Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 13 marca 2020 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych
Oddział w T. odmówił D. S. prawa do świadczenia uzupełniającego. Organ rentowy wskazał, że Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 18.05.2020 r. uznała ubezpieczoną za osobę zdolną do samodzielnej egzystencji. Wobec powyższego ubezpieczona nie spełnia jednej z przesłanek przyznania prawa do spornego świadczenia.

(decyzja k. 5 akt ZUS)

Od powyższej decyzji odwołała się wnioskodawczyni wnosząc o zmianę zaskarżonej decyzji i przyznanie prawa do świadczenia uzupełniającego. Wnioskodawczyni podkreśliła, że opinia Komisji została wydana wyłącznie w oparciu o dokumentację wbrew prośbom skarżącej o dokonanie jej badania. Wskazała również, że jej stan zdrowia uległ pogorszeniu.

(odwołanie k. 3 - 3)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania wywodząc jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

(odpowiedź na odwołanie k. 5 – 5 verte)

Sąd Okręgowy w Łodzi ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni D. S. urodzona (...) jest uprawniona do renty rodzinnej.

(bezsporne)

W dniu 13 marca 2020 r. złożyła wniosek o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji.

(wniosek k 1-2 akt ZUS)

Wnioskodawczyni została poddana badaniu, w wyniku którego Lekarz Orzecznik Oddziału ZUS orzeczeniem z dnia 14 kwietnia 2020 r. ustalił, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Rozpoznał u niej zmiany zwyrodnieniowe wielostawowe, stan po endoprotezoplastyce stawów biodrowych w 2015 i 2017 r. Wskazał, że w 2018 roku została wypisana z rehabilitacji szpitalnej z poprawą sprawności, sprawnie poruszała się przy pomocy kuli łokciowej. Dodatkowo u skarżącej stwierdził występowanie szpotawości kolana prawego, zespół bólowy barku lewego, nadciśnienie tętnicze. Powyższa opinia została wydana jedynie w oparciu o wskazaną dokumentację lekarską bez przeprowadzenia badania odwołującej.

(opinia LO k 7 akt orzeczniczych ZUS)

Z uwagi na wniesiony sprzeciw sprawa została przekazana do rozpatrzenia przez Komisję Lekarską Oddziału ZUS, która orzeczeniem z dnia 18 maja 2020 r. uznała, że odwołująca nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji. Komisja rozpoznała u niej zmiany zwyrodnieniowe wielostawowe, przebytą endoprotezoplastykę stawów biodrowych z powodu zmian zwyrodnieniowych, nadciśnienie tętnicze, żylaki goleni, (...), chorobę niedokrwienną serca. Komisja wskazała, że jak wynika z epikryzy z 2018 roku sprawnie się poruszała przy pomocy jednej kuli łokciowej. Powyższa opinia również została wydana jedynie w oparciu o wskazaną dokumentację lekarską bez przeprowadzenia badania odwołującej.

(opinia KL k 10 akt orzeczniczych ZUS)

Skutkiem powyższego pozwany organ rentowy wydał zaskarżoną decyzję.

Z punktu widzenie neurologicznego u skarżącej rozpoznano zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa z przewlekłym zespołem bólowym bez istotnych deficytów neurologicznych. Wnioskodawczyni od wielu lat odczuwa bóle wielostawowe, szczególnie stawów biodrowych, przebyła operacje ortopedyczne w 2015 r. i 2017 r., skarży się na bóle odcinka lędźwiowo-krzyżowego, trudności w przemieszczaniu się, porusza się o kulach łokciowych z przyczyn ortopedycznych. Jest w stanie samodzielnie spożywać posiłki i utrzymywać higienę osobiostą, wymaga pomocy przy kąpieli, przy wchodzeniu i schodzeniu ze schodów. Jest w stanie samodzielnie ubrać się i rozebrać, w gabinecie pomagał jej w tej czynności syn. Z neurologicznego punktu widzenia odwołując jest zdolna do samodzielnej egzystencji.

