Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 134/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze z 10 stycznia 2020 r., sygn. akt II K 102/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☒ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------------------

-------------------------------------------------------

--------------

-------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

--------------------

-------------------------------------------------------

--------------

-------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

--------------------------------

----------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

-----------------

--------------------------------

--------------------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  obrazy przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, z pominięciem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego oceny dowodów skutkujących błędnym przyjęciem, że oskarżony swoim zachowaniem nie wypełnił znamion czynu zabronionego z art. 216 § 1 k.k. albowiem wyjaśnienia oskarżonego wprost wskazują na to, iż kierował, on w dniu 29 marca 2019 r. pod adresem B. N. wyzwiska, w tym nie wykluczył on, iż mógł użyć słów obraźliwych (choć nie taką ilość jak w akcie oskarżenia), czy też, iż powinien się leczyć, nadto świadek G. S. (1) potwierdził fakt, iż tego dnia to oskarżony, bez przyczyny zatrzymał się widząc B. N., i od razu zaczął go wyzywać obraźliwymi słowami, co miało istotny wpływ na treść orzeczenia, albowiem dokonując błędnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, Sąd niesłusznie uniewinnił oskarżonego.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

2.  obrazy przepisów postępowania mających wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodu z zeznań świadka G. S. (1), w zakresie w jakim Sąd I instancji uznał, iż zeznania te są wiarygodne, albowiem świadek miał opisać zdarzenie używając dosłownie słów, jakie zostały użyte przez oskarżyciela w zawiadomieniu o przestępstwie, podczas gdy świadek w zakresie słów kierowanych przez oskarżonego do B. N. zeznał jedynie, iż oskarżony miał zwrócić się słowami: „…No uderz mnie, kurwa uderz mnie…”, co stoi w sprzeczności z treścią zawiadomienia, o którym wskazał Sąd (k. 1), co tym samym nie mogło skutkować przyjęciem przez Sąd Rejonowy za niewiarygodne zeznania tego świadka.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

3.  błąd w ustaleniach faktycznych, poprzez przyjęcie, iż oskarżony nie znieważył B. N. w dniu 29 marca 2019 r., znaczy, nie kierował wobec niego wyrażeń mogących stanowić zniewagę w rozumieniu art. 216 § 1 k.k., podczas gdy faktom tym przeczą nie tylko zeznania B. N., ale również i wyjaśnienia oskarżonego, który nie zaprzeczył, iż kierował wobec oskarżyciela prywatnego obraźliwe słowa, czy też, że powinien się leczyć, co miało wpływ na treść orzeczenia, albowiem całkowicie odmienne ustalenia stanu faktycznego od rzeczywistego doprowadziły do niesłusznego uniewinnienia oskarżonego.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

4.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę rozstrzygnięcia polegający na uznaniu, iż „osobą podsycającą konflikt” pomiędzy oskarżonym a oskarżycielem jest B. N., podczas gdy z materiału dowodowego wynika, że to zachowanie oskarżonego względem oskarżyciela stanowi przejaw jego nękania poprzez ciągłe wyrządzanie szkody oskarżycielowi, który broniąc się przed działaniami oskarżonego, korzysta z przysługujących mu uprawnień w ramach przepisów prawa, nie próbując „wymierzać sprawiedliwość” poprzez zachowania, jak w akcie oskarżenia przeciwko oskarżonemu.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

5.  naruszenie treści art. 410 k.p.k. i art. 7 k.p.k. w zw. z art. 424 k.p.k. poprzez brak możliwości dokonania kontroli instancyjnej zapadłego orzeczenia w pkt 3 z uwagi na brak wskazania w jakiej wysokości Sąd obciążył B. N. kosztami postępowania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

6.  naruszenie treści art. 628 pkt 1 k.p.k. poprzez zasądzenie od B. N. kosztów procesu poniesionych przez oskarżonego, w sytuacji, gdy oskarżony, ani jego obrońca takiego wniosku nie składali.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1 - Ad. 4

