Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 19 czerwca 2018r.

Pozwem wniesionym w dniu 12 listopada 2015 roku (data stempla pocztowego) powódka M. H. wniosła o zasądzenie od pozwanych (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. kwoty w wysokości 13.500 zł w tym: kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz kwoty 3.500 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia w ten sposób, że zapłata ww. kwot przez jedną z pozwanych osób, zwalnia z obowiązku drugą pozwaną osobę oraz o zasądzenie solidarnie od pozwanych na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu podniosła, iż w dniu 31 marca 2015 r. została poddana zabiegowi laserem „F. 4d” w klinice (...) w W. w okolicy ust. Zabieg przeprowadził S. S. – szkoleniowiec (...) Sp. z o.o. W ciągu niespełna godziny po przeprowadzonym zabiegu, na twarzy powódki, w okolicy ust pojawiło się zaczerwienienie oraz pęcherzyki świadczące o poparzeniu. Taki stan utrzymywał się przez kilkanaście dni i wymagał specjalistycznego leczenia, które powódka przeprowadziła na własny koszt wynoszący 3.500 zł. Powódka podniosła, iż wskutek przeprowadzonego zabiegu laserem odczuła ogromny dyskomfort zarówno fizyczny jak i psychiczny, w związku z bliznami, które powstały na jej twarzy, w związku z czym jej żądanie objęte niniejszym pozwem jest w pełni uzasadnione (pozew – k.2-9).

W odpowiedzi na pozew złożonej na rozprawie w dniu 31 maja 2016 r. pozwani wnieśli o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanych kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. W uzasadnieniu podnieśli, że powódka wyraziła zgodę na dokonany zabieg laserowy i złożyła oświadczenie o zapoznaniu się z ewentualnymi powikłaniami po przeprowadzonym zabiegu oraz o braku przeciwskazań do jego wykonania. Nadto brak jest jakichkolwiek okoliczności świadczących o tym, że zabieg został wykonany w sposób wadliwy, a tym samym zarówno zasadność jak i wysokość dochodzonych przez powódkę roszczeń nie jest uzasadniona (odpowiedź na pozew - k.66-71).

Do czasu zakończenia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

S ąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. H. poddała się w dniu 31 marca 2015 roku zabiegowi twarzy w okolicy ust, laserem F. 4d w placówce RClinic przy ul. (...) w W., jako tester nowego sprzętu. Był to zabieg nieablacyjnego odmładzania skóry (okoliczność bezsporna). Zabieg ten był przeprowadzony jako szkolenie instruktażowe firmy (...) Sp. z o.o. (dalej także jako: (...)) na życzenie właściciela kliniki – (...). Zabieg był wykonywany przez przedstawiciela firmy (...), który jednocześnie prezentował, jak należy go wykonywać. Towarzyszyła mu B. K., która wykonała M. H. demakijaż twarzy przed zabiegiem. S. H. odbył kurs uprawniający go do obsługi lasera, za który otrzymał certyfikat z 2008 roku. Laserami zajmuje się od 2002 roku, prowadzi wykłady na kongresach i konferencjach oraz jest wykładowcą na studiach podyplomowych (...) z dziedziny laseroterapii. W (...) jest zatrudniony od 2002 roku na podstawie umowy o pracę. Dr R. C. był częściowo obecny w czasie zabiegu, ponieważ w tym czasie przyjmował także swoich pacjentów – procentowo określona obecność doktora podczas zabiegu to ok. 10% czasu jego trwania.

(dow ód: zeznania M. H. na rozprawie w dn. 31 maja 2016 r. – k. 78; zeznania S. S. na rozprawie w dn. 31 maja 2016 r. – k. 79-80; zeznania T. H. na rozprawie w dn. 14 czerwca 2016 r. – k. 96; zeznania B. K. na rozprawie w dn. 8 listopada 2016 r. – k. 124-125; zeznania R. C. na rozprawie w dn. 09 marca 2017 r. k. 147;opinia biegłego – k. 182 )

M. H. wyraziła pisemną zgodę na zabieg, w której jednocześnie potwierdziła, że liczy się z możliwością pewnych komplikacji po zabiegu.

