Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 listopada 2020r.

Sąd Rejonowy w Rybniku Wydział IV Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Ewa Woźniczka

Protokolant: Natalia Cyburt

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 listopada 2020r. w R.

sprawy z powództwa L. W.

przeciwko J. W.

o alimenty

1)  oddala powództwo;

2)  zasądza od powódki L. W. na rzecz pozwanego J. W. kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt IV RC 54/20

UZASADNIENIE

wyroku z 18 listopada 2020 roku.

Powódka L. W. domagała się zasądzenia od pozwanego J. W. ( swojego syna) alimentów w wysokości po 800 zł miesięcznie, płatnych do dnia 5 – go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności którejkolwiek z rat, począwszy od 1 października 2019 roku.

W uzasadnieniu żądania powódka podniosła, że pozwany jest jej synem. Pozwany przez kilka lat znęcał się fizycznie i psychicznie nad powódką. W wyniku pobicia spowodował u powódki poważne obrażenia ciała i skomplikowane złamanie, co naruszyło czynności narządów ciała na okres powyżej 7 dni. Pozwany został uznany za winnego popełnienia czynu z art. 207 § 1 k.k. w zw. z art. 157 § 1 k.k. Powódka przeszła skomplikowaną operację ortopedyczną. Nagminnie utrudniał powódce dostęp do zajmowanego pokoju. Odciął powódce dostęp do sanitariów, ogrzewania i energii elektrycznej. Ostatecznie wyrzucił ją z domu. Powódka od czasu pozbawienia jej mieszkania przez pozwanego z uwagi na wysokie opłaty kilkakrotnie zmieniała wynajmowane lokale mieszkaniowe. Powódka nadmieniła, że przy wysokości otrzymywanego świadczenia emerytalnego oraz aktualnym stanie zdrowia nie stać jej na pokrycie swoich usprawiedliwionych wydatków. Z kolei pozwany jest zatrudniony w Anglii i nie ma nikogo na utrzymaniu, stąd też powinien partycypować w kosztach utrzymania pozwanej zwłaszcza, że go wychowała dzieląc się wszystkim co posiadała ( pozew – k. 3-4).

Pozwany w odpowiedzi na pozew domagał się oddalenia powództwa w całości. Pozwany poza treścią zapadłego w sprawie karnej wyroku zakwestionował wszelkie twierdzenia strony powodowej. Wskazał, że jest z powódką silnie skonfliktowany. Powódka wielokrotnie wykazywała naganne i agresywne zachowanie wobec pozwanego i jego żony. Pozwany złożył wniosek o wymeldowanie powódki, gdyż ta przestała wywiązywać się z postanowień umowy najmu, nie płaciła czynszu i wszczynała liczne awantury co do środków przeznaczonych na przygotowanie pomieszczeń. Wskazał, że powódka faktycznie mieszka u swojej córki. Nie ponosi kosztów mieszkaniowych i nie znajduje się w niedostatku. W wyniku otrzymywanego świadczenia emerytalnego jest w stanie zaspokoić swoje usprawiedliwione potrzeby. Posiada również świadczenie w postaci dodatkowej emerytury. Nadto w 2010 roku dokonała sprzedaży mieszkania za kwotę 100.000 zł, zatem nadal powinna posiadać część tych środków skoro zamieszkuje nieodpłatnie u swojej córki.

Pozwany wskazał, że jego wynagrodzenie oscyluje na poziomie ok. 1200 funtów miesięcznie. Nadto pozwany ponosi wysokie opłaty związane z utrzymaniem nieruchomości w Polsce, a rata kredytu hipotecznego wynosi 1210 zł miesięcznie.

Pozwany nadmienił, że powódka posiada jeszcze troje innych dzieci, którzy pracują w Niemczech a ich sytuacja finansowa jest znacznie lepsza niż pozwanego. Z pozostałymi dziećmi powódka utrzymuje dobre relacje ( odpowiedź na pozew – k. 20-27).

W toku postępowania jurysdykcyjnego strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska procesowe (k. 97 – 97v).

Sąd ustalił.

Powódka L. W. ma 81 lat. Pozostawała w dwóch związkach małżeńskich. Pierwszy mąż powódki zmarł. Kolejno 23 marca 1974 roku wstąpiła w drugi związek małżeński ze Z. W..

