Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

IV Ka 40 / 21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Bełchatowie z dnia 30 października 2020 r. w sprawie II K 1527 / 19

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

J. D.

Funkcjonowanie spółki (...) opierać się miała o ustalony, strukturalny podział kompetencji. W jego zasadniczych ramach oskarżony zajmować się miał sprawami kadrowo – płacowymi, Z. T. modernizacją i przystosowaniem infrastruktury technicznej do planowanego sposobu pozyskiwania granulatu, zaś A. S. wyszukiwaniem odbiorców na produkt finalny. Wyszukiwaniem podmiotów ( w tym również zagranicznych ), od których pozyskiwane miały być odpady, ustalaniem warunków ich pozyskania, przemieszczania oraz składowania zajmować się miał J. R.. W związku z tą aktywnością J. R. zajmował się także jej stroną formalnoprawną – jego powinnością była dbałość o to, by transgraniczne przemieszczenie odpadów pozyskiwanych przez spółkę nie naruszało właściwych w tej materii przepisów, w tym również w zakresie zakwestionowanym przez sąd I instancji.

W. nienia J. D.

Zeznania J. R.

k. 1317 – 1318 odwrót

k. 1319 – 1319 odwrót

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Wyjaśnienia J. D., zeznania J. R.

W zakresie wyżej przedstawionym relacje oskarżonego i świadka w całości ze sobą korespondują. J. R. nie ma ani interesu faktycznego, ani procesowego, aby wbrew obiektywnej rzeczywistości przejmować na siebie odpowiedzialność w związku z nieprawidłowościami przy pozyskiwaniu i transportowaniu odpadów. Taki stan rzeczy potwierdza także wymowa załączonej do akt rozlicznej dokumentacji w związku z tą częścią aktywności spółki, która niemal w całości sygnowana jest podpisami J. R., i który w jej treści wskazywany jest także każdorazowo jako osoba odpowiedzialna za kontakty z kontrahentami spółki (...) w związku z pozyskiwaniem od nich odpadów. Również wszystkie przesłuchane w sprawie osoby dokonujące rozmaitych inspekcji i kontroli funkcjonowania zakładu w B. w związku z pozyskiwaniem i składowaniem przez nią odpadów zeznawały, iż w imieniu w/w spółki sprawami tymi zajmował się J. R..

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  zarzuty obrazy przepisów prawa procesowego – art. 7 kpk oraz art. 410 kpk;

2.  zarzuty błędnych ustaleń faktycznych mogących mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku

☒ zasadne

☐ częściowo zasadne

☐ niezasadne

☒ zasadne

☐ częściowo zasadne

☐ niezasadne

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Występek z w art. 183 § 4 kk swoim zakresem przedmiotowym obejmuje przywóz odpadów z zagranicy ( oraz ich wywóz za granicę ) wbrew obowiązującym w tej materii przepisom. Użycie w treści tego przepisu zaimka osobowego „ kto ” oznacza, iż występek ten ma charakter przestępstwa powszechnego, które może być popełnione przez każdą osobę zdolną do ponoszenia odpowiedzialności karnej. O ile problemów nie nastręcza wskazanie potencjalnego sprawcy w razie sprzecznego z prawem przywozu odpadów z zagranicy w związku z indywidualnym działaniem osoby fizycznej, o tyle bardziej złożoną może okazać się sytuacja, gdy tego rodzaju przemieszczenie odpadów ma miejsce w związku z działalnością podmiotu posiadającego osobowość prawną. W takich przypadkach nie należy automatycznie zakładać – jak zdaje się to wybrzmiewać z uzasadnienia zaskarżonego wyroku – iż za sprzeczny z prawem przywóz odpadów każdorazowo i bez wyjątku odpowiedzialność karną winny ponosić osoby, które co do zasady z mocy ustawy – tak, jak w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością członkowie jej zarządu z racji treści art. 368 § 1 ksh – upoważnione są do prowadzenia spraw tego podmiotu oraz jego reprezentacji na zewnątrz. Akceptacja tego rodzaju rozumowania oznaczałaby, że niezależnie od tego, jak w określonym układzie faktycznym doszło do podjęcia i realizacji decyzji o przywozie odpadów z zagranicy, odpowiedzialność tych osób kształtowałaby się w oderwaniu od właściwej dla prawa karnego zasady zawinienia i opierała wręcz na reżimie ryzyka obciążającego członków zarządu za każdą naruszającą prawo aktywność związaną z przedsięwzięciami podejmowanymi w imieniu i na rzecz spółki przez inne osoby. W ocenie sądu odwoławczego takie rozumowanie jest zbyt daleko idące, w związku z czym w przypadku, gdy do realizacji przedmiotowych znamion występku z art. 183 § 4 kk dojdzie w związku z działalnością podmiotu zbiorowego, należy dążyć do bardziej szczegółowego badania, w związku z działaniami ( zaniechaniami ) których osób podejmujących czynności w imieniu i na rzecz tego podmiotu taki stan rzeczy zaistniał.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy – funkcjonowanie spółki (...) w pierwszych miesiącach jej działalności ( por. dowody omówione w części 2.2 niniejszego formularza ) opierać miało się o wcześniej ustalony, strukturalny podział kompetencji. W jego zasadniczych ramach oskarżony zajmować się miał sprawami kadrowo – płacowymi, Z. T. modernizacją i przystosowaniem infrastruktury technicznej do planowanego sposobu pozyskiwania granulatu, zaś A. S. wyszukiwaniem odbiorców na produkt finalny. Wyszukiwaniem podmiotów ( w tym również zagranicznych ), od których pozyskiwane miały być odpady, ustalaniem warunków ich pozyskania, przemieszczania oraz składowania zajmować się miał J. R.. Jego działalność opierała się na udzielonym mu pełnomocnictwie do „ (…) prowadzenia w imieniu spółki (...) bieżących spraw związanych z działalnością Zakładu Produkcyjnego wosku polimerowego (...) 40 (…) ” oraz umową o świadczenie na jej rzecz obsługi prawnej przez spółkę z.o.o (...) w (...), której J. R. był prezesem. Przedmiotem opisanej w zdaniu poprzednim umowy było min. świadczenie pomocy prawnej i doradztwa prawnego „ (…) we wszystkich sprawach pozostających w związku z prowadzoną przez zleceniodawcę działalnością gospodarczą (…) ”. Jak wynika z dowodów omówionych w części 2.2 niniejszego uzasadnienia, J. R. w ramach tak udzielonych mu pełnomocnictw nie tylko nominalnie, ale rzeczywiście i całościowo zajmował się tą częścią aktywności gospodarczej spółki (...), która wiązała się ze sprowadzaniem odpadów z zagranicy oraz ich składowaniem na terenie kraju. W związku z tą aktywnością zajmował się także jej stroną formalnoprawną – jego powinnością była dbałość o to, by transgraniczne przemieszczenie odpadów pozyskiwanych przez spółkę nie naruszało właściwych w tej materii przepisów, w tym również w zakresie zakwestionowanym przez sąd I instancji. Jeżeli więc takowe naruszenia miały miejsce, to do ewentualnej odpowiedzialności karnej w związku z treścią art. 183 § 4 kk w pierwszej kolejności powinien być pociągnięty J. R., jako osoba, która w