Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Konin, dnia 9 grudnia 2020 r.

Sąd Rejonowy w Koninie I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodnicząca:sędzia Magdalena Bartłomiejczak

po rozpoznaniu w dniu 9 grudnia 2020 r. w Koninie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa J. M.

przeciwko (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w O.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 2045 euro (dwa tysiące czterdzieści pięć euro);

2.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

3.  zasądza od powódki rzecz pozwanego kwotę 560,10 zł (pięćset sześćdziesiąt złotych dziesięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Koninie tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych:

- od powódki kwotę 480 zł (czterysta osiemdziesiąt złotych)

- od pozwanego kwotę 1120 zł (jeden tysiąc sto dwadzieścia złotych);

5.  oddala wniosek o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności.

sędzia Magdalena Bartłomiejczak

Sygnatura akt I C 2121/19

UZASADNIENIE

Pozwem wniesionym w dniu 13 sierpnia 2019r. powódka J. M. wniosła o zasądzenie kwoty 3000 Euro oraz o zasądzenie od pozwanego na swoją rzecz kosztów postępowania sądowego. W uzasadnieniu swojego stanowiska powódka wskazała, że w dniu 29 maja 2019r. podróżowała autokarem pozwanej spółki (...), na trasie H. – K.. Po przyjeździe do K. w dniu 30 maja 2019r. okazało się rzeczy znajdujące się w bagażu powódki nie nadawały się do użytku, ponieważ zostały zalane nieczystościami z toalety znajdującej się w autobusie. Pomimo wymiany korespondencji strony nie doszły do porozumienia w zakresie wysokości odszkodowania za zniszczone rzeczy.

Postanowieniem z dnia 2 września 2019r. Sąd Rejonowy w T.stwierdził swoją niewłaściwość i sprawę przekazał do tutejszego Sądu jako miejscowo i rzeczowo właściwemu.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa ponad kwotę 500 zł i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego wraz z kwotą 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa. W uzasadnieniu podniosła, że żaden z pasażerów podróżujących autokarem do przystanku końcowego w W., nie zgłosił faktu zalania bagażu płynami z toalety. W ocenie pozwanego, gdyby nastąpił wyciek z toalety autokaru, to zapewne do pozwanego zgłosiliby się inni pasażerowie podróżujący autokarem na trasie H. – W.. Następnie pozwany zarzucił, że powódka nie dowiodła skali zalania. Zdaniem pozwanego, z dokumentacji fotograficznej wynika, że w niewielkim stopniu zabrudzona została wierzchnia warstwa dekoracyjna walizki z tworzywa sztucznego. Stąd należy wysnuć wniosek, że brak dowodu na to, że sama walizka czy też rzeczy znajdujące się w niej nie nadają się do ponownego użytku. Dalej pozwany wskazał, że powódka nie dowiodła wysokości szkody na kwotę 3000 Euro, natomiast żądanie odszkodowania w wysokości wartości nowych rzeczy prowadzi do bezpodstawnego wzbogacenia. Podał, że powódka przedstawiła rachunki z daty 30 maja 2019r. na łączną kwotę 385,82 zł, które wśród zakupionych materiałów kosmetycznych nie zawierają kosmetyków pierwszej potrzeby.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 29 maja 2019r. powódka podróżowała autokarem pozwanej spółki (...) na trasie H. – K.. Powódka zabrała ze sobą walizkę, do której spakowała rzeczy osobiste, ubrania, kosmetyki, buty i prezenty dla rodziny. Bagaż powódki został umieszczony w luku bagażowym, po prawej stronie, w miejscu na którego wybór powódka nie miała żadnego wpływu. Powódka nie wykupiła dodatkowego ubezpieczenia bagażu, nie zadeklarowała wartości przewożonego bagażu.

Po przyjeździe do K. w dniu 30 maja 2019r. i wyjściu powódki z autokaru, kierowca wydał jej bagaż. W miejscu docelowym na powódkę oczekiwała siostra. W trakcie umieszczania bagażu powódki w samochodzie jej siostry, powódka zorientowała się, że od walizki wyczuwalna jest nieprzyjemna woń. Walizka była mokra od spodu. Okazało się rzeczy znajdujące się w bagażu nie nadawały się do użytku, były zabrudzone fekaliami. Powódka próbowała zatrzymać autokar i niezwłocznie zgłosić kierowcy szkodę, jednakże bezskutecznie. Następnie powódka wykonała połączenie telefoniczne na numer widniejący na bilecie. W trakcie rozmowy telefonicznej, pracownik pozwanego poinformował powódkę, żeby zgłosiła reklamację.

