Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 marca 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział V Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie:

Przewodniczący SSO Agnieszka Leżańska

Protokolant Cezary Jarocki

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z wniosku J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział wT.

o emeryturę

na skutek odwołania J. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T.

z dnia 6 września 2013r. sygn. (...)

zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje ubezpieczonemu J. K. prawo do emerytury od dnia (...)roku.

Sygn. akt VU 1375/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 września 2013 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w T. odmówił wnioskodawcy J. K. prawa do emerytury, z uwagi na brak wymaganego stażu pracy w warunkach szczególnych.

Od powyższej decyzji wnioskodawca odwołał się w dniu 30 września 2013 roku, wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do wcześniejszej emerytury.

ZUS wnosił o oddalenie odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca J. K., urodzony w dniu (...)., złożył w dniu 30 lipca 2013 roku wniosek o przyznanie emerytury (dowód: wniosek o emeryturę k. 1-4 plik II akt ZUS).

Na dzień 1 stycznia 1999 roku, skarżący udowodnił staż pracy wynoszący 28 lat, 7 miesięcy i 8 dni. Staż pracy w warunkach szczególnych wyniósł 6 lat, 3 miesiące i 17 dni. Oddział nie uwzględnił, jako pracy w szczególnych warunkach, okresów zatrudnienia od dnia 2 marca 1981 roku do dnia 30 czerwca 1991 roku w F. B. na stanowisku –spawacz (dowód: odpowiedź organu rentowego na odwołanie wnioskodawcy k 4-5 akt sprawy, decyzja z dnia 6 września 2013 roku k.38 akt ZUS ).

Na dzień złożenia wniosku o emeryturę wnioskodawca miał rozwiązany stosunek pracy. Wnioskodawca jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego, wniósł o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym , za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa ( dowód: wniosek o przekazanie środków we wniosku o emeryturę k.1 verte akt ZUS ).

W okresie od 15 listopada 1974 roku do 1 marca 1981 roku wnioskodawca był zatrudniony w Fabryce (...) S.A. Zakład Usług (...) w B., gdzie wykonywał pracę przy obsłudze pieców rafinacyjnych, topielnych, formierni, urządzeń odpylających i odlewniczych na stanowisku zalewacz kokli- na wydziale odlewniczym. Okres ten został wnioskodawcy zaliczony do pracy w warunkach szczególnych ( okoliczność bezsporna).

W okresie od 2 marca 1981 roku do 30 czerwca 1991 roku wnioskodawca kontynuował zatrudnienie u tego samego pracodawcy - Fabryce (...) S.A. Zakład Usług (...) w B.. Fabryka posiadała około 24 zakładów, do których między innymi należał Zakład Usług (...) zatrudniający w spornym okresie wnioskodawcę.

Zakład Usług (...) zajmował się utrzymywaniem w ruchu całego zaplecza fabryki tj. ośrodków wczasowych, hoteli, szkół, żłobków, ośrodków kolonijnych, magazynów zakładowych itp., których fabryka posiadała wiele. Do wykonywania tych wszystkich czynności, Zakład Usług (...) posiadał brygadę pracowników, składającą się z około 12 osób tj: hydraulików, elektryków, ślusarzy oraz spawacza. Wnioskodawca był jedynym spawaczem w brygadzie.

W całym spornym okresie: od 2 marca 1981 roku do 30 czerwca 1991 roku wnioskodawca J. K. w ramach wykonywanej pracy zajmował się wyłącznie spawaniem. Jako spawacz wnioskodawca przy pomocy palnika acetylotlenowego i gazowego wykonywał prace spawalnicze polegające m.in.: na spawaniu krat, łóżek, regałów, instalacji wodno-ciepłowniczych itp. Ponieważ obiekty zakładowe porozrzucane były po całej B., wiele prac wnioskodawca wykonywał w terenie. Wnioskodawca do prac w terenie jeździł z brygadą składająca się z około 3 osób : np. ślusarza, elektryka. Osoby te przygotowywały wnioskodawcy obiekt do spawania, a wnioskodawca jedynie spawał. Wnioskodawca pracował w dużym zapyleniu, zadymieniu, w narażeniu na ostre światło i hałasie. Często wnioskodawca pracował w kanale, np. podczas usuwania awarii wodociągowych, ciepłowniczych, gdzie prace spawalnicze wykonywał w wykopie. Praca wnioskodawcy była pracą wykonywaną stale i w pełnym wymiarze. Innych prac wnioskodawca nie wykonywał, do innych prac nie był kierowany. W związku z charakterem wykonywanej pracy wnioskodawcy przysługiwał posiłek regeneracyjny oraz porcja mleka ( dowód: zeznania świadków P. B. k.18 verte oraz nagranie protokołu rozprawy z dnia 13 marca 2014 roku k.20 od 00.11.0800.22.42, M. T. k.18 verte oraz nagranie k.20 od 00.22.42-00.27.55 oraz J. W. (1) k.19 oraz nagranie k.20 od 00.27.55-00.32.50, zeznania wnioskodawcy J. K. k.19 i nagranie k.20 od 00.33.37-00.37.23 w aktach sprawy).

W dniu 12 kwietnia 1983 roku wnioskodawca złożył egzamin kwalifikacyjny potwierdzający jego kwalifikacje do wykonywania prac na stanowisku ślusarz –spawacz w IX, tab. E. Na Protokole egzaminacyjnym zawarto adnotację: „( …praktyka 12 lat.)” ( dowód: angaże z dnia: 27 listopada 1980 r; spawacz odlewów, 27 maja 1981r; - spawacz odlewów , 1 lipca 1982 roku ,– ślusarz-spawacz, od 1 sierpnia 1983- ślusarz-spawacz, od 29wrzesnia 1984 roku- ślusarz-spawacz, od 1 sierpnia 1985 roku ślusarz-spawacz, od 3 grudnia 1986 roku ślusarz-spawacz, od 1 stycznia 1987 roku ślusarz spawacz, protokół egzaminacyjny z dnia 12 kwietnia 1983 roku – w aktach osobowych wnioskodawcy).

Razem z wnioskodawcą w tym samym okresie i tym samym zakładzie pracowali: P. B., jako elektromonter-brygadzista, M. T. –kierownik hotelowy oraz J. W. (2), jako brygadzista, bezpośredni przełożony wnioskodawcy (dowód: zeznania świadków P. B. k.18 verte oraz nagranie protokołu rozprawy z dnia 13 marca 2014 roku k.20 od 00.11.0800.22.42, M. T. k.18 verte oraz nagranie k.20 od 00.22.42-00.27.55 oraz J. W. (1) k.19 oraz nagranie k.20 od 00.27.55-00.32.50, zeznania wnioskodawcy J. K. k.19 i nagranie k.20 od 00.33.37-00.37.23 w aktach sprawy).

Sąd Okręgowy dokonał następującej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i zważył, co następuje:

Odwołanie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z treścią art. 32 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jedn. Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227 ze zm.) ubezpieczonym urodzonym przed dniem 1 stycznia 1949 roku, będącym pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnionymi w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przysługuje emerytura w wieku niższym niż określony w art. 27 pkt 1 (tj. poniżej 65 lat dla mężczyzn). Ustęp 4 art. 32 stanowi zaś, że wiek emerytalny, o którym mowa w ust. 1, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust. 2 i 3 przysługuje prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych.

Stosownie do art. 184 ust. 1 wskazanej wyżej ustawy ubezpieczonym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art. 32, 33, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (tj. w dniu 1 stycznia 1999 roku) osiągnęli:

1)okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymaganym w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat – dla kobiet i 65 lat – dla mężczyzn oraz

2)okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art. 27.

Emerytura, o której mowa w ust. 1, przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa oraz rozwiązania stosunku pracy – w przypadku ubezpieczonego będącego pracownikiem (ust. 2).

W świetle powyższych regulacji żądanie wnioskodawcy należało zatem rozpoznać w aspekcie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Z treści § 4 tego rozporządzenia wynika, iż pracownik, który wykonywał prace w szczególnych warunkach wymienione w Wykazie A, nabywa prawo do emerytury, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki:

1.  osiągnął wiek emerytalny wynoszący: 55 lat dla kobiet i 60 lat dla mężczyzn,

2.  ma wymagany okres zatrudnienia, w tym co najmniej 15 lat pracy w szczególnych warunkach.

Ten „wymagany okres zatrudnienia” to okres wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, liczony łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia (§ 3 rozporządzenia), natomiast pracą w warunkach szczególnych jest praca świadczona stale i w pełnym wymiarze na stanowiskach wskazanych w załączniku do tegoż aktu (§ 1 i § 2 rozporządzenia). Należy dodać, że warunek wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze stale i w pełnym wymiarze czasu pracy obowiązującym na danym stanowisku pracy jest spełniony tylko wówczas, gdy pracownik w ramach obowiązującego go pełnego wymiaru czasu pracy na określonym stanowisku pracy nie wykonuje czynności pracowniczych nie związanych z tym stanowiskiem pracy, ale stale wykonuje prace o jakich mowa w rozporządzeniu ( por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2000 roku, II UKN 39/00, OSNAP 2002/11/272).

