Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 21 maja 2018 roku (data prezentaty sądu), powód M. M. (1) wniósł o obniżenie alimentów zasądzonych na rzecz jego córki N. M., wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 11 października 2017 roku (sygn. akt VI C 877/14), z kwoty 1000 złotych miesięcznie do kwoty 250 złotych miesięcznie, płatnych do rąk matki do dnia 5 każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w przypadku uchybienia w płatności którejkolwiek z rat. Nadto, żądanie pozwu obejmowało zwrot kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, iż żądanie jest zasadne z uwagi na istotną zmianę w zakresie kosztów związanych z mieszaniem małoletniego dziecka oraz znacznym wzrostem kosztów realizacji kontaktów powoda z małoletnią (pozew k. 4 – 8).

W odpowiedzi na pozew przedstawicielka małoletniej N. M. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na rzecz małoletniej pozwanej kosztów procesu według norm przepisanych. W treści pisma procesowego kwestionowano zasadność przedmiotowego powództwa wskazując, że możliwości zarobkowe powoda wzrosły w odniesieniu do momentu orzekania alimentów przez Sąd Okręgowy w Warszawie, zaś sytuacja matki pozwanej uległa pogorszeniu, a to z uwagi na fakt zmiany sytuacji finansowej oraz ze względu na to, że matka pozwanej w grudniu 2016 roku urodziła dziecko pochodzące z nieformalnego związku, zaś w chwili wnoszenia odpowiedzi na pozew spodziewała się kolejnego dziecka. (odpowiedź na pozew k. 111 – 115).

Strony podtrzymały powyższe stanowiska do końca postępowania (k. 386).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Rodzice małoletniej N. M. faktycznie rozstali się 31 sierpnia 2015 roku (przesłuchanie stron postępowania o rozwód k. 837 sprawy o sygn. VI C 877/14).

Wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 11 października 2017 roku (w sprawie o sygn.. VI C 877/14) rozwiązano przez rozwód związek małżeński zawarty w dniu 7 czerwca 2008 roku pomiędzy powodem M. M. (1) oraz reprezentantką pozwanej A. M. – bez orzekania o winie. W tym samym orzeczeniu pozostawiono wykonywanie władzy rodzicielskiej nad małoletnią córką byłych małżonków – obojgu rodzicom, a nadto ustalono, że miejscem pobytu małoletniej będzie każdorazowe miejsce zamieszkania matki dziecka. W dalszej części wyroku ustalono, że M. M. (1) będzie miał prawo kontaktów z małoletnią córką N. M. zgodnie z ugodą zawartą pomiędzy stronami. W myśl tej ugody, strony zgodnie oświadczyły, że kontakty ojca z małoletnią córką będą się odbywały poza miejscem jej zamieszkania w każdy piątek po zakończeniu przez małoletnią zajęć szkolnych do godziny 21:00, a w przypadku dni wolnych od nauki od godziny 17:00 do godziny 21:00 – przy czym ojciec odbierze i odwiezie dziecko po zakończonym kontakcie, a nadto w każdy I oraz III weekend miesiąca, począwszy od piątku poprzedzającego weekend od godziny zakończenia przez małoletnią zajęć szkolnych, a w przypadku braku zajęć szkolnych od godziny 17:00 do godziny 19:30 w niedzielę, przy czym po zakończeniu spotkania ojciec odwiezie córkę do miejsca jej zamieszkania (porozumienie k. 825 – 828 akt sprawy VI C 877/14, wyrok o rozwód k. 840 akt sprawy VI C 877/14).

W dacie orzekania przez Sąd Okręgowy w Warszawie w sprawie IV C 877/14 sytuacja stron wyglądała następująco:

Małoletnia N. M. miała 8 lat. Była zasadniczo zdrowym dzieckiem, wymagała jedynie konsultacji ortopedycznych oraz stosowania specjalistycznego obuwia, w związku z chorobą stawów. Koszt utrzymania dziecka wynosił około 1800 złotych. Na powyższe składały się takie wydatki jak: wyżywienie - 500 – 600 złotych, ubrania i środki czystości 200 – 250 zł, wydatki szkolne – 50 zł, nauka gry na skrzypcach – 400 zł, wizyty lekarskie – 40 zł, zajęcia taneczne – 164 zł, wyjazdy – 100 zł, koszty wynajmu mieszkania oraz opłat eksploatacyjne około 700 złotych (przesłuchanie stron postępowania o rozwód k. 837 sprawy o sygn. VI C 877/14).

Przedstawicielka ustawowa małoletniej - A. M. w chwili orzekania przez Sąd Okręgowy miała 39 lat, nie była zatrudniona. W grudniu 2016 roku urodziła dziecko ze związku z J. K.. Pobierała zasiłek macierzyński oraz świadczenie tzw. „500+”. Łączne dochody matki małoletniej wynosiły 2500 złotych. Wraz z partnerem oraz dziećmi zajmowała wynajmowane mieszkanie w W.. Koszt czynszu najmu wynosił 2500 złotych (przesłuchanie stron postępowania o rozwód k. 837 sprawy o sygn. VI C 877/14, umowa najmu k. 11 – 11v).

Powód M. M. (1) miał 43 lata. Osiągał miesięczny dochód w wysokości 3300 złotych. Był zatrudniony na stanowisku specjalisty do spraw zakupów i logistyki. Mieszkał sam w mieszkaniu zajmowanym niegdyś wraz z byłą żoną i córką. Utrzymywał regularne kontakty z córką (przesłuchanie stron postępowania o rozwód k. 837 sprawy o sygn. VI C 877/14).

Obecnie sytuacja stron wygląda następująco:

Małoletnia N. M. ma niemal 10 lat. Zasadniczo jest zdrowym dzieckiem, jednak zmaga się z chorobą stawów, co wymaga stałych konsultacji lekarskich oraz zakupu specjalistycznych wkładek ortopedycznych ( karta oceny stóp i kolan k. 219).

Małoletnia wraz z matką, parterem matki oraz dwójką przyrodniego rodzeństwa mieszka w miejscowości Ł. w województwie (...) (50 km od W.). Zajmują część domu jednorodzinnego (piętro o powierzchni 65 m ²) należącego do rodziców partnera matki.

Łączny koszt utrzymania małoletniej wynosi około 1800 złotych. Na powyższe składają się wydatki związane z mieszkaniem oraz mediami w wysokości około 400 złotych, wyżywienie (tj. posiłki spożywane w szkole, jak i w domu – zaświadczenie k. 216) stanowi wydatek 500 złotych, tzw. wydatki „szkolne” (składki, podręczniki, przybory szkolne – zaświadczenie k. 215 i 216) obejmują 100 złotych. Zakup odzieży i obuwia stanowi koszt 120 złotych, zaś środki czystości i kosmetyki – około 100 złotych. Koszt wizyt lekarskich oscyluje w granicach 60 złotych miesięcznie (rachunek k. 217v), zakup leków to koszt około 100 złotych, zaś zakup obuwia i wkładek to koszt 400 złotych rocznie (rachunek k. 214). Pozwana uczęszcza również na kurs języka angielskiego, którego koszt wynosi 143 złote (potwierdzenie przelewu k. 358), a nadto w okresie wakacyjnym pozwana uczestniczyła w obozie językowym o wartości około 2300 złotych (faktura VAT k. 369 - 370). Co więcej, małoletnia brała udział w zajęciach tanecznych, których koszt wynosił od 110 zł do 176 zł miesięcznie (faktury VAT k. 210 – 212). Zgodnie z oświadczeniem matki, pozwana będzie brała udział w zajęciach teatralnych w cenie 200 złotych miesięcznie (zeznania przedstawicielki pozwanej k. 385).

Przedstawicielka ustawowa małoletniej - A. M. ma 40 lat, z zawodu jest grafikiem komputerowym. Od grudnia pobierała świadczenia związane z urlopem macierzyńskim uzyskując dochód w wysokości około 1000 złotych. Przedstawicielka ustawowa małoletniej pozostaje w nieformalnym związku z J. K., z którym ma dwoje dzieci: A. (9 miesięcy, kserokopia aktu urodzenia k. 263) oraz M. (3 lata, kserokopia aktu urodzenia k. 262), u którego zdiagnozowano autyzm. M. wymaga stałej opieki w związku ze wskazaną chorobą (zaświadczenie lekarskie k. 371 orzeczenie o niepełnosprawności k. 381).

Matka pozwanej wraz z trójką dzieci i partnerem zajmują piętro domu jednorodzinnego należącego do rodziców J. K., uiszczając czynsz w wysokości 500 złotych miesięcznie (umowa najmu k. 199) w Ł.. Nadto, do kosztów eksploatacji nieruchomości należą opłaty za telewizję w kwocie 70 złotych (k. 205), prąd w wysokości około 167 zł (rachunek k. 195 - 196), opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w wysokości 36 zł (rachunek k. 198) oraz podatek od nieruchomości w wysokości czterech rat po 189 zł (wyciąg k. 197). Matka pozwanej w 2017 roku osiągnęła dochód w wysokości 19 133,44 zł (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu za rok 2017 k. 139 – 142), zaś w 2018 roku w wysokości 9 039,28 zł (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu za rok 2018 k. 347 - 349). W dacie orzekania matka pozwanej pozostawała na zasiłku macierzyńskim, uzyskując świadczenie w wysokości 1200 złotych miesięcznie. W momencie zakończenia wypłaty wskazanych wyżej świadczeń, A. M. podejmie starania o uzyskanie zasiłku pielęgnacyjnego, w związku opieką nad niepełnosprawnym synem M.. Wówczas będzie uzyskiwać świadczenie w wysokości 1500 złotych, jednak warunkiem pobierania tych świadczeń jest niepodejmowanie dodatkowego zatrudnienia.

(...) przedstawicielki pozwanej - J. K. w 2017 roku osiągnął dochód w wysokości 33 187,82 zł (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu za rok 2017 k. 135 - 138), zaś w 2018 roku 35 562,28 zł (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu za rok 2018 k. 351 – 353). Obecnie jest zatrudniony w ramach umowy o pracę, pobierając pensję w wysokości około 1630 zł (umowa o pracę k. 281), jednocześnie posiada zobowiązanie w postaci świadczeń alimentacyjnych na swoje pierwsze dziecko, w wysokości 600 zł miesięcznie (zeznania przedstawicielki pozwanej k. 384, potwierdzenia przelewu k. 284 - 290).

A. M. partycypuje w kosztach spłaty kredytu mieszkania objętego współwłasnością wraz z byłym mężem (potwierdzenie przelewu k. 189 - 191, a nadto jej partner J. K. od lutego do lipca 2018 roku zawarł pięć umów o kredyt w kwotach od 5649 zł do 16871 zł celem uzyskania środków na remont pomieszczeń zajmowanych przez matkę A. M., J. K. oraz ich dzieci (umowy kredytowe k. 146 – 179).

Powód M. M. (1) ma 45 lat. Powód pobiera średnie miesięczne wynagrodzenie netto w wysokości 3 666,83 zł (zaświadczenie z zakładu pracy k. 39). Co więcej oprócz świadczonej pracy w ramach umowy o pracę, udziela korepetycji, z czego osiąga miesięczny dochód w wysokości około 1000 zł. W 2017 roku powód osiągnął dochód w wysokości 59 159,43 złotych (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu za rok 2017 k. 14 – 15). W 2018 roku powód osiągnął dochód w wysokości 65 273,96 złotych (zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu za rok 2018 k. 336 - 339). Wraz z byłą żoną spłaca kredyt mieszkaniowy zaciągnięty we frankach szwajcarskich na zakup lokalu mieszkalnego położonego w P., gdzie powód obecnie mieszka. Udział powoda w spłacie poszczególnych rat wynosi około 1000 zł – w zależności od kursu franka szwajcarskiego (wyciąg z harmonogramu spłat rat kredytu k. 17, potwierdzenie przelewu k. 43 - 48). Łączne opłaty uiszczane na rzecz wspólnoty mieszkaniowej związane z eksploatacją lokalu zajmowanego przez powoda wynoszą 529, 45 zł (zawiadomienie o wysokości opłaty miesięcznej obowiązującej od 01 maja 2017 roku k. 18, potwierdzenie przelewu k. 50 - 55). Powód uiszcza również składkę na ubezpieczenie wskazanego powyżej mieszkania, w wysokości 140 zł miesięcznie (polisa ubezpieczeniowa k. 19). Miesięczny koszt usług związany z telewizją, Internetem i telefonem wynoszą ok. 105 zł (rachunek (...) k. 21, 56 - 61), opłaty za pobraną energię elektryczną – 95 zł (faktura VAT k. 22, 74 - 78), abonament za telefon komórkowi – 39 zł (rachunek k. 24 – 25, 62 - 73), koszt ubezpieczenia samochodu należącego do powoda 1 226 zł rocznie (polisa ubezpieczeniowa k. 26).

Powód regularnie uiszcza należności alimentacyjne zasądzone na rzecz małoletniej w wyroku o rozwód (potwierdzenia przelewów k. 79 – 84). Nadto, podczas kontaktów z małoletnią powód dokonuje zakupów zabawek, odzieży oraz partycypuje w dodatkowych wydatkach, takich jak Pierwsza Komunia, czy wyjazdy (rachunki k. 85 – 93).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy i powołanego powyżej, w tym w szczególności dowodu z przesłuchania stron, które Sąd uznał za wiarygodne.

Zeznania powoda M. M. (1) (k. 383) Sąd ocenił jako zasadniczo wiarygodne. Należy wskazać, że w istocie koszty związane z realizowaniem kontaktów z małoletnią pozwaną wpływają na budżet powoda i w tym zakresie Sąd dał wiarę jego depozycjom. Jednocześnie należy wskazać, że w realiach niniejszej sprawy fakt wzrostu kosztów związanych z spotkaniach z córką nie może mieć wpływu konieczność pokrywania uzasadnionych i koniecznych wydatków związanych z potrzebami małoletniej. W tym kontekście zeznania powoda mają charakter subiektywnej relacji, a to z uwagi na fakt, że jego sytuacja materialna uległa poprawie. Jak wynika z protokołu przesłuchania stron procesu o rozwód (w sprawie o sygn. VI C 877/14 k. 837) w momencie orzekania alimentów na rzecz małoletniej, powód osiągał dochód w wysokości 3300 złotych (a nie jak twierdził w niniejszym procesie – 2500 k. 383). Obecnie pobiera wynagrodzenie w kwocie około 3 666 złotych. Dodatkowo powód udziela korepetycji, z czego – jak deklarował – uzyskuje środki w wysokości około 1000 złotych.

Zeznaniom przedstawicielki pozwanej Sąd nadał przymiot wiarygodności. W zasadniczej części bowiem depozycje to znajdują odzwierciedlenie w dokumentacji zgromadzonej w aktach sprawy.

Zeznania świadka B. Z. (k. 360 – 363) Sąd ocenił jako wiarygodne i rzetelne. Świadek referowała znane jej fakty w sposób obiektywny i rzeczowy. Mimo tego, iż świadek jest związana ze stroną pozwaną, to nie sposób dopatrzeć się w jej depozycjach znamion stronniczości, czy konfabulacji. Co więcej, zeznania te są w pełni kompatybilne z dokumentacją znajdującą się w aktach sprawy. Tym samym przedmiotowe depozycje nie wpłynęły znacząco na treść rozstrzygnięcia, bowiem powtarzały treści znane z innych źródeł dowodowych.

Jak wskazano powyżej, Sąd poczynił ustalenia faktyczne w oparciu o dokumentację zgromadzoną w aktach sprawy. Jednocześnie należy wskazać, że Sąd uznał za nieprzydatne do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy dowody w postaci: dokumentacji komorniczej ( k. 129 – 132), a to z uwagi na to, że konieczność uzyskania wsparcia w wyegzekwowaniu należności – jak wynika z przedmiotowych dokumentów - miała charakter incydentalny i nie świadczy o tym, że ojciec małoletniej nie wywiązuje się należycie z obowiązków alimentacyjnych. Nadto, Sąd pominął w swoich rozważaniach treści zawarte w wiadomościach e-mail, których wydruki znajdują się wśród materiałów dołączonych przez stronę pozwaną. Co prawda, wiadomości te ukazują silny konflikt między rodzicami nieletniej, jednak okoliczność ta była irrelewantna dla sformułowania rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.

Przedstawicielka pozwanej dołączyła nadto do akt sporawy liczne faktury VAT. Z treści tych dokumentów prywatnych wynikają wydatki związane z bieżącymi zakupami artykułów spożywczych, kosmetyków, chemii gospodarczej (k. 220 – 248). Sąd pominął te dowody, bowiem nie sposób zweryfikować, która z pozycji umieszczonej na rachunku dotyczy wydatków związanych z osobą małoletniej. Ustalając bieżące potrzeby pozwanej Sąd przede wszystkim kierował się zasadami logiki i doświadczenia życiowego, aktualnymi cenami towarów i usług oraz potrzebami dziecka w wieku wczesnoszkolnym.

Sąd pominął w ustaleniach faktycznych dowody w postaci wydruków ofert wynajmu mieszkania w P. (k. 301 – 310). Przywołane dowody miały ukazywać możliwość uzyskania przez powoda dodatkowych środków z wynajmu lokalu aktualnie przez niego zajmowanego. W ocenie Sądu, tego rodzaju twierdzenia strony pozwanej są zbyt daleko idące. Nie należy czynić zarzutu właścicielowi mieszkania z tego powodu, że nie zdecydował się na wynajęcie jednego z pokoi. Zamieszkanie z obcą osobą (najemcą) jest poważnym krokiem.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo wniesione przez M. M. (1) okazało się niezasadne, dlatego też podlegało oddaleniu w całości.

Na wstępie rozważań należy podnieść, iż stan faktyczny w niemniejszej sprawie nie był przedmiotem kontrowersji, bowiem w przeważającej części ustalenia faktyczne oparto o treść wiarygodnej i autentycznej dokumentacji przedłożonej przez strony postępowania. Warto przy tym wskazać, iż strony nie zgłaszały żadnych zastrzeżeń, co do przydatności dowodowej przedmiotowej dokumentacji. Zasadniczy spór koncertował się wokół dwóch głównych zagadnień. Po pierwsze należało rozstrzygnąć, czy nastąpiła zmiana w wysokości kosztów utrzymania małoletniej N. M. w związku ze zmianą miejsca zamieszkania. Po drugie należało poddać ocenie, czy fakt ponoszenia przez ojca małoletniej kosztów związanych z realizacją kontaktów z córką może mieć wpływ na obniżenie należnych dziecku świadczeń alimentacyjnych.

Odpowiedź na powyższe zagadnienia jest przecząca, co skutkowało koniecznością oddalenia powództwa, a co zostanie szczegółowo wyjaśnione w dalszej części uzasadnienia.

Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kro, rodzice mają obowiązek świadczeń względem dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Jak stanowi natomiast treść art. 135 § 1 i 2 kro, zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie albo wobec osoby niepełnosprawnej może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dziecka stanowi uszczegółowienie wynikającego z art. 96 § 1 kro ogólnego obowiązku troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i należytego przygotowania go, odpowiednio do jego uzdolnień, do pracy dla dobra społeczeństwa (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 czerwca 1999 r., III CKN 199/99).

Granicę obowiązku alimentacyjnego stanowią uzasadnione potrzeby dziecka. „Zgodnie z utrwaloną w orzecznictwie zasadą, dzieci mają prawo do równej stopy życiowej z rodzicami i to zarówno wtedy, gdy żyją z nimi wspólnie, jak i wtedy, gdy żyją oddzielnie. Oznacza to, że rodzice powinni zapewnić dziecku warunki materialne odpowiadające tym, w jakich żyją sami. Nie będzie to jednak dotyczyło potrzeb będących przejawem zbytku” (por. Z. Krzemiński, Alimenty i ojcostwo. Komentarz, Oficyna, 2008, wyd. III opubl. Lex).

Zmiana obowiązku alimentacyjnego, zgodnie z art. 138 kro możliwa jest w razie zmiany stosunków tzn. wtedy, gdy zmianie ulegają uzasadnione potrzeby uprawnionego albo możliwości zarobkowe zobowiązanego. Zmiana taka musi być istotna.

Zgodnie z tezą wyroku Sądu Najwyższego z 26 marca 1969 roku (III CRN 54/69), przy ocenie, czy zachodzą przesłanki do zmiany orzeczenia dotyczącego obowiązku alimentacyjnego w myśl art. 138 k.r.o., należy brać pod uwagę wszelkie okoliczności mogące świadczyć o zmianie stosunków, a zwłaszcza możliwości zarobkowych i majątkowych stron,

W okolicznościach niniejszej sprawy nie ulega wątpliwości, iż na przestrzeni dwóch lat, trwania obowiązku alimentacyjnego doszło do zmian sytuacji życiowej stron postępowania. Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, iż nie zmienił się „bilans” koniecznych wydatków związanych z utrzymaniem małoletniej. Co prawda, koszty związane z mieszkaniem uległy nieznacznemu obniżeniu, jednak nie można tracić z pola widzenia faktu, że małoletnia dorasta, a wraz z nią wzrastają jej potrzeby. W szczególności małoletnia podejmuje naukę języka angielskiego w ramach zajęć pozachodnich, a nadto rozwija swoje talenty i pasje artystyczne. Jak wskazywała matka, małoletnia jest uzdolniona artystycznie, wobec czego rolą rodziców jest - przy uwzględnieniu ich możliwości zarobkowych - rozwijanie predyspozycji dziecka.

Przyjmuje się, za uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 roku (III CZP 91/86), że „przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu - odpowiedni do jego wieku i uzdolnień - prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Możliwości zarobkowe i majątkowe zobowiązanego określają zarobki i dochody, jakie uzyskiwałby przy pełnym wykorzystaniu swych sił fizycznych i zdolności umysłowych, nie zaś rzeczywiste zarobki i dochody.”

Następnie wskazać należy, że w doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, iż w zakres usprawiedliwionych potrzeb niesamodzielnego dziecka wchodzą wydatki związane bezpośrednio z jego utrzymaniem, takie jak wydatki na wyżywienie, naukę, odzież, czy też środki higieniczne, ale także koszt dostarczenia mu środków niezbędnych dla jego rozwoju fizycznego i duchowego, a ponadto koszt zapewnienia mu dachu nad głową, a więc wydatki związane z utrzymaniem miejsca zamieszkania, w którym ulokowane jest jego centrum interesów życiowych (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 19 listopada 2012 r., I ACz 1711/12; postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 listopada 1996 r., I CRN 93/96).

W zestawieniu z powyższymi okolicznościami należy poddać analizie obecną sytuację powoda. W tym przypadku należy podzielić spostrzeżenia pozwanej, iż sytuacja majątkowa powoda uległa poprawie. Powód sam bowiem wskazał, że łączny miesięczny dochód uzyskany ze stosunku pracy oraz udzielanych korepetycji wynosi około 4500 złotych.

Należy podkreślić, że obowiązki rodziców względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, mają dwojaką naturę: z jednej strony polegają one na dostarczaniu, w naturze lub pieniądzu, środków niezbędnych do zapewnienia dziecku mieszkania, wyżywienia, odzieży, pomocy naukowych, wypoczynku, rozrywek kulturalnych i leków, a z drugiej strony przybierają postać starań o rozwój fizyczny i umysłowy dziecka, co wiąże się z nakładem osobistej pracy wychowawczej oraz świadczeniem takich usług, jak pielęgnowanie dziecka, nadzór nad nim, przygotowywanie posiłków, dbanie o czystość, zapewnienie opieki w chorobie (K. Pietrzykowski (w:) Kodeks rodzinny i opiekuńczy Komentarz, red. K. Pietrzykowski 2015 wyd. 4, SIP Legalis; T. Smyczyński (w:) System Prawa Prywatnego, Tom 12, red. T. Smyczyński, wyd. 2, 2011, SIP Legalis)

Sąd orzekający w niniejszej sprawie w pełni podziela zapatrywania Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 21 marca 1967 r. (II CR 497/66, LEX nr 6129), gdzie stwierdzono, że matka może wykonywać swój obowiązek alimentacyjny wobec dziecka w całości lub w części przez osobiste starania o jego utrzymanie lub wychowanie (art. 135 § 2 kro). Te osobiste starania posiadają - oprócz niewymiernej wartości moralnej i uczuciowej dla dziecka - określoną wartość materialną, dającą się przeliczyć na rentę pieniężną.

W tym kontekście Sąd zwraca uwagę, że ojciec małoletniej czyni starania, by uczestniczyć w życiu swojego dziecka, wpływać na jego wychowanie i sprawować nad nim osobistą pieczę w ramach kontaktów ustalonych przez byłych małżonków ramach ugody. Sąd dostrzega, że powód zabiega o regularny kontakt z dzieckiem oraz bierze (w miarę swych możliwości) odpowiedzialność za jej wychowanie. Jednocześnie, zauważyć należy, że bieżąca opieka nad małoletnią spoczywa na matce. Wobec powyższego, Sąd ustalając, iż łączny koszt utrzymania małoletniej wynosi 1800 złotych uznał, że udział ojca małoletniej w powyższej kwocie wynosi 1000 złotych, zaś matki 800 złotych.

Powód uzasadniając swoje żądanie powołał się również na wzrost kosztów związanych z wykonywaniem kontaktów z dzieckiem. W ocenie Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, koszty dojazdu, noclegu i inne wydatki związane ze „spowodowaniem” osobistej styczności z dzieckiem nie mogą wpłynąć na wysokość obowiązku alimentacyjnego. W tym kontekście należy rozróżnić dwie kwestie: realizacja uzasadnionych potrzeb dziecka w trakcie kontaktów (czy to poprzez osobiste starania o wychowanie i opiekę, styczność z dzieckiem, czy poprzez realizowanie potrzeb materialnych w trakcie wykonywania kontaktu) oraz koszt dojazdu umożliwiającego realizację kontaktów. W drugim przypadku wydatki poczynione na poczet doprowadzenia do kontaktu nie wpływają na zakres potrzeb dziecka.

Należy podkreślić, że zmiana miejsca zamieszkania pozwanej wraz z matką nie może być poczytywana jako rodzaj szykany wobec powoda. Przeprowadzka ta bowiem była konieczna z uwagi na bardzo wysokie koszty mieszkania w obrębie W. oraz z uwagi na warunki lokalowe w związku z powiększeniem się rodziny matki małoletniej. Poza wszelką wątpliwością pozostaje również fakt, że pozwana wraz z matką miały pełne prawo do zmiany miejsca zamieszkania na terenie całej Polski i nie sposób z tego faktu czynić im zarzutu. Nie można również tracić z pola widzenia innych doniosłych okoliczności. Mianowicie, od momentu zasądzenia alimentów przez Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 11 października 2017 roku znacząco zmieniła się sytuacja matki małoletniej. Otóż małoletnia ma obecnie dwoje przyrodniego rodzeństwa, przy czym jedno z nich ma orzeczony status dziecka niepełnosprawnego z rozpoznaniem autyzmu. Te okoliczności nie mogą pozostać bez wpływu na ocenę możliwości łożenia na utrzymanie córki przez jej matkę.

Zwrócić należy również uwagę na to, że na wysokość należnych alimentów nie może mieć wpływu sposób wykonywania kontaktów. Ustawodawca przewidział bowiem stosowne instrumenty prawne dla uregulowania sposobu i częstotliwości spotkań z dzieckiem. Jeśli w ocenie powoda dotychczasowe ustalenia w tym przedmiocie straciły na funkcjonalności, należy złożyć stosowny wniosek o zmianę kontaktów. Sąd w odrębnym postępowaniu oceni, czy dotychczasowe ustalenia są adekwatne do zmiany miejsca zamieszkania dziecka. Wreszcie nie jest przedmiotem postępowania o zmianę wysokości świadczeń alimentacyjnych kwestia kosztów dojazdu ojca do małoletniej. Nie ulega wątpliwości, że dojazdy w okolice W. generują dodatkowe wydatki. Jednocześnie mając na uwadze obecne dochody powoda nie istnieją powody, by obniżyć alimenty z uwagi na zmniejszone możliwości finansowe powoda.

Wobec dotychczasowych rozważań, należy podkreślić, że Sąd rozstrzygając niniejszą sprawę miał na uwadze zasadny pogląd Sądu Najwyższego z dnia 25 marca 1985 r. (III CRN 341/84) zakres świadczeń alimentacyjnych należy - zgodnie z art. 135 § 1 kro - od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Należy przy tym stwierdzić, że pojęcie usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz pojęcie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, pozostają we wzajemnej zależności i obie te przesłanki wzajemnie na siebie rzutują, w szczególności przy ustalaniu wysokości alimentów przez sąd. Odmienny pogląd pozostawałby w sprzeczności z zasadą równej stopy życiowej dzieci i rodziców, obowiązującej także w sprawach alimentacyjnych.

Mając na uwadze powyższe, na mocy art. 133 § 1 k.r.o. w zw. z art. 135 § 1 i 2 kro w zw. z art. 138 kro w punkcie pierwszym orzeczenia Sąd oddalił powództwo.

W punkcie drugim orzeczono o kosztach postępowania. W tym zakresie Sąd miał na uwadze treść art. 98 § 1 i 3 kpc statuującego zasadę odpowiedzialności za wynik procesu. W myśl przywołanych przepisów, strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, zaś do niezbędnych kosztów procesu strony reprezentowanej przez adwokata zalicza się wynagrodzenie, jednak nie wyższe niż stawki opłat określone w odrębnych przepisach i wydatki jednego adwokata, koszty sądowe oraz koszty nakazanego przez sąd osobistego stawiennictwa strony. Dlatego w punkcie drugim Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 1800 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego, biorąc za podstawę rozstrzygnięcia § 2 ppkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2016 r., poz. 1667).

W związku z tym, że powód wraz z wniesieniem pozwu uiścił stosowną opłatę, Sąd w punkcie trzecim uznał koszty sądowe za uiszczone w całości.