(opinia neurologa k 34-36)

Z ortopedycznego punktu widzenia rozpoznano u odwołującej się zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów z upośledzeniem funkcji narządu ruchu i nasilonym zespołem bólowym, stan po endoprotezoplastyce stawów biodrowych z upośledzeniem funkcji, „zamrożony” bark lewy – brak funkcji. Badaniem ortopedycznym biegły stwierdził, że wnioskodawczyni porusza się bardzo powoli, wspomagana dwoma kulami łokciowymi, chód o jednej kuli możliwy jest tylko ze znacznym utykaniem na kończynę prawą, przy ubieraniu wymaga pomocy innej osoby. Ruchy kręgosłupa w odcinku szyjnym śladowo ograniczone, bolesne, znacznego stopnia ograniczenie pochylania się ku przodowi, ruchy żywo bolesne, niewielkie wzmożenie napięcia mięśni przykręgosłupowych. Nadto biegły stwierdził badaniem znacznego stopnia zaniki mięśniowe obręczy barkowej lewej, bark lewy zamrożony, odwiedzenie i zgięcie po 10-15 stopni, brak ruchów rotacyjnych, próba ruchu biernego żywo bolesna, zniekształcenie drobnych stawów obu rąk. W kończynach dolnych stwierdził brak zaników mięśniowych, szpotawość kolana prawego 20 stopni, zgięcie w obu stawach biodrowych do kąta 80-85 stopni, wyprost pełen, rotacje po 10 stopni, ograniczenie zgięcia w stawie kolanowym prawym o 20 stopni, ruchy we wszystkich stawach kończyn dolnych bolesne.

Biegły wskazał, że odwołując jest w stanie samodzielnie spożywać posiłki utrzymać podstawową higienę osobistą, jednak wymaga pomocy przy kąpieli, robieniu zakupów, wykonywaniu jakichkolwiek prac fizycznych w miejscu zamieszkania, wymaga pomocy przy ubieraniu się. Biegły podniósł, że zdolność do samodzielnej egzystencji to nie tylko możliwość spożycia posiłku sprawną kończyną górną prawą, ale również przygotowanie tego posiłku i zrobienie zakupów, aby mieć z czego ten posiłek przygotować. Wnioskodawczyni jest do tego niezdolna. Nadto stopień upośledzenia narządu ruchu skarżącej powoduje niemożność samodzielnej kąpieli tj. podstawowych czynności higienicznych.

Biegły podkreślił, że orzeczenia lekarzy orzeczników zostały wydane zaocznie, a stwierdzenie, że „porusza się sprawnie z pomocą jednej kuli” zostało przywołane z karty informacyjnej leczenia na oddziale rehabilitacyjnym szpitala w S., gdzie wnioskodawczyni była leczona w okresie od 8 czerwca 2018 roku do 4 lipca 2018 roku tj. dwa lata przed wydaniem opinii przez lekarzy ZUS.

Z punktu widzenia ortopedycznego w obecnym stanie zdrowia odwołująca jest niezdolna do samodzielnej egzystencji – wymaga pomocy osób trzecich prawie we wszytshc czynnościach życia codziennego.

(opinia biegłego ortopedy k. 40-43; k 61-63)

Sąd pomiął wniosek dowodowy organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego ortopedy, jako zmierzający jedynie do przedłużenia postępowania.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o całokształt materiału dowodowego zebranego w sprawie, w szczególności o załączone do akt sprawy akta rentowe ubezpieczonej, jej dokumentację medyczną oraz wydane w sprawie opinie biegłych: neurologa i ortopedy, a zatem biegłych, których specjalizacje odpowiadają rodzajowi schorzeń występujących u wnioskodawczyni.

Wskazani biegli zapoznali się z przedłożoną dokumentacją lekarską z przebiegu chorób i leczenia wnioskodawczyni i na podstawie tej dokumentacji oraz badania bezpośredniego wydali opinie.

Opinie biegłych są jasne, wnikliwe, spójne, logiczne i obiektywne, w sposób przejrzysty i wyczerpujący opisują stan zdrowia skarżącej oraz sporządzone zostały zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą w zakresie stanowiącym ich przedmiot, będąc tym samym wiarygodnym źródłem dowodowym. Powołany w sprawie biegły lekarz ortopeda jednoznacznie wskazał, że wnioskodawczyni nie jest zdolna do samodzielnej egzystencji.

W toku postępowania, wobec zgłoszonych przez organ rentowy zarzutów do opinii biegłego ortopedy, Sąd przeprowadził także dowody z opinii uzupełniającej. Sąd uznał, że w swojej opinii uzupełniającej biegły wyjaśnił w sposób wyczerpujący wszelkie wątpliwości odnośnie stwierdzonej niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonej.

