Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 grudnia 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie III Wydział Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 11 grudnia 2012 r. w Krakowie

sprawy z wniosku J. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w K.

o emeryturę

na skutek apelacji wnioskodawcy J. W.

od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie Wydziału VII Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 11 kwietnia 2012 r. sygn. akt VII U 1838/11

o d d a l a apelację.

Sygnatura akt : III AUa 922/12

UZASADNIENIE

Wyroku z dnia 11 grudnia 2012 r.

Wyrokiem z dnia 11 kwietnia 2012 r. Sąd Okręgowy w Krakowie VII Wydział Ubezpieczeń Społecznych oddalił odwołanie J. W. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w K. z dnia 22 lipca 2011 r. odmawiającej wnioskodawcy przyznania emerytury na podstawie art. 184 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r., t.j. nr 153, poz. 1227 ze zm.) oraz przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. z 1983 r., nr 8, poz. 13 ze zm.).

Sąd I instancji ustalił, że wnioskodawca ur. (...) w dniu 16 maja 2011 r. złożył wniosek o emeryturę. Na dzień 1 stycznia 1999 r. udowodnił łącznie pond 25 lat składkowych i nieskładkowych, nie pozostaje w zatrudnieniu oraz nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. W okresie od 2 lipca 1970 r. do 31 stycznia 1986 r. wnioskodawca był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) elektrycznych na stanowisku mechanika samochodowego – brygadzisty. W dacie od 17 listopada 1986 r. do dnia 31 maja 1991 r. był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy w (...) Przedsiębiorstwie (...) (od dnia 1 kwietnia 1991 r. był to Zakład Usług (...) Spółka z o.o.) na stanowisku brygadzisty w warsztacie samochodowym (...). W powyższych okresach J. W. wykonywał pracę mechanika samochodowego, a także lakiernika samochodowego oraz montera mechanika silników spalinowych. W zależności od rodzaju pracy w kanale albo poza nim w warsztacie. Nadto jako brygadzista organizował pracę dla pozostałych pracowników. Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił na podstawie dokumentów zawartych w aktach emerytalno – rentowych, aktach osobowych wnioskodawcy z okresu zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...), których wiarygodności i mocy dowodowej nie kwestionowała żadna ze stron. Ponadto ustalenia faktyczne Sąd Okręgowy poczynił w oparciu o zeznania wnioskodawcy, a także świadków S. K., którzy pracowali razem odpowiednio na stanowiskach ślusarza spawacza w warsztacie samochodowym oraz kierowcy.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd I instancji uznał, że złożone przez wnioskodawcę odwołanie od decyzji organu rentowego nie jest zasadne. Wskazując na treść art. 184 ust. 1,i 2 oraz art. 32 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach powołanej wyżej oraz §4 cytowanego rozporządzenia Sąd Okręgowy stwierdził, że wnioskodawca nie spełnia wszystkich wymienionych tymi przepisami warunków wymaganych do przyznania emerytury. Nie udowodnił bowiem co najmniej 15-letniego okresu pracy w szczególnych warunkach. Dokonując oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego Sąd Okręgowy wskazał, że wnioskodawca będąc zatrudnionym na stanowisku mechanika samochodowego – brygadzisty, a następnie brygadzisty wykonywał nie tylko pracę w kanałach remontowych, o której mowa w wykazie A Dziale XIV pkt 16 – prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych – stanowiącym załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, ale pracował także przy naprawie pojazdów poza kanałem, a nadto wykonywał obowiązki brygadzisty, organizując pracę innym pracownikom warsztatu. W związku z tym Sąd I instancji uznał, że wnioskodawca nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w kanałach remontowych, o której mowa w wykazie A Dziale XIV pkt 16 rozporządzenia i dlatego oddalił odwołanie jako bezzasadne.