Trafny był zarzut obrazy przepisu prawa procesowego – art. 7 k.p.k. oraz błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku. Bezsporny w realiach niniejszej sprawy konflikt między oskarżonym A. C. i B. N. wymagał od sądu szczególnie wnikliwej i wszechstronnej oceny dowodów zgromadzonych w niniejszej sprawie. Sąd Rejonowy nie sprostał jednak temu zadaniu, pomijając istotne dla takiej oceny elementy, a przy tym w niektórych aspektach, zaprezentował własny punkt widzenia, który nie ma wystarczającego oparcia w zgromadzonych dowodach, zajmując przy tym w pisemnych motywach kategoryczne stanowisko co do poszczególnych kwestii. Zasadniczym powodem, dla którego Sąd I instancji uznał za niewiarygodne zeznania świadków B. N. i G. S. (1) w zakresie znieważenia oskarżyciela prywatnego przez oskarżonego jest wieloletni konflikt między stronami na tle sąsiedztwa i użytkowania gruntów rolnych. Sąd Rejonowy doszedł do przekonania, że to oskarżyciel dąży do wyrządzenia dolegliwości oskarżonemu, domagając się jego ukarania, a oskarżenie – w sprawie niniejszej – o zniewagi jest jednym z przejawów takiego konfliktowego zachowania się B. N.. Ustalenie to słusznie zakwestionował pełnomocnik oskarżyciela prywatnego w apelacji. Z zeznań B. N. wynika, że w okolicznościach opisanych w akcie oskarżenia, oskarżony A. C. wyszedł z samochodu i zaczął wyrażać do niego pretensje o to, że oskarżyciel donosi na niego. Dalej oskarżony zaczął wyzywać go słowami takimi jak opisano w protokole przyjęcia ustnej skargi o przestępstwie ściganym z oskarżenia prywatnego ( k. 1 ). Następnie oskarżony i oskarżyciel zaczęli się słownie przekomarzać, ale B. N. nie odpowiedział wulgarnymi wyrażeniami na jego wyzwiska. Wtedy oskarżony podszedł do niego i wyglądało to tak, jakby chciał go uderzyć ( k. 21 ). Sąd Okręgowy stwierdza, że zeznania oskarżyciela znajdują potwierdzenie w relacji świadka G. S. (1). Z zeznań G. S. jednoznacznie wynika, że oskarżony zatrzymał swój samochód, wysiadł z niego i zaczął wyzywać oskarżyciela. W pewnym momencie oskarżony podniósł rękę, jakby chciał uderzyć B. N., jednak się wstrzymał i tego nie zrobił. W reakcji na to zachowanie oskarżyciel zwrócił się do oskarżonego słowami „No uderz mnie, kurwa uderz mnie” ( k. 31 ). W ocenie Sądu Okręgowego zeznania świadka G. S. potwierdzają to, że A. C. w okolicznościach opisanych w akcie oskarżenia wyzywał B. N.. Co istotniejsze, oskarżony w swoich wyjaśnieniach nie zaprzeczał, że kierował wobec oskarżyciela obraźliwe słowa, czy też, że powinien się leczyć ( k. 20 – odwrót ). Brak jest jakichkolwiek podstaw dla stwierdzenia, że zeznania świadka G. S. są niewiarygodne z tych powodów, że świadek jest byłym pracownikiem oskarżonego a nadto, miał on w niniejszej sprawie opisać zdarzenie używając dokładnie takich słów, jakie zostały użyte przez oskarżyciela w zawiadomieniu o przestępstwie. Analizując treść zawiadomienia oraz treść zeznań ww. świadka, nie sposób doszukać się takich okoliczności. Również to, że świadek G. S. jest byłym pracownikiem oskarżonego, nie oznacza, że pozostaje z nim w konflikcie i przez to wspiera oskarżenie B. N.. Ustalenie to nie znajduje oparcia w zgromadzonych dowodach. Rację ma skarżący, że sam fakt, iż strony są skonfliktowane, czy też B. N. kierował przeciwko oskarżonemu zawiadomienia czy pisma do różnych instytucji nie stanowi o bezprawności działania oskarżyciela. Nie można stracić z pola widzenia, że świadek G. S. potwierdził fakt wskazywany przez oskarżyciela, że to oskarżony widząc B. N., zatrzymał się i zaczął go wyzywać obraźliwymi słowami. W świetle tych okoliczności traci rację bytu argumentacja Sądu Rejonowego o prowokacyjnym zachowaniu oskarżyciela.

Zważywszy na treść zeznań złożonych przez G. S. (1) i B. N. i potrzebę ich dokładnej oceny zgodnie z regułami określonymi w art. 7 k.p.k., której to oceny Sąd I instancji nie dokonał, nieuprawnione było stanowisko tego Sądu, że nie można ustalić, iż oskarżony A. C. nie znieważył oskarżyciela w okolicznościach opisanych w prywatnym akcie oskarżenia. Skarżący słusznie zatem podniósł, iż oceny i wnioski wyprowadzone przez Sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiadają prawidłowości logicznego rozumowania, a ocena dowodów została dokonana w sposób powierzchowny i dowolny. W konsekwencji ocenę dowodów przeprowadzoną przez Sąd Rejonowy należy uznać za dowolną i przez to sprzeczną z treścią art. 7 k.p.k.