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Rybniku z 19 czerwca 1987 roku rozwiązano małżeństwo powódki przez rozwód bez orzekania o winie. Powódka nie utrzymuje żadnego kontaktu z byłym mężem. Poza pozwanym posiada jeszcze dwie córki oraz starszego syna. Starsza z córek mieszka aktualnie w R.. Średnio co dwa miesiące wyjeżdża do Niemiec do pracy dorywczej po czym wraca z powrotem do Polski. Młodsza córka powódki od wielu lat mieszka na stałe w Niemczech. Od trzech miesięcy przebywa na zwolnieniu lekarskim. Jej mąż stale pracuje. Z kolei starszy z synów pozwanej także mieszka w Niemczech. Ma pełnoletnią córkę i wraz z żoną stale pracuje a jego rodzina posiada stabilną sytuację finansową.

Powódka otrzymuje świadczenie emerytalne. Wysokość świadczenia emerytalnego wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym przysługującym w październiku 2020 roku wyniosła 1422,10 zł netto. Powódka otrzymała również tzw. „13-stą„ emeryturę w wysokości ok. 900 zł netto. Poza świadczeniem emerytalnym nie osiąga innych dochodów. Nie posiada majątku.

Od czerwca 2019 roku powódka mieszka w R. - W. przy ul (...), gdzie wynajmuje pokój wraz z kuchnią i łazienką. Posiada kuchenkę gdzie sporadycznie przygotowuje posiłki. Zameldowana jest jednak w R. na ul. (...) u swojej córki, która okresowo wyjeżdża do pracy dorywczej w Niemczech. Powódka gotuje obiady dla wnuka i sama korzysta z tych obiadów.

Powódka korzysta ze stałej pomocy swoich dzieci. Często otrzymuje od jednej córki drobne kwoty pieniężne np. 10 zł, 50 zł, 100 zł. Dwa razy do roku druga z córek powódki w czasie przyjazdu do Polski także jej pomaga. Przekazuje jej odzież, kremy, proszki do prania i słodycze. Starszy syn powódki, w czasie pobytu w Polsce dwa razy w roku przekazuje powódce liczne prezenty rzeczowe i żywność.

Po wymeldowaniu przez pozwanego powódka przez rok wynajmowała pokój w domu w R.. Opłaty czynszowe wynosiły wówczas 800 zł miesięcznie. Jednak powódka przebywała bardzo często u swojej córki, gdyż w wynajmowanym pokoju nie posiadała nawet pralki. Powódka wypowiedziała umowę najmu ww. pokoju i następnie zamieszkała w W..

Powódka ponosi następujące wydatki:

czynsz- 500 zł miesięcznie,

prąd – 45 zł miesięcznie (91 zł co drugi miesiąc),

woda- ok. 50 zł miesięcznie,

wywóz nieczystości, śmieci – 22 zł miesięcznie,

środki czystości, kosmetyki, środki pielęgnacyjne – 60 zł,

lekarstwa- ok. 300 zł miesięcznie,

tj. łącznie: 977 zł miesięcznie.

Przy czym powódka nie potrafiła określić wydatków przeznaczanych na wyżywienie ani na zakup odzieży i obuwia.

Powódka przeszła zabieg ortopedyczny. Stale zażywa silne leki przeciwbólowe oraz inne konieczne lekarstwa na nadciśnienie tętnicze oraz dolegliwości żołądkowe, które zasadniczo nie są refundowane. Porusza się w obuwiu ortopedycznym. Niedawno miała również złamaną rękę.

Powódka wystąpiła z zapytaniem do organu pomocy społecznej o możliwość przyznania zasiłku. Otrzymała jednak informację, żeby nie składała wniosku gdyż uzyskuje zbyt wysokie dochody.

Powódka przyznała, że wytoczyła powództwo w niniejszej sprawie bo miała mieszkać w nieruchomości będącej własnością pozwanego, jednak jej zdaniem bezpodstawnie została wyrzucona z domu, a nadto pozwany znajduje się w dobrej sytuacji finansowej i życiowej i może ja wspomóc finansowo.