Jak wyjaśnił biegły przede wszystkim, w odróżnieniu od lekarzy orzeczników, przeprowadził on szczegółowe badanie bezpośrednie i stwierdził jasno, że wnioskodawczyni wymaga pomocy przy ubieraniu się, co według biegłego nie jest spowodowane brakiem czasu, a niemożliwością fizyczną wykonania tej czynności, ma bardzo ograniczone ruchy w stawach biodrowych, kolana prawego i w stawie barkowym lewym, w którym to stawie jest praktyczny brak ruchu. Biegły podkreślił również, że biegła neurolog także wskazywała na to, że w czynnościach ubierania i rozbierania pomaga odwołującej syn. Biegły podniósł, że zdolność do samodzielnej egzystencji to nie tylko możliwość spożycia posiłku sprawną kończyną górną prawą, ale również przygotowanie tego posiłku i zrobienie zakupów, aby mieć z czego ten posiłek przygotować. Wnioskodawczyni jest do tego niezdolna. Nadto stopień upośledzenia narządu ruchu skarżącej powoduje niemożność samodzielnej kąpieli tj. podstawowych czynności higienicznych. W ocenie biegłego u wnioskodawczyni nie występują jedynie pewne ograniczenia ruchu, a ograniczenia uniemożliwiające samodzielną egzystencję.

Sąd uznał, że powyższe opinie biegłych są jak najbardziej wiarygodne. W świetle zebranego w sprawie materiału Sąd nie znalazł podstaw do odmowy wiary tym opiniom. Wszelkie wątpliwości, w ocenie Sądu, zostały wyjaśnione przez biegłego ortopedę w sposób nie budzący wątpliwości interpretacyjnych. Nadto należy podkreślić, że biegły wydał swoją opinię po przeprowadzeniu badania bezpośredniego, a nie zaocznie – jak lekarze orzecznicy – w oparciu o dokumentację sprzed ponad 2 lat. Z opinii wynika jednoznacznie, że występujące u wnioskodawczyni schorzenia czynią ją osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji. Z tych też powodów, Sąd Okręgowy w pełni podzielił wnioski wynikające z opinii sądowo – lekarskich i uznając je za pełnowartościowe dowody oparł na nich ustalenia faktyczne w sprawie.

Jeżeli opinia biegłego jest przekonująca i zupełna dla sądu, który swoje stanowisko w tym względzie uzasadnił, to fakt, iż opinia taka jest niepełna dla stron procesowych, nie jest przesłanką dopuszczenia w sprawie kolejnej opinii (zob. wyrok SN
z 6.05.2009 r., II CSK 642/08, L., postanowienie SN z 6.06.2012 r., I UK 113/12, L.). Dowód z opinii biegłego ma szczególny charakter, nie mogą więc tutaj mieć zastosowania wszystkie zasady o prowadzeniu dowodów, a w szczególności art. 217 § 1 k.p.c. W konsekwencji nie można przyjąć, że Sąd obowiązany jest dopuścić dowód
z kolejnych opinii biegłych w każdym wypadku, gdy opinia złożona jest niekorzystna dla strony (zob. wyrok SN z 15.02.1974 r. II CR 817/73, LEX nr 7404), co potwierdza również późniejsze orzecznictwo (zob. wyrok SN z 6.05.2009 r., II CSK 642/08 LEX nr 511998, wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 25.06.2009 r. V Ca 139/09 LEX nr 551993, postanowienie SN z 19.08.2009 r., III CSK 7/09 LEX 533130, wyrok SN z 16.09.2009r., I PK 79/09 LEX nr 5543670, wyrok SN z 30.05.2007 r., IV CSK 41/07 LEX nr 346211). Ponadto, w orzecznictwie podkreśla się także, że o ewentualnym dopuszczeniu dowodu z opinii biegłego nie może decydować wyłącznie wniosek strony, lecz zawarte w tym wniosku konkretne uwagi i argumenty podważające miarodajność dotychczasowej opinii lub co najmniej miarodajność tę poddające w wątpliwość, w przeciwnym wypadku wniosek taki musi być uznany za zmierzający wyłącznie do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania, co powinno skutkować jego pominięciem (art. 217 § 2 k.p.c.) – (tak wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 5.06.2002 r., III AUa 811/02 opubl. OSA 2003/9/35). Kierując się zatem wyżej przytoczonymi rozważaniami Sąd Okręgowy uznał, że wszystkie istotne
w sprawie okoliczności zostały wyjaśnione na podstawie przeprowadzonych dowodów
z opinii biegłych powołanych w niniejszej sprawie, a co za tym idzie nie ma potrzeby przeprowadzania dodatkowych dowodów. Odnośnie opinii biegłego ortopedy Sąd nie znalazł podstaw do jej kwestionowania, zaś organ rentowy nie przedstawił argumentów merytorycznych, które w kontekście opinii głównej i uzupełniającej, podważałyby wartość omawianych opinii. Co do wniosku ZUS o powołanie kolejnego biegłego ortopedy należało w związku z tym uznać, że spowodowałby on jedynie zbędne przedłużenie postępowania.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego i poczynionych na jego podstawie ustaleń faktycznych, odwołanie wnioskodawczyni okazało się zasadne.

