Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2018 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: S.S.O. Małgorzata Pilarczyk

Protokolant: sekretarz sądowy Magdalena Krystyniak

po rozpoznaniu w dniu 7 września 2018 r. w Kaliszu

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko R. Ł.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego R. Ł. na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 113 544,28 zł (sto trzynaście tysięcy pięćset czterdzieści cztery złote 28/100) z:

a)  odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego Narodowego Banku Polskiego rocznie ale nie więcej niż wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należnymi od kwoty 106 992,08 zł, począwszy od dnia 28 października 2018 roku do dnia zapłaty,

b)  odsetkami ustawowymi za opóźnienie, należnymi od kwoty 6 537,19 zł począwszy od dnia 3 listopada 2017 roku do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanego R. Ł. na rzecz powoda (...) S.A. z siedzibą w W. kwotę 1 441,92 zł (tysiąc czterysta czterdzieści jeden złotych 92/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

S.S.O. Małgorzata Pilarczyk

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym w dniu 3 listopada 2017 r. w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł o wydanie nakazu zapłaty zasądzającego od pozwanego R. Ł.:

-

kwotę 106.992,08 zł tytułem kapitału wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy lombardowej NBP rocznie, nie wyższe jednak niż odsetki maksymalne za opóźnienie liczone od 28 listopada 2017 r. do dnia zapłaty,

-

kwotę 5.432,62 zł tytułem odsetek umownych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

-

kwotę 1.104,57 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

-

kwotę 15,01 zł tytułem opłat i prowizji

oraz zasądzenie kosztów sądowych w wysokości 1.420 zł.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, że dochodzona pozwem kwota stanowi wierzytelność wynikającą z umowy kredytu, którego powód udzielił pozwanemu, a która została postawiona w stan wymagalności z uwagi na brak spłaty przez pozwanego kolejnych rat kredytu.

Postanowieniem z dnia 4 grudnia 2017 r. (karta 8) Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym i sprawę przekazał do rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Kaliszu.

W piśmie z dnia 7 lutego 2018 r. (karta 15) powód, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko, wniósł dodatkowo o zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania według norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa oraz kosztów notarialnego uwierzytelnienia dokumentów przedłożonych do sprawy w wysokości 4,92 zł.

W odpowiedzi na pozew z dnia 18 maja 2018 r. (karta 50) pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie na jego rzecz kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z opłat skarbową od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany wskazał, że powód nie udowodnił, iż skutecznie wypowiedział umowę kredytu będącą podstawą roszczeń w niniejszej sprawie. Pozwany zaprzeczył, aby oświadczenie o wypowiedzeniu umowy zostało mu doręczone.

Na rozprawie poprzedzającej wydanie wyroku tj. 7 września 2018 r. dotychczasowe stanowiska stron zostały podtrzymane.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód(...) Spółka Akcyjna z siedzibą w W. w dniu 4 lutego 2015 r. zawarł z pozwanym R. Ł. umowę kredytu konsumpcyjnego gotówkowego nr (...).

dowód: umowa kredytu gotówkowego k. 19-22, zeznania pozwanego nagranie 00:05:47-00:07:53 protokół k. 71v płyta k. 73

Zgodnie z treścią § 1 - 2 zawartej umowy Bank udzielił pozwanemu kredytu w kwocie 131.423,31 zł na okres 96 miesięcy z oprocentowaniem zmiennym według stopy procentowej, która w dniu podpisania umowy wynosiła 11.00 % w stosunku rocznym. W związku z zawarciem umowy i otrzymaniem kredytu pozwany poniósł koszty: prowizji bankowej na kwotę 15.757,65 zł, składki z tytułu grupowego ubezpieczenia na życie i zdrowie na kwotę 15.665,66 zł oraz odsetek od kapitału kredytu na kwotę 67.285,94 zł. Całkowita kwota do zapłaty wyniosła 230.132,56 zł.

Na mocy § 3 umowy pozwany był zobowiązany spłacać kapitał wraz z należnymi odsetkami w równych ratach miesięcznych, płatnych do 17. dnia każdego miesiąca, w kwotach po 2.064.45 zł każda, z zastrzeżeniem, że wysokość pierwszej raty kredytu jest ratą wyrównawczą, nie wyższą niż 2.586,50 zł.