(dow ód: świadoma zgoda na zabieg – k.32-33)

Po wykonanym zabiegu u M. H. wystąpiły powikłania w postaci oparzenia. M. H. zgłosiła ten fakt w placówce, w której został wykonany zabieg, gdzie udzielono jej pierwszej pomocy oraz leczono oparzenia po zabiegu od dnia 01 kwietnia 2015 roku do dnia 12 kwietnia 2015 roku. W celu przyspieszenia procesu gojenia ran oraz usunięcia blizn powstałych w miejscu oparzeń u M. H. został przeprowadzony zabieg medyczny osocza bogatopłytkowego, którego koszt wyniósł 3.500 zł.

(dow ód: karta pacjenta – k. 29-30; faktura VAT – k. 37; opinia biegłego – k. 180)

Urządzenie laserowe F. generuje światło o dużej energii i użycie go bez zachowania szczególnych środków ostrożności i zasad bezpieczeństwa powoduje poważne uszkodzenia. Urządzenie posiada panel sterowania z funkcją wyboru grupy zabiegów i wyboru źródła lasera oraz regulacji parametrów wiązki laserowej. W zależności od wyboru głowicy uzyskuje się pożądany efekt. Lasery te w zależności od potrzeby koagulują, odparowują i spalają tkankę i wykorzystywane są m. in. W zabiegach inwazyjnych – usuwaniu zmian skórnych, włosów, tatuaży, znamion, frakcjonowaniu skóry, fotoodmładzaniu. Poddawana zabiegowi skóra jest cały czas chłodzona za pomocą specjalnej dyszy, zintegrowanej z platformą laserową. Osoba, która w swojej pracy zamierza wykorzystywać lasery, musi odbyć specjalne szkolenie z zakresu umiejętności bezpiecznej pracy z tego rodzaju urządzeniami i postępować zgodnie z zaleceniami definicji bezpieczeństwa pracy. Musi również zapoznać się z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, określonymi przez Polską Normę pt. Bezpieczeństwo przy promieniowaniu emitowanym przez urządzenia laserowe oraz z jej nowelizacją. Osoba wykonująca tego typu zabieg ma obowiązek zastosować się do instrukcji producenta urządzenia, a także wiedzieć, że nawet działanie w najlepszej wierze, przy posiadaniu dużej wiedzy i umiejętności, może skutkować wystąpieniem zjawisk niepożądanych, które mogą wymagać leczenia. Największe znaczenie dla zmniejszenia ryzyka wystąpienia skutków ubocznych podczas zabiegu laserowego ma właściwa kwalifikacja pacjentów do zabiegów, doświadczenie osób wykonujących zabiegi, warunki w jakich się one odbywają oraz właściwa opieka po zabiegu. Zabieg laserowy obciążony jest dużym ryzykiem działań niepożądanych takich jak m. in. infekcje, oparzenia czy zaburzenia pigmentacji, dlatego konieczna jest konsultacja lekarska wykluczająca przeciwwskazania i szczegółowy wywiad dotyczący przeciwwskazań do zabiegu praz stanu zdrowia pacjenta. W każdym przypadku należy brać pod uwagę zaburzoną reaktywność na światło laserowe. Przed każdym tego typu zabiegiem należy przeprowadzić próbę laserową jako test wrażliwości skóry, bowiem skóra różnych osób wykazuje różną wrażliwość na światło laserowe. Zawsze należy każdorazowo przeprowadzić test próbny, niezależnie od tego, czy dana osoba miała już kiedyś przeprowadzany tego typu zabieg.

