencji mailowej stron, k. 67-75, 89-99)

Po spotkaniu A. R. m.in. stworzył projekty graficzne oraz założył profile społecznościowe firmy (...).

M. R. nie miała kontaktu z pozwanym, a całą sprawą zajmował się jej szwagier, tj. A. R..

A. R. nie posiadał pełnomocnictwa od M. R..

(dowody: zeznania powoda A. R., k. 126v-127; zeznania świadka M. R., k. 126v; materiały reklamowe, k. 79-88)

W dniu 30 marca 2018 r. (...) D. M. R. wystawiła na rzecz Hurtowni (...) fakturę VAT nr (...) na kwotę 5.473,50 zł tytułem usług marketingowych, promocyjnych i graficznych za okres od stycznia do marca 2018 r.

(dowód: faktura VAT nr (...), k. 18)

Pismem datowanym na dzień 15 maja 2018 r. M. R. wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 5.473,50 zł w terminie 7 dni od otrzymania wezwania.

(dowód: wezwanie do zapłaty, k. 17)

W piśmie datowanym na dzień 4 marca 2019 r. (...) Sp. z o.o. w S. zawiadomił pozwanego o zawarciu umowy cesji wierzytelności, przysługującej uprzednio (...) D. M. R..

W piśmie z dnia 6 marca 2019 r. skierowanym do powoda pracownik sekretariatu pozwanego wskazał, iż w otrzymanej w dniu 6 marca 2019 r. kopercie znajduje się pusta biała kartka. Nadto poproszono o wyjaśnienie zaistniałej sytuacji. Informacja oraz prośba została również przesłana do powoda w formie mailowej.

(dowody: zawiadomienie o cesji wierzytelności, k. 15; potwierdzenie nadania i odbioru przesyłki poleconej, k. 16; pismo z dnia 6 marca 2019 r., k. 33; kserokopia potwierdzenia odbioru i koperty, k. 34-35; wydruk wiadomości e-mail z dnia 6 marca 2019 r., k. 36; kserokopia koperty, k. 37-38)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez strony postępowania, których autentyczność nie była kwestionowana i nie budziła wątpliwości Sądu, jak również w oparciu o dowód z przesłuchania stron oraz zeznania świadka M. R..

Sąd co do zasady dał wiarę zeznaniom świadka M. R., która wskazała, iż całą sprawą zajmował się jej szwagier A. R.. Jednocześnie Sąd miał na uwadze, że świadek nie miała żadnego kontaktu z pozwanym i nie ustalała z nim żadnych kwestii, jej udział w sprawie sprowadzał się jedynie do podpisania umowy cesji.

Sąd za wiarygodne uznał zeznania powoda A. R. w części, w jakiej potwierdził, że zaproponował pozwanemu spotkanie, na którym przedstawił możliwości reklamy i promocji firmy. Ponadto Sąd dał wiarę zeznaniom powoda dotyczącym okoliczności i przebiegu współpracy stron oraz braku ustalenia wynagrodzenia. Twierdzenia powoda, ze na pierwszym spotkaniu wskazywał pozwanemu, że promocja jednej lokalizacji to ok. 150 zł miesięcznie, nie znajdują oparcia w pozostałym materiale dowodowym, a jednocześnie są zbyt mało konkretne aby uznać je za precyzyjne określenie umowy.

Sąd za wiarygodne uznał zeznania pozwanego G. K., bowiem były spójne i wyczerpujące. Pozwany potwierdził przy tym, że strony nie ustaliły żadnego wynagrodzenia za wykonywane prace. Sąd miał również na uwadze, iż pozwany nie pamiętał, jakie dokładnie prace wykonał powód. Za wiarygodne Sąd uznał twierdzenia pozwanego, że strony nie zawarły konkretnej umowy ustnej. Pozwany stwierdził, że w jego odbiorze powód przedstawił mu ofertę, którą mógł przyjąć lub nie. W związku z niewystarczającymi w ocenie pozwanego efektami, ostatecznie nie zdecydował się na współpracę.

W niniejszej sprawie kwestią sporną pozostawał obowiązek zapłaty przez pozwanego na rzecz powoda kwoty 5.473,50 zł tytułem wynagrodzenia za usługi marketingowe, promocyjne oraz graficzne. Pozwany zaprzeczył bowiem, aby strony zawierały jakąkolwiek umowę. Ponadto w ocenie pozwanego powód nie wykazał legitymacji czynnej do występowania w przedmiotowym postępowaniu.