Przed tut. Sądem toczy się sprawa z powództwa L. W. przeciwko J. W. o odszkodowanie i zadośćuczynienie z tytułu kosztów leczenia i rehabilitacji. Powódka domaga się zasądzenia od pozwanego kwoty w łącznej wysokości 12 000 zł.

Pozwany ma 46 lat, z zawodu jest górnikiem – mechanikiem. Od 2007 roku mieszka wraz z żoną w Wielkiej Brytanii, gdzie wynajmuje mieszkanie. Od 2009 roku pozostaje w związku małżeńskim, z którego nie posiada dzieci. Z nieformalnego związku pozwany ma pełnoletnią córkę, która wraz z matką i ojczymem mieszka w Z.. Na pełnoletnią córkę pozwany nie ma ustalonych alimentów, aktualnie nie łoży na jej utrzymanie. Od czterech lat pozwany jest zatrudniony w zakładzie produkcji żywności. Obecnie zajmuje się pakowaniem żywności.

W zależności od odbytych szkoleń jego stanowisko pracy ulega zmianie. Pozwany aktualnie pracuje w wymiarze 36 godzin tygodniowo. Nie może świadczyć pracy w wyższym wymiarze gdyż ma problemy o podłożu kardiologicznym, m.in. choruje na nadciśnienie tętnicze. Poprzednio pracował mniej więcej o 2-4 godzin dłużej. Wynagrodzenie pozwanego wynosi 300 funtów tygodniowo, tj. 1200 funtów miesięcznie. Pozwany nie otrzymuje żadnych dodatków do wynagrodzenia zasadniczego. Obecnie nie osiąga dochodów z innego tytułu.

Żona pozwanego pracuje w sklepie odzieżowym w wymiarze 20 godzin tygodniowo. Nie ma możliwości podjęcia pracy w wyższym wymiarze gdyż jej pracodawca nie przewiduje takiej możliwości. Poza tym w przypadku podwójnego zatrudnienia w Wielkiej Brytanii żonę pozwanego obciążałyby znaczne wyższe zobowiązania podatkowe.

Pozwany wraz z żoną jest współwłaścicielem domu położonego w R.. W 2012 roku zaciągnął na zakup tej nieruchomości zobowiązanie kredytowe w wysokości 249 000 zł. Wysokość miesięcznej raty kredytu wynosi 1200 zł, a przewidywany okres spłaty wynosi jeszcze 22 lata.

W kwietniu 2021 roku pozwany zamierza wrócić na stałe do Polski gdyż ze względu na znaczne koszty nie stać go jednocześnie na pobyt w Wielkiej Brytanii oraz utrzymywanie domu w Polsce. W przeszłości pozwany zastanawiał się nad sprzedażą ww. nieruchomości, jednak ostatecznie zamierza wrócić do Polski i podjąć pracę w kraju.

Miesięczne wydatki pozwanego przedstawiają się następująco:

wyżywienie – ok. 500 funtów,

środki czystości, środki pielęgnacyjne – 40 funtów,

czynsz- 480 funtów ( 120 funtów tygodniowo),

ogrzewanie – ok. 200 funtów,

Internet – 15 funtów,

telefon- 10 funtów,

dojazdy do pracy – ok. 200 funtów,

ubezpieczenie samochodu – 80 funtów,

tj. łącznie ok. (...) funtów.

Ponadto pozwany ponosi dodatkowe wydatki związane z utrzymaniem nieruchomości w Polsce:

rata kredytu hipotecznego – 1200 zł miesięcznie,

ogrzewanie – ok. 130 zł miesięcznie,

podatek od nieruchomości – 70 zł miesięcznie,

ubezpieczenie domu – 15 zł miesięcznie,

wynagrodzenie osoby dbającej o obejście domu itp. – ok. 200 zł miesięcznie,

tj. łącznie: ok. 1600 zł miesięcznie.

Po raz ostatni pozwany wynajmował ww. nieruchomość w 2019 roku. Czynsz najmu wynosił wówczas 800 zł miesięcznie i ta kwota została przeznaczona na ogrzewanie i utrzymanie nieruchomości. Wówczas pozwanemu zginęło z domu kilka rzeczy, a to m.in. kosiarka i narzędzia ogrodnicze dlatego zdecydował wypowiedzieć stosunek najmu. Obecnie pozwany nie jest w stanie zgromadzić jakichkolwiek oszczędności. Na rachunku bankowym posiada kwotę jedynie ok. 4000 zł na poczet zabezpieczenia płatności.