Zgodnie z art. 1 ust. 3 ustawy z dnia 31 lipca 2019 r. o świadczeniu uzupełniającym dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji (Dz. U. z 2019 r. poz. 1622 ze zm.), świadczenie uzupełniające przysługuje osobom zamieszkującym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli są:

1) obywatelami Rzeczypospolitej Polskiej lub

2) posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywatelami państw członkowskich Unii Europejskiej, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub

3) cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

W myśl art. 2 ust. 1 ww. ustawy świadczenie uzupełniające przysługuje osobom, które ukończyły 18 lat i których niezdolność do samodzielnej egzystencji została stwierdzona orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczeniem o niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym i niezdolności do samodzielnej egzystencji, albo orzeczeniem o całkowitej niezdolności do służby i niezdolności do samodzielnej egzystencji, zwanym dalej "osobami uprawnionymi".

Art. 2 ust. 2 stanowi zaś, że świadczenie uzupełniające przysługuje osobom uprawnionym, które nie posiadają prawa do świadczeń pieniężnych finansowanych ze środków publicznych albo suma tych świadczeń o charakterze innym niż jednorazowe, wraz z kwotą wypłacaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, z wyłączeniem renty rodzinnej przyznanej w okolicznościach, o których mowa w art. 68 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2020 r. poz. 53 i 252), zasiłku pielęgnacyjnego oraz innych dodatków i świadczeń wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń, nie przekracza kwoty 1600 zł miesięcznie.

Na mocy art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy w sprawach nieuregulowanych w niniejszej ustawie, dotyczących postępowania w sprawie świadczenia uzupełniającego, wypłaty tego świadczenia oraz wydawania orzeczeń, o których mowa w art. 2 ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z wyjątkiem art. 136 tej ustawy.

W przedmiotowej sprawie jedyną sporną okolicznością był stan zdrowia wnioskodawczyni, i w szczególności, czy stan zdrowia wnioskodawczyni czyni ją niezdolną do samodzielnej egzystencji. Dokonanie ustaleń w spornym zakresie wymagało wiadomości specjalnych w rozumieniu art. 278 § 1 k.p.c., co oznaczało konieczność dopuszczenia dowodu z opinii biegłych dysponujących specjalistyczną wiedzą odpowiednią dla dokonania oceny stanu zdrowia odwołującej.

W tym zakresie sąd skorzystał z opinii biegłych sądowych lekarzy neurologa i ortopedy i nie znajdując podstaw do ich podważenia, w całości oparł się na ustaleniach opinii.

Z opinii biegłego ortopedy jasno wynika, że wnioskodawczyni jest niezdolna do samodzielnej egzystencji z powodu schorzeń szczegółowo opisanych w opinii.

