Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 kwietnia 2014 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 2014 r. w Lublinie

sprawy J. D.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

od wyroku Sądu Okręgowego w Zamościu

z dnia 5 grudnia 2013 r. sygn. akt IV U 905/13

oddala apelację.

III AUa 70/14

UZASADNIENIE

Organ rentowy - Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. decyzją z dnia 15 maja 2013 r. odmówił wnioskodawcy J. D. ustalenia prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym wobec nie udowodnienia 15 lat zatrudnienia w szczególnych warunkach.

Od tej decyzji odwołanie do Sądu Okręgowego w Zamościu wniósł wnioskodawca J. D., domagając się uwzględnienia jako pracy wykonywanej w szczególnych warunkach zatrudnienia w (...) w H. przy dozorze produkcji pieczywa i spedycji wyrobów gotowych. Do odwołania dołączył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 4 czerwca 2013 r. wydane przez (...) Spółdzielnię (...) w H., która potwierdziła fakt wykonywania przez skarżącego pracy w szczególnych warunkach przy dozorze inżynieryjno-technicznym produkcji pieczywa, kontroli jakości międzyoperacyjnej procesu produkcji, kontroli jakości produkcji jako spedytor wyrobów gotowych.

Sąd Okręgowy w Zamościu wyrokiem z dnia 5 grudnia 2013 roku zmienił zaskarżoną decyzje i ustalił wnioskodawcy J. D. prawo do emerytury, poczynając od dnia 1 kwietnia 2013 roku. Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca J. D., ur. (...), wnioskiem z dnia 18 kwietnia 2013 r. wystąpił do organu rentowego o ustalenie prawa do wcześniejszej emerytury. Do wniosku dołączył świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach na stanowisku ekspedytora wyrobów gotowych. W wyniku jego rozpoznania organ ustalił, że wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. legitymuje się o okresem składkowym i nieskładkowym w wymiarze 25 lat i 7 dni i nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. Wobec nie uwzględnienia pracy w szczególnych warunkach organ wydał zaskarżoną decyzję.