W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Przechodząc do rozważań prawnych w pierwszej kolejności należy wskazać, że umowa o świadczenie usług nie została wprost uregulowana przepisami kodeksu cywilnego, a więc zgodnie z art. 750 k.c. zastosowanie znajdą odpowiednio przepisy o zleceniu. Wąskie określenie w kodeksie cywilnym przedmiotu umowy zlecenie powoduje, że poza ramami tego typu umowy pozostają umowy o świadczenie usług dotyczących wszelkiego rodzaju czynności faktycznych. W zakresie zastosowania art. 750 k.c. mieszczą się zarówno takie umowy, które przewidują wykonywanie czynności faktycznych zmierzających w pewnym kierunku, ale w których dłużnik nie zobowiązuje się do osiągnięcia celu tych czynności (np. umowy o opiekę, wychowanie, leczenie, nauczanie, nadzór, zarządzanie), jak również umowy zobowiązujące do dokonania czynności skutkujących pewnym rezultatem, który nie ma jednak materialnej postaci ani nośnika, a przez to nie ma samoistnego i trwałego bytu, pozwalającego na kwalifikację jako umowę o dzieło – np. wygłoszenie wykładu, odegranie sztuki, zagranie koncertu ( tak: art. 750 kodeksu cywilnego, red. Osajda 2017, wyd. 16/R. Morek/ M. Raczkowski [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. Dr hab. K. Osajda, Legalis). W przypadku świadczenia usługi, której końcowy efekt przybierze postać konkretnego dzieła, a w zawartej umowie najistotniejszy jest rezultat, zastosowanie znajdą postanowienia kodeksu cywilnego dotyczące umowy o dzieło. Jednakże, gdy istota umowy dotyczy wykonywania określonych czynności w czasie, a umowa kładzie nacisk na konkretne działanie, a nie rezultat, zastosowanie znajdą postanowienia kodeksu cywilnego dotyczące umowy zlecenia. Dodać przy tym należy, że do elementów przedmiotowo istotnych umowy zlecenia należy z jednej strony dokonanie przez przyjmującego zlecenie czynności prawnych dla dającego zlecenie, zaś z drugiej – zaplata wynagrodzenia na rzecz przyjmującego zlecenie.

Należy również wskazać, iż zgodnie z obowiązującymi zasadami procesu cywilnego ciężar gromadzenia materiału procesowego spoczywa na stronach. Jego istota sprowadza się do ryzyka poniesienia przez stronę ujemnych konsekwencji braku wywiązania się z powinności przedstawienia dowodów. Skutkiem braku wykazania przez stronę prawdziwości twierdzeń o faktach istotnych dla sprawy jest tylko to, że twierdzenia takie zasadniczo nie będą mogły leżeć u podstaw sądowego rozstrzygnięcia. Strona, która nie udowodni przytoczonych twierdzeń, utraci korzyści, jakie uzyskałaby aktywnym działaniem. Samo twierdzenie strony nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności powinno być udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą. Uwzględniając treść art. 6 k.c. trzeba stwierdzić, że do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona swoje prawo. Do przeciwnika zaś należy wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie ( wyrok SN z dnia 19.11.1997 r. I PKN 375/97, L. ). Zgodnie z art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c. inicjatywa dowodowa spoczywa w rękach strony, a nie zaś Sądu i pouczenie w zakresie konkretnych dowodów nie są obowiązkiem Sądu ( wyrok SN z dnia 11.10.2000 r. II UKN 33/00 L. ). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 2 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.) ( wyrok SN z dnia 17.12.1996 r. I CKU 45/96 OSNC 1997/6-7/76). Jednocześnie zgodnie z zasadą kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania cywilnego. To one, a nie sąd, są wyłącznym dysponentem toczącego się postępowania i one wreszcie ponoszą odpowiedzialność za jego wynik ( por. uzasadnienie wyroku SN z dnia 17 grudnia 1996 r., I CKU 45/96, OSNC 1997, nr 6-7, poz. 76, z glosą A. Zielińskiego, Palestra 1998, nr 1-2, s. 204; wyrok SN z dnia 7 marca 1997 r., II CKN 70/96, OSNC 1997, nr 8, poz. 113; uzasadnienie wyroku SN z dnia 11 października 2000 r., II UKN 33/00, OSNP 2002, nr 10, poz. 251).

Mając na uwadze powyższe rozważania, należy wskazać, iż z uwagi na zaprzeczenie istnieniu roszczenia przez stronę pozwaną, to na stronie powodowej spoczywał ciężar wykazania zasadności dochodzonego roszczenia. Na gruncie niniejszej sprawy powód obowiązany był do wykazania, iż strony faktycznie zawarły umowę stanowiącą podstawę do zapłaty wynagrodzenia na rzecz powoda oraz przeniesienie przedmiotowej wierzytelności na rzecz A. R..

Sąd uznał, że strona powodowa nie wykazała, by strony skutecznie zawarły jakąkolwiek umowę uprawniającą powoda do żądania wynagrodzenia.