W związku ze szkodą powstałą w dniu 29 maja 2018r. powódka zmuszona była wydać środki pieniężne na zakup podstawowych i niezbędnych jej rzeczy osobistych. Jedynie perfumy nadawały się do użytku, po przeprowadzeniu ich dezynfekcji.

Dowód: dokumentacja fotograficzna k. 15-17 i 23-24, zeznania A. B. k. 70-71 (00:00:00-00:08:15, nagranie rozprawy z dnia 10 lutego 2020r. płyta CD k.72), przesłuchanie powódki (00:08:15-00:37:40, nagranie rozprawy z dnia 10 lutego 2020r. płyta CD k.72), zeznania M. G. (00:00:48-00:06:03, nagranie rozprawy z dnia 2 lipca 2015r. przed Sądem Rejonowym w (...)– płyta CD k. 147), notatka urzędowa z dnia 30 maja 2019r. k. 158, kopia biletu k. 164

Powódka drogą elektroniczną zgłosiła pozwanemu reklamację.

Pismem z dnia 27 czerwca 2019r. pozwany ustosunkował się do reklamacji powódki i podał, że z ustaleń poczynionych na podstawie rozmów z pasażerami autokaru wynika, iż w dniu przejazdu doszło do awarii toalety pokładowej. Wskazał, że zgodnie z punktem 5.10 Regulaminu odpowiedzialność Przewoźnika za bagaż przewożony w lukach bagażowych jest ograniczona do zadeklarowanej wartości bagażu, a w przypadku braku takiej deklaracji do zwykłej wartości rzeczy. Pozwany w ramach rekompensaty zaproponował powódce bilet jednostronny gratis do wykorzystania na dowolnie wybranej trasie w ofercie spółki (...).

Po rozpatrzeniu odwołania powoda od decyzji z dnia 27 czerwca 2019r. pozwany odstąpił od propozycji przyznania powódki gratisowego jednostronnego biletu, jednocześnie proponując powódce zwrot kwoty 500 zł. Następnie strony prowadziły w dalszym ciągu korespondencję, jednakże strony nie doszły do porozumienia. Pozwany nie zapłacił powódce żadnej kwoty odszkodowania, ponieważ powódka nie podała danych niezbędnych do wykonania operacji przelewu pieniędzy.

Dowód: pismo pozwanego z dnia 23 lipca 2019r. k. 6, wydruk wiadomości e-mail z dnia 11 lipca 2019r. k. 7-8, pismo pozwanego z dnia 11 lipca 2019r. k. 9, wydruk wiadomości e-mail k.10, pismo pozwanego z dnia 27 czerwca 2019r. k. 11, wydruk wiadomości e-mail z dnia 30 maja 2019r. k. 12-13, wydruk wiadomości e-mail k. 14

Pozwana bezpośrednio po zdarzeniu złożyła w Komendzie Powiatowej Policji w T. zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Prokurator Prokuratury Rejonowej w T.zatwierdził postanowienie z dnia 30 maja 2019r. o odmowie wszczęcia dochodzenia w sprawie o czyn z art. 288 § 1 k.k.

Dowód: postanowienie z dnia 30 maja 2019r. k 77, notatka urzędowa z dnia 30 maja 2019r. k. 158, protokół przyjęcia ustnego zawiadomienia o przestępstwie i przesłuchania w charakterze świadka osoby zawiadamiającej wraz z załącznikami k. 159-163

Wartość należących do powódki rzeczy w postaci kosmetyków, środków higieny osobistej, ubrań i bielizny i torebki, zniszczonych w wyniku szkody z dnia 30 maja 2019r. przy uwzględnieniu 20% stopnia zużycia wynosi łącznie 9.297 zł.