Na podstawie przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd ustalił, że wnioskodawca J. D. w okresie od 1 lipca 1977 r. do 30 czerwca 1997 r. był zatrudniony, w pełnym wymiarze czasu pracy, w (...) Spółdzielni (...) w H., na stanowisku zastępcy kierownika piekarni. W skład piekarni wchodziły: hala produkcyjna wraz z piecami, magazyn wyrobów gotowych, który znajdował się bezpośrednio przy hali produkcyjnej, obok był magazyn dodatków, na piętrze ciastownia, a obok niej magazyn mąk i osobne pomieszczenie dla kierownika piekarni. W piekarni było zatrudnionych 20-30 pracowników- ciastowi, piecowi, piekarze i palacz do obsługi pieca. Pracownicy piekarni pracowali w systemie zmianowym, praca odbywała się w ruchu ciągłym, dziennie wypiekano 600 sztuk bochenków chleba i bułki zwykłe. Budynek piekarni był dwupoziomowy: na pierwszym piętrze mieściła się mąkownia i ciastownia służąca do fermentacji ciasta, gdzie pracował ciastowy, natomiast na parterze pracownicy przerabiali ciasto na kęsy, formowali je, układali w koszykach i wypiekali. Piekarze wyjmowali chleb z pieca i przekładali na półki. Segregacją pieczywa zajmował się pracownik magazynu materiałów gotowych, wnioskodawca i kierownik. Kierownik wraz zastępcą pracowali w systemie zmianowym, na każdej zmianie był jeden z nich i sprawował nadzór nad wypiekiem pieczywa, był odpowiedzialny za produkcję i spedycję. Do zadań kierownika i zastępcy kierownika należał nadzór technologiczny i produkcyjny nad wypiekiem pieczywa. Wnioskodawca oprócz pełnienia funkcji kierownika przez cały okres zatrudnienia pracował w magazynie wyrobów gotowych jako spedytor wyrobów gotowych oraz przy nadzorze spedycji wyrobów gotowych (gdy był zatrudniony magazynier), a dodatkowo jako zastępca kierownika sprawował nadzór nad pracownikami produkcyjnymi. Jako ekspedytor wyrobów gotowych wnioskodawca prowadził magazyn wyrobów gotowych, nadzorował przyjęcie pieczywa z piecowni do ekspedycji w sposób zapewniający utrzymanie dobrej jakości pieczywa. Wnioskodawca układał wyroby gotowe w pojemnikach, wydawał na samochody i wystawiał faktury. Kierownik i jego zastępca zajmowali się też rozładunkiem mąki (dwa razy w miesiącu) i przydzielaniem mąki na produkcję. Prace księgowe wykonywali pracownicy biurowi. Kierownik każdego dnia wypełniał rejestr przychodu i rozchodu surowców. Na każdej zmianie był jeden brygadzista, który wypełniał dokumenty dotyczące ilości wypieczonego pieczywa i nadzorował prace przy piecu. Nadto wnioskodawca był instruktorem nauki zawodu piekarza, przyuczał więźniów i uczniów. Wnioskodawca uczestniczył również w procesie produkcji pieczywa na hali produkcyjnej i wykonywał prace piekarza. Z dniem 15 marca 1988 r. wnioskodawca został przeniesiony ze stanowiska kierownika piekarni mechanicznej na stanowisko kierownika zakładu piekarsko – ciastkarskiego. Spółdzielnia oprócz piekarni prowadziła ciastkarnię, w której wypiekano bułki, drożdżówki i ciastka. Piekarnia i ciastkarnia były położone na tym samym placu, w odległości 8 metrów od siebie. W zakładzie ciastkarsko - piekarskim wnioskodawca wykonywał takie same prace jak dotychczas polegające na dozorze jakości produkcji i ekspedycji wyrobów gotowych. Kierownik i zastępca kierownika ponosili wspólną odpowiedzialność majątkową za stan surowców, wyrobów gotowych, opakowań i opału. Od dnia 22 czerwca 1982 r. wnioskodawca posiadał uprawnienia do obsługi maszyn i urządzeń mechanicznych w piekarni.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zeznań wnioskodawcy J. D., zeznań przesłuchanych w sprawie w charakterze świadków J. M. i H. P. oraz dowodów w postaci dokumentów zgromadzonych w aktach osobowych wnioskodawcy i aktach ubezpieczeniowych oraz na podstawie akt sprawy świadka H. P. sygn. akt IV U 1047/07.

Sąd Okręgowy uznał zeznania wnioskodawcy i świadków za w pełni wiarygodne - jasne, logiczne, spójne i szczere, wzajemnie się uzupełniające i potwierdzające. Ponadto zeznania znajdują potwierdzenie w dowodach z dokumentów, a w szczególności w świadectwie pracy wystawionym skarżącemu przez pracodawcę, a także w świadectwach wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Przesłuchani w charakterze świadków współpracownicy wnioskodawcy pracowali razem z nim w (...) Spółdzielni (...) w H..

W oparciu o powyższe Sąd Okręgowy ustalił, że wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracował w (...) Spółdzielni (...) w H., w okresie od 1 lipca 1977 r. do 30 czerwca 1997 r. przy kontroli jakości produkcji na wydziałach, w których jako podstawowe były wykonywane prace przy produkcji pieczywa oraz bezpośrednio wykonywał prace przy wypieku pieczywa jako ekspedytor wyrobów gotowych i piekarz. W tych okolicznościach wnioskodawca na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił łączny staż pracy w szczególnych warunkach w wymiarze 20 lat.

Sąd Okręgowy orzekł, że przedmiotem sporu w niniejszej sprawie jest prawo do emerytury określonej w przepisach art.184 ust.1 i ust.2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153 poz. 1227 ze zm.), zgodnie z którym ubezpieczonemu mężczyźnie urodzonemu po dniu 31 grudnia 1948 roku przysługuje emerytura, po osiągnięciu wieku 60 lat, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy osiągnął okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury, to jest 15 lat oraz ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 25 lat. Emerytura przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do otwartego funduszu emerytalnego albo złożenia wniosku o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa.