Od kilku lat z powodu problemów rodzinnych pozwany nie utrzymuje kontaktu z rodzeństwem. Przed ogłoszeniem stanu epidemii (...)19 pozwany przyjeżdżał do Polski średnio raz w roku na okres dwóch tygodni podczas wakacji. Mieszkał wówczas u teściów, którzy każdorazowo przekazywali pozwanemu kwotę kilkuset złotych na poczet wydatków związanych z pobytem w Polsce. Za te pieniądze pozwany zakupił m.in. bilety lotnicze.

Gdy pozwany dowiedział się, że powódka ma problemy z chodzeniem i potrzebuje pomocy ze strony osób trzecich, wówczas zatrudnił detektywa, aby udowodnić że powódka kłamie. Koszty usług detektywistycznych w całości pokryli teściowie pozwanego. Detektyw ustalił, że powódka przez cały czas przebywała u swojej córki, co także zauważyli teściowie pozwanego, którzy mieszkają w odległości zaledwie ok. 150 metrów od powódki i widują czasami powódkę na zakupach.

Dowód: akta sprawy IV RC 930/86, wyrok SR w Wodzisławiu- (...) II K 77/17 – k. 30, wyrok SR w Wodzisławiu- (...) II K 1386/18 –k. 31, wyrok SO w Gliwicach V.2 Ka 430/18 –k. 33, umowa o kredyt hipoteczny – k. 38- 39, decyzja – k. 41-46,k. 58, zaświadczenia o wynagrodzeniu – k.46- 52, umowa najmu – k. 53 – 54, harmonogram spłat kredytu – k. 56- 57,faktury, rachunki – k. 8- 9v, k. 59- 60, dokumentacja medyczna – 62-68, zeznania powódki – k. 86v – 87, informacja ZUS – k. 94, zeznania pozwanego – k. 96-97.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody przeprowadzone w sprawie, szczegółowo powyżej opisane. Podawane przez powódkę i pozwanego w czasie zeznań dane w szerokim zakresie znajdowały potwierdzenie w dokumentach przedłożonych przez nich do akt sprawy. Przy czym podkreślić należy, że powódka w toku postępowania dowodowego mimo zobowiązania nie dostarczyła stosownej dokumentacji ( faktur, rachunków, dokumentacji medycznej, ani zaświadczenia z ZUS o wysokości świadczenia emerytalnego itp.) świadczącej o występowaniu po jej stronie stanu niedostatku, stąd też Sąd ustalając aktualne możliwości majątkowe i zarobkowe powódki oparł się w głównej mierze na jej zeznaniach.

Strony nie składały dalszych wniosków dowodowych, a w konsekwencji postępowanie dowodowe Sąd uznał za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy.

Sąd zważył.

M. - prawną podstawę żądania powódki stanowią przepisy art.128 k.r.o. oraz art. 129 § 1 i 2 k.r.o.

Zgodnie z art.128 k.r.o. obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania (obowiązek alimentacyjny) obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.

Stosownie do art.129 § 1 k.r.o. obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem; jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych – obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Zgodnie zaś z dyspozycją art.129 § 2 k.r.o. krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny w częściach odpowiadających ich możliwościom zarobkowym i majątkowym. Pokrewieństwo zaś oznacza wzajemny stosunek łączący osoby pochodzące od wspólnego przodka.

Dodatkowo co do roszczeń powódki względem pozwanego pamiętać należy o treści art.133 § 2 k.r.o., z którego wynika, iż poza szczególnym unormowaniem obowiązku alimentacyjnego rodziców względem dzieci niezdolnych do samodzielnego utrzymania się, uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu tezy III uchwały z 16 grudnia 1987r. w sprawach alimentacyjnych wyjaśnił, iż „niedostatek występuje wtedy, gdy uprawniony nie może w pełni własnymi siłami, z własnych środków, zaspokoić swych usprawiedliwionych potrzeb”. Charakteryzując bliżej to pojęcie Sąd Najwyższy ponadto stwierdził: „Zaspokojenie potrzeb każdego człowieka powinno nastąpić przede wszystkim z jego własnych środków. Dotyczy to dochodów z pracy, z majątku, ze świadczeń z ubezpieczenia lub zabezpieczenia społecznego.”