Z ortopedycznego punktu widzenia rozpoznano u odwołującej się zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa i stawów z upośledzeniem funkcji narządu ruchu i nasilonym zespołem bólowym, stan po endoprotezoplastyce stawów biodrowych z upośledzeniem funkcji, „zamrożony” bark lewy – brak funkcji. Jednocześnie badaniem ortopedycznym biegły stwierdził, że wnioskodawczyni porusza się bardzo powoli, wspomagana dwoma kulami łokciowymi, chód o jednej kuli możliwy jest tylko ze znacznym utykaniem na kończynę prawą, przy ubieraniu wymaga pomocy innej osoby. Ruchy kręgosłupa w odcinku szyjnym śladowo ograniczone, bolesne, znacznego stopnia ograniczenie pochylania się ku przodowi, ruchy żywo bolesne, niewielkie wzmożenie napięcia mięśni przykręgosłupowych. Nadto biegły stwierdził badaniem znacznego stopnia zaniki mięśniowe obręczy barkowej lewej, bark lewy zamrożony, odwiedzenie i zgięcie po 10-15 stopni, brak ruchów rotacyjnych, próba ruchu biernego żywo bolesna, zniekształcenie drobnych stawów obu rąk. W kończynach dolnych stwierdził brak zaników mięśniowych, szpotawość kolana prawego 20 stopni, zgięcie w obu stawach biodrowych do kąta 80-85 stopni, wyprost pełen, rotacje po 10 stopni, ograniczenie zgięcia w stawie kolanowym prawym o 20 stopni, ruchy we wszystkich stawach kończyn dolnych bolesne.

Biegły wskazał, że odwołująca jest w stanie samodzielnie spożywać posiłki utrzymać podstawową higienę osobistą, jednak wymaga pomocy przy kąpieli, robieniu zakupów, wykonywaniu jakichkolwiek prac fizycznych w miejscu zamieszkania, wymaga pomocy przy ubieraniu się, co według biegłego nie jest spowodowane brakiem czasu, a niemożliwością fizyczną wykonania tej czynności, gdyż ma bardzo ograniczone ruchy w stawach biodrowych, kolana prawego i w stawie barkowym lewym, w którym to stawie jest praktyczny brak ruchu.

Warto również zauważyć, że biegła neurolog w swojej opinii także wskazywała na to, że w czynnościach ubierania i rozbierania pomaga odwołującej syn. A nadto, że biegły ortopeda, w odróżnieniu od lekarzy orzeczników, przeprowadził on szczegółowe badanie bezpośrednie. Trzeba bowiem zauważyć, iż orzeczenia lekarzy orzeczników zostały wydane zaocznie, bez jakiegokolwiek badania skarżącej, a stwierdzenie, że „porusza się sprawnie z pomocą jednej kuli” zostało przywołane z karty informacyjnej leczenia na oddziale rehabilitacyjnym szpitala w S., gdzie wnioskodawczyni była leczona w okresie od 8 czerwca 2018 roku do 4 lipca 2018 roku tj. dwa lata przed wydaniem opinii przez lekarzy ZUS.

Sąd uznał opinię biegłego ortopedy za wiarygodną, ponieważ jest spójna i logiczna, została wydana na podstawie badania przedmiotowego, podmiotowego, wywiadu i analizy dokumentacji medycznej dotyczącej wnioskodawczyni. Wnioski opinii są kategoryczne i należycie umotywowane. Opinia wyczerpująco i jednoznacznie wyjaśnia przyczyny istnienia niezdolności do samodzielnej egzystencji wnioskodawczyni.

W tej sytuacji Sąd nie podzielił zastrzeżeń organu rentowego do opinii. Organ rentowy nie wskazał na żadne wewnętrzne sprzeczności, nieścisłości opinii, nie wykazał w opinii braku logiki lub zgodności z zasadami doświadczenia życiowego. Przedstawił jedynie swoje własne wnioski wynikające ze wskazywanej przez siebie dokumentacji. Jednak to właśnie biegli lekarze powoływani są w celu przeprowadzenia i zinterpretowania przeprowadzonych przez siebie badań, dysponując wiedzą fachową w tym zakresie. To biegli analizują i oceniają dokumentację, uznając samodzielnie, która dokumentacja jest istotna dla oceny stanu zdrowia wnioskodawcy i co z tej dokumentacji wynika. Zarzuty do opinii nie mogą koncentrować się na samodzielnej, subiektywnej ocenie tych kwestii dokonanej przez stronę. Tym bardziej, że ocena stanu zdrowia wnioskodawczyni dokonana została przez pozwany organ rentowy na podstawie akt, a jak słusznie zauważył biegły lekarz ortopeda z akt tych nie wynika, że wnioskodawczyni nie jest niezdolna do samodzielnej egzystencji.