Dowód: opinia biegłego sądowego z zakresu wyceny ruchomości A. K. k.179-200

Sąd ustalił stan faktyczny na podstawie dokumentów przedłożonych do akt sprawy, których prawdziwość i rzetelność nie była kwestionowana

Oceniając zeznania powódki oraz świadków A. B. i M. G., Sąd przede wszystkim dał wiarę zeznaniom powódki, co do tego, że powódka próbowała zatrzymać autokar i niezwłocznie zgłosić kierowcy szkodę, jednakże bezskutecznie. Należy przypomnieć, że świadek M. G. zeznała, że powódka nie zgłosiła kierowcy faktu zalania bagaży. W ocenie Sądu zrozumiałe i nie budzące wątpliwości jest, że powódka dopiero w trakcie umieszczania walizki w bagażniku swojej siostry, zorientowała się, że bagaż jest mokry i wydziela nieprzyjemny zapach. Teza ta znajduje potwierdzenie nie tylko w zeznaniach świadka A. B., lecz również dokumentacji potwierdzającej złożenie przez powódkę zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa oraz wydrukach bilingów. Skoro powódka niezwłocznie wykonała połączenie telefoniczne na numer pozwanego, następnie po zrobieniu zakupów, udała się na policję, gdzie zgłosiła fakt uszkodzenia rzeczy, racjonalne wydaje się, że poniosła szkodę, która próbowała od razu zgłosić kierowcy autokaru, a następnie zgłosiła pozwanemu.

Jako wiarygodne Sąd ocenił zeznania A. B. i M. G., ponieważ były one zbieżne z pozostałym materiałem dowodowym.

Za w pełni wiarygodny i przydatny do rozstrzygnięcia niniejszej sprawy dowód Sąd uznał również opinię biegłego z zakresu wyceny ruchomości A. K.. W ocenie Sądu opinia przedłożona przez biegłego jest rzetelna, jasna i zrozumiała, nie była też kwestionowana przez żadną ze stron.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

Zgodnie z art. 775 k.c. - przepisy tytułu XXV „ umowa przewozu” stosuje się do przewozu w zakresie poszczególnych rodzajów transportu tylko o tyle, o ile przewóz ten nie jest uregulowany odrębnymi przepisami. W świetle zatem art. 775 k.c. przyjąć należało, że w sprawie zastosowanie miały przepisy ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. Prawo przewozowe (t. j. [w:] Dz.U. z 2000 r., Nr 50 poz. 601 ze zm. – zw. dalej: „pr. przewozowym”). Ustawa ta - jak stanowi jej art. 1 - reguluje bowiem przewóz osób i rzeczy, wykonywany odpłatnie na podstawie umowy, przez uprawnionych do tego przewoźników, z wyjątkiem transportu morskiego, lotniczego i konnego. Przepisy tej ustawy stosuje się odpowiednio do przewozu nieodpłatnego wykonywanego przez przewoźnika. Zgodnie zaś z art. 1 ust. 3 przepisy ustawy stosuje się do przewozów międzynarodowych, jeżeli umowa międzynarodowa nie stanowi inaczej.

Dlatego, za podstawę prawną odpowiedzialności pozwanego należało przyjąć przepis art. 63 ust. 2 pr. przewozowego, zgodnie z którym przewoźnik odpowiada za przewożone przez podróżnego rzeczy jak za przesyłkę, jeżeli podróżny umieści je, bez możliwości sprawowania nad nimi stałego nadzoru, w miejscu wskazanym przez przewoźnika lub na ten cel przeznaczonym. Stosownie natomiast do art. 65 ust. 1 pr. przewozowego - przewoźnik ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstałe od przyjęcia jej do przewozu aż do jej wydania oraz za opóźnienie w przewozie przesyłki.

Uregulowana w powołanych przepisach odpowiedzialność odszkodowawcza przewoźnika jest odpowiedzialnością na zasadzie ryzyka (tak też: SN w uzasadnieniu wyroku z dnia 14 października 1999 r., I CKN 152/98, LEX nr 1043958) - wynikającą między innymi z niemożliwości czuwania osób zainteresowanych przesyłką nad działalnością przedsiębiorstwa przewozowego i prowadzonymi czynnościami transportowymi. Przewoźnik odpowiada zatem w tym przypadku za szkodę bez względu na swoją winę. Stąd też brak było podstaw do zastosowania w sprawie przepisu art. 471 k.c., w którym odpowiedzialność dłużnika z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania została ukształtowana na zasadzie winy (por. komentarz Z Gawlika do art. 471 k.c. [w:] Kodek cywilny. Komentarz. Tom III pod red. A. Kidyby. LEX, 2010). Jak zaś wskazano wyżej przepisy pr. przewozowego, w tym art. 63 ust. 3 w zw. z art. 65 ust. 1, stanowią regulację szczególną (lex specialis) w stosunku do przepisów kodeksu cywilnego i tym samym wyłączają ich zastosowanie (lex specialis derogat legi generali).