Na podstawie zeznań powoda A. R. oraz pozwanego G. K. Sąd ustalił, iż wprawdzie strony prowadziły rozmowy dotyczące możliwości reklamy i promocji firmy pozwanego przez powoda, to jednak nie ustaliły wszystkich przedmiotowo istotnych elementów umowy świadczenia usług. Z zeznań stron nie wynika w żaden sposób, by ustaliły one zakres czynności wykonywanych przez powoda, czy też ich rodzaj. Przede wszystkim zaś strony nie ustaliły wysokości wynagrodzenia mającego przysługiwać powodowi. Powód bowiem wprost przyznał, iż nie ustalił z pozwanym kwoty widniejącej na fakturze, zaś ustalił ją na podstawie średnich stawek rynkowych. Wprawdzie strona powodowa przedłożyła wykonane materiały reklamowe, jednakże wobec niewykazania przedmiotowo istotnych elementów umowy, trudno było ustalić, czy były one przedmiotem zlecenia. Nawet gdyby przyjąć, że powód mówił o stawce 150 zł miesięcznie za jedną lokalizację podczas spotkania, to i tak kwota ta nie znajduje odbicia w przedłożonej fakturze. Według twierdzeń powoda byłaby to kwota 3150 zł ( 150 zł x 3 miesiące x 7 lokalizacji), tymczasem faktura opiewa na kwotę 5473,50 zł, która nie wynika z żadnych ustaleń stron, tylko jak sam przyznał powód ze średnich stawek rynkowych.

Do elementów przedmiotowo istotnych umowy o świadczeniu usług zalicza się z całą pewnością oznaczenie przedmiotu zlecenia np. opis obowiązków i określenie wynagrodzenia. Tymczasem z ustaleń Sądu wynika, że żaden z tych elementów nie został przez strony określony. Nie można więc stwierdzić, że doszło do skutecznego zawarcia umowy między powodem a pozwanym.

W ocenie Sądu nie doszło więc do zawarcia umowy w przedmiotowej sprawie ze względu na brak konsensusu co do essentialia negotii, umowę uznać należy za niezawartą i co za tym idzie powód nie może domagać się wynagrodzenia za jej wykonanie.

Dodatkowo dodać należy, iż w niniejszej sprawie powód wywodził legitymację procesową czynną z umowy cesji wierzytelności zawartej z M. R.. Wprawdzie M. R. i jej szwagier A. R. zgodnie wskazywali, iż dokonali cesji wierzytelności, to w ocenie Sądu budziła ona wątpliwości. Przede wszystkim powód nie przedłożył umowy cesji, na którą powoływał się w pozwie. Dodatkowo należy zwrócić uwagę na fakt, iż czynności objęte fakturą VAT wystawioną przez M. R. rzeczywiście dokonywał powód. Trudno zatem uznać, by M. R. przysługiwała jakakolwiek wierzytelność względem pozwanego, zaś dowodem na tą okoliczność z pewnością nie może być sama faktura VAT. Jednocześnie, jak zeznał powód, nie posiadał on nawet pełnomocnictwa do działaniu w imieniu M. R.. W ocenie Sądu trudno również zgodzić się z twierdzeniami strony powodowej, iż samo dysponowanie przez powoda fakturą oraz danymi pozwanego potwierdzało fakt skutecznego przejścia wierzytelności na rzecz A. R.. Należy stwierdzić, że M. R. w niniejszej sprawie nie była stroną umowy z pozwanym (przyjmując, że do takiej umowy doszło, czego nie wykazano w tej sprawie o czym wyżej), nie udzieliła pełnomocnictwa do działania w jej imieniu A. R.. Jej rola polegała na wystawieniu na jej firmę faktury VAT. Należy więc stwierdzić, że z całą pewnością nie miała ona uprawnień do dochodzenia roszczenia od pozwanego, a co za tym idzie na podstawie cesji nie miał ich również powód.

Powód mógł dowodzić, że to on zawarł umowę z pozwanym, jednakże dochodzenie roszczenia na podstawie faktury wystawionej przez inną osobę, również nie jest możliwe.

Podsumowując, przede wszystkim Sąd uznał, że w niniejszej sprawie nie doszło do skutecznego zawarcia umowy świadczenia usług, a dodatkowo nie doszło do zawarcia skutecznej umowy cesji.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał, iż strona powodowa nie udowodniła zasadności swojego roszczenia. W związku z tym Sąd oddalił powództwo, o czym orzeczono w punkcie I sentencji wyroku.

W punkcie II sentencji wyroku orzeczono o kosztach procesu zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., zasądzając od powoda na rzecz pozwanego kwotę 1.800 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Na koszty te składało się wynagrodzenie pełnomocnika pozwanego w kwocie 1.800 zł (zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych /t. jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 265/).

ZARZĄDZENIE

1.  Odnotować;

2.  Odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda;

3.  Z wpływem lub za 21 dni.

T., 9.09.2020 r.