(dow ód: opinia biegłego – k. 181-182; ustna opinia uzupełniająca na rozprawie w dn. 05 czerwca 2018 r. – k. 223)

Po każdym zabiegu laserowym na skórze pojawia się rumień, który znika w ciągu ok. 24 godzin. Jest to naturalna reakcja skóry na światło laserowe. U M. H. zmiany pozabiegowe utrzymywały się dużo dłużej i miały postać oparzeń. Oparzenie jest jednym z działań niepożądanych czy też powikłań. Zmiany o charakterze oparzeniowym, które wystąpiły na skórze twarzy M. H. nie zagrażały jej życiu, ale były uciążliwe, bowiem skóra w trakcie gojenia wymagała opatrunków i pielęgnacji rany. Oparzenia pozabiegowe zeszły częściowo, pozostawiając na twarzy M. H. blizny. W okolicy tych blizn skóra jest bardziej wrażliwa na promieniowanie UV i przy ekspozycji na słońce M. H. musi stosować filtry z wysokim współczynnikiem ochrony przeciwsłonecznej: (...) 30 i (...) 50. Nie da się zupełnie usunąć istniejącej blizny. Można jedynie poprawić jej wygląd. Oparzenia na twarzy twarzy M. H. osiągnęły drugi stopień w czterostopniowej klasyfikacji oparzeń. Natomiast w miejscach, w których oparzenie zeszło i powstała blizna uszkodzenie skóry było jeszcze głębsze.

(dow ód: karta pacjenta – k.30; opinia biegłego – k. 182-183; ustna opinia uzupełniająca na rozprawie w dn. 05 czerwca 2018 r. – k. 223)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie wskazanych wyżej dokumentów oraz dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy albowiem żadna ze stron nie zakwestionowała ich prawdziwości, a Sąd analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dopatrzył się okoliczności mogących skutkować powstaniem wątpliwości, co do ich prawdziwości. Nadto, powyżej opisany stan faktyczny, w tym zakresie nie był sporny pomiędzy stronami. Wszystkie powołane okoliczności Sąd mógł, zatem uznać za ustalone już na zasadzie art. 229 i 230 k.p.c. Zgodnie z art. 229 k.p.c. nie wymagają dowodu fakty przyznane w toku postępowania przez stronę przeciwną, jeżeli przyznanie nie budzi wątpliwości co do swej zgodności ze stanem rzeczywistym, a w myśl art. 230 k.p.c., gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, Sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane.

Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadków S. S., T. H., E. C. i P. H. na okoliczność przeprowadzenia zabiegu, obrażeń, których doznała M. H., jej stanu zdrowia, kondycji fizycznej i psychicznej po zabiegu, zainteresowania pozwanych stanem jej zdrowia, rokowań odnośnie zdrowia powódki, doznanej przez nią krzywdy i szkody majątkowej, a także przyczyn doznanych obrażeń. Ich zeznania były spójne, logiczne oraz w pełni korespondowały ze sobą i pozostałym materiałem dowodowym.

Jednocześnie Sąd uznał za wiarygodne zeznania świadka B. K. i R. C. na okoliczność wykonania zabiegu na M. H.. Ich zeznania w pełni korelowały z zeznaniami powyżej wymienionych świadków.

Za w pełni wiarygodny i przydatny tutejszy Sąd uznał również przeprowadzony w sprawie dowód z opinii biegłego z zakresu kosmetologii. Opinia ta miała dwie formy: pismnę oraz ustną, przy czym opinia ustna miała również charakter uzupełniający, służący wyjaśnieniu wątpliwości zasygnalizowanych przez stronę. Jedna i druga opinia została przygotowana w sposób jasny i rzeczowy, przez osobę posiadającą wiadomości specjalne w rozumieniu art. 278 k.p.c. Biegła wskazywała na konkretne uwagi i spostrzeżenia podając również szeroką argumentację swoich twierdzeń. Żadna ze stron nie przedstawiła żadnych okoliczności, które mogłoby wzbudzić wątpliwość co do rzetelności lub wiarygodności przedmiotowych opinii. Co szczególnie istotne opinie pozwoliły Sądowi na ustalenie wzorcowego modelu postępowania w przypadku zabiegu kosmetycznego, jakiemu poddała się powódka oraz tego, w jaki sposób działanie S. S. odbiegało od tego wzorcowego modelu zachowania.

S ąd zważył co następuje:

Powództwo dochodzone przeciwko (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W.. zasługiwało na uwzględnienie całości, zaś powództwo przeciwko S. S. należało w całości oddalić.