W § 9 ust. 1 umowy postanowiono, że Bank może wypowiedzieć umowę z zachowaniem 1 - miesięcznego terminu w wypadku m.in. zwłoki kredytobiorcy z zapłatą pełnych rat, wynikających z harmonogramu spłat, za co najmniej dwa okresy płatności, po uprzednim pisemnym wezwaniu pozwanego do spłaty wymagalnych należności oraz niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu. Wysokość odsetek od zobowiązań przeterminowanych ustalono w § 7 umowy.

dowód: umowa o kredyt gotówkowy k. 19-22

Pismem z dnia 28 czerwca 2017 r. powód wezwał pozwanego w terminie 14 dni roboczych, pod rygorem wypowiedzenia umowy kredytowej, do uregulowania zadłużenia kredytowego w kwocie 6.055,44 zł. Pismo zostało skutecznie doręczone dnia 4 lipca 2017 r. Pismem z dnia 31 lipca 2017 r. Bank wypowiedział pozwanemu R. Ł. umowę kredytu z powodu nie uregulowania zaległości w spłacie kredytu pomimo wezwania do zapłaty. Oświadczenie Banku zostało wysłane przesyłką poleconą na adres pozwanego wskazany w umowie kredytowej w dniu 4 lutego 2015 r. Pozwany w toku procesu potwierdził, że nieprzerwanie mieszka pod wskazanym w umowie adresem. Pismo wypowiadające umowę kredytową zostało doręczone do rąk dorosłego domownika w dniu 7 sierpnia 2017 r.

dowód: wezwanie do zapłaty k. 23 (61), firmowa książka nadawcza przesyłek poleconych k. 24-25 (62-62v), wydruk śledzenia przesyłek – tracking k. 53-54 (63-63v), wypowiedzenie umowy kredytowej k. 26 (64), potwierdzenie odbioru k. 28 (66-66v), wydruk śledzenia przesyłek – tracking k. 67-67v, zeznania pozwanego nagranie 00:05:47-00:07:53, 00:11:16 – 00:13:00 protokół k. 71v płyta k. 73

W piśmie z dnia 26 września 2017 r. powód skierował do pozwanego kolejne -ostateczne wezwanie do zapłaty całego zobowiązania kredytowego, na łączną kwotę 112.622,96 zł. Pismo doręczono w dniu 9 października 2017 r.

dowód: wezwanie do zapłaty k. 29, firmowa książka nadawcza przesyłek poleconych k. 30-31, wydruk śledzenia przesyłek – tracking k. 51-52

Zakreślony termin do uregulowania zaległości upłynął bezskutecznie.

okoliczność niesporna

W związku z brakiem spłaty Bank wystawił wyciąg z ksiąg nr (...) stwierdzający istnienie wymagalnego zadłużenia pozwanego wobec powoda, które na dzień 27 października 2017 r. wyniosło 113.544,28 zł, w tym:

- z tytułu kapitału 106.992,08 zł,

- z tytułu odsetek umownych 5.432,62 zł,

- z tytułu odsetek za opóźnienie 1.104,57 zł,

- z tytułu opłat i prowizji 15,01 zł.

dowód: wyciąg z ksiąg banku k. 32, zeznania pozwanego nagranie 00:13:00-00:15:43 protokół k. 71v-72 płyta k. 73

Pozwany R. Ł. ma 43 lata, od dwóch lat jest rozwodnikiem, z zawodu rolnik. Pozwany prowadzi gospodarstwo rolne o powierzchni 1075 ha, od 15 lat hoduje kaczki oraz gęsi. W styczniu 2017 roku przez chorobę drobiu wybito pozwanemu część chowu. Pozwany zaprzestał spłacania rat kredytu, w związku z brakiem płynności finansowej. W powodowym Banku figuruje, jako dłużnik z tytułu trzech niespłaconych kredytów gotówkowych na łączną kwotę około 200.000 zł. W obecnej chwili oczekuje zysku ze zbioru kukurydzy.

dowód: zeznania pozwanego nagranie 00:05:47-00:11:16, 00:13:00 – 00:22:08 protokół k. 71v-72 płyta k. 73

Sąd dokonał następującej oceny dowodów:

W niniejszej sprawie wysokość zadłużenia dochodzona niniejszym pozwem nie była kwestionowana przez pozwanego, który dodatkowo przyznał, że zaprzestał spłacania kredytu, zgodnie z zawartą umową. W odpowiedzi na pozew oraz w trakcie rozprawy, pozwany wywodził natomiast, że nie doszło do wypowiedzenia umowy kredytowej, gdyż nie otrzymał on oświadczenia banku o jej wypowiedzeniu, a więc nie dotarło do niego oświadczenie, które skutkowałoby wymagalnością całego zobowiązania kredytowego a informacje o zaistniałej sytuacji powziął dopiero, gdy otrzymał korespondencję z sądu.

Z taką argumentacją pozwanego Sąd się nie zgodził, bowiem z załączonego do pozwu potwierdzenia odbioru z dnia 7 sierpnia 2017 r. o wypowiedzeniu umowy z 4 lutego 2015 r. wynika, że pod adresem (...) dorosły domownik odebrał oświadczenie o wypowiedzeniu umowy. Z kolei na okoliczność wysłania do pozwanego wezwania do zapłaty z dnia 28 czerwca 2017 r. oraz z dnia 26 września 2017 r. strona powodowa przedłożyła wydruki z książki nadawczej listów poleconych. Dowód nadania przesyłki poleconej nie jest wprawdzie równoznaczny z jej doręczeniem, jednak uprawdopodabnia ten fakt w sposób graniczący z pewnością elektroniczne śledzenie przesyłek – Tracking, w którym stwierdzono doręczenie przesyłek listownych.

Sąd zauważył, że pozwany w dniu 4 lipca i 9 października 2017 roku otrzymał od powoda wezwania do zapłaty, które wprawdzie nie zostały wykazane dowodowo by dotarły bezpośrednio do pozwanego przedstawiając jedynie pisma i informacje, że takowe czynności zostały podjęte, pozwany nie neguje, że pism tych nie otrzymał a jego zarzut ogranicza się jedynie do niedoręczenia mu wypowiedzenia umowy – dokumentu o najbardziej restrykcyjnym rozwiązaniu, co w świetle niniejszej sprawy budzi uzasadnione wątpliwości do prawdziwości twierdzeń pozwanego. Nadto pozwany nie wykazał, by w lutym 2017 roku kontaktował się z Bankiem w celu rozłożenia długu na raty czy odroczenia terminu płatności. Mając powyższe na uwadze pozwany po otrzymaniu wezwania do zapłaty z dnia 28 czerwca 2017 r. mógł zgodnie z treścią pisma wystąpić z wnioskiem o restrukturyzację zadłużenia, czego jednak nie uczynił. Okoliczności polubownego załatwienia sporu, jakie miałby podejmować pozwany pojawiły się dopiero na rozprawie w dniu 7 września 2018 r., to jest po upływie 14-stu miesięcy od doręczenia owego wezwania do zapłaty.

Pozwany nie przedstawił żadnych dowodów mających zaprzeczyć prawdziwości twierdzeń powoda. Sąd oceniając zeznania pozwanego dostrzegł brak spójności z zebranym materiałem dowodowym. W konsekwencji Sąd uznał, że zarzuty pozwanego, że nie otrzymywał z Banku oświadczenia o wypowiedzeniu umowy nie mogło być uznane w okolicznościach niniejszej sprawy za wiarygodne.

Sąd zważył, co następuje:

Mając na uwadze wskazane okoliczności Sąd uznał, że powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Strony łączyła umowa kredytu, to jest umowa nazwana uregulowana w art. 69 i nast. ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 – Prawo Bankowe (tekst jednolity: Dz.U. z 2017 r. poz. 1876). Z ust. 1 art. 69 powołanej ustawy wynika, że przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Umowa kredytu jest umową dwustronnie zobowiązującą. Z jednej strony, bank zobowiązany jest do udzielenia kredytu, a potem uprawniony jest do uzyskania spłaty. Z drugiej, kredytobiorca ma prawo domagać się od banku wypłaty kredytu, a potem obciąża go obowiązek zwrotu. Kredytobiorca ma równocześnie dodatkowe obowiązki. Jest zobowiązany do zwrotu sumy kredytu (spłaty kredytu) wraz z odsetkami i prowizją w terminach określonych w umowie kredytowej. Szczegółowe prawa i obowiązki stron określa umowa.

Z przepisów art. 75 ust. 1 i 2 powołanej ustawy wynika ponadto, że w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytową. Termin tego wypowiedzenia, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni. Natomiast samo wypowiedzenie umowy może być poprzedzone wezwaniem do zapłaty.

W § 9 umowy łączącej strony umowie kredytowej zostały określone warunki wypowiedzenia łączącej strony umowy, zgodne z cytowanym przepisem ustawy. W punkcie 1 cytowanego paragrafu umowy określone zostało, iż w razie stwierdzenia przez Bank, że warunki udzielenia kredytu zostały naruszone lub istnieje zagrożenie terminowej spłaty kredytu, Bank może żądać dodatkowego zabezpieczenia spłaty kredytu lub wypowiedzieć umowę w całości lub w części.

W niniejszej sprawie pozwany nie regulował zgodnie z harmonogramem spłaty wynikających z umowy zobowiązań, co przyznał.

Z ustaleń stanu faktycznego sprawy wynika, że wobec naruszenia przez pozwanego warunków umowy powód był z mocy art. 75 ustawy Prawo bankowe oraz postanowień § 9 umowy uprawniony do wypowiedzenia umowy kredytowej. Nastąpiło to w piśmie z 31 lipca 2017 r. i zostało poprzedzone wezwaniem pozwanego do zapłaty wymagalnej części zobowiązania w piśmie opatrzonym datą 28 czerwca 2017 r.

Wypowiedzenie kredytu w stosunku do pozwanego było skuteczne. Zostało dokonane na piśmie i doręczone – pozwanemu w dniu 7 sierpnia 2017 r. a zatem stało się skuteczne z upływem dnia 7 września 2017 r.

Skutkiem wypowiedzenia było postawienie całej wierzytelności powoda w stan wymagalności z jednoczesnym uprawnieniem Banku domagania się spłaty całości zadłużenia wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, odsetkami od zobowiązań przeterminowanych oraz kosztami czynności windykacyjnych. Bank w prawidłowy sposób i skutecznie wypowiedział pozwanemu umowę o kredyt gotówkowy przez co całe zobowiązanie pozwanego stało się wymagalne.

Przyznana przez pozwanego wysokość zadłużenia wynika z wiarygodnego dokumentu w postaci wyciągu z ksiąg (...) S.A. w W.. Sąd, w ramach swobodnej oceny dowodów (art. 233 k.p.c.) uznał treść przywołanego dokumentu prywatnego za zgodną z rzeczywistym stanem rzeczy. W konsekwencji całe powództwo zostało uwzględnione.

Stosownie do treści art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Niespłacenie kredytu w całości lub w części w ustalonym terminie powodowało uznanie niespłaconej kwoty za zadłużenie przeterminowane, zaś od zadłużenia przeterminowanego powodowi przysługiwały odsetki umowne stanowiące czterokrotność wysokości stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym. Zgodnie z art. 481 § 2 ¹ k.c. odsetki te nie mogą w stosunku rocznym przekraczać odsetek maksymalnych za opóźnienie, Sąd zastrzegł to w treści wyroku w odniesieniu do zasądzonej kwoty niespłaconego kapitału.

Uzasadnione też było żądanie zasądzenia odsetek ustawowych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, wobec powyższego od skapitalizowanych odsetek karnych i umownych w łącznej wysokości 6.537,19 zł zasądzono odsetki ustawowe za opóźnienie należne od dnia 3 listopada 2017 r. do dnia zapłaty wynikające z art. 481 § 2 k.c.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 2 wyroku w oparciu o przepis art. 98 § 1 k.p.c. zasądzając od pozwanego, jako strony przegrywającej kwotę 1.441,92 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 1.420 zł tytułem zwrotu opłaty od pozwu ustalonej na podstawie art. 13 ust. 1a w zw. z art. 19 ust. 2 pkt. 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2018.300), 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa stosownie do treści części IV załącznika do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz.U.2018.1044) oraz kwotę 4,92 zł tytułem kosztów notarialnego uwierzytelnienia dokumentów przedłożonych do sprawy.

S.S.O. Małgorzata Pilarczyk