W apelacji od powyższego wyroku opartej na zarzucie naruszenia prawa materialnego tj. art. 32 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z §2 i §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub szczególnym charakterze przez niewłaściwe zastosowanie (błąd subsumcji) podlegające na uznaniu, iż w stanie faktycznym sprawy nie są spełnione przesłanki uprawniające do wcześniejszej emerytury określone w tych przepisach i wadliwej interpretacji pojęcia „wykonywanie pracy stale i w pełnym wymiarze czasu pracy” J. W. wniósł o zmianę wyroku. Skarżący wywodził, że w okresie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) wykonywał jako mechanik samochodowy w ramach powierzonych mu obowiązków prace różne wymienione w Wykazie A Działu XIV pod pozycjami 14, 16 i 17. Były to prace:

a)  przy naprawie pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i parników do silników spalinowych – poz. 14

b)  prace wykonywane w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych – poz. 16

c)  lakierowanie ręczne lub natryskowe – nie schermetyzowane – poz. 17

Powołując się na treść art. 128 kodeksu pracy, który przewiduje, że czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub innym miejscu wyznaczonym lub innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy to nie ma uzasadnienia zdaniem skarżącego stanowisko Sądu Okręgowego, iż nie wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu pracy – pracy w szczególnych warunkach. Zdaniem skarżącego nie podlegają wyłączeniu z wykonywania takiej pracy godziny poświęcone w niewielkim wymiarze na prace biurowe, do których wykonywania obowiązany był wnioskodawca jako brygadzista, podobnie jak nie odlicza się np. krótkotrwałych szkoleń poza warsztatem, urlopów wypoczynkowych itp. Takie krótkotrwałe nieobecności w warsztacie nie uniemożliwiają ustalenia wykonywania pracy w szczególnych warunkach. Wnioskodawca czując się pokrzywdzony zaskarżonym wyrokiem wniósł o jego zmianę.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Apelacja wnioskodawcy nie jest uzasadniona.

Jest poza sporem w niniejszej sprawie, że wnioskodawca występując z wnioskiem o emeryturę nie przedłożył świadectwa wykonywania prac w szczególnych warunkach, o którym mowa w §2 ust. 2 rozporządzenia wystawionego przez zakład pracy według wzoru stanowiącego załącznik do przepisów wydanych na podstawie §1 ust. 1 rozporządzenia. Przedłożył jedynie zaświadczenie z daty 28 czerwca 2011 r. wystawione przez (...) Sp. z o.o. stwierdzające na jakich stanowiskach wnioskodawca był zatrudniony jak również, że była to praca ujęta w wykazie A Dział XIV poz. 16.

Z dołączonego do odwołania pisma zakładu pracy z daty 23 czerwca 2011 r. wynika, iż na podstawie akt osobowych brak było możliwości jednoznacznego stwierdzenia, że wnioskodawca wykonywał prace w szczególnych warunkach w rozumieniu przepisów wymienionych w zarządzeniu nr 9 Ministra Budownictwa i Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. Ponadto do odwołania zostały dołączone oświadczenia dwu świadków: M. W. oraz S. K., w których potwierdzali oni, iż wnioskodawca wspornym okresie stale wykonywał prace w kanałach remontowych na stanowisku mechanika samochodowego.

Oceniając zatem zebrany w sprawie materiał dowodowy należało w kontekście zarzutów apelacji dokonać jego głębszej analizy. Świadkowie M. W. i S. K. w swoich zeznaniach złożonych w toku postępowania przed Sądem Okręgowym już nie potwierdzili tego faktu (k. 33 i 34 a.s.) podając, iż wnioskodawca podobnie jak inni mechanicy pracował zarówno w kanałach remontowych jak i poza kanałami w warsztacie samochodowym. Nie potrafili przy tym precyzyjnie określić jakie dokładnie czynności wykonywał zasłaniając się niepamięcią jak to miało miejsce w przypadku świadka M. W.. Również wnioskodawca w swoich zeznaniach (k. 27 i 28 a.s.) podał, że w trakcie zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) w K. w charakterze mechanika samochodowego zajmował się naprawą sprzętu budowlanego (koparek, dźwigów, podnośników) i przyznał, że były to prace wykonywane zarówno w kanałach remontowych jak i poza kanałami. Z akt osobowych wnioskodawcy nie wynika, iż był zatrudniony na stanowisku mechanika samochodowego przy naprawie pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i gaźników do silników spalinowych, o którym mowa w dziale XIV poz. 14 wykazu A. Prac tego rodzaju ani wnioskodawca ani też świadkowie nie potwierdzili w swoich zeznaniach, a w apelacji wnioskodawca nie powołał żadnych nowych dowodów, które pozwalałyby na ustalenie tej okoliczności.