Powódka dochodziła w niniejszym postępowaniu łącznej kwoty w wysokości 13.500 zł, tj. kwoty 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę oraz kwoty 3.500 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia, wynikających z przeprowadzonego w dniu 31 marca 2015 roku zabiegu laserem F. 4d w placówce RClinic przy ul. (...) w W..

Podstawą odpowiedzialności spółki (...) był art. 430 k.c. Zgodnie z tym przepisem Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosowania się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej osoby przy wykonywaniu powierzonej jej czynności. Art. 430 k.c. stosuje się do oceny odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, przy czym osobą tą może być podwładny tego samego zwierzchnika powierzającego wykonanie czynności sprawcy szkody. Przepis ten natomiast nie może mieć zastosowania do stosunków wzajemnych między podwładnym jako poszkodowanym i jego zwierzchnikiem. Między osobą powierzającą wykonanie czynności a tym, komu czynność powierzono, musi istnieć stosunek zwierzchnictwa i podporządkowania. W art. 430 k.c. stosunek ten ujęto opisowo. Zwierzchnikiem jest ten, kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy jej wykonywaniu podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, podwładnym zaś jest osoba podlegająca temu kierownictwu i mająca obowiązek stosowania się do poleceń danych jej przez zwierzchnika. Podwładny wykonuje powierzoną mu czynność na „własny rachunek" zwierzchnika. W konsekwencji, na podstawie art. 430 k.c., zwierzchnikiem określonego pracownika nie jest jego przełożony w rozumieniu hierarchii wynikającej np. ze schematu organizacyjnego przedsiębiorstwa lub spółki, lecz samo przedsiębiorstwo państwowe lub spółka – jako osoby prawne. Pojęcie zwierzchnictwa użyte w art. 430 k.c. odbiega więc od potocznego rozumienia tego słowa.

Na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadków, Sąd bezspornie ustalił, iż przedmiotowy zabieg wykonywał S. S., będący w jego dacie pracownikiem firmy (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W..

Sąd uznał, że szkoda i uszkodzenie ciała jakie wystąpiły u M. H. były skutkiem zawinionego działania S. S.. Do przyjęcia winy osoby, o której mowa w art. 430, nie jest potrzebne wykazanie, że osoba ta naruszyła przepisy dotyczące bezpieczeństwa życia i zdrowia ludzkiego; wystarczy, jeżeli wina tej osoby polega na zaniechaniu zasad ostrożności i bezpieczeństwa, wynikających z doświadczenia życiowego i okoliczności danego wypadku (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 kwietnia 1975 r., II CR 140/75). Wina w tym przypadku miała postać niedochowania należytej i wymaganej w danej sytuacji staranności. Poczynione ustalenia faktyczne wskazują, że S. S. nie przedsięwziął wszystkich działań niezbędnych przed przeprowadzeniem zabiegu laserowego, jakim poddano powódkę. Podziela w tym zakresie Sąd ustalenia i stanowiska biegłej, która wskazała, że przed każdym zabiegiem laserowym, z uwagi na jego specyfikę, niezbędnym jest przeprowadzenie tzw. próby lasowej, tj. poddanie działaniu urządzenia laserowego niewielkiego fragmentu skóry w celu zaobserwowania ewentualnej reakcji niepożądanej na promień laserowy. Niekwestionowanym zaś w realiach niniejszej sprawy jest to, że S. S. takiego testu nie przeprowadził, poprzestał jedynie na odebraniu od powódki wywiadu o poprzednich tego typu zabiegach jakie powódka miała przejść. To, że takie działanie nie jest wystarczające wynika – zdaniem Sądu – nie tylko z materiału dowodowego, tj. opinii biegłej, ale również z zasad doświadczenia życiowego. Jest bowiem powszechnie wiadomym, że każdy człowiek w sposób odmienny reaguje na wszelkiego rodzaju promieniowanie (np. słoneczne). To, co dla jednej osoby jest ogólnie akceptowalne i naturalne dla drugiej może być już oddziaływaniem powodującym oparzenie. Osoba, która została przeszkolona w zakresie obsługi urządzeń laserowych – a za taką należy traktować S. S., który wprost wskazała na odbycie kursów w tym zakresie i posiadanie szerokiego doświadczenia, zdawać sobie powinno sprawę z powyższej okoliczności. Wziąć należało również pod uwagę odmienność poszczególnych urządzeń laserowych (co wynika chociażby z tego, że do przedmiotowego zdarzenia doszło w związku z zabiegiem pokazowym innego rodzaju urządzenia). Jest zatem uzasadnionym – w ocenie Sądu - by przy pierwszej aplikacji wobec konkretnej osoby postępować z dalej idącą ostrożnością.

Wobec powyższego zaniechania po stronie S. S. nie było niezbędnym roztrząsanie czy osoba, która nie posiada wykształcenia medycznego może przeprowadzić przedmiotowy zabieg. Powyższe wskazuje bowiem jednoznacznie, że sposób działania pozwanego przyjęty przy wykonywaniu zabiegu na powódce odbiegał od modelowego i pożądanego wzorca zachowań.

Uznając zatem działanie S. S. za zawinione Sąd przyjął odpowiedzialność pozwanej spółki. Oprócz bowiem faktu bycia zatrudnionym przez S. S. niekwestionowanym było również to, że przedmiotowy zabieg przeprowadził on w ramach pełnionych obowiązków pracowniczych (co stanowi trzecią z przesłanek odpowiedzialności wg art. 430 k.c.).

Odpowiedzialność z art. 430 k.c. jest bowiem po stronie podmiotu zwierzchniego odpowiedzialnością na zasadzie ryzyko. Nie jest konieczne zatem wykazywanie jakiejkolwiek winy w wyborze po stronie tego podmiotu.

W ocenie tutejszego Sądu dla oceny odpowiedzialności ww. spółki pozostawało bez znaczenie złożenie przez powódkę oświadczenia (k. 32 – 33). Złożenie oświadczenie nie zmienia bowiem tego, że sam zabieg nie został przeprowadzony w sposób prawidłowy (z uwagi na powyższe zaniedbania, na które wskazał Sąd). O ile zatem możliwym byłoby rozpatrywanie wpływu ww. oświadczenia na odpowiedzialność pozwanych w przypadku gdyby zabieg przeprowadzony prawidłowo przyniósł pewne nieoczekiwane następstwa (świadomość czego miał powódka – jak wynika z treści oświadczenia) o tyle brak jest jakichkolwiek podstaw by odpowiedzialność za ww. zaniedbania osoby przeprowadzającej zabieg przerzucać na powódkę. Powódka miała świadomość tego, że zabieg laserowy może przynieść niepożądane konsekwencje. Przystępując do zabiegu godziła się z ich wystąpieniem jako ewentualne następstwo niezależnych okoliczności, nie zaś nieprawidłowego przeprowadzenia procedur poprzedzających zabieg.

Kwestię odpowiedzialności prawnej pozwanego S. S. rozstrzyga natomiast art. 120 kodeksu pracy, zgodnie z którym w § 1 W razie wyrządzenia przez pracownika przy wykonywaniu przez niego obowiązków pracowniczych szkody osobie trzeciej, zobowiązany do naprawienia szkody jest wyłącznie pracodawca. Treść § 2 stanowi, iż Wobec pracodawcy, który naprawił szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, pracownik ponosi odpowiedzialność przewidzianą w przepisach niniejszego rozdziału. Przepis ten w § 1 określa zatem w sposób jednoznaczny podmiot legitymowany biernie w przypadku szkody wyrządzonej przez pracownika osobie trzeciej. Jest nim wyłącznie pracodawca. Na pracodawcy ciąży ryzyko osobowe. Powoduje to, że jest on zobowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej przez pracownika osobie trzeciej podczas lub w związku ze świadczeniem przez niego pracy. Odpowiedzialność ta ma charakter wyłączny. W związku z tym osoba trzecia nie może swoich roszczeń skierować bezpośrednio do pracownika-sprawcy szkody (zob. W. Muszalski, w: Muszalski, Komentarz 2007, s. 506). Jedyny wyjątek rodzić może sytuacja, w której pracodawca jest niewypłacalny poszkodowana osoba trzecia może dochodzić odszkodowania bezpośrednio od pracownika-sprawcy szkody (tak uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 7 czerwca 1975 r., III CZP 19/75, OSNC 1976, Nr 2, poz. 20). Nie ulega jednak wątpliwości, że do takiej sytuacji w realiach niniejszej sprawy nie doszło (na wystąpienie jakichkolwiek okoliczności w tym zakresie nie wskazał zwłaszcza powód). Przepis ten nie określa natomiast ani podstawy prawnej roszczenia poszkodowanego, ani podstawy prawnej oznaczenia szkody, którą pracodawca powinien naprawić (wyrok Sadu N. z 21 maja 2003 r., IV CKN 166/01, L. i powołane w uzasadnieniu orzecznictwo). W konsekwencji należy przyjąć, że użyty w tym przepisie termin „szkoda” oznacza każdy uszczerbek majątkowy i niemajątkowy, który pracodawca ma obowiązek pokryć na podstawie przepisów powszechnie obowiązujących. Zarówno w przypadku szkody majątkowej, jak i krzywdy, jeżeli spełnione są przesłanki odpowiedzialności, wyrównanie uszczerbku spełnia funkcję kompensacyjną i wobec tego oba rodzaje uszczerbków można objąć wspólnym terminem „szkoda” (zob. T. Dybowski, w: W. Czachórski(red.), System Prawa Cywilnego, t. 3, cz. 1, s. 223).

W związku z powyższym Sąd oddalił w całości powództwo przeciwko S. S..

W niniejszej sprawie powódka dochodziła należności związanych z uszczerbkiem na zdrowiu, jakiego doznała w wyniku wadliwie wykonanego zabiegu kosmetycznego. Roszczenie powódki uzasadnione jest treścią art. 444 § 1 k.c., zgodnie z którym, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. W związku z tym powódka domagała się zwrotu kosztów leczenia, jakie poniosła w związku z następstwami poparzenia skóry twarzy, doznanego w efekcie wadliwie wykonanego zabiegu.

Stosownie do treści art. 444 § 1 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Odszkodowanie uregulowane w tym przepisie zawiera w sobie wszelkie wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, jeżeli są konieczne i celowe. W ramach odszkodowania winno się zrekompensować jednostkowe wydatki różnego rodzaju, związane z likwidacją skutków zdarzenia. W niniejszej sprawie powódka poniosła koszty leczenia skutków przeprowadzonego zabiegu kosmetycznego w wysokości 3.500 zł z tytułu zabiegu medycznego osocza bogatopłytkowego, dlatego Sąd uwzględnił powództwo w całości w tym zakresie.

Sąd miał przy tym świadomość, że dyspozycją art. 444 § 1 k.c. i art. 361 § 1 k.c. są objęte jedynie koszty uzasadnione lub też konieczne w związku z danym uszkodzeniem ciała (tj. takie. Które z uwagi na okoliczności uzasadniają przyjęcie, że koszty te usuną dane uszkodzenia lub zmniejszą jego rozmiar). Strona pozwana nie zakwestionowała tego, że ww. koszt zabiegu medycznego był takim wydatkiem. Jakkolwiek zatem Sąd postanowieniem z dnia 16 marca 2017 r. (k. 155) oddalił wniosek dowody o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na tą okoliczność to należało ją uznać za udowodnioną, właśnie z uwagi na brak zakwestionowania jej przez stronę pozwaną.

Podstawę prawną zadośćuczynienia za szkodę wywołaną błędem w wykonaniu zabiegu kosmetycznego stanowi przepis art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c., zgodnie, z którymi zadośćuczynienia za krzywdę może żądać poszkodowany, który w wyniku czynu niedozwolonego doznał uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.

W przepisach obowiązującego prawa ustawodawca nigdzie nie sprecyzował sposobu ustalenia wysokości zadośćuczynienia, odwołując się do sędziowskiego uznania, opartego na całokształcie okoliczności sprawy. Wielkość zadośćuczynienia zależy, więc od oceny całokształtu okoliczności sprawy, w tym rozmiaru doznanych cierpień, ich intensywności, trwałości, czy nieodwracalnego charakteru.

Jak stwierdził SA w K. w wyroku z dnia 3 listopada 1994 r. (VIII APr 43/94, opubl. OSA 5/95 poz. 41) „zadośćuczynienie winno uwzględniać doznaną krzywdę, na którą składają się cierpienia fizyczne w postaci bólu i innych dolegliwości oraz cierpienia psychiczne polegające na ujemnych uczuciach przeżywanych bądź w związku cierpieniami fizycznymi, bądź w związku z następstwami uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, zwłaszcza o trwałym charakterze. Przy ustalaniu rozmiaru cierpień i ujemnych doznań psychicznych powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny, jednakże w relacji do indywidualnych okoliczności danego przypadku. Od osoby odpowiedzialnej za szkodę poszkodowany winien otrzymać sumę pieniężną, o tyle w danych okolicznościach odpowiednią, by mógł za jej pomocą zatrzeć lub złagodzić poczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną. Jednocześnie zadośćuczynienie powinno być utrzymane w rozsądnych granicach, ponieważ nie może być ono nadmierne stosunku do doznanej krzywdy i stosunków majątkowych społeczeństwa. Nie ma, więc podstaw do uwzględnienia żądania w takiej wysokości, by przyznana kwota stanowiła ponadto, ze względu na swoją wysokość represję majątkową” (por. uchwała SN z dnia 8 grudnia 1973 r., OSNCP 10/74 poz. 145 i wyrok SA w Katowicach z dnia 18 lutego 1998 r., VI ACa 715/97, opubl. OSA 2/99 poz. 7).

Orzekając o wysokości należnego powódce zadośćuczynienia z tytułu doznanej krzywdy Sąd uznał, że kwota zadośćuczynienia dochodzona w pozwie jest odpowiednią kwotą rekompensującą doznane przez powódkę cierpienia fizyczne oraz negatywne doznania psychiczne. Sąd wziął w tym zakresie pod uwagę, że jakkolwiek świadczenie odszkodowawcze z art. 444 § 1 k.c. ma służyć zadośćuczynieniu krzywdzie, która ze swej istoty ma zawsze indywidualny i subiektywny charakter, to wymiar zasądzonego świadczenia musi siłą rzeczy uwzględniać pewne kryteria o zobiektywizowanym charakterze. Intensywność, długotrwałość przeżywanych cierpień czy ich wpływ na życie wewnętrzne poszkodowanego, na jego aktualną oraz przyszłą sytuację są okolicznościami o charakterze wewnętrznym, do których nikt poza samym poszkodowanym nie ma dostępu. W myśl utrwalonego w judykaturze stanowiska, przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia należy wziąć pod uwagę wszystkie okoliczności istotne dla określenia rozmiaru doznanej krzywdy, takie jak w szczególności: wiek poszkodowanego, stopień cierpień fizycznych, ich intensywność i czas trwania, nieodwracalność następstw uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia (kalectwo, oszpecenie), zakres i rodzaj wywołanego rozstroju zdrowia, rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiowa, stopień winy sprawcy czynu niedozwolonego (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 20 kwietnia 2006 r., IV CSK 99/05, Lex nr 198509 i z dnia 9 listopada 2007 r., V CSK 245/07, Lex nr 369691). Powódka doznała zarówno cierpień fizycznych – związanych koniecznością przejścia bolesnych zabiegów, mających na celu usunięcie skutków wykonanego zabiegu a także cierpień psychicznych, związanych z olbrzymim spadkiem własnej wartości, samooceny i postrzegania własnej osoby, w związku z wystąpieniem na jej twarzy śladów po oparzeniach i blizn, których nie da się całkowicie usunąć. Okoliczność tą potwierdzili i podkreślić przesłuchani w sprawie świadkowie, jak i sama powódka. Kwestia ta znajduje jak najbardziej potwierdzenie również w zasadach doświadczenia życiowego.