Wnioskodawca swoje prawo do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym 60 lat wiąże z wykonywaniem pracy w szczególnych warunkach, a zatem stosownie do art.32 ust.4 ustawy emerytalnej wymaganym jest, aby wykazał na dzień 1 stycznia 1999 r. 15 - letni okres pracy w szczególnych warunkach, o którym mowa w § 4 ust.1 pkt.3 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, poz. 43 ze zm.). Pracami wykonywanymi w szczególnych warunkach, uprawiającymi do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym są, zgodnie z wykazem A działem XIV poz.24, stanowiącym załącznik do powołanego rozporządzenia, prace polegające na kontroli jakości usług na oddziałach i wydziałach, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie A. W dziale X poz.11, powołanego rozporządzenia, wymieniono prace przy wypieku pieczywa. Zgodnie z § 1 ust.2 powołanego rozporządzenia właściwi ministrowie, kierownicy urzędów centralnych oraz centralne związki spółdzielcze w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych ustalali w podległych i nadzorowanych zakładach pracy stanowiska pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach, wymienione w wykazach A i B. Zarząd (...) Związku Spółdzielni (...) w wykazie A dziale XIV poz.24, stanowiącym załącznik Nr 1 do uchwały Nr 38 z dnia 11 lipca 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach spółdzielczości spożywców również wymienił prace polegające na kontroli jakości usług na wydziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe były wykonywane prace w szczególnych warunkach. Natomiast w dziale X poz.11 dotyczącej prac przy wypieku pieczywa, w pkt.1,2,3,5,67,8,9 wymieniono prace na stanowiskach: piekarza, ciastkarza, ręcznego odbioru pieczywa na blachach z pieca, operatora linii produkcyjnych nakładającego kęsy ciasta do pieca i odbierającego pieczywo z pieca, ekspedytora wyrobów gotowych, przesiewacza mąki, trzepaczka worków.

Bezspornym w sprawie jest, że wnioskodawca ukończył 60 rok życia, nie jest członkiem OFE, legitymuje się ponad 25 letnim okresem składkowym i nieskładkowym. Przedmiotem sporu pozostawało ustalenie, czy skarżący legitymuje się wymaganym 15 letnim okresem wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

W wyniku przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd jednoznacznie ustalił, że J. D. pracował w szczególnych warunkach przez okres znacznie przekraczający 15 lat.

Powyższe dowody i ustalenia stanowiły podstawę do uwzględnienia do stażu pracy w szczególnych warunkach okresu zatrudnienia wnioskodawcy w (...) Spółdzielni (...) w H.. Wynika z nich, że wnioskodawca stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od 1 lipca 1977 r. do 30 czerwca 1997 r. wykonywał prace polegające na kontroli jakości produkcji na wydziale, w którym jako podstawowe były wykonywane prace w szczególnych warunkach przy wypieku pieczywa oraz wykonywał prace ekspedytora wyrobów gotowych oraz piekarza.

Okresy te podlegają zaliczeniu w całości do stażu pracy w szczególnych warunkach, w związku z regulacją zawartą w wykazie A dziale XIV poz.24 oraz dziale X poz.11 powołanego rozporządzenia oraz w powołanym akcie resortowym.

Z tych względów na podstawie art.184 ust.1 i ust.2 w związku z art.32 ust.1 w związku z art.27 pkt.1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (jedn. tekst: Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz.1227 ze zm.) oraz w związku z art.100 ust.1 oraz art.129 ust.1 cytowanej ustawy oraz w związku z §4 ust.1 powołanego rozporządzenia Sąd ustalił J. D. prawo do emerytury poczynając od dnia 1 kwietnia 2013 r., tj. od miesiąca, w którym złożono wniosek o przedmiotowe świadczenie.