Nadto w wyroku z 20 stycznia 2000 r. w sprawie I CKN 1187/99 Sąd Najwyższy wskazał, że „niedostatek występuje nie tylko wtedy, gdy uprawniony do alimentacji nie posiada żadnych środków utrzymania, lecz określa także i taką sytuację materialną osoby uprawnionej, gdy nie może ona w pełni zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb”.

Przenosząc powyższe na kanwę niniejszej sprawy w pierwszej kolejności wskazać należy, iż powódka domagając się ustalenia alimentów od pozwanego (swojego syna) powinna w pierwszej kolejności wykazać, że znajduje się w niedostatku, a więc że nie może własnymi siłami w pełni zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb. W ocenie Sądu aktualna sytuacja majątkowa i życiowa powódki nie świadczy o wystąpieniu stanu niedostatku. Powódka otrzymuje bowiem świadczenie emerytalne w łącznej wysokości ponad 1400 zł netto. Dodatkowo otrzymuje tzw. „13- stą emeryturę”. Korzysta ze stałej pomocy finansowej pozostałej trójki dzieci, z którymi utrzymuje dobre relacje. W czasie pobytu dzieci powódki w Polsce powódka otrzymuje m.in. odzież, kremy, proszki do prania czy słodycze. Dodatkowo od jednej z córek powódka stale otrzymuje drobne kwoty pieniężne rzędu 10 zł, 50 zł czy 100 zł oraz korzysta z obiadów u córki gotując jednocześnie dla wnuka.

W ocenie Sądu wysokość świadczenia emerytalnego powódki, mając również na uwadze znaczną pomoc ze strony pozostałej trójki dzieci, pozwala powódce na zaspokojenie swoich usprawiedliwionych potrzeb i na pokrycie koniecznych wydatków. Podnieść należy, iż w toku postępowania powódka w żaden sposób nie wykazała, aby ponosiła wysokie koszty utrzymania i nie dostarczyła jakiejkolwiek dokumentacji mogącej świadczyć o tym fakcie. Wręcz przeciwnie wysokość kosztów mieszkaniowych powódki pozostaje na stosunkowo niskim poziomie, gdyż powódka uiszcza czynsz w wysokości zaledwie 500 zł miesięcznie, co przy obecnych realiach życiowych stanowi niewielką kwotę. Ponadto powódka również nie wykazała, że jest osobą schorowaną, gdyż nie przedstawiła stosownej dokumentacji medycznej.

Z kolei pozwany znajduje się w stosunkowo trudnej sytuacji finansowej. Wynajmuje mieszkanie w Wielkiej Brytanii, z powodu problemów kardiologicznych nie może podjąć pracy w wyższym wymiarze godzin, a dodatkowo obciążają go wysokie koszty związane z utrzymaniem nieruchomości w Polsce, gdyż rata samego kredytu hipotecznego wynosi 1200 zł miesięcznie. Aktualnie pozwany nie czerpie żadnych dochodów z tytułu najmu nieruchomości położonej w Polsce.

Mając na uwadze powyższe oraz fakt, iż zasądzenie alimentów nie ma na celu podniesienia standardu życiowego powódki orzeczono jak w punkcie 1 sentencji na podstawie art. 128 k.r.o. w zw. z art. 129 k.r.o. i. art.133 § 2 k.r.o.

Na marginesie wskazać należy, iż powoływanie się przez powódkę na fakt ponoszenia wysokich kosztów leczenia i rehabilitacji w związku z doznanym urazem ortopedycznym nie jest przedmiotem niniejszego postępowania, zwłaszcza że powódka wytoczyła przed tut. Sądem przeciwko pozwanemu powództwo o odszkodowanie i zadośćuczynienie z tytułu tych kosztów domagając się zasądzenia od pozwanego kwoty w łącznej wysokości 12 000 zł.

Mając na względzie wynik postępowania w niniejszej sprawie (przegraną strony powodowej), na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. oraz § 4 ust.1 pkt 9 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z dnia z dnia 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800) Sąd zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

R., 7 grudnia 2020 roku Sędzia Ewa Woźniczka