Okresy pracy w warunkach szczególnych, stosownie do § 2 ust. 2 rozporządzenia, stwierdza zakład pracy, na podstawie posiadanej dokumentacji, w świadectwie wykonywania prac w szczególnych warunkach, wystawionym według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie § 1 ust. 2 rozporządzenia, lub w świadectwie pracy. Brak takiego świadectwa nie wyklucza jednak dokonania ustalenia zatrudnienia w warunkach szczególnych innymi środkami dowodowymi w toku postępowania sądowego. Stanowisko takie wielokrotnie zajmował również Sąd Najwyższy, który między innymi w wyroku z dnia 2 lutego 1996 roku, II URN 3/95, OSNAP 1996/16/239 stwierdził, że w postępowaniu przed sądami pracy i ubezpieczeń społecznych okoliczności mające wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokości mogą być udowadniane wszelkimi środkami dowodowymi, przewidzianymi w kodeksie postępowania cywilnego. Ograniczenia dowodowe zawarte w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie postępowania o świadczenia emerytalno-rentowe i zasad wypłaty tych świadczeń (Dz. U. Nr 10, poz. 49 ze zm.) dotyczą wyłącznie postępowania przed tymi organami.

Spór pomiędzy stronami, w związku z zarzutami podniesionymi przez wnioskodawcę w odwołaniu, ograniczał się do faktu, czy ma on wymagany 15-letni okres zatrudnienia w szczególnych warunkach. Spełnienie pozostałych przesłanek nie było przedmiotem sporu, a jednocześnie nie budzi żadnych wątpliwości – wnioskodawca ma wymagany okres zatrudnienia, to jest 25 lat, a w dniu (...) roku ukończył 60 lat.

Należy wskazać, iż sam fakt zatrudnienia wnioskodawcy we wskazanym okresie był niesporny w świetle dokumentów znajdujących się w jego aktach ubezpieczeniowych. Spornym pozostawał charakter pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, tj. czy była to praca wykonywana w szczególnych warunkach. Dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, co do okresu wykonywania przez wnioskodawcę pracy w szczególnych warunkach w Fabryce (...) – Zakładzie Usług (...) w B. w okresie od 2 marca 1981 roku do 30 czerwca 1991 roku , Sąd Okręgowy uznał za przekonujące i wiarygodne zeznania świadków P. B., T. T., J. W. (1) oraz zeznania wnioskodawcy, które są pełne i rzetelne. Przesłuchani świadkowie pracowali razem z wnioskodawcą w tym samym okresie. W ocenie Sądu, świadkowie mogą z całą pewnością i w sposób nie budzący wątpliwości potwierdzić zajmowane przez wnioskodawcę stanowisko, czynności wykonywane przez niego, a także warunki, w jakich praca była świadczona.

Z ustaleń poczynionych przez Sąd w niniejszej sprawie wynika ponad wszelką wątpliwość, iż J. K. w okresie od 2 marca 1981 roku do 30 czerwca 1991 roku w Zakładzie Usług (...) w B. pracował wyłącznie jako spawacz. Zakład (...) w B. składał się z około 24 zakładów, pod każdy z nich podlegały szkoły, żłobki, przedszkola, ośrodki wczasowe, kolonijne, hotele itp. Wnioskodawca w ramach powierzonych mu obowiązków wykonywał wszystkie prace naprawcze polegające na spawaniu. Było to spawanie elektryczne i gazowe oraz cięcie gazowe. Skarżący wykonywał prace naprawcze przy pomocy spawania, zarówno w zakładzie jak i w terenie: spawał kraty, regały, rury, urządzenia wodno- ciepłownicze, instalacje, bramy, drzwi. Wnioskodawca wykonywał także konstrukcje pod rozdzielnię, szafy elektryczne oraz wysięgniki do lamp. Obowiązki J. K. wykonywał w pełnym wymiarze czasu pracy, nie był oddelegowany do żadnej innej pracy. W zakładzie wnioskodawca był jedynym spawaczem. Wnioskodawcy nie wydano świadectwa pracy w warunkach szczególnych.

Sąd dał również wiarę wyjaśnieniom wnioskodawcy oraz zeznających w sprawie świadków, że zapisy poczynione w dokumentach pracowniczych tj. świadectwach oraz angażach: ślusarz-spawacz wynikały z faktu, że takimi umiejętnościami dysponował wnioskodawca. Dodatkowo zarówno wnioskodawca jak i świadkowie zeznali, że taka wielozawodowość wpisywana w dokumenty pracownicze była w tamtym okresie powszechnie stosowana, gdyż wiązało się to z wyższym zaszeregowaniem stawki wynagrodzenia, w związku z czym pracownicy takim praktykom nie sprzeciwiali się.

Reasumując- opierając się na wyżej wskazanych dowodach, Sąd Okręgowy uznał, iż wnioskodawca w okresie od 2 marca 1981 roku oku do 30 czerwca 1991 roku, pracując na stanowisku spawacza, stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał wyłącznie prace przy spawaniu elektrycznym i gazowym oraz cięcie gazowe, a więc prace zaliczane do poz. 12 Działu XIV załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz. 43 z późn. zm.),, tj. prac przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym;

Okresy pracy w warunkach szczególnych J. K. wynoszą zatem ponad 15 lat, wobec czego Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c., orzekł jak w sentencji.