Ponadto z akt osobowych wynika, że wnioskodawca wykonywał prace w charakterze lakiernika samochodowego nie wchodzące w zakres normalnych czynności i poza normalnymi godzinami pracy, otrzymując z tego tytułu dodatkową zryczałtowaną premię (pisma z dnia 25 kwietnia 1984 r., 16 kwietnia 1985 r., a także 9 marca 1981 r.). Od dnia 1 lutego 1978 r. Zakład Pracy powierzył wnioskodawcy funkcję brygadzisty łączącą się z dodatkowymi obowiązkami określonymi w zakresach czynności z 1978 r. i 1982 r.

Przedmiot sporu w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia, czy okres pracy wnioskodawcy świadczonej w ramach zatrudnienia w (...) Przedsiębiorstwie (...) podlega zaliczeniu do okresu pracy wykonywanej w szczególnych warunkach prowadzącej do nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 184 w zw. z art. 32 powołanej wyżej ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w związku z §4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

Zgodnie z treścią wskazanej powyżej regulacji wiek emerytalnym oraz rodzaje prac lub stanowisk i warunki uprawniające do świadczenia emerytalnego z tytułu wykonywania pracy w szczególnych warunkach ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych, a zatem na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, przy uwzględnieniu (posiłkowym) wydanych na jego podstawie przepisów resortowych. Zasadnicze znaczenie z punktu widzenia nabycia prawa do emerytury w obniżonym w stosunku do powszechnie obowiązującego wieku emerytalnego mają wykazy prac wykonywanych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze zamieszczone w załącznikach do w/w rozporządzenia.

Całościowa analiza zgromadzonego w niniejszej sprawie materiału dowodowego nie pozwala na przyjęcie, że wnioskodawca legitymuje się 15-letnim okresem wykonywania pracy w szczególnych warunkach. W świetle przytoczonych na wstępie rozważań Sądu Apelacyjnego należy stwierdzić, iż świadczona przez wnioskodawcę praca nie może być uznana za pracę wykonywaną stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w kanałach remontowych przy naprawie pojazdów mechanicznych lub szynowych (wymienioną w wykazie A, Dział XIV pod pozycją 16 załącznika do powołanego wyżej rozporządzenia), ani też za pracę przy naprawie pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i gaźników do silników spalinowych (ujętą w wykazie A Dział XIV pod poz. 14 tego załącznika). Praca w kanałach remontowych nie była bowiem świadczona stale i w pełnym wymiarze dobowym czasu pracy, gdyż podejmował on również czynności związane z naprawą sprzętu poza kanałem, a także czynności związane z powierzoną mu funkcją brygadzisty.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie daje także podstaw do przyjęcia, iż wnioskodawca zajmował się naprawą pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i gaźników do silników spalinowych. W wykazie A Dziale IV pod poz. 14 pkt 2 załącznika nr 1 do zarządzenia nr 9 Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z dnia 1 sierpnia 1983 r. w sprawie wykazu stanowisk w zakładach pracy nadzorowanych przez ten resort wymieniono prace na stanowisku mechanika samochodowego przy naprawie pomp wtryskowych, wtryskiwaczy i gaźników samochodowych, co nie odpowiada charakterowi faktycznie wykonywanym przez wnioskodawcę obowiązkom pracowniczym ustalonym na podstawie zeznań świadków, wnioskodawcy oraz akt osobowych.

Za pracę w szczególnych warunkach nie mogą również zostać uznane czynności lakiernika samochodowego, które wnioskodawca wykonywał poza godzinami pracy i które nie wchodziły w zakres jego podstawowych obowiązków pracowniczych. Ponadto zauważyć należy, że wnioskodawca pełniąc od 1978 r. funkcję brygadzisty wykonywał cały szereg dodatkowych czynności związanych z organizacją pracy brygady określonych w zakresach czynności.

Reasumując uznać należy, że na dzień 1 stycznia 1999 r. wnioskodawca nie udowodnił posiadania co najmniej 15 lat pracy w warunkach szczególnych, to tym samym nie zostały spełnione wszystkie przesłanki niezbędne do wykazania przez niego prawa do emerytury w wieku obniżonym, o których mowa w art. 32 w związku z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny uznał, że apelacja wnioskodawcy jako pozbawiona uzasadnionych zarzutów podlega oddaleniu i na zasadzie art. 385 kpc orzekł jak w sentencji.

MZ