Od tego wyroku apelację wniósł organ rentowy – Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B., zaskarżając wyrok w całości. Wyrokowi zarzucał:

1. naruszenie prawa materialnego tj. przepisów art.184 ust.1 w związku z art.32 ust.1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych polegające na jego błędnym zastosowaniu i ustaleniu, ze J. D. przysługuje z tytułu pracy w szczególnych warunkach prawo do emerytury od dnia 1 kwietnia 2013 roku w sytuacji, gdy nie legitymuje się on 15 letnim okresem pracy w szczególnych warunkach;

2. naruszenie przepisu § 2 ust.1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze przez uznanie, ze w okresie od 1 lipca 1977 roku do 30czerwca 1997 roku J. D. wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę w warunkach szczególnych, w sytuacji, gdy sprawował on funkcje kierownicze;

3. naruszenie prawa procesowego tj art.233§ 1 kpc polegające na przekroczeniu granicy swobodnej oceny dowodów i błędne ustalenia, że J. D. w spornym okresie zatrudnienia wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy pracę w szczególnych warunkach faktycznie zaś wykonując czynności organizacyjne i administracyjne biurowe związane z funkcjami kierowniczymi.

Wnosił o zmianę wyroku i oddalenie odwołania ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Sąd Apelacyjny nie stwierdza zarzucanego naruszenia przepisów prawa materialnego ani sprzeczności w ustaleniach faktycznych.

Sąd Apelacyjny nie stwierdza zarzucanego w apelacji naruszenia przepisów art.184 ust.1 i art.32 ust.1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity - Dz. U. z 2004 r. Nr 39, poz. 353), ani też przepisu § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze. Przepisy te znajdują zastosowanie w ustalonym stanie faktycznym i na ich podstawie słusznie Sąd Okręgowy przyjął, że wnioskodawca spełnił wymagane warunki do nabycia emerytury w niższym wieku emerytalnym.

Okoliczności te Sąd ustalił w oparciu o zebrany w toku postępowania materiał dowodowy, przede wszystkim o dokumenty z akt osobowych wnioskodawcy oraz zeznania świadków, którzy w sposób stanowczy i przekonywujący potwierdzili, że w czasie zatrudnienia od 1 lipca 1977 roku do 30 czerwca 1997 roku w piekarni i ciastkarni (...) Spółdzielni (...) w H. wnioskodawca wykonywał pełnym wymiarze czasu pracy w szczególnych warunkach przy sprawowaniu nadzoru nad procesem produkcji pieczywa i zatrudnionymi piekarzami. Sąd Okręgowy wnikliwie zgromadził materiał dowodowy i przeanalizował dokładnie każdą okoliczność podnoszoną przez wnioskodawcę w odwołaniu a organ rentowy w odpowiedzi na odwołanie.

Wbrew zarzutom apelacji Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i ocenił materiał dowodowy zgodnie z zasadami proceduralnymi, nie przekraczając granic zakreślonych w art.233 § 1 KPC. W uzasadnieniu wyroku Sąd odniósł się do wszystkich kwestii mających znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy i ocenił zasadność odwołania na podstawie powołanych przepisów z przytoczeniem ich treści i poglądów Sądu Najwyższego.

Sąd Apelacyjny w całej rozciągłości podziela zarówno ustalenia faktyczne, jak i wnioskowania prawnicze zawarte w motywach zaskarżonego wyroku. W tej sytuacji nie zachodzi potrzeba ich powtarzania (por. postanowienia Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 1997 roku II UKN 61/97 – OSNAPiUS 1998/3/104, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 1998 roku I PKN 339/98 – OSNAPiUS 1998/24/776). Podnieść należy dodatkowo, że skarżący argumentami przytoczonymi w apelacji w żaden sposób nie podważył zasadności stanowiska Sądu pierwszej instancji. Apelacja zawiera bowiem jedynie własną ocenę faktów odmienną od przyjętej przez Sąd Okręgowy i interpretację przepisów nie znajdującą potwierdzenia w utrwalonym orzecznictwie sądów, w tym orzecznictwie Sądu Najwyższego w analogicznych sprawach. W toku postępowania organ rentowy nie zgłaszał żadnych wniosków dowodowych a udział jego pełnomocnika w postępowaniu ograniczał się do przedstawienia stanowiska strony o oddalenie odwołania.

W tej sytuacji Sąd Apelacyjny uznał, że zaskarżony wyrok w pełni odpowiada przepisom prawa, dlatego apelacja nie może być uwzględniona.

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny na podstawie art.385 KPC orzekł, jak w sentencji.