Biorąc powyższe pod uwagę, uznać należało, że materiał dowodowy w postaci zeznań oskarżyciela B. N., dla których poparcia znajdują zeznania G. S. (1) dawał pełne podstawy do przypisania oskarżonemu zarzucanego mu czynu. Zeznania oskarżyciela należy ocenić jako wiarygodne. Okoliczności podane w zawiadomieniu o popełnieniu przestępstwa B. N. potwierdził na rozprawie głównej. Także zeznania G. S. (1) należy ocenić jako wiarygodne. Potwierdzają one kolejność zdarzeń opisywanych przez oskarżyciela, w szczególności to, że A. C. wysiadł z samochodu i zaczął wyzywać B. N.. Zeznania pozostałych przesłuchanych w sprawie świadków – B. R., H. B. oraz W. C. nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia. Świadkowie ci opisali konflikt między stronami, jednak nie byli bezpośrednimi obserwatorami inkryminowanego zdarzenia. Wyjaśnienia oskarżonego w zakresie w jakim nie przyznawał się do znieważenia oskarżyciela prywatnego należy ocenić jako niewiarygodne. Ich treść nie koresponduje z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Jak już wyżej nadmieniono oskarżony nie zaprzeczał, że kierował w stronę oskarżyciela wyzwiska, a jedynie wskazywał, że nie w takiej ilości jak w akcie oskarżenia.

Sąd Okręgowy stwierdza, że określenia skierowane przez oskarżonego pod adresem oskarżyciela, a opisane w prywatnym akcie oskarżenia – są jednoznaczne, mają wydźwięk negatywny i stanowią zniewagę. Zachowanie to wypełniało znamiona występku z art. 216 § 1 k.k. Umyślne działanie oskarżonego jest w tym wypadku oczywiste. W tym stanie rzeczy obowiązująca reguła na peius (art. 454 § 1 k.p.k.) warunkowała potrzebę uchylenia zaskarżonego i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania.

Ad. 5 – 6

Z uwagi na uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania, merytoryczne odniesienie się do zarzutu podniesionego w apelacji pełnomocnika oskarżyciela prywatnego w zakresie kosztów postępowania jest bezprzedmiotowe ( art. 436 k.p.k. ).

Wniosek

1. O uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad. 1

Wniosek apelacji pełnomocnika oskarżyciela prywatnego o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania zasługiwał na uwzględnienie albowiem zachodziły okoliczności z art. 454 § 1 k.p.k. tj. Sąd odwoławczy uznał, że istnieją okoliczności uzasadniające skazanie oskarżonego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

----------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

--------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

Uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Zgodnie z art. 437 § 2 k.p.k. (zdanie drugie) uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania jest możliwe jedynie, gdy konieczne jest przeprowadzenie na nowo przewodu w całości lub w wypadku, o którym mowa w art. 439 § 1 k.p.k. lub art. 454 k.p.k. W niniejszej sprawie materiał dowodowy został zebrany w komplecie, żadna ze stron nie wnioskowała o jego uzupełnienie. Poddano go następnie ocenie, w całości w toku postępowania odwoławczego. Nie istniała zatem potrzeba przeprowadzania przewodu sądowego na nowo. Nie wystąpiła też żadna z sytuacji, wymienionych w art. 439 § 1 k.p.k.

Art. 454 § 1 k.p.k. wyklucza skazanie przez sąd odwoławczy oskarżonego, którego w pierwszej instancji uniewinniono (z takim rozstrzygnięciem Sądu Rejonowego mamy do czynienia w niniejszej sprawie). Ze względu zatem na przedstawiony wyżej wynik przeprowadzonej przez Sąd Okręgowy analizy i oceny materiału dowodowego, wyrażający się w potrzebie skazania oskarżonego za zarzucany mu czyn, rozstrzygnięcie zapadłe w pierwszej instancji nie mogło się ostać. W tej sytuacji nie ma możliwości wydania rozstrzygnięcia innego niż kasatoryjne (art. 437 § 2 k.p.k.).

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu Sąd Rejonowy szeroko skorzysta z uprawnień jakie daje przepis art. 442 § 2 k.p.k.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Pełnomocnik oskarżyciela prywatnego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Sprawstwo i wina oskarżonego

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana