Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód (...) we W. w pozwie przeciwko (...) w W. domagał się zasądzenia od pozwanego kwoty 29 585,37 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

a)  29 277,87 zł od dnia 6 marca 2018 r. do dnia zapłaty,

b)  307,50 zł od dnia 28 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty,

a także kosztów procesu według norm przepisanych.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym pozwany domagał się oddalenia powództwa oraz zasądzenia od powoda kosztów procesu według norm przepisanych.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 30 września 2020 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy:

1.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 14 980,74 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od kwot:

a)  14 730,74 zł od dnia 6 marca 2018 r. do dnia zapłaty,

b)  250 zł od dnia 28 sierpnia 2018 r. do dnia zapłaty;

2.  oddalił powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1 120 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd I instancji rozstrzygnięcie to oparł o podane niżej ustalenia faktyczne i rozważania.

W wyniku zdarzenia komunikacyjnego z dnia 31 grudnia 2017 r. uszkodzeniu uległ pojazd marki m. o nr rej. (...), stanowiący własność M. G.. Pozwany był ubezpieczycielem sprawcy szkody. Przyjął on zgłoszenie o przedmiotowej szkodzie i dokonał wypłaty odszkodowania z tego tytułu w kwocie 82 953,78 zł.

W dniu 13 czerwca 2018 r. poszkodowany zawarł z (...) z R. umowę przelewu wierzytelności od ubezpieczyciela sprawcy szkody - zawiadamiając o tym pozwanego. W dniu 15 czerwca 2018 r. (...) zawarł z K. D. umowę przelewu wierzytelności zawiadamiając o tym pozwanego. Kolejną umowę przelewu ww. wierzytelności K. D. zawarł w dniu 15 czerwca 2018 r. z powodową spółką, o czym pozwany został zawiadomiony pozwany.

Powód zlecił wykonanie kalkulacji naprawy uszkodzonego pojazdu w wyniku zdarzenia z dnia 31 grudnia 2017 r. W jej wyniku ustalono koszt restytucji na kwotę 112 231,65 zł brutto, natomiast koszt wykonania kalkulacji wyniósł 307,50 zł.

Całkowity koszt naprawy uszkodzonego pojazdu, pozwalający na przywrócenie stanu pojazdu do tego, jaki istniał przed zdarzeniem z dnia 31 grudnia 2017 r., przy użyciu części zamiennych o jakości O i Q z uwzględnieniem średnich cen rynkowych na lokalnym rynku w nieautoryzowanych zakładach wynosił 97 684,52 zł brutto. Zaś części o jakości Q są częściami produkowanymi na tych samych liniach produkcyjnych co części o jakości O i są używane do tzw. pierwszego montażu, nie różnią się od części o jakości O i pozwalają na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody pod względem technicznym jak i walorów estetycznych i funkcjonalnych.

Całkowity koszt przy zastosowaniu wyłącznie części o jakości O wyniósłby 112 194,38 zł brutto.

Nie budziła wątpliwości Sądu I instancji legitymacja czynna powoda, który prawa do przedmiotowej wierzytelności uzyskał na podstawie cesji (art. 509 § 1 i 2 k.c.). Sąd ten przywołał przepisy art. 34 ust. 1 i art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r., poz. 2060 ze zm.) przewidujące odszkodowanie z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej oraz art. 822 k.c. regulujący umowę ubezpieczenia takiej odpowiedzialności. Wskazał też, że świadczenie ubezpieczyciela obejmuje zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej wysokości poniesionej przez poszkodowanego szkody (art. 805 k.c.).

Opierając się o opinię biegłego Sąd Rejonowy zważył, że uzasadniony koszt naprawy uszkodzonego pojazdu, pozwalający na przywrócenie stanu pojazdu do tego, jaki istniał przed zdarzeniem z dnia 31 grudnia 2017 r., wynosi kwotę 97 684,52 zł brutto. W ocenie tego Sądu brak było podstaw do przyjęcia wysokości szkody w oparciu o wyłącznie o same części oryginalne. Pojazd w chwili zdarzenia miał 6 lat, lecz był znacznie wyeksploatowany, jego przebieg wynosił ponad 210 tysięcy km. Zdaniem Sądu I instancji istotne jest, że naprawa za pomocą części o symbolu O i Q przywróci pojazd do stanu sprzed zdarzenia i nie spowoduje spadku jego wartości. Części takie mają porównywalną jakość, wytrzymałość, zapewniają identyczną estetykę i funkcjonalność. Ponadto części Q produkowane są na tej samej linii produkcyjnej co komponenty danego pojazdu, jedynie bez logo. Biegły w opinii uzupełniającej szczegółowo uzasadnił dobór części o jakości Q, które zostały wyprodukowane przez firmę na pierwszy montaż do tego właśnie pojazdu jak reflektory, albo inne cenione marki do układu kierowniczego i zawieszenia.

Zdaniem Sądu Rejonowego ekonomicznie nieuzasadnione byłoby użycie wyłącznie części o jakości O, kiedy do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody zarówno pod względem technicznym jak i walorów estetycznych i funkcjonalnych wystarczy użycie części o jakości Q.

W konsekwencji powyższego Sąd I instancji uwzględniając opinię biegłego i wcześniej wypłacone przez pozwanego odszkodowanie w kwocie 82 953,78 zł, uznał za zasadną kwotę 14 730,74 zł tytułem dopłaty odszkodowania wraz z odsetkami. Zasadne było również, zdaniem tego Sądu, zrekompensowanie powodowi kosztów sporządzenia prywatnej ekspertyzy rzeczoznawcy w kwocie 250 zł, skoro pozwoliła ona oszacować powodowi wysokość żądanej zapłaty i jako taka pozostaje ona w normalnym związku przyczynowym ze szkodą. Z tego tytułu należało jednak zasądzić kwotę netto, albowiem powód jest podatnikiem podatku VAT i ma prawo do odliczenia kwoty podatku zapłaconego przez siebie od podatku należnego.

O kosztach procesu Sąd I instancji orzekł na podstawie art. 100 k.p.c. dokonując stosunkowego rozliczenia kosztów w stosunku do wyniku sporu.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając ten wyrok w części tj. w zakresie oddalającej powództwo co do kwoty 14 509,86 zł. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie:

-

art. 233 § 1 k.p.c. poprzez błędną ocenę materiału dowodowego, a w szczególności opinii biegłego, skutkującą ustaleniem, że pełnowartościowej naprawy pojazdu poszkodowanego wystarczające byłoby zastosowanie części zamiennych typu (...) z uwagi na fakt, że naprawa taka w pełni przywróci pojazd do stanu poprzedniego, podczas gdy z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, że w uszkodzonym pojeździe zamontowane były inne niż oryginalne części z logo producenta pojazdu,

-

art. 361 § 2 k.c. w zw. z art. 363 § 1 k.c. poprzez ich błędną wykładnię i uznanie, że naprawa pojazdu w oparciu o części zamienne typu (...) jest w stanie przywrócić pojazd do stanu sprzed szkody, podczas gdy zgodnie z jednolitym orzecznictwem Sądu Najwyższego odszkodowanie należy się zawsze w wysokości odpowiadającej kosztom profesjonalnej, zgodnej z wymogami producenta naprawy pojazdu.

Powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda dalszej kwoty 14 509,86 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 6 marca 2018 r. do dnia zapłaty, rozstrzygnięcie na nowo w przedmiocie kosztów procesu w I instancji, a ponadto o zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając apelację powód podkreślał, że chociaż części klasy Q teoretycznie powinny być częściami identycznymi z oryginalnymi, jednak takimi nie są. Nie przechodzą one odpowiednich badań i weryfikacji, pozwalających na potwierdzenie ich jakości.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie od powoda kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługiwała na uwzględnienie.

Sąd Rejonowy poczynił w sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd Okręgowy aprobuje i przyjmuje za własne. W sytuacji zaś gdy sąd drugiej instancji orzeka na podstawie materiału zgromadzonego w postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, nie musi powtarzać dokonanych ustaleń, jeśli stwierdza, że ustalenia te przyjmuje je za własne (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r., III CKN 792/98, OSNC 1999, nr 4, poz. 83).

Zarzuty podniesione w apelacji opierają się wyłącznie na twierdzeniu, że Sąd Rejonowy błędnie przyjął, iż do przywrócenia uszkodzonego pojazdu do stanu sprzed szkody pojazdu wystarczające jest zastosowanie części zamiennych typu Q. Argumentacja powoda sprowadza się do twierdzenia, że w sytuacji gdy brak było dowodu, że w przedmiotowym pojeździe były zamontowane przed wypadkiem części nieoryginalne, to przywrócenie go do stanu sprzed szkody wymaga naprawy przy wykorzystaniu wyłącznie części oryginalnych, sygnowanych logo producenta pojazdu o jakości O.

W tej kwestii należy odwołać się do stanowiska Sądu Najwyższego, który w uzasadnieniu postanowienia z dnia 20 czerwca 2012 r., III CZP 85/11 (OSNC 2013, nr 3, poz. 37) wyjaśnił, że w razie uszkodzenia części pochodzącej bezpośrednio od producenta pojazdu, do naprawy albo obliczania kosztów naprawy nie muszą być wykorzystane tylko ceny takich dokładnie części (tj. części O). W ten sam sposób należy – co do zasady – ocenić wykorzystanie przy ustalaniu odszkodowania także innych części nowych, które są tej samej jakości, co części pochodzące bezpośrednio od producenta pojazdu, oznaczone jego znakiem towarowym albo logo (rozprowadzone w opakowaniach w ten sposób oznaczonych) i dystrybuowane w ramach jego sieci dystrybucji. Takimi częściami są występujące w obrocie części wyprodukowane przez tego samego producenta części, który dostarcza producentowi pojazdu części do montażu pojazdów lub części zamienne (części (...)). Są to części produkowane zgodnie ze specyfikacjami i standardami produkcyjnymi, ustalonymi przez producenta pojazdu, a więc części dokładnie tej samej jakości co części pochodzące bezpośrednio od producenta pojazdu. Stąd ich użycie należy co do zasady uznać za równoważne użyciu części oryginalnych, skoro różnią się one od nich tylko oznakowaniem.

Ciężar udowodnienia, iż w konkretnym przypadku ta reguła, dotycząca zasadności wykorzystania przy ustalaniu wysokości odszkodowania cen części równoważnych oryginalnym (jakimi są – jak wynika to jednoznacznie z opinii biegłego – zob. k. 121 akt – są części o jakości (...)) nie będzie miarodajna, obciąża stronę powodową (art. 6 k.c.). Odstępstwo od tej reguły odnosi się w szczególności do pojazdów będących jeszcze na gwarancji producenta, który wymaga od autoryzowanych warsztatów, by w ramach napraw gwarancyjnych korzystały wyłącznie z części zamiennych dostarczanych przez producenta pojazdów na potrzeby tych napraw. Może ono być związane także z wykazaniem, że zachodzi szczególny interes poszkodowanego uzasadniający dokonanie naprawy z wykorzystaniem części oryginalnych, np. gdy pojazd był dotychczas serwisowany i naprawiany wyłącznie przy użyciu takich części - pochodzących bezpośrednio od producenta pojazdu, a kontynuacja takiej „historii” pojazdu może wpłynąć na jego wartość handlową, lub też gdy poszkodowany potwierdzi swój uzasadniony interes w dokonaniu naprawy z wykorzystaniem części oryginalnych przez to, że jej faktycznie dokona (tak Sąd Najwyższy w wyżej cytowanym uzasadnieniu postanowienia z dnia 20 czerwca 2012, III CZP 85/11). Tego rodzaju okoliczności powód w niniejszej sprawie jednak nie podnosił, ograniczając się wyłącznie do kwestionowania trafnego – w świetle powołanej wyżej argumentacji – stanowiska biegłego o równoważności części O i Q. Ich użycie pozwala na przywrócenie uszkodzonego pojazdu do stanu jego technicznej używalności istniejącej przed wyrządzeniem szkody przy uwzględnieniu technologicznej metody odpowiadającej rodzajowi uszkodzeń pojazdu (por. uchwałę SN z dnia 13 czerwca 2003 r., III CZP 32/03, OSNC 2004, nr 4, poz. 51).

Mając to na uwadze Sąd Okręgowy oddalił apelację powoda na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 w zw. z art. 99 i art. 391 § 1 zd. 1 k.p.c., tj. na zasadzie odpowiedzialności za wynik sprawy, stosownie do stawek wynagrodzenia radcy prawnego określonych w § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. : Dz. U. z 2018 r., poz. 265).

Eliza Grzybowska Artur Fornal Jacek Wojtycki