Powołana ustawa nie wymaga od osoby dochodzącej odszkodowania za stan przesyłki, aby udowodniła przyczynę zaistnienia szkody. Istotne jest jedynie to, czy szkoda powstała w czasie od przyjęcia przesyłki do przewozu aż do jej wydania odbiorcy (art. 65 ust. 1 pr. przewozowego; tak: K. Wesołowski, recenzja PUG 1990, nr 7, poz. 117, W. Górski, A. Żabski, Prawo przewozowe. Komentarz, Warszawa 1990. Teza nr 7).

Ze zgromadzonych w sprawie dowodów wynikało, że powódka w trakcie podróży miała przy sobie bagaż podróżny, który został spakowany do luku bagażowego autokaru w miejsce, na wybór którego powódka nie miała wpływu.

Zgodnie z art. 65 ust. 2 pr. przewozowego odpowiedzialność przewoźnika wyłączają: przyczyny występujące po stronie nadawcy lub odbiorcy nie wywołane winą przewoźnika, właściwości towaru i siła wyższa. Wśród tych przyczyn nie wymienia się innej typowej przyczyny wyłączającej odpowiedzialność (egzoneracyjnej), występującej w reżimie deliktowym, jaką jest wyłączna wina osoby trzeciej, za którą dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Dlatego nawet ewentualne działania (jak kradzież) lub zaniechania osób trzecich nie zwalniają przewoźnika od odpowiedzialności za szkodę, obejmującą substancję przesyłki, nawet wówczas, gdy są wyłączną przyczyną tej szkody (tak też: SN w wyroku z dnia 14 października 1999 r., I CKN 152/98, ibidem). Stąd istotne w sprawie było jedynie to, że przewoźnik - pozwany nie udowodnił, by do utraty bagażu powoda doszło z przyczyn określonych w art. 65 ustęp 2 pr. przewozowego. Niewykazanie zaś przez przewoźnika braku odpowiedzialności za uszkodzenie przesyłki (bagażu powódki) skutkowało uznaniem, że stosownie do art. 65 ust. 1 w zw. z art. 63 ust. 2 pr. przewozowego ponosił on odpowiedzialność odszkodowawczą za uszkodzenie bagażu powódki.

Z tych względów przyjąć należało, że jeżeli powódka swój bagaż umieściła w luku bagażowym autokaru, a zatem bez możliwości sprawowania nad nimi stałego nadzoru, w miejscu wskazanym przez przewoźnika (na ten cel przeznaczonym) i z dowodów zgromadzonych w sprawie wynikało, że do uszkodzenia bagażu powódki doszło w czasie od jego przyjęcia do przewozu do momentu, gdy miało nastąpić jego wydanie - to tym samym przyjąć należało odpowiedzialność pozwanego za uszkodzenie bagażu powódki (art. 63 ust. 2 w zw. z art. 65 ust. 1 pr. przewozowego).

Określając zakres tej odpowiedzialności uznać należało za wiarygodną w okolicznościach sprawy sporządzoną przez biegłego z zakresu wyceny ruchomości opinię, z której wynika, że wartość należących do powódki rzeczy w postaci kosmetyków, środków higieny osobistej, ubrań i bielizny, zniszczonych w wyniku szkody z dnia 30 maja 2019r. przy uwzględnieniu 20% stopnia zużycia wynosi łącznie 9.297 zł. Ostatecznie przy ustaleniu wysokości odszkodowania Sąd posiłkował się dyspozycją art. 322 k.c. Przepis tego artykułu zezwala sądowi m.in. w sprawach o naprawienie szkody w sytuacji gdy ścisłe udowodnienie wysokości żądania jest niemożliwe, nader utrudnione lub oczywiście niecelowe zasądzić odpowiednią sumę według swej oceny opartej na rozważeniu wszystkich okoliczności sprawy. Sąd skorzystał z tej możliwości, pomniejszając należne powódce odszkodowanie o wartość perfum damskich (...) wynoszącą 155 zł (pkt 19 opinii k. 183), skoro jak sama powódka zeznała - perfumy nadawały się do użytku, po przeprowadzeniu ich dezynfekcji.

Sąd uznał, że powódka składając zeznania oraz załączając fotografie udowodniła, jakie rzeczy przewoziła w uszkodzonym bagażu. Wartość tych rzeczy ustalono w oparciu o opinię biegłego.

