Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 122/21

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

18 czerwca 2021 r.

Sąd Okręgowy w Koninie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Robert Rafał Kwiecińskie

Protokolant: st. sekr. sąd. Dorota Sobieraj

przy udziale Adama Webera prokuratora Prokuratury Rejonowej

po rozpoznaniu w dniu 18 czerwca 2021 r.

sprawy E. G. (1)

oskarżonego z art. 209§1a k.k. w zw. z art. 209§1 k.k.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Turku

z dnia 1 marca 2021 r. sygn. akt II K 285/18

I.  Utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok.

II.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. M. kwotę 516,60 zł z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 1549,80 zł z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu przed sądem I instancji.

III.  Zwalnia oskarżonego w całości od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postepowanie odwoławcze.

Robert Rafał Kwieciński

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 122/21

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Turku z dnia 1 marca 2021r., sygn. akt II K 285/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

Zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

a.  Naruszenie przepisu art. 7 kpk poprzez dokonanie zupełnie dowolnej, jednostronnej i wybiórczej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego oraz ustalenie, iż wyjaśnienia oskarżonego nie zasługują na wiarę, bowiem nie korespondują z pozostałym materiałem dowodowym a także że zasady doświadczenia życiowego nie pozwalają na przyjęcie, że oskarżony składa wyjaśnienia zgodne ze stanem faktycznym, podczas gdy właśnie zeznania oskarżonego znajdują potwierdzenie w stanie faktycznym niniejszej sprawy. Innymi słowy sąd swoje ustalenia oparł wyłącznie na stanie faktycznym przedstawionym przez oskarżycielkę posiłkową , całkowicie pomijając pozostały materiał dowodowy. To doprowadziło sąd do błędnego ustalenia stanu faktycznego i ustalenia, że na podstawie tak zgromadzonego materiału dowodowego można przypisać E. G. (1) winę za czyn z art. 209 § 1a kk podczas gdy oskarżony swoim zachowaniem nie wypełnił żadnej przesłanki warunkującej możliwość przypisania winy za zarzucany czyn. Sąd ominął całkowicie , iż odpadła kluczowa przesłanka a mianowicie fakt, iż oskarżyciele posiłkowi pozostawali w niedostatku. Dalej wskazuje, że E. G. (1) podaje, że obowiązki alimentacyjne w zakresie dzieci wygasły, stąd zobowiązanie do wykonywania ciążącego na nim obowiązku łożenia na utrzymanie E. G. (2) jest bezprzedmiotowy

b.  Naruszenie przepisów art. 4 kpk, art. 7 kpk, poprzez wybiórcze potraktowanie przez sąd dowodów i pominięcie w uzasadnieniu wyroku analizy odnośnie wiarygodności lub niewiarygodności dowodów, których treść wskazuje na możliwość dokonania ustaleń faktycznych odmiennych od przyjętych przez sąd ,

c.  Naruszenie przepisów postępowania art. 5 § 1 kpk i art. 74 § 1 kpk poprzez uznanie przez sąd wydający wyrok skazujący, że przedstawiona przez obwinionego wersja wydarzeń, nie została przez niego udowodniona w świetle zgromadzonego materiału dowodowego zatem sąd przyjął , że oskarżony nie udowodnił w dostateczny sposób swych twierdzeń, które w razie wykazania uchylałyby przestępność jego zachowania i przyjęcie w związku z tym wersji zdarzenia niekorzystnej dla oskarżonego a opartego wyłącznie o twierdzenia oskarżycieli posiłkowej,

d.  Rażącą niewspółmierność kary w postaci wymierzenia oskarżonemu za zarzucany czyn 8 miesięcy ograniczenia wolności w sytuacji gdy ocena zachowania, zamiar i waga czynu nie uzasadniają wymierzenia tak surowej kary

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Sąd odwoławczy w toku kontroli apelacyjnej nie dopatrzył się uchybień w ocenie dowodów, którą przeprowadził Sąd I instancji. Ocena dowodów przeprowadzonych w toku postępowania pozostaje pod ochroną prawa procesowego (art. 7 k.p.k.), gdyż została poprzedzona ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy (art. 410 k.p.k.) i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy (art. 2 § 2 k.p.k.).Sąd wydał wyrok na podstawie analizy całokształtu ujawnionych w toku postępowania okoliczności, mających znaczenie dla przedmiotowego rozstrzygnięcia, wobec czego ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie uchybia treści art. 410 k.p.k.

Przede wszystkim , wbrew twierdzeniom skarżącego obrońcy – Sąd I instancji dokonał prawidłowej analizy wyjaśnień złożonych przez oskarżonego, odmawiając im waloru wiarygodności. Przy czym nie można zgodzić się ze skarżącym, iż na taką ocenę wyjaśnień oskarżonego miały wpływ tylko i wyłącznie zeznania oskarżycielki posiłkowej. Przy czym zarzut ten nie jest zrozumiały, ponieważ w niniejszej sprawie nie występowała oskarżycielka posiłkowa. Postępowanie zostało wszczęte na skutek zawiadomienia Burmistrza Miasta i Gminy T., a sprawstwo i winę oskarżonego potwierdzają nie tylko zeznania K. G., ale i dowody z dokumentów w postaci orzeczeń i protokołów sądowych, informacji PUP, kart rozliczeń komornika, zeznań komornika sądowego M. W. oraz decyzji Burmistrza Miasta i Gminy T..

Wbrew twierdzeniom skarżącego – Sąd I instancji prawidłowo ustalił, iż zgromadzony materiał dowodowy w przedmiotowej sprawie pozwala na przypisanie oskarżonemu E. G. (1) sprawstwa w zakresie czynu z art. 209 § 1a kk. Oskarżony, bowiem swoim zachowaniem wypełnił wszystkie przesłanki zarzucanego mu czynu, w szczególności – wbrew twierdzeniom skarżącego – przesłankę narażenia osób uprawnionych na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.

Zgodzić należy się ze skarżącym, iż obowiązek alimentacyjny wobec E. G. (2) ustał, jednak podkreślenia wymaga fakt, iż zgodnie z orzeczeniem Sądu Rejonowego w Koninie z dnia 21 marca 2019r. w sprawie o sygn. akt III RC 353/18 – wygasł on z dniem 31 sierpnia 2018r. Natomiast czyn zarzucany oskarżonemu obejmował okres do dnia 15 kwietnia 2018r.

Z kolei w odniesieniu do twierdzeń obrońcy o pojawiających się w sprawie wątpliwościach dotyczących sprawstwa oskarżonego, które winny zostać rozstrzygnięte na jego korzyść wskazać należy, iż nie można stawiać w sposób uzasadniony zarzutu naruszenia zasady in dubio pro reo, powołując się na wątpliwości samej "strony" co do treści ustaleń faktycznych, wymowy dowodów, czy też sposobu interpretacji przepisów prawa. Dla oceny, czy nie został naruszony zakaz z art. 5 § 2 k.p.k. nie są bowiem miarodajne tego rodzaju wątpliwości zgłaszane przez stronę, ale tylko to, czy sąd orzekający w sprawie rzeczywiście powziął wątpliwości w tym zakresie i wobec braku możliwości ich usunięcia rozstrzygnął je na niekorzyść oskarżonego.

A zatem w sytuacji, gdy konkretne ustalenie faktyczne zależne jest od dania wiary tej lub innej grupie dowodów, nie można mówić o naruszeniu zasady domniemania niewinności. Na gruncie niniejszej sprawy, Sąd I instancji słusznie uznał, iż nie zachodzą jakiekolwiek wątpliwości w zakresie tego, że oskarżony E. G. (1) swoim zachowaniem wyczerpał wszystkie znamiona zarzucanego mu przestępstwa.

Jako niezasadny rodzi się zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec oskarżonego E. G. (1) kary 8 miesięcy graniczenia wolności.

W tym miejscu należy zaakcentować, iż rażąca niewspółmierność zachodzi jedynie wówczas gdyby na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można było przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej, w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 kk. Stwierdzić także należy, iż nie chodzi tu o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary ale o różnice tak zasadniczej natury, iż karę dotychczas wymierzoną nazwać byłoby można - również w potocznym tego słowa znaczeniu - „rażąco” niewspółmierną, to jest niewspółmierną w stopniu nie dającym się zaakceptować. Słowem niewspółmierność zachodzi wtedy, gdy orzeczona kara za przypisane przestępstwo nie uwzględnia należycie stopnia winy oskarżonego i społecznej szkodliwości czynu oraz nie realizuje w wystarczającej mierze celu kary w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa, z jednoczesnym uwzględnieniem celów wychowawczych i zapobiegawczych (vide wyroki SN z dn. 30.11.1990r., WR 363 / 90, OSNKW 1991, Nr 7-9, poz. 39, z dn. 02.02.1995r., II KRN 198 / 94, OSP 1995, Nr 6, poz. 18, wyrok SA w Poznaniu z dn. 06.04.1995r., II AKr 113/95, Prok. i Pr. 1995/11-12/30).

Sytuacja taka, zdaniem Sądu Okręgowego, w przedmiotowej sprawie jednak nie zachodzi.

Wbrew wywodom autora apelacji, nie budzi jakichkolwiek zastrzeżeń rodzaj jak i wymiar orzeczonej wobec oskarżonego kary ograniczenia wolności.

Zdaniem Sądu Okręgowego zawarta w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu jest jak najbardziej trafna i zasługuje na aprobatę, gdyż w odpowiedni sposób uwzględnia ona wszystkie elementy, o których mowa w definicji legalnej z art. 115 § 2 kk.

W tym zakresie Sąd Rejonowy prawidłowo zaakcentował rodzaj i charakter naruszonego dobra, rangę naruszonych przez oskarżonego zasad oraz rozmiar ujemnych następstw przestępnego zachowania, czasookres przestępnego zachowania, wysokość wyrządzonej szkody a także osoby pokrzywdzone.

Wniosek

- uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania wobec niewyjaśnienia wszelkich okoliczności sprawy,

- zmianę zaskarżonego wyroku i (wobec pojawionych się w sprawie wątpliwości – przez pryzmat art. 5 k.p.k.) uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu,

- zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie oskarżonemu łagodnej kary

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd odwoławczy nie podzielił zarzutów zawartych w apelacji obrońcy oskarżonego i uznał, iż sprawstwo i wina oskarżonego a także wymierzona wobec niego kara nie budzą żadnych wątpliwości.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Sprawstwo oskarżonego, wymierzona kara

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Sprawstwo oskarżonego i wymierzona kara nie budzi wątpliwości

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

III.

Sąd na podstawie art. 29 ust. 2 ustawy Prawo o adwokaturze w zw. z §17 ust. 2 pkt 3 i 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (tj. Dz. U. z 2019 r., poz. 18) zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokat A. M. kwotę 516,60 złotych (w tym VAT) z tytułu zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu E. G. (1) z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 1549,80 zł z tytułu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu przed sądem I instancji.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. Sąd zwolnił oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

7.  PODPIS

Robert Rafał Kwieciński