W ocenie Sądu Okręgowego skarżąca ma takie ograniczenia ruchowe, stwierdzone w powyższych opiniach, że nie jest w stanie w pełni samodzielnie się zadbać o swoją higienę osobistą, zejść czy wejść po schodach, dokonać zakupów, poruszać się sprawnie po mieszkaniu, a to świadczy o niezdolności wnioskodawczyni do samodzielnej egzystencji.

Należy podkreślić, że sam termin "niezdolność do samodzielnej egzystencji" zdefiniowany został w art. 13 ust. 5 Ustawy, jako spowodowana naruszeniem sprawności organizmu konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy drugiej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Pojęcie to ma zatem szeroki zakres przedmiotowy. Obejmuje bowiem opiekę, oznaczającą pielęgnację, czyli zapewnienie ubezpieczonemu możliwości poruszania się, odżywiania, zaspokajania potrzeb fizjologicznych, utrzymywania higieny osobistej itp. oraz pomoc w załatwianiu elementarnych spraw życia codziennego, takich jak robienie zakupów, uiszczanie opłat, składanie wizyt u lekarza. Wszystkie zaś powyższe elementy łącznie wyczerpują treść terminu "niezdolność do samodzielnej egzystencji". (wyrok SA w Katowicach z dnia 21 lutego 2002 r., III AUa 1333/01, OSA 2003, z. 7, poz. 28; identycznie wyrok SA w Katowicach z dnia 6 marca 2003 r., III AUa 651/02, PP 2004, nr 7-8).

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Gdańsku, w wyroku z dnia 20 czerwca 1995 r. (III AUr 551/95, OSA 1995, z. 7-8, poz. 56) schorzenia degradujące psychicznie osobowość człowieka i wymagające stałej lub długotrwałej opieki nad ubezpieczonym mogą uzasadnić zaliczenie go do I grupy inwalidów, obecnie odpowiadającej całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji, nawet jeżeli jest on w stanie wypełniać niektóre z elementarnych czynności życiowych we własnym zakresie (np. jeść, ubierać się), o ile w pozostałym zakresie jest pozbawiony praktycznej możliwości egzystowania w humanitarnych warunkach bez koniecznej pomocy ze strony osoby trzeciej

Podobne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 27 kwietnia 2000 r. (III AUa 190/00, OSA 2001, z. 12, poz. 44) wskazując, że do czynności zabezpieczających samodzielną egzystencję człowieka nie należą wyłącznie tzw. czynności samoobsługi jak mycie się, ubieranie, samodzielne jedzenie posiłków, ale również nabywanie żywności, przyniesienie jej do domu, ogrzewanie mieszkania, przynoszenie w tym celu wiader z węglem, podstawowe prace porządkowe, niewymagające wysiłku fizycznego i prac na wysokości.

Przekładając powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy Sąd uznał, iż ustalenia dokonane w toku postępowania uzasadniają zmianę zaskarżonej decyzji i stanowią podstawę przyznania wnioskodawczyni prawa do świadczenia uzupełniającego od dnia 1 marca 2020 roku. Przeprowadzone postępowanie wykazało bowiem, że wnioskodawczyni jest osobą, która wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Wynika to w sposób jednoznaczny z opinii głównie powołanego w sprawie biegłego ortopedy, którzy w zakresie swojej specjalności, najistotniejszej w przedmiotowej sprawie, wskazał jednoznacznie, że wnioskodawczyni jest niezdolna do samodzielnej egzystencji, rozumianej jako konieczność stałej i długotrwałej opieki ze strony innych osób.

Świadczenie wypłaca się zgodnie z treścią art.129 ww. ustawy o emeryturach i rentach od dnia powstania prawa do świadczenia, nie wcześniej niż od miesiąca, w którym zgłoszono wniosek. Odwołująca złożyła wniosek o ustalenie uprawnień do świadczenia uzupełniającego w dniu 13 marca 2020 roku, a zatem prawo do tego świadczenia należało jej przyznać począwszy od dnia 1 marca 2020 roku.

Mając powyższe na uwadze, wobec zaistnienia podstaw do uwzględnienia odwołania, Sąd Okręgowy na postawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję i orzekł jak w sentencji.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi ZUS wraz z aktami rentowymi i pouczeniem, iż w terminie 14 dni od dnia otrzymania wyroku z uzasadnieniem przysługuje mu prawo złożenia apelacji do tutejszego Sądu Okręgowego w Łodzi, które rozpoznaje Sąd Apelacyjny w Łodzi