Pozwany choć zgłosił taki zarzut nie wykazał, iżby przewożona przez powódkę torebka nie była wyprodukowana przez (...). Sąd nie podzielił też zarzutu pozwanego, że powódka nie wykazała, iż nie jest możliwe wyczyszczenie i zdezynfekowanie rzeczy zalanych w trakcie podróży.

W ocenie Sądu co najmniej wątpliwa jest możliwość wyczyszczenia i zdezynfekowania ubrań i kosmetyków po ich zalaniu fekaliami z publicznej toalety, tak aby możliwe było ich używanie. Nie tylko trudno sobie wyobrazić czyszczenie czy dezynfekcję np. cieni do powiek, ale należy też mieć na uwadze, że używanie tak zanieczyszczonych rzeczy może być groźne dla zdrowia i budzi naturalny wstręt.

Mając na uwadze powyższe Sąd w punkcie 1. wyroku zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 2045 euro jako różnicę pomiędzy wartością należących do powódki rzeczy w postaci kosmetyków, środków higieny osobistej, ubrań i bielizny, zniszczonych w wyniku szkody z dnia 30 maja 2019r. przy uwzględnieniu 20% stopnia zużycia, wynoszącej łącznie 9.297 zł a wartością perfum 155 zł. Kwota odszkodowania 9.142 zł została przeliczona według średniego kursu EURO z dnia 8 grudnia 2020r. (euro = 4,47 zł).

W pozostałym zakresie powództwo uległo oddaleniu (pkt 2. wyroku).

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 100 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych i rozdzielił je stosunkowo. Zważyć bowiem należało, iż powódka wygrała niniejszy spór w 70%, zaś pozwany w 30% i w takim stosunku stronom należy się zwrot kosztów od przeciwnika. Powódka poniosła koszty w postaci opłaty sądowej od pozwu (750 zł), z czego należy jej się zwrot kwoty 525 zł (750 zł x 0,70 ). Pozwany poniósł koszt opłat za czynności fachowego pełnomocnika (3.600 zł) oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa (17 zł), łącznie w wysokości 3.600 zł, z czego należy mu się zwrot kwoty 1.085,10 zł (3.617 zł x 0,30). Po wzajemnych potraceniu należności stron z tytułu kosztów procesu, Sąd zasądził od powódki na rzecz pozwanego kwotę 560,10 zł (1.085,10 zł – 525 zł).

Na podstawie art. 100 k.p.c. w zw. z art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać od stron na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Koninie nieuiszczone koszty opinii biegłego w łącznej wysokości 1.600 zł w stosunku w jakim przegrały niniejsze postępowanie. Stąd, Sąd nakazał ściągnąć od powódki kwotę 480 zł, zaś od pozwanego kwotę 1.120 zł.

W pozwie zamieszczono również wniosek o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności. W myśl art. 333 § 1 pkt 3 kpc sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli wyrok uwzględniający powództwo jest zaoczny.

W oparciu o art. 333 § 3 kpc sąd może również na wniosek nadać wyrokowi nadającemu się do wykonania w drodze egzekucji rygor natychmiastowej wykonalności, gdyby opóźnienie uniemożliwiało lub znacznie utrudniało wykonanie wyroku albo narażało powoda na szkodę. Ciężar wskazania konkretnych okoliczności, które uzasadniałby wniosek spoczywa na powodzie. Za niewystarczające należy uznać samo powołanie się powoda we wniosku na określone w przepisie przesłanki. Wydaje się, że mimo braku wyraźnej regulacji w tym zakresie, przesłanki uwzględnienia wniosku powoda o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności powinny zostać przez niego co najmniej uprawdopodobnione ( zob. Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz red. prof. dr hab. Elwira Marszałkowska-Krześ rok wyd. 2017, wyd. 18/E. Rudkowska-Ząbczyk Komentarz do art. 333 kpc). Pozew nie zawiera uzasadnienia wniosku o nadanie wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności. W tych okolicznościach należało uznać, że w przedmiotowej sprawie nie zaistniały przesłanki do nadania wyrokowi rygoru natychmiastowej wykonalności z urzędu, zaś powódka nie naniosła okoliczności, które uzasadniałyby nadanie rygoru na wniosek, co skutkowało orzeczeniem jak w punkcie 3. wyroku.

sędzia Magdalena Bartłomiejczak