Dla kobiety kwestia wyglądu zewnętrznego, zwłaszcza wyglądu twarzy jest szczególnie istotna. Wszelkie negatywne zmiany w tym aspekcie wywołują wpływ na jej całe życie, funkcjonowanie w społeczeństwie, życie zawodowe a także na relacje osobiste – kontakty towarzyskie a nawet pożycie małżeńskie. Samo zdarzenie wywołujące szkodę było dla powódki bolesne w okresie gojenia się ran i regeneracji twarzy powódki oraz późniejszej kuracji służącej usunięciu blizn powstałych w efekcie poparzenia. Cierpienia fizyczne były potęgowane przez doznania psychiczne, związane z tym, że poparzenie wystąpiło na twarzy powódki, najbardziej wyeksponowanej części ciała człowieka. Doznania te były szczególnie intensywnie, gdyż powódka jest stosunkowo młodą kobietą, przywiązującą dużą wagę do swojego wyglądu zewnętrznego. Nadto powódka jest z zawodu managerem i w swojej pracy spotyka się stale z innymi osobami, dlatego jej wizerunek - którego elementem jest również wygląd zewnętrzny - może mieć choćby subiektywne znaczenie dla rezultatów prowadzonej przez nią działalności zawodowej. W okresie po doznaniu poparzenia powódka musiała zatem odczuwać silny dyskomfort związany z koniecznością eksponowania poparzonej twarzy. Dodatkowo, powódka w dalszym ciągu będzie odczuwać dyskomfort związany ze śladami po oparzeniach laserem, m. in. podczas przebywania na słońcu, z uwagi na fakt, że jej skóra na twarzy jest teraz znacznie bardziej wrażliwa na promieniowanie UV.

Obrażenia wyrządzone powódce powstały na twarzy, a zatem w miejscu ciała, którego nie da się zakryć i które jest najbardziej widoczne, co może narazić powódkę na różne reakcje osób trzecich, pozostających z nią w bezpośrednim czy nawet pośrednim kontakcie wzrokowym. Każda taka sytuacja niewątpliwie będzie źródłem dalszych negatywnych przeżyć psychicznych powódki.

Z uwagi na powyższe orzeczono jak w punkcie I i II sentencji postanowienia.

W punkcie III sentencji Sąd na podstawie art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążania powódki kosztami procesu na rzecz pozwanego S. S.. Przepis art. 102 k.p.c. wyraża zasadę słuszności w orzekaniu o kosztach, stanowiąc wyjątek od zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Podstawę do jego zastosowania stanowią konkretne okoliczności danej sprawy, przekonujące o tym, że w rozpoznawanym przypadku obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu na rzecz przeciwnika byłoby niesłuszne, czy wręcz niesprawiedliwe. Artykuł 102 k.p.c. znajduje zastosowanie „w wypadkach szczególnie uzasadnionych”, które nie zostały ustawowo zdefiniowane i są każdorazowo oceniane przez sąd orzekający na tle okoliczności konkretnej sprawy. W niniejszej sprawie Sąd uznał, że w świetle dokonanych powyżej ustaleń zarówno faktycznych jak i prawnych uzasadnione jest nieobciążanie powódki kosztami procesu na rzecz pozwanego S. S.. Jakkolwiek brak jest bowiem podstaw prawnych do pociągnięcia tego pozwanego do odpowiedzialności cywilnej (solidarnej czy też in solidum), to jednak nie zmienia to faktu, całe zdarzenie spowodowane było (co wskazał Sąd wcześniej) zaniedbaniem tego pozwanego. Obciążanie zatem powódki kosztami na rzecz pozwanego kłóciłoby się podstawowymi wymogami i względami sprawiedliwości.

W punkcie IV wyroku rozstrzygnięto o kosztach procesu na podstawie art. 98 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik, w myśl której strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Pozwana – (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W., będąca stroną przegrywającą sprawę, obowiązana jest zwrócić na rzecz powódki kwotę 3.092,00 zł tytułem kosztów procesu w tym kwotę 2.400,00 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalonych na podstawie § 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. 2002 nr 163 poz. 1349).

Postanowieniem z dnia 4 grudnia 2017 roku Sąd przyznał biegłej I. S. kwotę 989,39 zł tytułem wynagrodzenia za sporządzenie opinii na piśmie i na podstawie art. 113 u.k.s.c. nakazał pobrać tę kwotę od pozwanego (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu rejonowego dla m.st. Warszawy (punkt V sentencji).

SSR Łukasz Szyszka