granicach udzielonego mu upoważnienia samodzielnie i władczo podejmowała wszelkie decyzje odnośnie tego, czy i na jakich warunkach formalnoprawnych zawarte i zrealizowane zostaną wszystkie kontrakty, w oparciu o które dochodziło następnie do transgranicznego przemieszczenia odpadów na rzecz spółki (...). Odpowiedzialność karna udzielającego mu wyżej opisanych pełnomocnictw J. D. mogła wchodzić w grę co najwyżej przy rozważeniu istnienia faktycznych i prawnych przesłanek do przyjęcia współdziałania z nim w którejś z form przewidzianych w art. 18 § 1–3 kk. Niezależnie jednak od tego, którą formę tego współdziałania by rozważać ( współsprawstwo, sprawstwo kierownicze lub polecające, podżeganie, pomocnictwo ), w każdym przypadku warunkiem byłoby spełnienie przez oskarżonego odpowiednich wymogów tzw. strony podmiotowej w postaci chcenia lub godzenia się na popełnienie czynu zabronionego z art. 183 § 4 kk. Jednakże na bazie zebranych w sprawie dowodów nie ma podstaw do czynienia ustaleń, iż oskarżony wiedział, iż opisane w punkcie 1. sentencji zaskarżonego wyroku przemieszczenia odpadów z zagranicy odbyły się z naruszeniem zakwestionowanych przez sąd I instancji przepisów, ani też, by na taki stan rzeczy się godził. Nie ma dowodów pozwalających na zakwestionowanie jego wyjaśnień w tej części, w której twierdził, iż działał w przeświadczeniu, że pozyskiwanie odpadów także od strony formalnoprawnej jest przez J. R. przygotowane i przeprowadzone w sposób prawidłowy. Taki stan rzeczy dotyczy również tych jednostkowych przypadków, gdy oskarżony składał podpisy na przygotowywanej przy udziale J. R. dokumentacji, finalizującej poczynione przez tego ostatniego uzgodnienia z poszczególnymi kontrahentami spółki. W ocenie sądu odwoławczego, oskarżonemu nie da się przypisać takiego działania lub zaniechania sprzecznego z prawem w związku z pozyskaniem zakwestionowanych odpadów z zagranicy, które byłoby umyślne, ewentualnie wynikało z jego lekkomyślności lub niedbalstwa. Prowadzenia spraw spółki w zakresie pozyskiwania odpadów z zagranicy zostało powierzone osobie, której kompetencje pozwalały na przeświadczenie, iż będą one od strony formalnoprawnej prowadzone w sposób właściwy i nie naruszający porządku prawnego. Zaufanie do tej osoby wzmacniały więzi najbliższego z nią powinowactwa. Nie ma także dowodów o takiej randze i wymowie, aby uznać, że w czasie stosunkowo krótkiej aktywności spółki w zakresie pozyskiwania odpadów, aż do czasu przeprowadzenia pierwszych interwencji w związku z ich składowaniem na terenie zakładu w B., do oskarżonego płynęły jakiekolwiek sygnały mogące podważyć zaufanie do J. R., uzasadniające konieczność weryfikowania, czy w przebiegu dotychczasowego pozyskiwania odpadów z zagranicy mogła wchodzić w grę niezgodność z prawem krajowym lub implementowanymi do naszego porządku przepisami unijnymi. Samo pozyskiwanie odpadów z zagranicy nie było działaniem z prawem sprzecznym. Również ani wybór kontrahentów, ani charakter pozyskiwanych odpadów nie mogły nasuwać oskarżonemu wątpliwości co do potencjalnych naruszeń odpowiednich przepisów w związku z ich transgranicznym przemieszczeniem. Spośród wielu transakcji tylko część okazała się z nimi sprzeczna, nieprawidłowość polegać miała na nieprzestrzeganiu jednego spośród wielu wynikających z tych przepisów wymogów. W tym stanie rzeczy sąd odwoławczy podzielił argumentację przedstawioną w apelacji odnoszącą się do niemożności przypisania oskarżonemu zarzuconego mu czynu ( także w formie nieumyślnej ) w związku z niewyczerpaniem znamion strony podmiotowej. Rozważenie zarzutów apelacyjnych w tej części jest wystarczające w rozumieniu art. 436 kpk do wydania orzeczenia reformacyjnego w kierunku postulowanym w tejże apelacji.

Wniosek

Wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie oskarżonego od zarzuconego mu czynu

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

wyjaśniono powyżej

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

-

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

-

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

-

Zwięźle o powodach zmiany

-

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

pkt 2

Wobec uniewinnienia oskarżonego, koszty procesu w sprawie obciążają Skarb Państwa ( art. 632 pkt 2 kpk § 2 pkt 1 kpow ).

7.  PODPIS